Тод мэдээ
Шайлеш Тинайкар: Монгол цэргүүд бусдыг манлайлж энхийг цогцлооход үлгэр жишээ болдог
НҮБ-ын “UNMISS” ажиллагааны Цэргийн хүчний командлагч, дэслэгч генерал Шайлеш Тинайкартай ярилцлаа. Энэтхэг Улсын Зэвсэгт хүчний генерал тэрээр 2019 оны 5 дугаар сарын 26-ны өдрөөс Хүчний командлагчаар үүрэг гүйцэтгэж байгаа билээ. Энэ ташрамд бидний ажилд дэмжлэг үзүүлэн, хамтран ажиллаж эл ярилцлагыг сийрүүлэн илгээсэн НҮБ-ын “UNMISS” энхийг сахиулах ажиллагаан дахь Үндэсний ахлах төлөөлөгч, хурандаа Ж.Молорболдод талархал илэрхийлье.
Юуны өмнө танд Олон улсын энхийг сахиулагчдын өдрийн мэндийг хүргэе...
-Баярлалаа, Монгол Улсын Батлан хамгаалах, Зэвсэгт хүчний “Соёмбо” сонины хуудсаар дамжуулан уншигч та бүхэнтэй, тэр тусмаа монгол цэргүүдтэй мэндчилж байгаадаа баяртай байна. Энэ завшааныг ашиглан Монгол Улсын ЗХЖШ-ын дарга, хошууч генерал Д.Ганзоригт миний зүгээс хариу мэндчилгээ дэвшүүлж, энхийг сахиулагчдаа илгээн тус ажиллагаанд үнэтэй хувь нэмэр оруулж байгаад талархал илэрхийлье.
Та “UNMISS” ажиллагааны сүүлийн үеийн нөхцөл байдлын талаар манай уншигчдад тодорхой мэдээлэл өгнө үү?
-“UNMISS” ажиллагааны цагийн байдал нь сүүлийн үед тогтворгүй, НҮБ болон БНӨСУ-ын хооронд байгуулсан Энхийн гэрээний олон заалтын хэрэгжилт хангагдахгүй, хүлээлт үүсгэсэн хэвээр байна. Түүнчлэн сөрөг хүчнүүдийн цэргийн бүлэглэлүүд нэгдэж нэг Зэвсэгт хүчинтэй болох үйл явцын хэрэгжилт удааширч, нэгдсэн Зэвсэгт хүчин байгуулагдах асуудал мөн хүлээлт үүсгэсэн байдалтай байна. Гэсэн хэдий ч НҮБ-аас байнгын хүчин чармайлт гаргаж байгаагийн үр дүнд Энхийн гэрээний явц, үйл ажиллагааг дээд түвшинд дахин авч үзэхээр төлөвлөж буй. Өнөөгийн байдлаар Өмнөд Судан болон тус улс дахь НҮБ-ын энхийг сахиулах ажиллагаа буюу “UNMISS” хоорондын харилцаа, хамтын ажиллагаа маш удааширсан, нэг ёсондоо зогсонги байдалд байна гэж хэлж болно. Энэхүү удааширсан байдал нь хамтран ажиллаж, цаашид үйл ажиллагаа явуулахад НҮБ-ын цэргийн хүчинд ихээхэн саад бэрхшээлийг учруулж байгаа ч ирээдүйд шинэчлэн байгуулах Энхийн гэрээнд гарын үсэг зурахад Өмнөд Суданы тал нааштай хандана гэж бид итгэл тавьж байгаа. Энэхүү Энхийн гэрээнд асуудлыг нааштайгаар шийдэх шинэ нөхцөлүүдийг тусгаж өгснөөр цаашид бидний үйл ажиллагаа амжилттай үргэлжлэн мандатын хэрэгжилтийг хангахад улам дөхөм болно гэж үзэж байна.
Тус ажиллагааны үнэлэмж, түүнд оруулж буй монгол цэргүүдийн хувь нэмрийн тухайд онцолбол...
