Тод индэр
Филип Х.Лью: Манай хоёр орны хамгийн бат бөх бөгөөд тогтвортой харилцаа нь цэргийнх юм
Монгол Улсын Зэвсэгт хүчний Хуурай замын цэргийн командлал болон АНУ-ын Энэтхэг-Номхон далай дахь Хуурай замын цэргийн командлал хоорондын гурав дахь удаагийн зөвлөлдөх уулзалт гурван өдрийн туршид цахимаар амжилттай явагдаж өндөрлөв. Энэ үеэр АНУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамны Батлан хамгаалахын атташе, дэд хурандаа Филип Х.Льютай ярилцснаа хүргэж байна.
-Хоёр орны батлан хамгаалах салбарын харилцаа, хамтын ажиллагаа жилээс жилд өргөжиж байна. Батлан хамгаалах салбар дотроо бүр төрөл мэргэжлүүдийн түвшинд хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлж байна. Үүний нэг нь Хуурай замын цэргийн командлалын хоорондын зөвлөлдөх уулзалт юм. Эрхэм дэд хурандаа Таныг АНУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамны Батлан хамгаалахын атташегаар томилогдож ирснээс хойш хоёр орны цэргийн хамтын ажиллагаа хэрхэн өргөжиж байна вэ гэдгээс ярилцлагаа эхлүүлье ...
-Баярлалаа. Сайхан асуулт байна. Монгол Улс, АНУ-ын хамтын ажиллагааны дотор хамгийн бат бөх бөгөөд тогтвортой харилцаа нь цэргийнх юм. Ийм сайхан дотно нөхөрсөг харилцаа, хамтын ажиллагаатай улсад батлан хамгаалахын атташегаар томилогдсондоо баяртай явдгаа хэлмээр байна. Таны хэлсэнчлэн манай хоёр улсын батлан хамгаалах салбарын хамтын ажиллагаа төрөл мэргэжлийн түвшинд ч хүртэл өргөжин хөгжиж байна. Энэ нь бидний илтгэлцэл, нөхөрлөлийг бэхжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой. Үүний нэг тод жишээ нь саяхан зохион байгуулагдсан Монгол Улсын Зэвсэгт хүчний Хуурай замын цэргийн командлал болон АНУ-ын Энэтхэг-Номхон далай дахь Хуурай замын цэргийн командлал хоорондын гурав дахь удаагийн зөвлөлдөх уулзалт юм. Зөвлөлдөх уулзалт маш амжилттай явагдаж өндөрлөлөө.
Хэдийгээр дэлхий нийтээр короновирус (covid-19) цар тахлын нөхцөл байдал хүнд, олон орон хилээ хаачсан ч хоёр улс цэргийн хамтын ажиллагаагаа тасралтгүй үргэлжлүүлэхээр уулзалтыг цахимаар зохион байгуулсан нь бидний нөхөрлөл хэр түвшинд хүрснийг харуулах том илэрхийлэл гэж харж байна. Монгол Улс, АНУ-ын цэргийн харилцаа, хамтын ажиллагаа нь өөрөө хоёр орны эв найрамдал, нөхөрсөг харьцаа, стратегийн хувьд чухал ач холбогдолтой түншлэл орнууд гэдгийг илтгэнэ. Яг өнөөдрийн түвшинд хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагаа урьд хожид байгаагүйгээр хамгийн хүчирхэг, бат бэх байна гэж ойлгож, харж байна. Өдөр бүр цахим шууданд маань АНУ-ын олон генерал, офицероос захидал ирдэг. “Монгол Улсад очиж сургалт явуулмаар байна. Хамтран ажилламаар байна” гээд л маш их захидал, дуудлага ирдэг. Энэ нь бидний харилцаа, хамтын ажиллагаа ямар хэмжээнд байгааг бас л харуулах биз ээ.
-Дэлхий нийтээр тархсан короновирусын халдвараас шалтгаалж манай хоёр орны Зэвсэгт хүчний хамтран зохион байгуулдаг олон улсын болон хамтарсан сургуулиуд түр хугацаанд саатаж байх шиг байна...
