Тод мэдээ
Сэтгэцийн эрүүл мэндийг ярихгүйгээр эрүүл мэндийн тухай ярих боломжгүй
Сэтгэцийн эрүүл мэндийн дэлхийн өдрийг тохиолдуулан СЭМҮТ-өөс “Сэтгэцийн эрүүл мэндийн боловсролыг хүн бүрт” уриатай олон улсын эрдэм шинжилгээний хурлыг энэ сарын 13-14-нд Хүүхдийн ордонд зохион байгууллаа.
Хуралд ЭМЯ, ДЭМБ, СЭМҮТ, Монголын сэтгэцийн эрүүл мэндийн нийгэмлэг, АШУҮИС-ийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхмийн эрдэмтэн судлаачид, эмч, мэргэжилтнүүдээс гадна төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын төлөөлөл оролцож сэтгэцийн эрүүл мэндийн боловсролыг иргэдэд хэрхэн зөв оновчтой хүргэх болон тулгамдаж буй асуудлын талаар санал солилцож шийдвэрлэх арга замын талаар ярилцлаа.
Олон улсын хуралд Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг цахимаар мэндчилгээ дэвшүүлж амжилт хүссэн. Тэрбээр хэлсэн үгэндээ “Сэтгэцийн эрүүл мэндийг ярихгүйгээр эрүүл мэндийн тухай ярих боломжгүй юм. Тиймээс сэтгэцийн эрүүл мэндийн салбарт судалгаа шинжилгээний ажил, нотолгоонд тулгуурласан сэтгэц нийгмийн болон эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг улам эрчимжүүлэх, дэлхийн жишигт нийцүүлэн шинэ оношилгоо, эмчилгээний арга зүйг нэвтрүүлэх, хүн амд мэдээлэл, сургалт сурталчилгаа, нөлөөллийн ажлыг эрчимжүүлэх шаардлагатай байна” хэмээн онцолсон.
Хурлын үндсэн илтгэлийг “Эрт илрүүлэг ба сэтгэцийн эрүүл мэнд” сэдвээр СЭМҮТ-ийн ерөнхий захирал В.Баярмаа, “Монгол Улсад амиа хорлох, төрх үйл судлагдаж буй өнөөгийн байдал” сэдвээр тус төвийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхимийн эрхлэгч З.Хишигсүрэн нар тавилаа.
Хоёр өдрийн турш үргэлжилсэн олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд Дэлхийн сэтгэцийн эмгэг судлалын нийгэмлэгийн тэргүүн профессор Норман Сарториус, Австри улсын Вена хотын АУИС-ийн профессор Йоханнес Ванчата, БНСУ-ын Чунчоннам-догийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн профессор Lee Sang Eun нар “Жирэмсэн ба төрсний дараах үеийн сэтгэцийн эмгэг”, “Япон дахь шизофрени өвчний үеийн психофармакологийн дэвшил” сэдвээр илтгэл тавьж, сэтгэцийн эмгэгийн тусламж үйлчилгээг эмнэлгээс олон нийтэд суурилсан системд шилжүүлэх Баруун Европын туршлагын талаар сонирхолтой мэдээлэл хүргэлээ.
Хурлын үеэр эрүүл мэндийн байгууллага, Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төв, хүний эрхийн байгууллагууд иргэдэд сэтгэл заслын зөвлөгөө өгч, салбарын үзэсгэлэн худалдаа зохион байгуулсан.
Монголчуудын сэтгэцийн эрүүл мэндийн талаар анагаах ухааны доктор, профессор Л.Насанцэнгэл мэдээлэл өглөө. Тэрбээр “Монгол Улсын хэмжээнд сэтгэцийн эмгэгийн тархалтын судалгаа хамгийн сүүлд 2013 онд хийгдэж байсан. Тус судалгааг гүйцэтгэхдээ Монгол орны 11 аймаг, нийслэлийн тодорхой дүүргийн хүн амыг хамруулсан байдаг.
