Бидэнтэй нэгдэх

Тод мэдээ

Хачигт халдвараас сэргийлье!

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

Хачгийн идэвхжлийн үе ирлээ!
ХАЧИГТ ХАЛДВАРААС СЭРГИЙЛЬЕ

(Иргэдэд зориулсан зөвлөмж)

Нян,  вирус, эгэл биетний аль нэгнээр халдварлагдсан халдвартай хачиг хүнийг хазаж, өвчин үүсгэгчийг дамжуулж өвчлүүлнэ. Дэлхий дахинд хачгаар дамждаг нийт 28 төрлийн халдвар байдгаас манай орны хувьд хүн амын дунд хачигт риккетсиоз, хачигт боррелиоз, хачигт энцефалит зэрэг хачгийн 3 төрлийн халдвар бүртгэгддэг.

Хачигт риккетсиоз өвчин

Энэ өвчний дамжуулагч нь риккетси гэдэг нянгаар халдварлагдсан Дермацентор нуталли  буюу малын хачиг юм. Малын хачиг нь жил бүрийн 3 дугаар сарын сүүлчээс идэвхжиж, салхиар хаа сайгүй зөөгдөн тархаж, 4 дүгээр сард идэвхжлийнхээ үед хүнийг хазах нь элбэг байдаг. Манай улсын хувьд хаврын улиралд салхи ихтэй байдгаас хачиг салхиар зөөвөрлөгдөн хот суурин газрын иргэдийг ч хазаж өвчлүүлэх тохиолдол байдаг.

ХӨСҮТ-ийн судалгаагаар хачигт риккетсиозоор өвчлөгсөдийн 22.2 хувь нь Улаанбаатар хот орчимд хачигт хазуулсан гэсэн өгүүлэмжтэй байна. Уг халдвар нь манай улсад өргөн тархсан, 21 аймгийн 160 гаруй суманд  бүртгэгддэг. Хачигт риккетсиозоор өвчлөгсөдийн 72.1 хувь нь 4-6 дугаар сард уг халдварт өртсөн байна. Халдвар авсан хүнд хачигт хазуулсанаас хойш дунджаар 3-7 хоногийн дараа халуурах, толгой өвдөх, хачиг хазсан газар үрэвсч, тавших, ойролцоох тунгалгийн булчирхай цочиж, эмзэглэх, биеэр гөвдрүүт тууралт гарах зэрэг шинж тэмдгүүд илэрдэг. Бэлчээрийн хачиг нь ихэвчлэн хүний толгойн орой, дагзны хэсэгт хазаж, цус сорон шимэгчилдэг. Бага насны хүүхдүүд биедээ орсон хачгийг богино хугацаанд илрүүлэн авч чаддаггүйгээс хачигт халдварт илүүтэй өртдөг. Уг халдвараар өвчлөгсөдийн дийлэнх буюу 44.5 хувийг 0-9 насны хүүхдүүд эзэлдэг.

Хачигт боррелиоз өвчин

Хачигт боррелиоз, хачигт энцефалит зэрэг өвчнүүд нь ойн болон тайгын хачгаар дамждаг. Хачигт боррелиоз өвчин нь боррел гэдэг нянгаар үүсгэгддэг, мэдрэл, зүрх судасны тогтолцоо, арьс салст, үе мөчний эмгэгээр илэрдэг, байгалийн голомтот халдварт өвчин юм.

Манай улсын 10 гаруй аймгийн 52 суманд бүртгэгддэг. Ихэвчлэн уг халдварын байгалийн голомтот газарт оршин суугчид, ажил хөдөлмөр эрхлэгчид халдварт илүүтэй өртдөг. Хачигт хазуулсанаас хойш дунджаар 7-14 хоногийн дараа халуурах, толгой өвдөх, ядрах, сульдах, булчингаар өвдөх, дотор муухайрах шинж тэмдэг илэрнэ. Хачиг хазсан газарт улайж үрэвсэх, өвдөх, 5-60 см хүртэл цагираг хэлбэрийн улайлт үүсэх зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг. Ойн хачиг ихэвчлэн гуя, цавь, суга, бүсэлхий, тахимны хонхорт хазаж, улайлт үүсгэнэ. Өвчлөгсөдийн 40-50 хувьд цагираг хэлбэрийн улайлт илэрдэг.