-Тийм ээ. Дэлхий дахинд цар тахалтай холбоотой нөхцөл байдал хүндэрч, түүнээс улбаалж гарсан бэрхшээлүүд нь нөгөө талаасаа нэг зүйлийг тодорхой болгож байна. Би хоёр охиндоо захидаг л даа. “Олон танилтай байж болно, тэр дундаас жинхэнэ найз цөөхөн байдаг” гэж. Жинхэнэ найз нөхөд хэзээ гарч ирж, танигддаг гэхээр бэрхшээл тулгарч, хүнд цагт үргэлж дэргэд байж, тусалдагт оршиж байгаа юм. Яг түүн шиг цар тахал дэлхийн маш олон оронд хүндэрч байхад Монгол Улс, АНУ нөхцөл байдлыг үл харгалзан цэргийн хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлж байгаа нь жинхэнэ нөхөрлөлийн тод жишээ. Бүс нутагт болон дэлхий дахинд цэргийн итгэлцлийг бэхжүүлэх, энх тайван, тогтвортой байдлыг сахин хамгаалахад хамтран үүрэг гүйцэтгэж байгаа нь бидний нөхөрлөлийн бас нэг жишээ.Таны асуултад хариулахад дэлхий нийтээр тархсан цар тахлын цаашдын нөхцөл байдлыг тааж хэлэхэд бэрх учраас хамтын ажиллагааныхаа төлөвлөгөөт ажил, арга хэмжээний талаар хэлэхэд ч төвөгтэй байна.
Гэхдээ нэг зүйлийг батлахад цар тахлаас үүдсэн ямар ч хүндрэлүүд гарсан манай хоёр улсын хамтын ажиллагаа тэр дундаа цэргийн харилцаа хэзээ ч тасалдахгүй. Үүний ч төлөө АНУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамны Батлан хамгаалахын атташегийн алба хичээж, мэрийж ажиллана гэдгээ хэлмээр байна. Миний хувьд Монгол Улсад хоёр биш гурван жилээр буюу нэг жилээр сунгаж ажиллах хүсэлтээ өгсөн бол миний орлогч атташе, хошууч Смолей Э.Матьюгийн нэг жилээр сунгах хүсэлт нь батлагдсан. Хоёр дахь орлогч, хошууч Скот Ж.Кристофер ч ялгаагүй нэг жилээр сунгаж ажиллах хүсэлтээ өгсөн, одоогоор АНУ-д байгаа. Өдөр бүр л бас “Монголд хэзээ очиж болох вэ?” гэж ярьж, захидал бичиж байна. Манай Элчин сайдын яам тэр дундаа Батлан хамгаалахын атташегийн албаны зүгээс Монгол Улсын Зэвсэгт хүчинтэй тогтоосон харилцааг гүнзгийрүүлэх, дараагийн төвшинд гаргахын төлөө хичээх болно.
-Аль ч орны Батлан хамгаалахын атташе нар манай цэргийнх мэт өөриймсөг санагддаг. Хоёр орны цэргийн харилцаа, хамтын ажиллагааны төлөөх тэдний хичээл, зүтгэл бүхэн ингэж ойлгогддог л доо. Таныг ч бид тэгж харж байна. Та өөрийгөө манай уншигчдад танилцуулахгүй юу?