Нийгмийн хөгжилтэй зэрэгцэн иргэдийн дунд маш олон асуудал тулгамддаг. Бид бүхний сонссон, уншсан, харсан сөрөг мэдээлэл ямар хэмжээнд байна төдий чинээ стресст автаж тайван бус болдог. Нийт хүн амын 70 гаруй хувь нь сэтгэцийн хувьд эрүүл гэж үзэж байгаа бол 25 орчим хувь нь тулгамдсан асуудалтай. Иймд сэтгэлээ тайван байлгах, ажлаа сайтар төлөвлөх, өөрт онц ач холбогдолгүй сөрөг мэдээллээс зайлсхийхийг сэтгэцийн эмч нар зөвлөдөг” гэлээ.
“Сэтгэцийн эрүүл мэндийн боловсролыг хүн бүрт” уриатай тус эрдэм шинжилгээний хуралд гадаадын сэтгэл зүйч эрдэмтэд оролцож байгаа нь манай эмч, мэргэжилтнүүдэд мэдлэг туршлагаа сайжруулах, хамтран ажиллах боломж нээгдэж байна хэмээн онцолж байлаа.
Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл хэлэлцүүлсэн мэргэжилтнүүдээс шилдгүүдээ шалгаруулсан ба судалгааны ажил аман илтгэлийн төрөлд АШУҮИС-ийн АУС-ийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхимийн багш Б.Баасандорж “Эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээнд хамрагдагсдын эрхийг хамгаалах асуудалд” сэдвээр тэргүүн байр эзэлсэн бол дэд байрыг Нийслэлийн Аддиктологи, зан үйл, сэтгэл заслын төвийн эмчилгээ эрхэлсэн орлогч дарга Д.Чулуунболор “ “Тимузол” 500мг эмийн архины харшил өдөөх эмчилгээний эмнэлзүйн судалгааны зарим үр дүнгээс”, гуртгаар байрыг Баянзүрх дүүргийн сэтгэцийн их эмч П.Болортуяа “COVID-19 цар тахлын дараах хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үзүүлж буй Баянзүрх дүүргийн ӨЭМТ-д ажиллаж буй эмч, сувилагч, бусад ажилтнуудын сэтгэцийн эрүүл мэндийн байдлыг үнэлэх нь” сэдвээр тус тус шалгарлаа.
Мөн судалгааны ажил ханан илтгэлийн төрлөөр тэргүүн байрыг СЭМҮТ-ийн Эмчилгээ эрхэлсэн дэд захирал Н.Оюунчимэгийн “Гарын алганы трирадиусын “ATD”, “TDA”, “DAT” өнцгийг шизофрени эмгэгтэй хүмүүст судалсан нь”,
дэд байр АШУҮИС-ийн АУС-ийн Сэтгэцийн эрүүл мэндийн тэнхимийн резидент эмч Г.Уранчимэг “Эпилепситэй эмчлүүлэгчдийн өвчин, эмчилгээний талаарх асран хамгаалагч нарын ойлголт”, гутгаар байр АШУҮИС-ийн Сувилахуйн сургуулийн багш С.Дэлгэрмаа “Улаанбаатар хот дахь оюуны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн бие даасан байдал, асран хамгаалагчийн ачааллын хамаарлын судалгаа” сэдвээр шалгарсан байна.
Олон нийтэд сэтгэцийн эрүүл мэндийг хамгаалах чиглэлээр сургалт, нөлөөлийн ажил зохион байгуулснаар сэтгэцийн эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх мэдээлэл, мэдлэг олгож, хүн амын сэтгэцийн эрүүл мэндийг дэмжих чухал ач холбогдолтой ба хурлын үр дүнгээс мэргэжилтнүүд сэтгэцийн эрүүл мэндийн өнөөгийн байдлын талаар зөвлөмж гаргах юм.
Тод мэдээ
Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн сургалтад 300 албан хаагч оролцож байна
Төрийн албан хаагчийг ёс зүйн зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх, холбогдох хууль тогтоомжийг мөрдүүлэх үндэсний хөтөлбөр хэрэгжиж байна.
Энэ хүрээнд төрийн албан хаагчийн ёс зүй, авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор нийслэлийн нутгийн захиргааны байгууллагын удирдах албан тушаалтнуудад зориулсан сургалт өнөөдөр нийслэлийн нутгийн захиргааны цогцолбор байранд болж байна.