Эмчилгээ хийгээгүй тохиолдолд үе мөч, зүрх судас, мэдрэлийн тогтолцооны талаас өөрчлөлтүүд илэрч, эмчлэхэд хүндрэл учирдаг. Өвчний эрт үед эмнэлэгт хандан эмчилгээ хийлгэвэл үр дүн сайн байдаг.  

Хачигт энцефалит өвчин нь төв мэдрэлийн системийг гэмтээдэг флавивирусээр үүсгэгддэг. Уг өвчний дамжуулагч болох 2 зүйлийн хачиг нь ихэвчлэн 5 дугаар сарын эхээс эхлэн идэвхжиж, байгалийн голомттой газруудад аялаж зугаалах, мал хариулах, мод бэлтгэх, самар, эмийн ургамал түүх үед хүнийг хазаж халдварлуулна. Мөн халдвар авсан хонь, ямаа, үхрийн түүхий сүү, цус уух, шүүрхий мах идэх үед хүн халдвар авна. Өвчлөгсөдийн 66.8 хувийг эрэгтэйчүүд эзэлж, өвчлөлийн 62.5 хувь нь 6-8 дугаар сард бүртгэгддэг. Манай улсын 12 аймгийн 45 суманд уг халдвар бүртгэгдсэнээс Булган аймгийн Бугат, Хялганат, Сэлэнгэ аймгийн Бугант, Мандал, Ерөө, Хүдэр, Сүхбаатар, Хэнтий аймгийн Батширээт, Биндэр, Дадал зэрэг сумдад хамгийн олон тохиолдол бүртгэгджээ. Хачигт энцефалитын вирусээр халдварлагдсан хачигт хазуулсанаас хойш 7-14 хоногт өндөр халуурч чичрэх, толгой хүчтэй өвдөх, огиулах, бөөлжих, хүзүү, нуруу, мөчдийн булчингаар хүчтэй өвдөх, эрвэгнэх, чичрэх, татах зэрэг шинж тэмдгүүд илэрнэ. Зарим үед ухаан алдах, татах, хөөрлийн байдалд орох зэрэг шинж тэмдгүүд илэрдэг. Улмаар зарим эрхтний саажилт, тэнэгрэл зэрэг хүндрэлүүд илэрч, хөдөлмөрийн чадварыг алдагдуулдаг.

Хачигт халдвараас сэргийлэхийн тулд танд дараах зүйлсийг зөвлөж байна.

1. Иргэд хачгийн идэвхжлийн үед буюу 4-10 дугаар сард биедээ ялангуяа толгойн үстэй хэсэгт хачиг орсон эсэхийг өдөр тутамд шалгаж байх

2. Хөдөө явахдаа хачгийг илрүүлэхийн тулд тод өнгийн хувцас өмсч явах, хачиг илэрсэн тохиолдолд яаралтай авч хаях

3. Хөдөө болон ойд явахдаа урт ханцуйтай хувцас, урт түрийтэй гутал, зузаан өмд өмсч, хачиг нэвтрүүлэхгүйн тулд өмдний шуумгыг гутлын түрүүний дотуур хийх, боломжтой бол хачиг үргээгч бодисыг хувцасны ханцуй, өмд уруу цацаж хэрэглэх

4. Хэрвээ эмнэлэгт хандах боломжгүй газарт хачигт хазуулсан бол хазсан хачиг дээр эмнэлгийн цэнхэр спиртээр 2-3 удаа арчилт хийж, 1-2 минут хүлээгээд хавчаараар 45 градусын  налуу өнцгөөр зөөлөн татаж авна. Хачиг хазсан хэсэгт 1 хувийн повидон иодын уусмал (тамедины уусмал)-ыг хөвөнд шингээж, цэвэр боолт хийнэ.

5. Хачигт хазуулсан тохиолдолд сэргийлэх зорилгоор эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай тул яаралтай эмнэлэгт хандах нь зүйтэй.  

6. Хачигт хазуулсанаас хойш 3-14 хоногийн дотор халуурах, толгой өвдөх, хачиг хазсан газарт цагираг хэлбэрийн улайлт үүсэх, үрэвсч шархлах, арьсан дээр гөвдрүүт тууралт гарах, огиулах, бөөлжих, нуруу, хүзүүний булчин хүчтэй өвдөх, эрвэгнэх, чичрэх, татах зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл яаралтай эмнэлэгт хандах шаардлагатай.

