Өнөөдөр
Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга, гишүүдтэй уулзлаа
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга энэ сарын 9-ний өдөр Сонгуулийн ерөнхий хороо /СЕХ/-ны дарга, гишүүдийг хүлээн авч уулзаж, 2020 оны УИХ-ын ээлжит сонгуулийн бэлтгэл ажлын талаар зөвлөлдөж, ярилцлаа.
Энэ удаагийн сонгууль коронавируст цар тахлын нөхцөлд болох тул нийт иргэдийн аюулгүй байдлыг хамгаалах, бөөгнөрөл, цугларалт үүсгэхгүй байх чиглэлээр Сонгуулийн ерөнхий хорооны хийж буй бэлтгэл ажлыг сонсов.
Уулзалтад, Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга Ч.Содномцэрэн, Нарийн бичгийн дарга Ц.Болдсайхан, гишүүд О.Амгаланбаатар, Г.Байгалмаа, Э.Батболд, Д.Баяндүүрэн, Б.Ганбат, Р.Содхүү, Ө.Энхтөр нар оролцож, ээлжит сонгуулийн бэлтгэл ажлыг онцгой нөхцөл байдалд хэрхэн уялдуулан ажиллаж байгаа талаараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид танилцууллаа.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга Ч.Содномцэрэн:
СЕХ бол хуулийн хэрэгжилтийг хангаж ажилладаг байгууллага. Бид батлагдсан төлөвлөгөөний дагуу ажлаа хэвийн явуулж байна. Цар тахлын үеэр дэлхийн улс орнууд ямар арга хэмжээ авч байгаа тухай мэдээллийг өдөр бүр авч байгаа. Дэлхийн зарим оронд сонгуулийг хойшлуулж байна, зарим нь хугацаандаа явуулна гэж мэдэгдэж байна.
Сонгууль товлон зарласнаас хойш онцгой нөхцөл байдал үүсвэл УИХ бүрэн эрхийнхээ хүрээнд зогсооно гэж заасан тул бид нөхцөл байдлыг харж байна. Мөн өвчлөлийн асуудлаар Эрүүл мэндийн яам мэргэжлийн байгууллагын хувьд цаашдаа ямар арга хэмжээ авах талаар дүгнэлт гаргах байх гэж харж байна. Ер нь, Үндсэн хуульд заасан улс орныг хамарсан, хүний эрүүл мэндэд аюултай нөхцөл байдал үүсвэл хойшлуулах нь зайлшгүй байх гэж бид үзэж байна.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүн Р.Содхүү:
Ерөнхийдөө сонгууль зарлагдсан цагаас хойш дэлхий дахинд цар тахлын нөхцөл байдлыг манай орны нөхцөл байдалд холбогдуулан дүгнэж үзэхэд ганц л юм бодогдож байна.
Сонгуульд нийт 4 үе шат байдаг. Энэ үе шат бүрийг нарийн судлах хэрэгтэй болж байгаа. Нэгдүгээрт, сонгууль зарлагдана. Ингэхээр мөрийн хөтөлбөр дээр бүгд “шаваарч” байгаа юм. Мөрийн хөтөлбөрийг цахимаар хийж, танилцуулна гэж худлаа шүү. Хоёрдугаарт, нэр дэвших хүрээнд маш өргөн цугларалт болно. Аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг, намууд дээр цугларалт болно. Гуравдугаарт, сурталчилгааны хоёр хоног бий. 2.2 сая сонгогчийн асуудал. Энэ хүмүүс цуглахад ямар байдал үүсэх вэ? Энэ цугларалтууд 4, 5 дугаар сард болно. Улмаар хамгийн их цугларалт хэсгийн хороодод үүснэ. 2,070 санал авах байр ажиллана. Цугларалтгүй сонгууль гэж байхгүй.
Тиймээс хэн нэгэн ашиг хонжоо олохдоо биш энэ асуудал өөрөө үндэсний хэмжээний асуудал тул улс төрийн зөвшилцөлд хүрээд үндэстнээ аврах тухай асуудал гэж ойлгож байгаа.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны Нарийн бичгийн дарга Ц.Болдсайхан:
Нэр дэвшигчдэд хуулиар олгогдсон эрхийнх нь дагуу сонгогчидтой уулзах боломжийг нь бид хангах ёстой. Гэхдээ уулзалтууд хийнэ гэхээр санаанд буухгүй байгаа юм. Үүний дараа санал хураалт явагдана.
