Тод мэдээ
Увс аймгийн ИТХ-ын хуралдааны танхимд Үндсэн хуулийг заллаа

Анхдугаар Үндсэн хуулийн түүхэн ач холбогдлыг нь тодотгож, шинэ Үндсэн хуулийн үзэл санааг түгээн дэлгэрүүлэх, сахин мөрдөх зорилгоор “Үндсэн хуулиа дээдлэн залах тухай” УИХ-ын 43 дугаар тогтоолыг өнгөрсөн онд баталсан билээ. Уг тогтоолын хэрэгжилтийн хүрээнд Улсын Их Хурал, Засгийн газрын гишүүд, Улсын Их хурлын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Увс аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын хуралдааны танхимд Монгол Улсын шинэ Үндсэн хуулийг залах ёслолд оролцов.
Энэхүү тогтоолоор Ардчилсан шинэ Үндсэн хуулийн үзэл санааг сурталчлан таниулах, түгээн дэлгэрүүлэх, нийт байгууллага, иргэний үйл ажиллагааг Үндсэн хуульд бүрнээ нийцүүлэх зорилгоор Үндсэн хуулиа төрийн бүх байгууллага дээдлэн залахыг даалгаж, иргэн бүр Үндсэн хуулиа судлан мэдэж, айл өрх бүр дээдлэн залахыг уриалсан юм.
Түүнчлэн Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, хүний эрх, эрх чөлөөний ойлголтыг сургалтын агуулгад тусган, хүүхэд залуучуудад тайлбарлан таниулахыг холбогдох байгууллагуудад чиглэл болгосон. Энэ хүрээнд Увс аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын хуралдааны танхимд Монгол Улсын шинэ Үндсэн хуулийг УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж хүндэтгэлтэйгээр заллаа.
Тэрбээр, Үндсэн хуулиа дээдлэн залах нь зөвхөн ёслол хүндэтгэлийн агуулгаар хязгаарлагдахгүй гэдгийг дурдаад Үндсэн хуулийнхаа үзэл санаа, зарчмыг иргэн бүр ойлгон, дээдлэн биелүүлж, төрийн байгууллага, албан тушаалтан нь хэлбэрэлтгүй сахин мөрдөхөд мөн чанар нь оршино гэдгийг тодотголоо. Үргэлжлүүлэн УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж Үндсэн хууль залах ёслол нь Увс аймгийн түүхт 100 жилийн ойтой давхцаж буйг онцлоод, шинэ Үндсэн хуулийг бүтээлцэхэд нөр их хувь нэмэр оруулсан нутгийн эрхмүүдийг алдаршуулан дурсав.
Түүнчлэн 126 гишүүнтэй, шинэ парламент хүний эрх, эрх чөлөөг дээдэлсэн үзэл санааг төгөлдөржүүлэх стратегийнхээ хүрээнд хууль тогтоох үйл ажиллагаанд иргэд, иргэний нийгмийн байгууллага, хувийн хэвшлийн оролцоог нэмэгдүүлж, парламентын ил тод байдал, олон талт түншлэлийг сайжруулахаар тодорхойлсныг тэмдэглэлээ. Иймд Үндсэн хуулийн гол үзэл санааг бодитоор хэрэгжүүлж, хүний эрхийг хамгаалж, улам бүр бататган бэхжүүлэх нь энэ удаагийн Улсын Их Хурлын эрхэм зорилт гэдгийг тодотгов.
Ингээд Увс аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга П.Баттулгад “Үндсэн хуулиа дээдлэн залах тухай” УИХ-ын тогтоолыг, Үндсэн хууль судлалын холбогдох бүтээлүүдийн дээжистэй гардууллаа. Үндсэн хуулийг залах ёслолд Улсын Их Хурлын гишүүн, Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням, УИХ-ын гишүүн, УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл, УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа, О.Заяабал, М.Мандхай, Д.Батбаяр нар оролцсон юм. Цаашид тогтоолын хэрэгжилтийг хангах хүрээнд бусад аймгуудын иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын хуралдааны танхимд мөн адил Үндсэн хуулийг дээдлэн залах аж.
Увс аймагт ажиллаж буй Улсын Их Хурал болон Засгийн газрын гишүүд УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж нар БНМАУ-ын Ардын жүжигчин, Ардын Их Хурлын депутат Гомбын Түмэндэмбэрэл агсны хөшөөний нээлтэд оролцлоо.