-Баярлалаа. АНУ-ын Зэвсэгт хүчинд 20 дахь жилдээ алба хааж байна. Өнгөрсөн тавдугаар сарын 27-ны өдөр АНУ-ын Зэвсэгт хүчинд алба хааж эхэлсний 20 жилийн маань ойн өдөр тохиосон. Манай орлогч атташе, хошууч Смолей Э.Матьюгийн ч гэсэн алба хааж эхэлсний 14 жилийн ой тэр өдөр тохиосон. Бид АНУ-ын Вест-Пойнтын цэргийн академийг төгссөнөөс хойш 14 болон 20 жилийн ой тохиосон гэсэн үг. Вест-Пойнтын академи дэлхийд сургалтаараа маш их алдартай л даа. Сайхан мэдээ дуулгахад Монгол Улсын хоёр сонсогчийг АНУ-ын цэргийн академид суралцуулах гэж байна. Нэг нь Вест-Пойнтын цэргийн академид, нөгөөх нь Тэнгисийн цэргийн академид суралцана. Миний хувьд сургуулиа их санаж байна. Сонсогч нартайгаа цуг очсон бол сонирхолтой байлаа. Та нэг яриандаа намайг монголжуу төрхтэй гэж хэлж байсан шүү дээ.
-Тийм ээ...
-Түүнд хариулахад би Вьетнам гаралтай америк хүн. Миний аав Вьетнамын тэнгисийн цэрэгт офицер цолтой хүн байсан. Өмнөд, хойд хоёр Вьетнам дайтаж, хойд ялахад АНУ-аас өмнөд Вьетнамын дүрвэгсдэд үүд хаалгаа нээсэн. Тэр үеэр миний аав, ээж хоёр АНУ руу цагаачилж гарсан хүмүүс. Мэдээж АНУ-д очоод танилцсан. Тодруулбал, АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Билл Клинтоны төрсөн нутаг Арканзас мужид тахианы үйлдвэрт ажиллаж байхдаа танилцаж, намайг төрүүлсэн. Намайг багад манай гэр бүл тийм ч элбэг хангалуун байгаагүй. Аав, ээждээ нэмэр болох үүднээс бага ч гэсэн дэмжлэг болж, санхүүгийн хүндрэл үүсгэхгүй байя гээд цэргийн албанд элсэн орж байлаа.
Аав, ээж багаас маань л эх оронч байх үзэл хүмүүжлээр төлөвшүүлж, хариуцлага, сахилга бат, дэг журамтай байхад сургасан. Эх орныхоо төлөө зүтгэх ёстой гэдэг тэр зүйлийг маш сайн ойлгуулж өгсөн нь өнөөдрийн амжилттай яваатай маань салшгүй холбоотой гэж ойлгодог. Надад монгол цэргүүдийн талаар сайхан жишээнүүд зөндөө бий. Сахилга бат, дэг журамтай, хаана ч очоод үүрэг гүйцэтгэх чадвартай цэрэг бол Монголын цэргүүд гэж хардаг юм. Энэ сайхан оронд ажиллаж амьдарч байгаадаа баяртай байгаа шүү. Би эхнэр, хоёр охины хамт амьдардаг. Миний сонирхол мотоцикл унах, хоол хийх юм. Монгол Улсын Ерөнхий сайдыг мөн мотоцикл сонирхдог гэж сонссон. Ижилхэн сонирхолтой Монгол Улсын Ерөнхий сайдтай хамт мотоцикл унах боломж гарна гэдэгт итгэж байна.
Эх сурвалж: Хуурай замын цэргийн командлал
Тод индэр
Д.Амарбаясгалан: Парламентын хяналтыг үйл ажиллагааныхаа соёл болгон төлөвшүүлэх нь чухал
Монгол Улсын Их Хурлын эрхэм гишүүд,
Эрхэм хүндэт Элчин сайд, эрдэмтэн судлаач, зочид төлөөлөгчид өө
Өнөөдөр бид Монгол Улсын ардчилсан засаглалын тулгуур багана болсон парламентын хяналтын тухай, энэ хяналтыг хэрхэн үр дүнтэй хэрэгжүүлэх тухай хэлэлцэхээр чуулаад байна.
Монгол Улсын Их Хурлын 2024 оны ээлжит сонгууль бүсчилсэн, холимог тогтолцоогоор явагдаж, түүний үр дүнд улс төрийн 5 нам, нийгмийн олон бүлгийн төлөөлөл бүхий 126 гишүүнтэй шинэ парламент бүрдээд байна. Бид хууль эрх зүйн орчныг шинэ цагийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцүүлэн төгөлдөржүүлэх, ард иргэдийн төрдөө итгэх итгэл, хүлээлтийг бодит болгох, шинэ үеийн парламентыг төлөвшүүлэх томоохон зорилтуудыг тавин ажиллаж эхлээд байна.