Улсын хэмжээнд 2,070 санал өгөх хэсгийн хороо байгуулж байгаа. Бидэнд 2,500 санал тоолох машин бий. Улаанбаатарт 3,000 хүртэл хүнтэй хэсгүүд, аймгуудад 2,000 хүртэл хүнтэй хэсгүүд бий. Гэвч энэ хэсгүүдэд олон машин байрлуулах болон хэсгийн хороодын ажилчдын тоог цөөлөх боломжгүй байна.
Тиймээс бид ЭМЯ зэрэг мэргэжлийн байгууллагуудаар эрсдэлийн үнэлгээ хийлгэмээр байгаа юм.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүн, Ажлын албаны дарга Д.Баяндүүрэн:
Бидний тооцоолж буйгаар сонгуулийн үеэр нэг хэсэгт 3,000 сонгогч байна. Тэдгээрийн 60 хувь нь саналаа өглөө гэж бодоход 1,800 хүн санал өгөх тооцоо гарч байгаа. Тэдний саналыг авахад 54 мянган секунд буюу 15 цаг шаардлагатай.
Нэг хүний санал өгөх хугацаа 30 секунд, санал тоолох машины хүчин чадал хамгийн богинодоо 6 секунд. Энэ хугацаагаар тооцон хотод зааланд хийж болох ч орон нутагт асуудал өөр. Жишээ нь, 2,070 хэсгийн 10 хувьд гэвэл 207, 20 хувьд гэвэл 400 гэр барина гэсэн үг. Гэр дотор ямар зайтай билээ. Тиймээс коронавирусний үеийн зөвлөмжийг мөрдөх боломжгүй нөхцөл үүснэ.
Мөн 50 мянган сонгогчтой нэр дэвшигч 200 сонгогч тутамд нэг ухуулагч ажиллуулах эрхтэй. Нэг хүний цаана 250 ухуулагч, шадар туслагч гээд нэмбэл хамгийн багаар бодоход 300 хүн ажиллана. Нэг нэр дэвшигчийн ард 300 хүн сурталчилгаанд явлаа гэж бодоход улсын хэмжээгээр 700 хүн нэр дэвшвэл 210 мянган хүн, тэр хэмжээний тээврийн хэрэгсэл ажиллана.
Зардлын хувьд нэр дэвшигчийн болон намын зардал дээр хязгааруудыг батлаад өгчихсөн. Нэг нэр дэвшигчээс ямар зардал гарах вэ гээд тооцоод үзэхээр дунджаар 400 сая төгрөгийн зардал гаргана. Одоо тойрог томсгосон учир зардал нэмэгдэх байх. Хамгийн багаар 400 сая төгрөг гэж бодоход 280 тэрбум төгрөг болно. 20 нам сонгуульд орлоо гэж бодоход хамгийн багадаа 120 тэрбум төгрөг. Ингээд бодоход нам эвсэл, нэр дэвшигчдээс гарах зардал хамгийн багадаа 400 тэрбум төгрөг. Албан зардлыг нэмээд 420 тэрбум төгрөг болно.
50 мянган сонгогчтой, 25 мянган айлтай тойргийн нэр дэвшигч хүн бүрт материалаа хүргэж чадахгүй, айл бүрт хүргүүлэх байх. Ингээд бодвол сонин, сурталчилгааны материалын зардал 40 сая төгрөг. Тэнд ажилласан 300 хүнд 500 мянган төгрөг өглөө гэж тооцвол 150 сая төгрөг. Ингээд тооцохоор нэг нэр дэвшигчийн зардал доод тал нь 400 сая төгрөг, дээд тал нь хуульд заасан дээд хэмжээндээ хүрэхээр байна.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүн Ө.Энхтөр:
Энэ жилийн онцлог юу гэхээр хүмүүс саналаа өгөх эсэх асуудал. Хамгийн эхний ээлжинд ард нийтээс судалгаа авахгүй бол бид нар бүх ажлаа төлөвлөөд хийгээд явж байтал хүмүүс сонгуульд оролцохоо больчихвол яах вэ?