Улаангом хотын Ойрад театрын өмнөх талбайд сүндэрлэн боссон 3.5 метр өндөр уг хөшөөг уран барималч Ж.Түмэнчулуун урлаж, ард түмний сэтгэлд мөнхөрсөн дүр төрхөөр буюу тайзан дээр дуулж байгаагаар зохиомжилжээ.
Увс аймаг үүсэн байгуулагдсаны түүхт 100 жилийн ойн хүрээнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Улсын Их Хурал, Засгийн газрын гишүүд, аймгийн удирдлагууд болон нутгийн алдартнуудын хамт төр, нийгмийн нэрт зүтгэлтэн, маршал Юмжаагийн Цэдэнбалын хөшөөнд цэцэг өргөж, хүндэтгэл үзүүлэв хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллэв.
Тод мэдээ
Улаанбаатарт өдөртөө 20 хэм дулаан
Малчид, тээвэрчид, тариаланчид, хадланчдын анхааралд: Өнөөдөр Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар нойтон цас орж, нутгийн баруун хойд хэсгээр сэрүүсэж, Алтайн уулархаг нутаг, Арц Богдын өвөр хоолойгоор салхи, шуургатай байхыг анхааруулж байна.
2025 оны есдүгээр сарын 12-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Нутгийн баруун хагаст үүлшинэ, бусад нутгаар солигдмол үүлтэй. Баруун аймгуудын нутгийн хойд хэсэг, төвийн аймгуудын нутгийн зарим газраар бороо, уулаараа нойтон цас орно. Салхи нутгийн баруун хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 8-13 метр, Алтайн салбар уулс, Арц Богдын өвөр хоолойгоор секундэд түр зуур 18-20 метр хүрч ширүүснэ. Бусад нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Нутгийн баруун хэсгээр сэрүүсэж Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчим, Идэр, Тэс, Эг, Үүр голын хөндийгөөр 8-13 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Дарьгангын тал нутгаар 26-31 хэм, говийн бүс нутгийн хойд хэсэг, Дорнодын тал нутгаар 20-25 хэм, бусад нутгаар 14-19 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. 18-20 хэм дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бага зэргийн аадар бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 7-12 метр. 18-20 хэм дулаан байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бага зэргийн аадар бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 3-8 метр. 16-18 хэм дулаан байна.
2025 оны есдүгээр сарын 13-наас 17-ныг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Есдүгээр сарын 13-нд төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр, 14-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төвийн аймгуудын нутгийн хойд хэсэг, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 15-нд нутгийн зарим газраар, 16-нд говийн аймгуудын нутгийн зарим газраар бороо, уулархаг нутгаар нойтон цас орно. Салхи 13-нд говь, тал, хээрийн нутгаар, 14-нд нутгийн зүүн хэсгээр секундэд түр зуур 18-20 метр хүрч ширүүснэ. Ихэнх нутгаар сэрүүсэж, Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 4-9 хэм хүйтэн, өдөртөө 4-9 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 6-11 хэм, өдөртөө 17-22 хэмийн дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 1 хэмийн хүйтнээс 4 хэмийн дулаан, өдөртөө 10-15 хэм дулаан байна.
Тод мэдээ
ABU GENERAL ASSEMBLY 2025: ABU-гийн нэрэмжит “Шилдэг инженер-2025
Техник технологийн хөгжил хиймэл оюун ухаанд чиглэж байгаа ч хүний оролцоогүйгээр төгс бүтээл хийх боломжгүй гэдгийг дэлхий дахинд хүлээн зөвшөөрч байна. Иймд Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооноос шилдэг инженер болон шилдэг инженерийн байгууллагуудыг шалгаруулж, шагнаж урамшуулдаг уламжлалтай.
Энэ жилийн “ABU-62" дугаар Ерөнхий Ассамблейн үеэр уламжлал ёсоор "Шилдэг инженер” шагналыг гардууллаа.
Тод мэдээ
УИХ-ын 2025 оны намрын ээлжит чуулган ирэх даваа гарагт эхэлнэ
Улсын Их Хурлын үйл ажиллагааны зохион байгуулалтын үндсэн хэлбэр нь чуулган юм. Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.1-д заасны дагуу Улсын Их Хурлын 2025 оны намрын ээлжит чуулган 09 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс эхлэн 75-аас доошгүй ажлын өдөр чуулна.