Энэ хүрээнд Улсын Их Хурлаас батлагдан гарч буй хуулиуд хүний эрхийг дээдэлсэн, хүн төвтэй үзэл санаа бүхий байх, нийгмийн хурдацтай хөгжлийн шаардлагад нийцүүлэн, эрх зүйн зохицуулалтыг цаг алдалгүй гаргах, хуулийг иж бүрэн зохицуулалттай, тодорхой, ойлгомжтой болгож, хууль болон журмаар зохицуулах харилцааны заагийг зөв тодорхойлох зорилгоор “Гурван төгөлдөршил”-ийн бодлогыг хэрэгжүүлж эхлээд байна.
Улмаар Улсын Их Хурлын гишүүдээс санал авсны үндсэн дээр холбогдох хууль, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, үнэлэх, хэрэгжилтийг нь эрчимжүүлэх үүрэг бүхий 54 ажлын хэсэг байгуулагдан ажиллуулж байгаагаас 15 нь Монгол Улсын Их Хурлын хяналтын чиг үүрэгтэй холбоотой ажлын хэсэг юм.
Мөн саяхан батлагдсан Монгол Улсын Их Хурлын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны стратеги төлөвлөгөөнд Улсын Их Хурал хууль тогтоомжийг боловсруулах, төлөвлөх, өргөн мэдүүлэх, хэлэлцэх, батлах, биелэлтэд хяналт тавих, тайлагнах бүх үе шатанд нэн тэргүүнд хүн төвтэй үзэл санаанд суурилсан, хүний эрх, эрх чөлөөг хангаж, хамгаалсан байх агуулга, шаардлагыг тавина хэмээн заасан. Үүнээс гадна хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт тавих байнгын тогтолцоог бэхжүүлж, үр нөлөөг тогтмол судлан, түүнд үндэслэн хуулийг чанаржуулна хэмээн тусгасан.
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Хорин тавдугаар зүйлийн 1.8 дахь хэсэгт “хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийн биелэлтийг хянан шалгах” онцгой бүрэн эрхийг хуульчилсан байдаг. Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улсын Үндсэн хууль, бусад хуулийн биелэлтийг улс даяар зохион байгуулж, хангах Засгийн газрын үйл ажиллагаа, хууль тогтоомжийн биелэлтийг хянан шалгах нь Монгол Улсын Их Хурлын онцгой бүрэн эрх юм.
Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 3 дугаар зүйлд зааснаар “Улсын Их Хурлын үндсэн зорилт нь ард түмний төлөөллийн дээд байгууллагын хувьд ард түмний засаглах эрхийг хангахад орших ба хууль тогтоох, төрийн дотоод, гадаад бодлогын үндсийг тодорхойлох, хууль тогтоомжийн биелэлтийг хянан шалгах үндсэн чиг үүрэгтэй” гэж заасан байдаг. Улмаар Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай анхдагч хуулийг 2021 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр баталсан.
Тус хуулиар Монгол Улсын Их Хурлын хянан шалгах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэх арга хэрэгсэл, хууль зүйн үр дагаврыг тодорхойлох, мөн хянан шалгах түр хороо байгуулах эрх зүйн зохицуулалттай болсон. Үүнээс гадна төрийн аудитын байгууллага, Монголбанк, Үндэсний статистикийн хороо, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Хүний эрхийн Үндэсний Комисс, Төрийн албаны зөвлөл зэрэг бие даасан, хараат бус байгууллагад түшиглэн, тэдгээрийг хянан шалгах чиг үүргийнх нь хүрээнд Улсын Их Хурлын хянан шалгах үйл ажиллагаанд татан оролцуулах асуудлыг мөн тусгасан байна.
