Бидэнтэй нэгдэх

Чөлөөт бүс

“Маргааш л уухгүй байя” гэсэн үгс хорт зуршлын хамгийн энгийн хэлбэр юм

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

Стрессийг үүсгэж байгаа хүчин зүйлийг архи арилгаж чаддаггүй. Сэтгэл зүйн  хувьд архи уух нь өөрийгөө тайвшруулах нэг арга гэж үздэг тал байдаг ч ийм арга хэрэглээд өөрийн сэтгэл зүйн гадаад, дотоод асуудал, стресс бухимдлаа тайлна гэсэн ойлголт биш юм. Хэрвээ стресс бухимдлаа тайлахаар архийг хэрэглэж байгаа бол хэдэн цагийн дараа дахин физиологийн стресст (шарталт, архины хордлого гэх мэт) давхар өртдөг.

Архины үйлдвэрлэл, архидалтаас шалтгаалсан эндэгдэл, өвчлөл, зан үйлийн эмгэг жил ирэх тусам нэмэгдэж архины хамааралд өртөх явдал залуужиж байна. Өөрийн сэтгэл зүйн ямар нэгэн шарх, эмзэглэл, урд тохиолдсон амьдралаа бодон архины хэрэглээг нэмэгдүүлж байгаа бол энэ нь та өөрийгөө хавханд хийхтэй адилхан гэж ойлгож болно.

Маргааш л уухгүй байя гэж хүмүүс хэлдэг. Энэ бол архины хэрэглээний хамгийн ноцтой хэллэгийн нэг бөгөөд нэгэнт зуршил болчихсон байгааг илтгэж байгаа юм. Архины хамаарал нэг хүн, нэг гэр бүл, нэг өрх, нэг албан байгууллагын хэрэг биш болж нийтийн асуудал болон хувирсан. Өөрөөр хэлбэл, нийгэм-сэтгэл зүйн асуудал болоод байна. Нийгэм-сэтгэл зүйн хувьд архины хамааралтай болох хэд хэдэн шалтгаан бий. Үүнд:

  1. Нийгмийн болон хамтын хүрээлэл байхгүй болсон, нийгмийн ганцаардалд орох, гэр бүлийн харилцаа хэвийн бус болох;
  2. Хэн нэгний шууд хамааралд орох;
  3. Эдийн засгийн асуудалтай, хамааралтай болох;
  4. Хийсэн ажил бүтэлгүйтэх буюу оролдлого хийх бүрт санаанд хүрээгүй байх;
  5. Стресс, сэтгэл тавгүйтэл, сэтгэл түгшүүртэй байх;
  6. Хийсвэр зүйлд хэт итгэх, тэр нь биелээгүй тохиолдолд;
  7. Хэт ачаалал багатай ажиллах буюу зүгээр суух;
  8. Хүний хэлсэн үгнээс буюу харилцааны асуудлаас болж;
  9. Бусад

Нэгэн ухаантны хэлснээр хамгийн асуудалтай, эс бөгөөс бүхий л асуудлаа шийдсэн хүний гол тоглоом нь архи гэжээ. Манай улсад “архи ууж байгаа хүмүүсийн хэдэн хувь нь өөрт байгаа асуудлаа шийдсэн байгаа бол?  Асуудлаа шийдэх гэж явах замдаа л архины асуудалтай болчихдог.  Дээрх шалтгаануудыг нөхцөлдүүлж байгаа хамгийн гол хүчин зүйл бол бие хүний өөртөө итгэлгүй, гутранги байдал юм. Архины асуудал нь бие хүний биеэ авч явах байдал, өөрийгөө хянах чадвар, сэтгэлийн тэнхээтэй ихээхэн холбоотой. Сэтгэлийн тэнхээгүй хүмүүс л архинд ордог. Архины хамааралтай хүмүүсийн нийгэмд эзлэх байр суурь ямагт доошилж байдаг. Шийдвэр гаргах чадвар буурч, өөрийгөө өмгөөлөх, хамгаалах, бусдыг буруутгах  байдал байнга гаргадаг. Үүнээс болж харилцааны бэрхшээлтэй болно. Өөрөө өөртөө “үгүй” гэж хэлэх чадвар улам буурсаар байдаг.