Сургалтад нийслэл, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар болон нийслэлийн харьяа байгууллагын удирдах албан тушаалын 300 албан хаагч оролцож байгаа бөгөөд НЗДТГ-ын дарга П.Хадбаатар нээж, үг хэллээ.
Ёс зүйн хорооны дарга, Төрийн албаны зөвлөлийн гишүүн Ц.Амартөгс “Төрийн албан хаагчийн ёс зүй”, АТГ-ын Урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх хэлтсийн ахлах ажилтан, ахлах комиссар Б.Тэрбиш “Авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх”, Удирдлагын академийн Эрх зүйн тэнхимийн эрхлэгч, доктор А.Алтанзул “Ёс зүйн зөрчил, эрх зүйн үндэслэл, хариуцлага” сэдвээр илтгэл хэлэлцүүлж байна.
Ёс зүйн хорооны дарга, Төрийн албаны зөвлөлийн гишүүн Ц.Амартөгс “Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хууль 2023 онд батлагдсан. Тус хуулиар төрийн албан хаагчийн ёс зүйн хэм хэмжээ, нийтлэг үүрэг, хариуцлагыг тогтоож өгсөн. Тухайлбал, төрийн албан хаагч иргэдийн асуудлыг анхааралтай сонсож, хууль тогтоомжоор олгосон үйл ажиллагааны хүрээнд хариу өгдөг байх ёстой. Тиймээс төрийн албан хаагч мэргэжил болон харилцаа хандлагын хувьд ямар үүрэг хүлээж байна вэ гэдгийг сургалтаар хэлэлцэн таниулж байна. Мөн албан хаагч алдаа гаргах нөхцөл байдал хэрхэн үүсэж байна вэ гэдгийг тодорхойлж, алдаа, зөрчил гаргахгүй байлгахад сургалт чиглэлээ. Өнөөдрийн сургалтад оролцож байгаа нийслэл болон нийслэлийн харьяа байгууллагын удирдах албан тушаалтнууд эдгээр хэм хэмжээ, үүрэг, зарчмыг манлайлан мөрдүүлэхэд анхаарч байна” гэлээ.
Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуульд “Төрийн албан хаагч хүнлэг, энэрэнгүй байх, үнэнч, шударга байх, хариуцлагатай байх, манлайлах, хамтач байх ёс зүйн зарчмыг баримтална” хэмээн заажээ. Төрийн албан хаагчийн ёс зүй, байгууллагын соёлыг өдөр тутмын энгийн үйлдлээс эхэлж сайжруулдаг. Албан хаагч хувийн харилцаа, хандлага болон иргэдийн хүсэлтийг шийдэхэд сэтгэл гаргаж ажилладаг байх тал дээр анхаарах хэрэгтэйг сургалтын үеэр онцоллоо.
Төрийн албан хаагч ард түмэндээ чин сэтгэлээсээ үйлчилж, төрийн албаны нэр хүндийг эрхэмлэх, зан харилцаа, үг, үйлдлээрээ хүний эрх, эрх чөлөө, нэр төр, алдар хүнд, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хүндэтгэх, албан үүргээ гүйцэтгэхдээ бусдад аливаа хэлбэрээр дарамт үзүүлэхгүй байх, ялгаварлан гадуурхахгүй байх зэрэг ёс зүйн нийтлэг хэм хэмжээг сахин мөрдөх үүрэгтэй. Эдгээр үүрэг, хэм хэмжээг өдөр тутмын үйл ажиллагаа, төрийн албан хаагчийн ёс зүйн хүрээнд байнгын мөрдөж занших ёстойг сургалтаар танилцуулж байна.
Тод мэдээ
Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харгалзалгүйгээр дэмжин ажиллана
Өнгөрсөн наймдугаар сард Боловсролын сайд П.Наранбаяр Монголын хувийн их дээд сургуулиудын холбооны төлөөлөлтэй уулзах үеэр ярилцсаны дагуу нэгдсэн байдлаар бүх хувийн их, дээд сургуулийн удирдлагуудтай уулзлаа.
