Эрүүл мэндийн хөгжлийн төвөөс жил бүрийн Эрүүл мэндийн салбарын статистик мэдээллийг нэгтгэн “Эрүүл мэндийн үзүүлэлт”-ийг эмхэтгэн монгол, англи хэлээр хэвлэмэл болон цахим хэлбэрээр түгээж хэрэглэгчдийг мэдээллээр хангадаг.

Тус төв эрүүл мэндийн салбарын албан ёсны статистик мэдээ тайланд тулгуурлан 2022 оны эрүүл мэндийн үндсэн үзүүлэлтүүдийг олон улсын аргачлалын дагуу тооцон, дүгнэлт хийж эмхэтгэсэн “Эрүүл мэндийн үзүүлэлт-2022” номыг танилцуулах уулзалт өчигдөр ЭМЯ-нд боллоо. 

Уулзалтад ЭМЯ, ЭМХТ, ДЭМБ-ын Монгол дахь Суурин төлөөлөгчийн газар, олон улсын байгууллага, төсийн нэгж, төрөлжсөн мэргэжлийн эмнэлэг, төвүүд, ЭМЯ-ны харьяа газруудын төлөөлөл, эрдэмтэн судлаач, эмч мэргэжилтнүүд танхимаар, 21 аймгийн Эрүүл мэндийн газар, нэгдсэн эмнэлгийнхэн цахимаар нийт 300 гаруй хүн оролцов.

Хэрэглэгчдийн гарт очиход бэлэн болсон “Эрүүл мэндийн үзүүлэлт-2022”  эмхэтгэлийн танилцуулгыг ЭМХТ-ийн захирал, анагаах ухааны доктор Б.Нарантуяа хийлээ. Тэрбээр энэхүү эмхэтгэл нийт 14 бүлгээс бүрдэж байгаа ба эрүүл мэндийн үзүүлэлтүүдийг сүүлийн 10 жилийн дундажтай харьцуулан салбарын үндсэн үзүүлэлтүүдийг эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний шатлалаар, хүн амын өвчлөл болон нас баралтын тэргүүлэх шалтгаануудыг бүс нутгаар тооцон харуулсан нийт 76 хүснэгт, 187 зураг, 50 газарзүйн байршлын дүрслэлээр илэрхийлснийг танилцуулсан.

Монгол Улсын хүн ам 2022 онд 3 сая 457.5 мянга болж, өмнөх оныхоос 47.6 мянган хүн буюу 1.4 хувиар өссөн. Хүн амын 69.1 хувь нь хот суурин газар, 30.9 хувь нь хөдөө амьдардаг, нийт хүн амын 49.1 хувь нь эрэгтэй, 50.9 хувь нь эмэгтэйчүүд байгаа ба хүйсийн харьцаа буюу 100 эмэгтэйд ногдох эрэгтэйчүүдийн тоо 96 байна.

Төрөлтөөс тооцсон дундаж наслалт 2022  онд улсын хэмжээнд 71.0 болж сүүлийн 10 жилийн дунджаас 1, өмнөх оноос 0.3 жилээр тус тус нэмэгдсэн байна. Хүйсээр харуулбал эмэгтэйчүүдийн дундаж наслалт 76.5, эрэгтэйчүүдийнх 67.1 жил байгаа бөгөөд эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн дундаж наслалтын зөрүү 9.4 жил байна.

2022 онд статистик тайлан ирүүлсэн 4 652 эрүүл мэндийн байгууллагаас хүн амд эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ үзүүлж байгаа төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг 14, тусгай мэргэжлийн төв 3, бүсийн оношлогоо эмчилгээний төв 5, аймгийн нэгдсэн эмнэлэг 16, дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг 4, дүүргийн нийгмийн эрүүл мэндийн төв 10, хөдөөгийн нэгдсэн эмнэлэг 6, сумын эрүүл мэндийн төв 308, өрхийн эрүүл мэндийн төв 207, хувийн ортой эмнэлэг 215, хувийн клиник 1458 байна.

Улсын хэмжээнд 2022 онд хэвтүүлэн эмчлэх тусламж үйлчилгээний 29 629 эмнэлгийн ор ашигласан бөгөөд сүүлийн 10 жилийн дунджаас 4 471-ээр нэмэгдсэн байна. Үүнээс 75.2 хувь нь төрийн өмчит эрүүл мэндийн байгууллагуудад, 24.8 хувь нь хувийн хэвшлийн эмнэлгийн хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээний ор байна.

2022 оны байдлаар эрүүл мэндийн салбарт нийт 63.3 мянган хүн ажиллаж хүн амд эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэ байна. Манай улсад эмч, сувилагчийн харьцаа улсын түвшинд 1:1.0, Улаанбаатар хотод 1:0.8, аймгийн түвшинд 1:1.3 байгаа нь өмнөх онтой харьцуулахад улсын дүнгээр 0.1-ээр буурсан үзүүлэлттэй байна. Эмч, сувилагчийн харьцаа аймаг бүсүүдээр ялгаатай байгаа ба хангай, баруун, зүүн бүсийн аймгуудад 1:1.4 байгаа бол төвийн бүсийн аймгуудад 1:1.2 байна.