“Маргааш л уухгүй байя” гэсэн үгс хорт зуршлын хамгийн энгийн хэлбэр юм. Архи уугаад стресс тайлагдахгүй! Тиймээс та эрүүл ухаанаар өөрийнхөө амьдралыг, өөрийн байр суурийг эргэцүүлээд сэтгэлийн тэнхээтэй байхыг дахин нэг сануулъя. Харин үүний оронд ажил хөдөлмөртөө илүү их цаг гаргаж үр дүнг нь үзээрэй. Энэ бол сэтгэлийн тэнхээг сэргээж байгаа үйл явц юм.

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Чөлөөт бүс

Ариутгагч бодисыг сонгохдоо юу анхаарах вэ

Огноо:

,

Ариутгал халдваргүйтгэлийн бодис нь гадаргуу болон агаарт байгаа бактери, вирус, мөөгөнцөр зэрэг хортой бичил биетнийг устгахад ашигладаг бодис юм.
 
Ариутгагч бодисыг сонгохдоо хэд хэдэн шинж чанарыг анхаарч үзэх хэрэгтэй.
 
Микробын үр нөлөө: Ариутгагч бодис нь тодорхой бичил биетэн эсвэл бүлэг бичил биетнийг устгах чадвартай байдаг. Энэ нь ихэвчлэн ариутгалын бодисын үр нөлөөг тодорхойлдог “нян устгах шинжилгээ” гэж нэрлэгддэг туршилтаар хэмжигддэг.
 
Хордлого: Ариутгалын бодис нь хүн болон хүрээлэн буй орчинд хор хөнөөл учруулах чадвартай. Үүнийг амьтан дээр хордлогын туршилтаар чанарын шинжилгээ хийх эсвэл ариутгалын бодисын химийн шинж чанарыг судлах замаар тодорхойлж болно.
 
Хэрэглэхэд хялбар: Ариутгалын бодисыг хэрхэн савласан, хэрхэн хэрэглэх зэрэг ашиглахад хялбар байдаг. Зарим ариутгагч бодисууд нь урьдчилан хэмжсэн тунгаар байдаг бол зарим нь хэрэглэхийн өмнө усаар шингэлэх ёстой байдаг.
 
Олон нийтийн газар, гэр ахуйд яаж халдваргүйтгэл хийх вэ. 
 
1. Халдваргүйтгэл хийхийн өмнө заавал гар болон халдвар тарааж мэдэх хэсгээ бактерийн эсрэг савангаар угаагаарай дараа нь ариутгагч спиртэн цэвэрлэгчээр гараа ариутгаад резинэн бээлий өмсөх хэрэгтэй.
2. Тухайн газар агаарын солилцоо сайн хийх хэрэгтэй. Тиймээс 2-3 цагийн зайтай 10-15 минут орчим цонхоо онгойлгож агаарын солилцоо оруулаарай.
3. Гэр ахуйд ашиглаж болох ариутгагч бодис бэлтгэх үүнд: “лакс, ариутгагч спирт, хлорамин” байж болно.
4. Бэлтгэсэн ариутгагч бодисоо даавуу “ алчуур”-д шингээгээд “хаалганы бариул, угаалгын өрөө, гарын түшлэг, ширээ, сандал, унтраалга, цонх, хана” гэх мэт хүний байнга гар хүрдэг газруудаа арчиж цэвэрлэх хэрэгтэй.
5. Халдваргүйжүүлэхэд ашигласан бүх даавуу, алчуур болон халдваргүйжүүлэлтийн явцад үүссэн хог хаягдлыг зориулалтын уутанд хийж устгана.
6. Гэр ахуйн ариутгалын бодисуудыг ашиглахдаа заавал устай хольж ашиглахыг анхааруулж байна. Мөн түүнчлэн халдваргүйжүүлэлт бүрэн хийгдэж дууссаны дараа ариутгалын үед ашигласан бээлий болон амны хаалтыг тусгай уутанд хийж хаях хэрэгтэй. Дараа нь гараа бактерийн эсрэг савангаар сайтар угаагаарай.
 
Эх сурвалж: Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар
Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

2100 он гэхэд манай гарагийн цаг агаар 3.1 хэмд хүрч дулаарна

Огноо:

,

НҮБ-аас боловсруулсан тайланд дурдсанаар 2100 он гэхэд цаг агаар 3.1 хэмд хүрч дулаарна гэжээ.

