Төмсний үнийн өсөлт нь шатахууны өсөлттэй хамааралгүй, нийлүүлэлтийн хомсдол үүссэнтэй холбоотой байна. Хүнсний ногооноос төмсний үнэ 37.5 хувиар нэмэгдсэн, орос сонгино 5.1 хувиар, монгол лууван дунджаар 14.8 хувиар, монгол шинэ ургацын байцаа дунджаар 45 хувиар, хүрэн манжин 21.3 хувиар тус тус буурсан үзүүлэлттэй байна.

Өнөөдөр "Барс" захад найман тн төмс бууж Улаанбаатар хотын зах дэлгүүрүүдээр нийлүүлэгдэж "Номин" 2 кг нь 8198 төгрөг, И-Март 1 кг нь 1880 төгрөг, "Барс" кг нь 4500, бөөн 3500 төгрөг, "Хүчит шонхор" 4000-4500 төгрөг, "Алтжин бөмбөгөр" 4500-5000 төгрөг, "Амгалан" 4500 төгрөгөөр худалдаалж байна.

Шинэ ургацын төмс гарч нийлүүлэлт нэмэгдэж эхэлж байгаа бөгөөд цаашид үнэ буурах хандлагатай байна. ШӨХТГ-аас Ажлын хэсэг гарч зах зээлийн зарчмаараа өссөн үү, үгсэн хуйвалдаж үнэ тогтоосон уу гэдэгт шалгалт хийж байна.

Мөн дотоодын ногоочдоо дэмжих үүднээс төмсний импортын татварыг 30 хувь болгож өсгөсний улмаас импортын төмс орж ирэхгүй байгаа бөгөөд шинэ ургацын төмс гарч ирээгүй байх 7 сарын дунд үед хомсдол үүсч байна.

Иймд тариалалтыг нэмэгдүүлэх, 7 сард импортын татварыг хөнгөлж уян хатан болгох, зоорь савны нөөцийг нэмэгдүүлэх, хомсдол үүссэн үед борлуулах дотоодын хүнсний ногооны нөөцийг бүрдүүлэх гэх мэт бодлогын зөвлөмжийг ХХААЯ-нд хүргүүлэхээр бэлтгэж байна гэж ШӨХТГ-аас мэдээллээ.   

Өнгөрсөн зууны эхээр буюу 1904 онд болсон нэгэн сонирхолтой түүхийг та бүхэнд хүргэж байна. Тэр үед Оросын "Аметист" хэрэх онгоц Өмнөд Хятадын тэнгист Данагаас холгүй Японы нэгэн мина зөөгч онгоцыг живүүлжээ. Түүнээс хойш 2 жилийн дараа буюу 1906 оны эхээр Францын "Круле" завь салаар яваа тамирдсан туранхай тэнгисчинг Хойд Аннамагийн эрэг хавиас олжээ. Намайг Имурио Исокава гэдэг. Би №125 мина зөөгч хөлгийн багийн амь мэнд үлдсэн цорын ганц гишүүн юм. Параселийн нэгэн аралд ганцаараа 1,5 жил амьдарсан гэж далайчин өгүүлжээ.

Тэр Япон улсад буцаад гурван жил сэтгэл мэдрэлийн өвчтэй хүмүүсийн эмнэлэгт эмчилгээ хийлгэжээ. Дараа нь цэргийн яамны тэтгэврээр гэр бүлтэйгээ амьдарсан байна. Тэр арал дээр олж илрүүлсэн гайхамшигт дармал эд эрдэнэсийн тухай эмч нар болон төрөл төрөгсдөдөө өгүүлсэн. Гэвч тэд далайчинд итгэхгүй байв. Гэвч 1945 оны эхээр Токиогоос хүмүүс талийгаач Исокавагийн ар гэрт очиж, эрдэнэсийн тухай далайчны яриаг их сонирхов. Тэгэхдээ уулзалт ярианы тухай мэдээлэхгүй байх хүсэлт тавьжээ.

1945 оны 6 дугаар сард Японы "I-409" шумбагч онгоц Параселийн нэгэн аралд ойртов. Түүний ахмад ба багийн гишүүд Японы цэргийн тагнуулын хүмүүст захирагдаж байсан. Тэнгисчид хэдэн торх эрэг хавийн хавцлаас гаргаж онгоцонд ачсаныг агаараас харсан гэж хожим дайсны хөлгийн гэнэтийн дайралтаас хамгаалах усанд буух нисэх онгоцны нисэгч өгүүлжээ. Эдгээр торхонд чухам юу  байсныг далайчдад мэдээлээгүй. Дараа нь бүх далайчныг камиказе хэмээх шумбагч хөлөг онгоцнуудаар хуваарилсан билээ.

1955 онд дээрх нисэх онгоцны нисэгч Нагасаки хотын гудамжинд шумбагч онгоцны багийн даргатай санамсаргүй тааралдсан байна. Нөгөө хэдэн торх сувд түүний дотор их үнэтэй хар сувд дүүрэн байсныг тагнуулын офицеруудээс нууцаар шагайж харснаа тэрээр өгүүлжээ. Хориод торх тус тус бараг 100 кг жинтэй байсан. Тэр үед эдгээр торхонд хийсэн сувд 10-15 тэрбум долларын үнэтэй байжээ.

Гайхалтай нь сувд XVI зууны үед Параселийн нэгэн аралд баазтай байсан Малайн далайн дээрэмчин Бумбгвар Анамбасугийн өмч байсан гэдэг. Имурио Исокава тэр л арлаас энэхүү  эрдэнэсийг олсон байна.  Тэгвэл "I-409" шумбагч хөлөг онгоцонд ачсан сувд хаачсан бэ?

Дайны дараа нэг бүр нь бараг 10 сая долларын өртөг бүхий хэдэн хар сувд Техасын нефтийн үйлдвэрийн эзэн Жон Синкстоны цуглуулгад байсан байна. Тэр Америкийн "Радиотехникс" пүүсийн ерөнхий нягтлан бодогч Рональд Смиттай харилцаа холбоотой байсан аж. Дайны дараагаар хоёр япон хүн дампуурах ирмэгт тулсан пүүсийн ажлын өрөөнд ирж, 1943 онд үндэслэн байгуулагдсанаасаа хойших пүүсийн бүх боловсруулалтыг чемодан сувдаар солих санал тавьсан тухай Рональд Смит өгүүлэв. Америкчууд зөвшөөрч, нэг үе тансаг амьдарч, эцэст үгүйрэн хоосорсон гэдэг. Харин Япон улсад цэргийн ба энгийн янз бүрийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх пүүс бий болжээ. 

Энэ мэтээр Европ буюу Америкт байгаа нэлээд үнэтэй хар сувдны түүхийг сонирхвол дайны дараа дэлхий даяар аялж, чемодан дүүрэн сувдаар цоо шинэ техникийн боловсруулалтыг худалдан авч байсан хэдэн япон хүний ул мөр илрэн тодорч болох юм.