7. Хачигт халдварын байгалийн голомтот ойн бүсэд ажиллаж, амьдарч байгаа иргэд хачигт энцефалит өвчнөөс сэргийлэх вакцин тариулах

8. Ямаа, үхрийн түүхий сүү, цус зэргийг уухгүй байх, эдгээр амьтдын махыг сайтар болгож хэрэглэх

9. Хачигт хазуулсанаас хойш 3-14 хоногийн дотор халуурах, толгой өвдөх, хачиг хазсан газарт цагираг хэлбэрийн улайлт үүсэх, үрэвсч шархлах, арьсан дээр гөвдрүүт тууралт гарах, огиулах, бөөлжих, нуруу, хүзүүний булчин хүчтэй өвдөх, эрвэгнэх, чичрэх, татах зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл яаралтай эмнэлэгт хандах нь зүйтэй.

ХАЛДВАРТ ӨВЧИН СУДЛАЛЫН ҮНДЭСНИЙ ТӨВ

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Тод мэдээ

Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл өргөн мэдүүллээ

Огноо:

,

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгаланд 2025 оны долоодугаар сарын 03-ны өдөр Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Рэгдэл, Б.Уянга, Г.Хосбаяр нар Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл өргөн барилаа.

Тус хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөд:

- Төрийн өмчит эрдэм шинжилгээний байгууллага нь тухайн байгууллагын судалгааны үндсэн чиглэлээр Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн дагуу зарлагдсан сонгон шалгаруулалтад оролцоход тендерийн болон гүйцэтгэлийн баталгаанаас чөлөөлөх тухай зохицуулалтыг тусгасан.

- Үндэсний эрдэм шинжилгээний бүтээлийн нэгдсэн санг олон улсын жишигт нийцүүлэн хөгжүүлж, мэдлэгийн дата төв байгуулж, ил тод байлгах зохицуулалтыг тусгасан. Үүнийг Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 42-р зүйлийн 42.2 буюу захиалагчийн эрх үүрэгт судалгааны ажлыг ил тод байлгах үүргийг тусгах байдлаар, ингэхдээ энэхүү үүргээ ШУТ сангийн цахим хуудаст байршуулах, шинээр MORI платформ үүсгэх, tendergov.mn сайтад байршуулах, эсхүл www.sudalgaa.gov.mn үндэсний судалгааны нэгдсэн платформд байршуулах замаар шилэн болгох зохицуулалтыг тусгажээ.

- Хуулийн 18-р зүйлийн 18.2.2-ийг “Дээд боловсролын тухай хуулийн 4.1.4-т заасан судалгааны их сургууль” гэж өөрчилсөн.

- Хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.2 дахь хэсгээс “Үндэсний хорооны тогтоол, зөвлөмжийг үндэслэн” гэсэн агуулгыг хасах тухай заалтыг оруулсан байна гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод мэдээ

Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедээ ачааны машинд дайруулж, амь насаа алджээ

Огноо:

,

Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедээ ачааны машинд дайруулж, амь насаа алдсан гэх харамсалтай дуудлага мэдээлэл бүртгэгджээ.  Тодруулбал, энэ оны зургаадугаар сарын 27-ны өдөр Увс аймгийн цагдаагийн газарт “Гурван замын уулзварт ачааны автомашин унадаг дугуйтай хүүхэд дайрсан байна” гэсэн мэдээллийг ирүүлсэн байна.

Тус аймгийн цагдаагийн газрын жижүүрийн шуурхай бүрэлдэхүүний алба хаагчид шалгалтын ажиллагааг явуулахад урьдчилсан байдлаар иргэн “Б” нь HOWO ZZ3257 маркийн улсын дугаартай автомашиныг жолоодож яваад унадаг дугуй унаж явсан бага насны хүүхдийг дайрч, амь насыг нь хохироосон харамсалтай нөхцөл байдал тогтоогдоод байна.