Нөгөө талаар энэ өвчнийг тодорхой хэмжээнд барих түвшний боловсон хүчин, шинжлэх ухааны нөхцөл боломж муу байна. Бид баталгаа гаргаж чадахгүй байна. Тийм учраас яаралтай нөхцөл байдлыг дүгнээд, сонгуулийг хойшлуулах асуудлаар тал талдаа юм бодвол яасан юм бэ гэсэн саналтай байна” гэлээ.
Уулзалтын төгсгөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга сонгууль зохион байгуулах ажлын хүрээнд олон нийтийн цугларалт зайлшгүй үүсэх, нийт сонгогч хурууны хээ өгөх, амны хаалт, бээлий хэрэглэх, тэдгээрээр хангах зэрэг асуудлуудаар үргэлжлүүлэн ярилцав.
Мөн гадаад улсуудад байгаа монгол иргэдийн нөхцөл байдал улам хүндэрч байгаа тул эх оронд нь авчирах шаардлагатай, үүнийг дагаад коронавирус зөөвөрлөгдөж орж ирсэн тохиолдлууд нэмэгдэх бодит эрсдэл байгаа зэргийг харгалзан үзэх шаардлагатай гэсэн юм.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүд тулгарах эрсдэлтэй байгаа дээрх асуудлын хүрээнд ирэх долоо хоногт хуралдаж, саналаа УИХ, Засгийн газарт хүргүүлнэ гэлээ.
v
Өнөөдөр
Г.Одонцэцэг: Харшлын өвчин цусанд хор үүсгээд байгаа учраас цус, цөсийг цэвэршүүлэх, шар усыг дарах эмчилгээ хийдэг
-Уламжлалт анагаах ухаанд харшлыг хэрхэн авч үздэг вэ?
-Харшлын өвчин нь цус, шар усны эмгэг өвчлөл юм. 1990 оноос хойш дэлхий нийтээр харшил гэж өвчинд нэрвэгдчихээд байна. Энэ нь юун түрүүнд бидний хэрэглэж байгаа хоол хүнс, түүний бүтцэд харшил үүсгэгч байгаатай холбоотой. Бас химийн эм тарианд их хордож байна. Орчин үед гарч байгаа химийн эм тарианд их учир бий. Эдгээр нь цус, шар усыг гэмтээчихэж байгаа юм. Хооллолт дээр анхаарахгүй байгаагаас бага насны хүүхдүүд их өртөж байна. Нялх нярай хүүхдүүд сүүн тэжээлээсээ л харшилж байна шүү дээ. Маш харамсалтай. Энэ нь нөгөө талаар хөхөөрөө хооллох шаардлагатайг харуулж байна.
Эдгээр харшил үүсгэгч нь хүний биед ямар нөлөө үзүүлж байна гэхээр хоол боловсруулах замын эрхтэн систем, ялангуяа элэг, цөс, дэлүүтэй холбоотойгоор шар усны эмгэгийг үүсгэдэг.
Хүний биед шар ус түгээмэл оршиж байдаг. Элгэнд тунгалаг цөвийн боловсролт явагдаад түүний цөв нь цөс болж байгаа юм. Цөс нь ахиж боловсроод цөв нь сувгаараа гадагшилж, шим нь биеэ шар усаар тэжээж байдаг. Тиймээс элэг, цөс, дэлүү зэрэг эрхтэнүүдийн үйл ажиллагаанд өөрчлөлт орсноор шар ус хямарч байна. Арьсаар тархсан шар ус арьсанд болоод мах булчинд шар усны эмгэгийг бий болгож байгаа юм.
-Харшлын үед ямар эмчилгээ хийдэг вэ, хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?
-Орчин үеийн эмчилгээний зарчим бол юунд харшилтай байна гэж сорил тавиад тийм зүйлээс харшилтай, түүнээс зайлсхий гэдэг гол зарчимтай байна. Хүмүүс энгийн хэрэглээний зүйлд их харшилтай болж байна. Нэг юмнаас харшилдаг байсан бол хоёр юмнаас харшлаад тэгээд цаашлаад маш олон зүйлээс харшилдаг болчихдог. Бүх ногоон жимс ногооноос харшилдаг хүн ч байна. Тийм учраас бид хоол ундандаа анхаарахаас гадна өөрийнхөө дотоод шар усны эмгэг дээр анхаарах хэрэгтэй. Уламжлалт анагаах ухааны хувьд шар усны эмгэгийг нь илааршуулах хэрэгтэй гэж үздэг. Бид бас азтай байна. Ямар ч химийн найрлагагүй, байгалийн цэвэр бүтээгдэхүүн эм тан байна шүү дээ. Харшлын өвчин цусанд хор үүсгээд байгаа учраас цус, цөсийг цэвэршүүлэх, шар усыг дарах эмчилгээний зарчим барьж эмчилдэг.