Монгол Улсын Их Хурлаас Үндсэн хуульд 2019 оны 11 дүгээр сарын 14-ний өдөр оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийн дагуу Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг 2024 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдөр баталсан. Уг хуульд дэлхийн улс орнуудад хэрэгждэг сайн туршлага бүхий зарим зохицуулалтыг тусгасан байна. Тухайлбал, Байнгын хорооддоо төвлөрсөн, хяналт шалгалтыг төлөвшүүлэх зорилгоор, гишүүний саналыг хүлээн авч хэлэлцсэний үндсэн дээр тухайн Байнгын хороо хяналт шалгалтын ажлын хэсэг байгуулах шийдвэр гаргадаг болсон. Улсын Их Хурлаас хийсэн хууль тогтоомжийн биелэлтийн үр дагаврын үнэлгээний тайланг холбогдох Байнгын хороо хүлээн авснаас хойш нэг сарын дотор хэлэлцэн, шаардлагатай гэж үзвэл нэгдсэн хуралдаанд оруулах буюу заавал хэлэлцдэг зохицуулалттай болсон.
Түүнчлэн Парламентын ардчиллыг бэхжүүлэх, хүчтэй сөрөг хүчнийг бүрдүүлэх чиглэлээр хяналт шалгалтын эрх хэмжээг нэмэгдүүлсэн. Жишээ нь цөөнхийн бүлэг төсвийн хяналтын сонсголыг санаачлах, Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хорооноос явуулсан хяналтын сонсголын тайлан, түүнд өгсөн санал дүгнэлтээ нэгдсэн хуралдаанд шууд танилцуулах гэх мэт шинэ боломжууд бий болсон.
Нэг үгээр хэлбэл, Монгол Улсын Их Хурлаас хууль тогтоомжийн биелэлтэд системтэй хяналтыг хэрэгжүүлэх нөхцөл бүрэн, хангалттай бүрдсэн. Цаашид бид парламентын хяналтыг үйл ажиллагааныхаа соёл болгон төлөвшүүлэх нь чухал байна. Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалт болон түүнд ажлаа хариуцан тайлагнадаг байгууллагуудын хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа уялдаа холбоотой, давхардал хийдэлгүй байхад анхаарч, хяналт, үнэлгээг үр нөлөөнд чиглүүлэх нь нэн чухал үүрэгтэй.
Эрхэм гишүүд ээ,
Эрдэмтэн судлаач, салбарын мэргэжилтнүүд ээ
Парламентын хяналтыг үр дүнтэй хэрэгжүүлж, түүний нөлөөг нэмэгдүүлэхэд та бүхний сайн туршлага, оролцоо чухал ач холбогдолтой юм.
Монголын ардчилсан засаглалын үндэс суурийг бэхжүүлэн хамгаалахын төлөө цаашид ч тууштай хамтран ажиллахыг уриалж байна. Мөн парламентын хяналтын үйл ажиллагааг тогтмолжуулах чиглэлээр Улсын Их Хурлын Тамгын газар онцгой анхаарч ажиллахыг чиглэл болгож байна.
Улаанбаатар хот
Тод индэр
Ж.Галбадрах: Багшийн хомсдолыг арилгахгүйгээр боловсролын салбарт хийх хөгжил, шинэчлэлд ахиц гарах боломжгүй
-Боловсролын ерөнхий хуулийн хэрэгжилттэй хэрхэн танилцахаар ажиллаж байна вэ?