Мөн Азербайжан улсад зохион байгуулагдах COP29 чуулганд улс орнууд утааны шинэчилсэн стратегийн талаар хэлэлцэхээр бэлтгэж байгаа талаар дурдсан байна.

2015 онд улс орнууд уур амьсгалын аюултай нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд цаг агаарын 1.5 С (2.7 F) хэмд байлгахаар Парисын хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан байдаг.

Ирээдүйд авах арга хэмжээ, өгсөн амлалтын дагуу агаарын хэмийг 2100 он гэхэд 2.6 хэмээс 2.8 хэм хүртэл өснө гэж тооцоолсон байдаг. Гэвч уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх тухай улс орнуудын амлалтуудын хэрэгжилтийг дүгнэдэг Emissions Gap /Агаарын бохирдолтой тэмцэх/ тайланд дурдсанаар улс орнууд 2100 он гэхэд аж үйлдвэржилтийн өмнөх үеийнхээс 3.1 С (5.6 F) хэмд хүрч дулаарна гэж дүгнэжээ.

Энэ үзүүлэлт нь сүүлийн гурван жилийн үр дүнгээс харагдаж байгаа юм. Тухайлбал, дэлхийн хүлэмжийн хийн ялгаруулалт 2022-2023 оны хооронд 1.3 хувиар нэмэгдэж, 57.1 гигатонн нүүрсхүчлийн хийтэй тэнцэх хэмжээний шинэ дээд түвшинд хүрсэн гэж тайланд дурджээ.

Уур амьсгалын өнөөгийн бодлого нь дэлхийн дулаарлыг энэ зууны эцэс гэхэд цельсийн 3.1 хэмээс давахад хүргэнэ гэж НҮБ-ын пүрэв гарагт гаргасан тайланд дурдсан. Цельсийн 3.1 хэм гэдэг нь арав гаруй жилийн өмнөх хэмтэй харьцуулахад хоёр дахин нэмэгдсэн хэм юм.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерриш "Бид дэлхийн бөмбөрцгийн маш нарийн олсны эрмэг дээр явж байна", түүнчлэн "Өндөр хөгжилтэй улс орны удирдагчид агаарын бохирдлын зөрүүг арилгахгүй бол бид цаг уурын гаралтай гамшигт үзэгдэлтэй хэрхэн тэмцэх талаар толгойгоо гашилгахад хүрэх нь байна" гэж мэдэгдэв.

"Хэрэв бид 2030 он хүртэл, ялангуяа G20-ийн гишүүн орнуудын хувьд дэвшүүлсэн зорилтод хүрэхийн тулд дорвитой арга хэмжээ авахгүй бол 2030 он хүртэлх цаг уурын өнөөгийн зорилтдоо хүрэхийн тулд авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний хувьд тийм ч их ахиц дэвшил гаргаагүй байна" гэж Шинжлэх ухааны ахлах редактор Энн Олхофф хэлсэн байна.

Тиймээс улс орнууд хүлэмжийн хийн ялгаруулалтыг бууруулах талаар илүү их анхаарал хандуулж, арга хэмжээ авах шаардлагатай тулгараад байна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ. 

Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

Тээврийн хэрэгслийн дугуйг улирлын нөхцөлд тохируулан сольж хэвших шаардлагатай

Огноо:

,

ЦЕГ-ын Тээврийн цагдаагийн албанаас гаргасан зам, тээврийн осол зөрчлийн статистик мэдээллээс үзвэл улсын хэмжээнд жилд гарч байгаа нийт ослын 57 хувь нь намар, өвлийн улиралд гарч байна.

Хүний амь нас хохирсон осол зуны улиралд их бүртгэгдсэн байхад намар, өвлийн улиралд ослын улмаас гэмтэл, бэртэл авах нь их байгаа нь эдгээр улиралд замын гадаргуунд өөрчлөлт орж, халтиргаа гулгаанаас хамааралтай зам тээврийн осол нэмэгддэг болохыг илэрхийлж байна.

Автотээврийн хэрэгсэл өмчлөгч, эзэмшигч нарын анхааралд сонордуулахад өөрийн эзэмшиж буй тээврийн хэрэгслийн дугуйг улирлын нөхцөлд тохируулан сольж хэвших шаардлагатайг дээрх тоо баримтууд харуулж байна.

Монгол Улсын Иргэний хуульд Өмчлөгч нь бусдад гэм хор учруулах замаар өмчлөх эрхээ урвуулан ашиглахыг хориглох тухай заалт байдаг.