-Эмчилгээний үр дүн ямар байна вэ?
-Бид 20, 30 жил харшилтай хүмүүсийг үзэж эмчилж байна. Үр дүн сайн байна. Гэхдээ харшил гэдэг бодисын солилцооны нэлээн гүнзгий түвшинд хямарчихсан байгаа учраас эмчилгээг залхууралгүй уйгагүй хийх хэрэгтэй. Манай хүүхэд төрөхдөө олон эм тариа хийлгэснээс болж харшилтай болсон. Харшлын эмнэлгээр яваад аргаа барсан. Өөрөө эмчлээд 20 гаран жил болж байна. Хүү маань жимс идэж чаддаггүй байсан, одоо бүх төрлийн жимс идэх боломжтой болсон.
-Нэг харшилтай хүн өөр юмнаас харшлаад байх магадлалтай гэдэг. Уламжлалтаар эмчлүүлбэл өөр зүйлээс харшлахгүй байх боломжтой юу?
-Уламжлалтаар суурийг нь эмчилж байгаа учраас ямар ч зүйлд харшлахгүй байх боломжтой. Бүх харшлаас сэргийлэх боломжтой.
-Ургамлын харшилтай хүмүүс тан уухаар харшилчих гээд байдаг, хэрэглэж болохгүй гэж яриад байдаг. Ийм зүйл практик дээр байдаг болов уу?
-Ургамлын харшилтай хүмүүс ургамлын эмнээс харшилна гээд шууд автоматаар ойлгоод байдаг. Харшилтай хүнд харшил өгдөг жорууд бий. Гэхдээ шар усны эмгэгийг нь эмчлэх, цөсний үйл ажиллагааг нь сайжруулах харшил өгөхгүй эм тан бий шүү дээ. Харшилтай хүнд харшлахгүй жоруудыг л өгнө. Тиймээс уламжлалтын мэргэжлийн эмчид хандаж, эм, эмчилгээ хийлгэх хэрэгтэй.
-Нялх хүүхдэд өгсөн антибиотик ходоодны бактерт нь нөлөөлж, өсөлтийн явцад нь харшлын гол эх үүсвэр болдог гэсэн дүгнэлтийг хэсэг эрдэмтэд хийжээ. Энэхүү судалгааны тайлан JAMA Pediatrics анагаах ухааны сэтгүүлд нийтлэгдсэн байсан. Сүүлийн үед бага насны хүүхдүүд, бүр том хүмүүс хүртэл ханиаднаас ханиадны хооронд л байна шүү дээ. Тэгэхээр таны хэлсэнчлэн эм тарианаас их харшилж байна. Үүнээс яаж сэргийлэх вэ?
-Хүүхдүүддээ ханиад хүрэнгүүт нь шууд л антибиотик өгөөд, түүндээ дасал болоод, эцэстээ харшилж байна. Антибиотик хэрэгтэй үедээ хэрэгтэй. Гэхдээ бүх ханиаданд антибиотик хэрэггүй. Антибиотикийн замбараагүй хэрэглээнээс татгалзах хэрэгтэй. Миний хувьд би уламжлалт анагаах ухааны их эмч. Өөрөө антибиотик хэрэглэдэггүй, зөвлөдөггүй. Бүх төрлийн ханиад, амьсгалын замын эрхтэн системийн бүхий л өвчнүүдийг уламжлалтаар эмчлээд эдгээгээд болоод л байна.