-Боловсролын ерөнхий хууль батлагдаж хэрэгжиж эхлээд дөнгөж жил гаруй болж байна. УИХ хууль тогтоох үйл ажиллагаанаас гадна хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавих үндсэн чиг үүргээ биелүүлэх ёстой. Боловсролын ерөнхий хуулийн хэрэгжилтэд тулгамдсан олон асуудал бэрхшээл үүсч байна. Нэн тэргүүнд багш нарын хомсдол салбарын эмгэнэл болоод байна. Боловсролын сайд 8 дугаар сарын сүүлээр 4200 багш дутагдаж буйг зарласан. Энэ бол сургуулиудаас авсан тоо. Бид цөм хөтөлбөрт тусгасан цагийн дагуу сургууль бүрийн бүлгийн тоонд үндэслэн багшийн тоог гаргахад 7600 багш дутагдалтай гэсэн тооцоолол гарсан. Цаашид сургуулийн норм нормативийг мөрдүүлэх, сургууль шинээр байгуулах тохиолдолд багшийн хомсдол улам л нэмэгдэхээр байна. Багшийн нарын хомсдолыг арилгахгүйгээр боловсролын салбарын хөгжил, шинэчлэлд ахиц гарах тухай ярих боломжгүй юм. Манай ажлын хэсэг хамгийн олон гишүүнтэй бөгөөд бид багш нарын хомсдолыг арилгах, багшийн үнэлэмжийг сайжруулах чиглэлд илүү анхаарч ажиллана. Санал, дүгнэлтээ хаврын чуулганаар танилцуулах болно.
-Хуулийн хэрэгжилттэй танилцаад Боловсролын ерөнхий хуульд өөрчлөх санал гаргах боломжтой юу?
-Хуульд өөрчлөлт оруулах тухай биш, хэрэгжилтийн алдаа, оноог хянах чиглэлээр ажлын хэсэг ажиллана гэдгийг онцолж хэлье. Ажлын хэсэг тулгамдсан асуудлуудыг маш сайн сонсож, бодит нөхцөл байдалтай газар дээр нь очиж танилцах чиглэлийг баримтлаж байна. Жишээлбэл, сум орон нутгийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 6, 7 настны сургалтын талаар гишүүдийн гаргасан санал санаачлагыг багш нар, эцэг, эхчүүдтэй хамтран ярилцахаар төлөвлөж байна. Мөн ажлын хэсэг МУБИС зэрэг багш бэлтгэж буй их, дээд сургуульд дээр очиж, багш бэлтгэх бодлого, хяналтын тоог хэрхэн хангаж буй талаар мэдээлэл сонсож, оюутнуудтай уулзалт хийнэ. Энэ мэтчилэн боловсролын шат шатны байгууллагад очиж ажиллан бодит шийдэл гаргах нь үр дүнтэй хэмээн үзэж байна.
-Та боловсролын салбарын хөрөнгө оруулалтад шүүмжлэлтэй хандаж байсан. Сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх ямар боломж байна гэж харж байна вэ?
-Эдийн засаг өсч, төсөв тэлж байгаа үед боловсролын салбарын хөрөнгө оруулалтыг цаг алдалгүй нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна. Өнөөдөр улсын хэмжээнд 40-өөс дээш тооны хүүхэдтэй 4860 бүлэгт 214 мянган гаруй хүүхэд суралцаж байна. Бүр 60 давсан хүүхэдтэй бүлэг 8 байна. Ер нь 1800-аас дээш хүүхэдтэй даац хэтэрсэн сургуульд сургалт хэвийн явуулах боломжгүй, энэ нь эргээд сургалтын чанарт сөргөөр нөлөөлж байгаа. Улсын хэмжээнд ийм даац хэтэрсэн 124 сургуульд 368 мянган гаруй хүүхэд суралцаж байна. Энэхүү бүлэг дүүргэлт болон сургуулийн даац хэтэрсэн нөхцөлийг хэвийн болгохын тулд бидний хийсэн тооцоогоор даруй 150 сургууль шинээр барих зайлшгүй шаардлагатай байна. Тиймээс боловсролын салбарт хөрөнгө оруулалт маш чухал байгаа тул ирэх 4 жилд Засгийн газрын хэрэгжүүлж эхлэхээр төлөвлөж буй 14 мега төсөл дээр нэмээд 15 дахь мега төслийг боловсролын салбарт хэрэгжүүлэх ёстой гэж үзэж байгаа.
-Багшийн хомсдлыг шийдэх ямар гарц байна гэж та үзэж байгаа вэ?