-“UNMISS” ажиллагаа нь Өмнөд Суданд энхийн төлөө ажиллаж байгаа НҮБ-ын болон бусад олон улсын байгууллагууд дотроо хамгийн чухал хамтрагч гэдгээр нийт ард иргэдэд хүлээн зөвшөөрөгдсөн байдаг. Энэ нь тус ажиллагааны газар орон дахь НҮБ-ын баазуудаас гадуур урт хугацаагаар үүрэг гүйцэтгэж байгаа энхийг сахиулагчдын үйл ажиллагаанаас харагдаж, иргэдийн сэтгэгдлээр үнэлэгдэж байдаг юм. Энэ ташрамд нэг жишээ дурдахад тус ажиллагааны хойд бүсэд байрлах Монгол Улсын цэргийн багаас тодорхой тооны бүрэлдэхүүн үндсэн байрлалаасаа гарч дөрвөн сарын туршид ажиллагааны түр баазыг зохион байгуулж, мандатад заагдсан үүргээ амжилттай хэрэгжүүлэх нөхцөлийг бүрдүүлж ажилласанд Хүчний командлагчийн хувьд талархалаа илэрхийлж байна. Энэхүү ажиллагааны түр баазыг маш хүнд нөхцөлд, ихээхэн хүчин чармайлт гарган зохион байгуулж, удаан хугацаанд мэргэжлийн өндөр ур чадвар, тэсвэр хатуужлыг гарган үүргээ амжилттай хэрэгжүүлсэн нь “UNMISS” ажиллаагаанд мөр зэрэгцэн үүрэг гүйцэтгэж буй бусад улсын цэргийн бүрэлдэхүүнд үлгэр дуурайлал болж байна. Өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд миний удирдлагад үүрэг гүйцэтгэж байгаа Монголын цэргийн багууд НҮБ-ын мандатад заагдсан үүргээ ямагт мэргэжлийн өндөр түвшинд гүйцэтгэж ирсэн. Өөрөөр хэлбэл Монгол Улсын Зэвсэгт хүчний бие бүрэлдэхүүний мэргэжлийн ур чадвар өндөр болохыг зөвхөн энэ ажиллагаа бус НҮБ-ын бусад ажиллагаан дахь оролцооноос харж болох юм.
"МОНБАТТ"-ыг удирдлагаар хангаж хамтран ажиллаж байгаагийн хувьд та монгол цэргүүдийн үүрэг гүйцэтгэлт, ур чадварын тухай юу хэлэх вэ?
-Монголчууд маш эрэлхэг, дайчин ард түмэн гэдгээрээ дэлхийд танигдсан. Тийм ч учраас бусад орны цэргүүд Монгол Улсын Зэвсэгт хүчний энхийг сахиулагчдыг өндрөөр үнэлж, хүндэлдэг болов уу. Одоо энд үүрэг гүйцэтгэж байгаа цэргийн баг ч мөн адил үүнийг баталгаажуулж бидэнд харуулсаар байна. Дахин хэлэхэд Монголын цэргийн багийн алба хаагчид маш сайн сургагдсан, бусдыг манлайлах, энхийг цогцлооход тэргүүн эгнээнд байж үлгэр жишээ нь болсоор байна.
Миний хувьд тус ажиллагаанд Цэргийн хүчний командлагчаар томилогдон ирэхээсээ өмнө монгол хүнтэй уулзаж, монгол орны талаар ихийг мэдэх боломж тохиогоогүй хэдий ч энэ цаг үед би монгол цэргүүдтэй мөр зэрэгцэн үүрэг гүйцэтгэж, тэднээс олон зүйлийг олж мэдэн, тэднийг удирдан чиглүүлж байгаадаа өөрөөрөө бахархахаас гадна монгол цэргүүдийг маш сайн хамтрагчид, мэргэжлийн өндөр ур чадвартай, бусдыг манлайлдаг дайчин чанартайд нь талархаж, бас бахархан омогшиж байгаагаа илэрхийлье.
Ярилцлагынхаа төгсгөлд нийт энхийг сахиулагчдад хандаж та юу хэлэх вэ?
-Энхийг сахиулна гэдэг нь маш сайхан үйлс юм. Тодруулбал, маш их зовлон үзэж байгаа хүмүүст энх тайван, амар амгаланг өгч байгаагаараа, мөн аюултай цагийн байдлыг тогтвортой тайван болгож байгаа нь нэн бахархмаар үйл хэрэг юм. Зарим үед тогтвортой байдлыг бий болгох, сахин хамгаалахад ихээхэн хүндрэл бэрхшээл тулгарч байдаг ч манай энхийг сахиулагчид энэ газар оронд энхийг тогтоож чадна, амжилт олно гэсэн итгэл үнэмшил дүүрэн үүргээ гүйцэтгэж байна.
Энэхүү завшааныг тохиолдуулан бусдын сайн сайхны төлөө хүнд хэцүү нөхцөлд гэр бүлээсээ хол энхийг сахиулах үүрэг гүйцэтгэж байгаа нийт энхийг сахиулагчид, ялангуяа Монголын Зэвсэгт хүчний цэнхэр дуулгатнуудад Олон улсын энхийг сахиулагчдын өдрийн баярын мэндийг хүргэж амжилт хүсье.