Улсын хэмжээнд 2022 оны байдлаар 29 төрлийн 325.3 мянган халдварт өвчлөлийн тохиолдол бүртгэгдсэн нь 10 000 хүн ам тутамд 973.9 байна. Коронавируст халдвар (КОВИД-19)-ийн 302 018 тохиолдол бүртгэгдсэн нь нийт халдварт өвчлөлийн дотор 92.8 хувийг эзэлж байна.

Монгол Улсын хүн амын дунд 2022 онд 6885 хорт хавдрын шинэ тохиолдол бүртгэгдсэн ба зонхилон байрлалын хорт хавдрын өвчлөлийн бүтцэд элэгний хорт хавдар 33.2, ходоодны хорт хавдар 17.1, уушги гуурсан хоолойн хорт хавдар 7.6, улаан хоолойн 5.0, умайн хүзүүний хорт хавдар 4.6 хувийг эзэлж байна.

Манай улсад эс, эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс заслыг Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэгт бөөр, элэг, ясны чөмөг үүдэл эс, судас, шөрмөс, Хавдар судлалын үндэсний төвд элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал, “Гэгээн мэлмий” эмнэлэгт нүдний эвэрлэг мөн үр шилжүүлэн суулгах эмчилгээг Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн үндэсний төв, CLWH, RMC, “Өжинмед”, “Юнимед” эмнэлгүүд амжилттай хийж байна.

2022 оны жилийн эцсийн байдлаар бөөр шилжүүлэн суулгах мэс засал 292, элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал 260, ясны чөмөг үүдэл эс 31, нүдний эвэрлэг 24, арьс шилжүүлэн суулгах мэс засал 800, шөрмөс шилжүүлэн суулгах мэс засал нийт 150-ийг хийсэн зэргээр “Эрүүл мэндийн үзүүлэлт-2022” эмхэтгэлд салбарын олон чухал мэдээлэл багтсаныг Б.Нарантуяа захирал танилцуулсан. 

ЭМХТ-өөс нэгтгэн гаргадаг мэдээллийг үндэслэн эрүүл мэндийн салбарын бодлогын судалгаа, шинжилгээ, нийгэм, эдийн засгийн тооцоолол, төсөв хийгддэг ба урт болон богино хугацааны хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг үнэлэх, дотоодын хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг төлөвлөх, сайжруулах, бодлого боловсруулах зэрэгт өргөнөөр ашигладаг юм. Тиймээс тус төв хэрэглэгчдийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцүүлэн статистик мэдээллийг нэгжийн түвшинд гаргах, түгээх, өргөжүүлэхийг эрмэлзэж буй бөгөөд энэхүү эмхэтгэлд тусгагдсан мэдээллүүдийг цаашид дэлгэрүүлэн, задаргаа байдлаар цахимаар авах www.1313.mn цахим хуудсыг ажиллуулж байгаа билээ.

Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаевын Монгол Улсад хийж буй албан ёсны айлчлал энэ 5 дугаар сарын 30-ны өдөр өндөрлөж, Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Н.Анхбаяр, Монгол Улсаас БНКирУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд C.Ганхуяг тэргүүтэй албаны бусад хүмүүс “Чингис хаан” олон улсын нисэх онгоцны буудалд үдэж мордууллаа.

Айлчлалын хүрээнд Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаев Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэгтэй албан ёсны хэлэлцээ хийж, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд бараалхав.

Мөн сайд Ж.Кулубаев “Чингис Хаан” үндэсний музейг үзэж сонирхсон юм.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Гадаад хэргийн сайд Жээнбек Молдоканович Кулубаевыг хүлээн авч уулзав. Хоёр улсын хоорондын харилцаа, хамтын ажиллагааг шинэ түвшинд гаргах бүрэн боломж байгааг Ерөнхийлөгч тэмдэглэв.

Удахгүй Монгол Улсад айлчлах Ерөнхийлөгч С.Н. Жапаровын айлчлал хоёр орны улс төрийн яриа хэлэлцээг эрчимжүүлж, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд чухал түлхэц үзүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа хэлэв.

Бүгд Найрамдах Киргиз Улс худалдаа, эдийн засаг, батлан хамгаалах, энхийг сахиулах, аюулгүй байдал, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрлэл, тээвэр ложистик, соёл, боловсрол зэрэг салбарт харилцан ашигтай хамтран ажиллах сонирхолтой байгааг Гадаад хэргийн сайд Ж.М.Кулубаев илэрхийлэв.

Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачлан хэрэгжүүлж буй “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг улсынхаа “Ногоон өв” санаачилгатай уялдуулах боломжтойг хэлэв. Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 30 жилийн ойг өнгөрсөн онд тэмдэглэн өнгөрүүлсэн нь хоёр ард түмний харилцаа, хамтын ажиллагааг улам ойртуулахад чухал ач холбогдолтой болсон юм.