Хувийн их, дээд сургуулийн удирдлагууд тулгамдаж буй асуудлуудаа хэлэлцэн нэгтгэж, төрийн дээд боловсролын салбар дахь оролцоо дэмжлэг болон эрх зүйн орчин, элсэлтийн босго, дээд боловсролын байгууллагуудын эрэмбэ, багшийн хөгжил болон нийгмийн баталгаа гэсэн чиглэлүүдээр санал хүсэлтээ илэрхийлэв. Тухайлбал, их, дээд сургуулийн онцлогийг харгалзаж үнэлэх замаар эрэмбэ тогтоох, төрийн зүгээс өмчийн хэлбэрийг ялгахгүйгээр адил тэгш бодлого хэрэгжүүлэх, салбарт хэрэгжиж буй хуулиудад өөрчлөлт оруулах шаардлагатай гэлээ.
Боловсролын сайд П.Наранбаяр их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харгалзалгүйгээр дэмжин ажиллахаа онцолж, дээд боловсролын байгууллагуудын онцлог, чиглэлийг харгалзан ангилах байдлаар хөндлөнгийн байгууллагаар эрэмбэ тогтоолгох, элсэлтийн босгыг үе шаттайгаар өсгөн элсэгчдийг чанаржуулах бодлого баримтална хэмээв. Мөн бүх санал хүсэлтэд хариу өгч, нэгтгэж эрэмбэлэн үе шаттайгаар шийдвэрлэхээ хэллээ гэж Боловсролын яамнаас мэдээллээ.
Тод мэдээ
Эдийн засагч, эрдэмтдээс бүрдсэн баг Нийгмийн даатгалын санд хяналт тавина
Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн дэргэд Олон нийтийн хяналтын зөвлөл болон Орон тооны бус мэргэжлийн хороог байгуулж, Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Л.Энх-Амгалан гишүүдийг хүлээн авч уулзлаа.
Сонгон шалгаруулалтыг нээлттэй зарлаж, Олон нийтийн хяналтын зөвлөлд төрийн болон төрийн бус байгууллагын төлөөллөөс гадна хөрөнгө оруулалт, даатгуулагчийг төлөөлсөн долоон гишүүн сонгогдсон.
Мөн Орон тооны бус мэргэжлийн хороонд эрсдэл,тооцоолол, хөрөнгө оруулалт, аудит хариуцсан есөн гишүүн сонгогдсон юм.
Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлд Нийгмийн даатгалын сангийн чөлөөт үлдэгдэл мөнгөн хөрөнгийг өсгөж арвижуулах үүргийг хүлээдэг.
Үүнд мэргэжлийн хорооны гишүүд судалгаа, баримтуудыг гаргаж мэргэжлийн зөвлөгөө, мэдээллээр хангаж ажиллана.
Хяналтын зөвлөлийн гишүүд Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн гаргасан шийдвэр, хэрэгжилтэд хяналт тавина.
Нийгмийн даатгалын чөлөөт үлдэгдэл болох мөнгөн хөрөнгийг дөрвөн зүйлд зарцуулахаар хуульд заасан байдаг.
Засгийн газраас гаргасан бонд болон Монголбанкны үнэт цаас худалдаж авч болно. Мөн Төрийн сангийн нэгдсэн сан болон арилжааны банканд хадгалж болох зохицуулалтыг хийсэн.
Цаашид Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн дэргэдэх Олон нийтийн хяналтын зөвлөл, орон тооны бус мэргэжлийн хороод нь сангийн хөрөнгийг эрсдэлээс хамгаалах чиг үүрэгтэй ажиллана гэж Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас мэдээллээ.
-
Тод мэдээ2022/12/22
Д.Кёкүшюзанбатбаяр нарын нэр бүхий 4 шүүгдэгчид хилээр гарахыг хязгаарлах хязгаа...
-
Тод индэр2020/05/01
ЮНЕСКО-ийн Ерөнхий захирал Одри Азулейгээс ирүүлсэн илгээлт
-
Өнөөдөр2021/09/27
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
-
Өнөөдөр2021/07/02
Улаанбаатарт өнөөдөр дархлаажуулалтын 25 суурин цэг ажиллана