Багшийн хомсдлыг бууруулахын тулд тэдний үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх, нийгмийн баталгааг хангах нь хамгийн оновчтой шийдэл юм. Хөдөө орон нутагт багшийн хомсдол маш их байна. Тухайн аймаг, сум, дүүргийн ерөнхий боловсролын сургуулийн шилдэг төгсөгчийг багш мэргэжил эзэмшээд эргээд төрөлх сургуульдаа багшлах тохиолдолд сургалтын төлбөрийг 100 хувь хөнгөлөх, суралцах хугацаанд амьжиргааны тэтгэлэг олгох, 5 жил тасралтгүй үр бүтээлтэй ажиллавал гадаадад магистрт суралцуулах, ипотекийн зээлийн хөнгөлөлт үзүүлэх зэргээр багш нарын нийгмийн асуудлыг шийдэх талаар төр дорвитой шийдвэр гаргах ёстой хэмээн үзэж байна.
Тод индэр
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Шанхайн экспо”-гийн нээлтэд үг хэллээ
БНХАУ-ын Худалдааны яам, Шанхай хотын Ардын Засгийн газраас жил бүр зохион байгуулдаг “Хятадын олон улсын импортын VII экспо”-гийн нээлт өнөөдөр болж, Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ оролцож үг хэлэв.
“Шинэ эрин үед ирээдүйгээ хамтдаа хуваалцъя” уриан дор болж буй энэ удаагийн экспогийн нээлтийн ёслолд Пакистан, Серби, Словак, Узбекистан, Малайз, Казахстан зэрэг орны Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд нарын хамт тэрбээр хүндэт зочноор оролцож байна. Монгол Улс анх удаа Ерөнхий сайдын түвшинд парламентад суудал бүхий улс төрийн бүх намын удирдлага, Улсын Их Хурал, Засгийн газрын зарим гишүүний хамт “Шанхайн экспо”-д өргөн бүрэлдэхүүнтэй, хувийн хэвшлийн олон төлөөлөлтэй оролцож буйгаараа онцлогтой.
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Ази, европын стратегийн уулзварт оршдог Монгол Улс энэхүү экспод идэвхтэй оролцох нь хөрш орон БНХАУ төдийгүй бусад улстай эдийн засгийн харилцаа холбоогоо гүнзгийрүүлэх өргөн боломж нээсээр ирсэн. Энэ онд Монгол Улс, БНХАУ-ын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 75 жилийн ой тохиож байгаа. Хоёр улсын худалдааны эргэлт 2023 оны байдлаар 17.6 тэрбум ам.долларт хүрсэн. Цаашид 20 тэрбумд хүргэхээр талууд зорьж байна. Монгол Улс “Алсын хараа-2050”, “Шинэ сэргэлтийн бодлого” зэрэг урт, дунд хугацааны хөгжлийн бодлогоо БНХАУ-ын “Бүс ба Зам” болон “Даян дэлхийн хөгжлийн санаачилга”-тай уялдуулж, “Чайна Энержи”, CNPC буюу Хятадын үндэсний газрын тос, байгалийн хийн корпораци зэрэг томоохон компанитай нүүрс болон эрчим хүчний хосолсон шийдэл, усан цахилгаан станц, төмөр замын төслүүдэд идэвхтэй хамтран ажиллаж байгааг тэмдэглэв.