Сурагчдын зуны амралт эхэлсэн эдгээр өдрүүдэд эцэг эхчүүд та бүхэн хүүхдэд тавих хараа хяналтаа сайжруулах, хүүхдийг унадаг дугуй, суррон, скүүтэртэй Замын хөдөлгөөнд оролцуулахгүй байх, Жолооч та хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг сайтар хангаж, анхаарал болгоомжтой зорчихыг сэрэмжлүүлж байна.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод мэдээ

Тэтгэврийн зээлд тавьсан хязгаарлалтыг цуцлах асуудлаар санал нэгдлээ

Огноо:

,

Тэтгэвэр барьцаалсан зээлд тавьсан 5050 өр орлогын харьцааг ахмадууд эсэргүүцэж буйтай холбогдуулан Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэнтэй уулзаж ярилцлаа.

Улмаар тэтгэврийн зээлд ямар нэг хязгаарлалт тавихгүй байх талаар талууд санал нэгдлээ. Хэрэглээний зээлийн нийтлэг зохицуулалтаас тэтгэврийн зээлийг гаргах замаар ахмадуудын тавьж буй шаардлагын хүрээнд шийдэл гаргах боломжтой гэж талууд үзсэн байна. Иймээс ирэх даваа гарагт Монголбанкны Мөнгөний бодлогын зөвлөл дахин хуралдаж, тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн асуудлыг хэлэлцэхээр болжээ.

Мөн Ерөнхий сайд Г.Занданшатар тэтгэврийн зээлийн хүүг бууруулах чиглэлээр Монголбанк Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамтай хамтарч ажиллахыг хүслээ.

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Тод мэдээ2025/07/04

Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тух...

Тод мэдээ2025/07/04

Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедэ...

Өнөөдөр2025/07/04

Баяр наадмаар 171 байцаагч хяналт шалгалт хийнэ

Тод мэдээ2025/07/04

Тэтгэврийн зээлд тавьсан хязгаарлалтыг цуцлах асуудлаар санал нэгдлэ...

Тод мэдээ2025/07/04

Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад ш...

Тод мэдээ2025/07/04

Улаанбаатар хотод нийгмийн хамгааллын тусгай үйлчилгээг хөгжүүлэх чи...

Тод мэдээ2025/07/04

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

Тод мэдээ2025/07/04

УИХ: “Зээлийн хүүг бууруулах хүрээнд авах зарим арга хэмжээний...

Тод мэдээ2025/07/04

УИХ: Үндэсний их баяр наадмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай ху...

Өнөөдөр2025/07/04

Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар бороо орж, сэрүүхэн байна

Өнөөдөр2025/07/04

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/07/03

Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Чөлөөт бүс2025/07/03

“Улаанбаатарын үдэш 2025” шоу тоглолт долоодугаар сарын 11-нД бо...

Тод мэдээ2025/07/03

Ч.Төгсдэлгэр: Авто зогсоолын хүртээмжийг нэмэгдүүлэхдээ эхний ээлжид...

Тод мэдээ2025/07/03

Зарим хуулийн төслүүдийг яаралтай хэлэлцүүлэх хүсэлтийг УИХ-д хүргүү...

Тод мэдээ2025/07/03

Засгийн газрын агентлаг, төрийн өмчит үйлдвэрийн газар, компанийн чи...

Тод мэдээ2025/07/03

Баруун бүсийн эрчим хүчний есөн компанийг нэгтгэж дөрөв болголоо

Тод мэдээ2025/07/03

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг хоёр хоног хаа...

Тод мэдээ2025/07/03

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

Тод мэдээ2025/07/03

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

Өнөөдөр2025/07/03

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

Өнөөдөр2025/07/03

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/07/02

Нийтийн эдэлбэрийн газрын тоо хэмжээг нэмэгдүүлэх, бүртгэлжүүлэх ажл...

Тод мэдээ2025/07/02

Усны ослоор амь насаа алдсан иргэдийн 41 хувь нь зөвхөн долоодугаар ...

Тод мэдээ2025/07/02

Төрийн зарим чиг үүргийг хувийн хэвшил, МҮХАҮТ-д шилжүүлснээр төрийн...

Тод мэдээ2025/07/02

Үндэсний их баяр наадмын худалдаа, үйлчилгээний зөвшөөрлийн хүсэлтий...

Тод мэдээ2025/07/02

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шин...

Тод мэдээ2025/07/02

Шинэ тойрог авто зам төслийн нэгдүгээр тойрог замын ТЭЗҮ-ийг Зам, тэ...

Тод мэдээ2025/07/02

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын болон дэд хороод

Тод мэдээ2025/07/02

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

Санал болгох