Иймд автотээврийн хэрэгсэл өмчлөгч, эзэмшигч та бүхэн иргэний үүргээ биелүүлж гарч болзошгүй аюул ослоос сэргийлж улирлын нөхцөлд тохируулан тээврийн хэрэгслийн дугуйгаа сольж авто замын хөдөлгөөнд оролцохыг уриалж байна.

Өвлийн дугуйг сонгохдоо бид дугуйн дээр тэмдэглэсэн ашиглалтын нөхцөлийн дараах тодорхойлолтыг анхаарах шаардлагатай. 

Эх сурвалж: Автотээврийн Үндэсний Төв

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Өнөөдөр2024/11/22

Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун байна

Тод мэдээ2024/11/22

Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн сургалтад 300 албан хаагч оролцож байн...

Тод мэдээ2024/11/22

Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харг...

Тод мэдээ2024/11/22

Эдийн засагч, эрдэмтдээс бүрдсэн баг Нийгмийн даатгалын санд хяналт ...

Тод мэдээ2024/11/22

Газрын тосны хайгуулын Хэрлэнтохой XXVIII талбайд бүтээгдэхүүн хуваа...

Тод мэдээ2024/11/22

С.Амарсайхан: Цаг агаарын гэнэтийн аюултай үзэгдэлд бэлэн байх, хүлэ...

Өнөөдөр2024/11/22

МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэл мисс З.Номинзулыг хүлээн авч уулз...

Тод мэдээ2024/11/22

УИХ-ын Тамгын газрын дэд дарга Э.Лхагва Ханнс-Зайделийн сангийн Монг...

Тод мэдээ2024/11/22

Үндсэн хуулийн ойн хүрээнд зохион байгуулдаг Шатар сонирхогчдын Улсы...

Тод мэдээ2024/11/22

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн ...

Тод мэдээ2024/11/22

Хог шатсан дуудлага нэмэгдэх хандлагатай байна

Тод мэдээ2024/11/21

Хилийн зурваст зөвшөөрөлгүй нэвтэрч, хулгайн ан хийх гэж байсан иргэ...

Тод мэдээ2024/11/21

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2025 оны Төсвийн тухай хуульд бүхэлд нь хор...

Тод мэдээ2024/11/21

“Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд хэрэгжих дараагийн реформыг дэм...

Тод мэдээ2024/11/21

Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт ору...

Тод мэдээ2024/11/21

Канад улсын баруун бүс нутгийн Саскачеван, Манитоба мужид 30 см зуза...

Тод мэдээ2024/11/21

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүний сонгон шалгаруулалтын т...

Тод мэдээ2024/11/21

“Эрүүдэн шүүлт тулгах, хүнлэг бус, хэрцгий хандахаас ангид бай...

Өнөөдөр2024/11/21

Архивын баримт, биет үзмэрийн үзэсгэлэн энэ сарын 27-ны өдөр хүртэл ...

Тод мэдээ2024/11/21

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн ...

Өнөөдөр2024/11/21

Улаанбаатарт өдөртөө 4 хэм дулаан

Тод индэр2024/11/20

Д.Амарбаясгалан: Парламентын хяналтыг үйл ажиллагааныхаа соёл болгон...

Тод мэдээ2024/11/20

Парламентын хяналт, түүний тогтолцоо, хэрэгжилтийн талаар хэлэлцэж, ...

Тод мэдээ2024/11/20

Үндсэн хуулийн чиглэлээр сургагч багш бэлтгэх хөтөлбөрийн бүртгэл эх...

Тод мэдээ2024/11/20

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хороо хуралдлаа

Өнөөдөр2024/11/20

Иргэдэд хууль, эрх зүйн үнэ төлбөргүй зөвлөгөө өгөх өдөрлөг өнөөдөр ...

Тод мэдээ2024/11/20

Улаанбаатарын анхны дагуул хот Шинэ Зуунмодыг бүтээн байгуулна

Тод мэдээ2024/11/20

Гол нэрийн зарим хүнсний барааны үнэ ямар байна вэ

Өнөөдөр2024/11/20

ТББХ: “Үндсэн хуулиа дээдлэн залах тухай” УИХ-ын тогтоол...

Өнөөдөр2024/11/20

Хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалахтай холбоотой хяналтын сонсгол өнөөдө...

Санал болгох