Мөн Монгол Улсын Засгийн газар асар хурдтай хувьсан өөрчлөгдөж буй энэ цаг үед гурван гол шилжилтийг хийж, шинэ эдийн засгийн бүтцийг бүрдүүлэхээр ажиллаж байна. Нэгдүгээрт, AI хиймэл оюун ухаанд түшиглэсэн цахим, ухаалаг технологийг хөгжлийн хурдасгуур болгох, хоёрдугаарт, ногоон хөгжлийн шилжилтийг хэрэгжүүлэх, гуравдугаарт, хүний нөөцийн шилжилтэд анхаарч, ирээдүйн хөгжлөө төлөвлөж байна. Монгол Улсын аж ахуйн нэгжүүд энэ удаагийн Шанхайн экспод дэлхийд танигдсан ноос, ноолуур зэрэг хөдөө аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүнээс гадна уул уурхайн салбарынхаа хөгжил дэвшил, зах зээлд өрсөлдөх боломжийг өргөнөөр танилцуулж буй нь цаашид байгалийн баялгийн бэлтгэн нийлүүлэгчээс үйлдвэрлэлд суурилсан ханган нийлүүлэгчийн байр сууринд хүрэх зорилготой. Манай өвөг дээдсийн сургаалд “Монголын За бол Андгай” хэмээх сайхан үг байдаг. Бид хэлцэл бол хэлцэл, гэрээ бол гэрээ хэмээсэн зарчимд тулгуурлан хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй эрх зүйн орчин, цахим нээлттэй засаглал, харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг эрхэмлэсээр ирсэн. Бид Та бүхэнтэй харилцан суралцах, харилцан ашигтай түншлэн ажиллахад бэлэн байна гэлээ.
Ерөнхий сайд дараа нь “Шанхайн экспо”-д оролцож буй Монголын аж ахуйн нэгжүүдийн талбайгаар зочилж, амжилт хүслээ. Өнгөрсөн жилүүдэд манай улсын ноос ноолууран бүтээгдэхүүн, шингэн хүнс үйлдвэрлэгчид тус экспод оролцсон бол энэ жил 10 гаруй аж ахуйн нэгж үзэсгэлэнд оролцож байна. Монголын уул уурхайн үндэсний ассоциацийн гишүүн “Эрдэнэс Монгол нэгдэл”, түүний гишүүн “Эрдэнэс Тавантолгой” компани болон “Ньюком групп”, “Макс групп”, “Капитал Маркет Монгол” зэрэг компани ажиллаж байна. Үзэсгэлэнгийн үеэр Монголын уул уурхайн салбар, хөрөнгө оруулалт шаардлагатай төслүүдийн мэдээллээ хуваалцаж, ирэх жил болох “Mining week-MinePro 2025” арга хэмжээний сурталчилгааг олон улсад танилцуулах юм.
2018 оноос хойш жил бүрийн арваннэгдүгээр сарын 5-10-нд зохион байгуулагдаж буй Шанхайн экспо нь даян дэлхийн хамтын ажиллагаа, худалдааны шинэ боломжийг хамтдаа эрэлхийлэх үндсэн зорилготой. Энэхүү экспо нь хүнс, хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн, автомашин, ухаалаг үйлдвэрлэл болон мэдээлэл технологи, өргөн хэрэглээний бараа, эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүн болон тоног төхөөрөмж, худалдаа үйлчилгээ гэсэн зургаан үндсэн хэсгээс бүрддэг. Түүнчлэн инновацын тусгай хэсэг, олон улсын үндэсний дүр төрхийг харуулсан үзэсгэлэнгийн тусгай хэсэг зэрэг нийт 15 чиглэлээр зохион байгуулагдаж байна.
Зургаан удаагийн экспо зохион байгуулахад 173 улс, бүс нутаг, олон улсын байгууллага оролцож, нийт 420 тэрбум ам.долларын бодит худалдан авалт, борлуулалтын гүйлгээ хийж, 2500 нэр төрлийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, инновац, дэвшилтэт шинэ технологийг танилцуулжээ.
-
Өнөөдөр2024/05/03
Бэлчээрийн ургамлын ургалт нийт нутгийн 10 орчим хувьд цухуйгаагүй байна
-
Тод индэр2021/07/28
Б.Бат-Оргил: Энхийг дэмжих ажиллагаанд үүрэг гүйцэтгэхийн тулд гадаад хэл, буудл...
-
Тод мэдээ2024/06/10
Туул, Тэрэлж, Хэрлэн гол дагуу завьт эргүүл үүрэг гүйцэтгэж байна
-
Тод индэр2020/08/08
Монгол Улсын Шадар сайд Азийн хөгжлийн банкны удирдлагуудыг хүлээн авч уулзлаа