Дээрээс нь энэ байнгын ханиадны эргэлтэд байна гэдэг нь хүмүүсийн бие махбод их сул, тамир дорой байна гэсэн үг. Тамир нь барагдчихсан учраас өвчин нь эдгэрч өгөхгүй, суурь хямрал нь байгаад л байна. Хүмүүс бие махбодоо их цуцааж байна. Цуцталаа ажил хийгээд байна уу, эсвэл дэмий зүйлд энергиэ зарцуулаад байна уу. Ялангуяа сэтгэлээ их цуцааж байна. Сэтгэлийн дархлаа муутай, их гутрамтай болжээ. Бие, сэтгэлийн дархлаа муу байгаа учраас их ядарч, цуцаж байна. Үүнийг амьдралын зөв хэмнэлээр л эдгээнэ шүү дээ. Тиймээс идэвхтэй байж, дотоод эрч хүчээр галын илчээ тэтгэх хэрэгтэй. Аливаа өвчнийг эдгээхэд сэтгэлийн дархлаа, эрч хүч их нөлөөлнө.
-Ярилцсанд баярлалаа.
Өнөөдөр
УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь
Өнөөдөр буюу тавдугаар сарын 29-ний Даваа гарагт хийх засварын хуваарийг танилцуулж байна. Хэрэглэгчид ээ, засвар хийх хугацаанд хэрэглээгээ түр зохицуулна уу.
Дэлгэрэнгүйг https://www.tog.mn/account/5 холбоосоор үзнэ үү.
Жич: Засварын ажлыг тухайн тоноглолыг хүчдэлээс бүрэн чөлөөлсний дараа хийдэг хөнцөл байдлыг харгалзан үзэж, хүлээцтэй хандахыг хэрэглэгч та бүхнээс хүсье.
Тодорхой шалтгааны улмаас засварын хуваарьт өөрчлөлт орох тохиолдолд хангагч байгууллагаас зарыг дахин хүргэнэ.
Өнөөдөр
Улаанбаатарт өдөтөө 24 хэм дулаан
Малчид, иргэдэд зориулсан мэдээ: Өнөөдөр нутгийн баруун хагаст, цаашдаа ихэнх нутгаар бороо, уулархаг нутгаар нойтон цас орж, сэрүүснэ.
2023 оны тавдугаар сарын 29-ний 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Ихэнх нутгаар үүлшинэ. Баруун аймгуудын ихэнх нутаг, төв болон говийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр бороо орно. Салхи баруун аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж, бусад нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр, нутгийн баруун хагаст борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчмоор 10-15 хэм, Их нууруудын хотгор болон Хангайн нурууны өвөр бэл, говийн бүс нутгийн баруун хэсгээр 15-20 хэм, Орхон-Сэлэнгийн сав газар, Хараа, Ерөө голын хөндий, говийн бүс нутгийн зүүн хэсгээр 24-29 хэм, бусад нутгаар 19-24 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. 22-24 хэм дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. 22-24 хэм дулаан байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. 20-22 хэм дулаан байна.
2023 оны тавдугаар сарын 30-наас зургаадугаар сарын 03-ныг
хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв
30-нд баруун болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын ихэнх нутаг, зүүн аймгуудын нутгийн баруун болон өмнөд хэсгээр, 31-нд баруун болон говийн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 1-нд баруун аймгуудын нутгийн зүүн, говийн аймгуудын нутгийн хойд хэсэг, төв болон зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 2-нд баруун, төв, зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар бороо, уулархаг нутгаар нойтон цас орно. Салхи 30-нд Алтайн уулархаг нутаг, говь, талын нутгаар, 31-1-нд говь, тал, хээрийн нутгаар секундэд 13-15 метр хүрч, зарим газраар борооны өмнө түр зуур ширүүсэж, шороон шуурга шуурна. Ихэнх нутгаар сэрүүсч Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө 4 хэм хүйтнээс 1 хэм, өдөртөө 7-12 хэм, Их нууруудын хотгор болон говийн бүс нутгийн хойд хэсгээр шөнөдөө 5-10 хэм, өдөртөө 15-20 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 10-15 хэм, өдөртөө 19-24 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 1-6 хэм, өдөртөө 12-17 хэм дулаан байна.
-
Тод зураг2020/03/18
Цагдаагийн 12 алба хаагчийг хээл хахуулийн хэргээр шүүхэд шилжүүлэв
-
Тод мэдээ2020/09/01
Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүд тангараг өргөлөө
-
Тод мэдээ2021/01/25
УИХ-ын намрын ээлжит чуулган энэ долоо хоногт өндөрлөнө
-
Өнөөдөр2021/07/02
Улаанбаатарт өнөөдөр дархлаажуулалтын 25 суурин цэг ажиллана
Сэтгэгдэл