Намрын ээлжит чуулганаар хэлэлцэх асуудлын жагсаалтыг хуульд заасны дагуу өмнөх ээлжит чуулганаар баталсан бөгөөд уг жагсаалтад батлах хугацааг нь хуульд тусгайлан заасан Монгол Улсын 2026 оны төсвийн тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2026 оны төсвийн тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2026 оны төсвийн тухай, Үндэсний баялгийн сангийн 2026 оны төсвийн тухай болон холбогдох бусад хууль, тогтоолын төслийг хэлэлцэнэ.
Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан УИХ-ын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганыг хааж хэлсэн үгэндээ “Намрын ээлжит чуулган эхлэх хугацааг наашлуулж, 9 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс эхлүүлж, төсвийн төслийг хэлэлцэх хэлэлцүүлгийн үе шатыг шинээр нэмж, 4 байсныг 5 үе шаттай болгож өөрчилсөн.” хэмээн мэдэгдсэн билээ. Энэ нь улсын төсвийг төлөвлөх, батлах, хэрэгжүүлэх, тайлагнах үйл явцад ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг хангаж, олон нийтээр хэлэлцүүлэх, иргэдийн оролцоог бодит болгох ач холбогдолтой юм.
Тиймээс энэ намраас эхлэн Монгол Улсын төсвийн төслийг Улсын Их Хурал таван үе шаттай хэлэлцэхээр шийдвэрлэсэн. Тухайлбал, нэгт, Монгол Улсын Ерөнхий сайд чуулганы нэгдсэн хуралдаанд төсвийн төслийг, Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөл холбогдох дүгнэлтээ танилцуулж, Улсын Их Хурлын гишүүд Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Ерөнхий аудитор, Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлийн дарга болон төсвийн ерөнхийлөн захирагч нараас асуулт асууж, үг хэлж болно.
Хоёрт, УИХ-ын Төсвийн болон бусад Байнгын хороо төсвийн төсөлтэй танилцаж, хуралдаанаараа хэлэлцэх, УИХ төсвийн төсөл, холбогдох хуулиудад заасан шаардлага, Улсын хөгжлийн жилийн төлөвлөгөөнд нийцсэн эсэх асуудлаар санал хураалт явуулна. Гуравт, санхүү төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн төсвийн төслийн танилцуулгыг эрхлэх асуудлын хүрээг баримтлан Байнгын болон дэд хороо, нам, эвслийн бүлгийн хуралдаанд танилцуулна. Төсвийн байнгын хороо тухайн байнгын хорооны гишүүд, бусад Байнгын хороо, Төсвийн зарлагын дэд хороо, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, төрийн аудитын төв байгууллага, УИХ дахь нам, эвслийн бүлгээс гаргасан санал нэг бүрийг хэлэлцэж, санал хураалт явуулна. Нэгдсэн хуралдаанд санал тус бүрээр санал хураалт явуулна.
Дөрөвт, шаардлагатай бол хөрөнгө оруулалтын төсөл, apra хэмжээний төсөвт өртөг, санхүүжих дүнг өөрчлөхгүй агуулга, зарчмыг алдагдуулахгүйгээр арга хэмжээний нэр, хүчин чадал, хэрэгжих хугацаа, байршилтай холбоотой залруулгыг хийж, нэгдсэн хуралдаанд оруулна.
Тавд, нэгдсэн хуралдаан даргалагч Монгол Улсын тухайн жилийн төсвийн тухай хуулийн төслийн зүйл, заалт бүрийг уншиж сонсгон, зүйл тус бүрээр санал хураалт явуулж, батлуулна гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
-
Чөлөөт бүс2019/08/21
“Үндэсний төв цэнгэлдэх хүрээлэн” байгуулах төслийн уралдаанд 24295 ...
-
Тод мэдээ2024/11/25
“Хууль тогтоомжийн тухай хууль: хэрэгжилтийн үр дагаврын үнэлгээ ба харьцу...
-
Өнөөдөр2020/01/29
УИХ-ын байнгын хороод хуралдана
-
Өнөөдөр2023/10/12
УИХ: Байнгын хороо, ажлын хэсгүүд хуралдана