Эх сурвалж: "Соёмбо" сонин
Тод мэдээ
Т.Даваадалай: Улаанбаатар хотыг нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хот болгоход анхаарч ажиллаж байна
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор “Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун, нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай болон холбогдох албаныхан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл Улаанбаатар хотын гудамж, замын нөхцөл байдлыг үнэлж, үйлчилгээний газрууд, нийтийн тээврээр үйлчлүүллээ. Энэ үеэр хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн Улаанбаатар хотод амьдрахад ямар бэрхшээл тулгардаг, тэдгээрийг хэрхэн шийдвэрлэх талаар хэлэлцэж, гаргалгааг ярилцлаа.
“Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд 2.5 км замыг туулахдаа эхлээд үйлчилгээний байгууллагын нөхцөл байдалтай танилцлаа. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, тэр дундаа тэргэнцэртэй иргэн дэлгүүр, хоолны газар зэрэг үйлчилгээний байгууллагаар үйлчлүүлэхэд орц, гарцын асуудал хамгийн их саад болдог. Ихэвчлэн налуу зам байдаггүй. Ороход хаалганы хөндлөвч төмөртэй хэсгүүд саад учруулж байлаа.
Үүний дараа Улаанбаатар хотын төвийн гудамжаар явган замын нөхцөл байдалтай танилцлаа. Улаанбаатар хотоос төвийн бүсийн гол, гудамж замын 15 байршилд 59.6 км явган замыг байгалийн чулуугаар жигдэлж, нэг стандарттай болгож байгаа нь бүх иргэнд ээлтэй, хүртээмжтэй байдлыг бий болгох зорилготой. УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун, нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл хуучин явган замтай хэсгээр явахад эвдрэл, гэмтэл, доголтой хэсгүүд таарч байв. Хуучин явган замын хээтэй болон хөндлөн хийцүүд, эвдрэл нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн явах саад учруулдаг. Ийм замаар тэргэнцэртэй хүн удаан явахад бөөр өвддөг гэдгийг тэргэнцэртэй иргэд хэлж байв. Хүүхдийн тэрэгтэй явахад ч гэсэн хүндрэлтэй, донсолгоотой байдаг гэнэ. Харин байгалийн чулуугаар шинэчилж байгаа явган замууд нэг жигд учраас бэрхшээл байхгүй гэсэн юм.
УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун “Монголд хөгжлийн бэрхшээлтэй 10 хүн тутмын 6 нь олдмол бэрхшээлтэй байдаг. Хамгийн энгийн жишээг та бүхэн сая харлаа. Тэргэнцэртэй хүн үйлчилгээний газрууд руу ороход налуу зам байдаггүй. Хотын явган хүний зам нэгдсэн стандартгүй байгаа нь зорчиход хүндрэл үүсгэдэг. Бид Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай конвенцын хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоог дэмжиж ажиллах үүрэгтэй. Үүний нэг жишээ болгож “Гэрээсээ гарцгаая” аяныг хэрэгжүүлж байна. Биет байдлаар орчны хүртээмжийг хэрхэн сайжруулах вэ гэдэгт шалгуур үзүүлэлтүүдийг ийнхүү туршиж байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийг хангах, амьдрах орчныг дээшлүүлэх зорилгоор нутгийн удирдлагын байгууллагуудын оролцоог сайжруулахын тулд 32 шалгуур үзүүлэлт бүхий 13 бүлэг төлөвлөгөөг тусгасан гарын авлагыг мөн боловсруулсан” гэдгийг хэллээ.
Нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай “Гэрээсээ гарцгаая” аяныг дэмжиж, 2.5 км газарт явган зам, үйлчилгээний байгууллагууд, нийтийн тээврээр зорчлоо. Хот гэдэг бол ганцхан хүнд зориулагдаагүй. Хот бүх хүнд тэгш, хүртээмжтэй орчин нөхцөлтэй байх ёстой. Улаанбаатар хотод хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмжийг сайжруулахад дутагдалтай зүйлс нэлээд ажиглагдлаа. Үйлчилгээний газрууд налуу замаа шийдэж өгөх хэрэгтэй. Нийтийн тээврийн жолооч нар хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнтэй хэрхэн харьцах, тэдэнд хэрхэн туслахад суралцмаар байна. Явган хүний замыг нэгдсэн стандартаар шинэчлэх нь чухал байна. Улаанбаатар хотын зүгээс нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хотыг бий болгоход уялдаа холбоотой ажиллана” гэдгийг тодотгов.
“Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд дараагийн зогсоол нийтийн тээврээр үйлчлүүлэх байв. Тэргэнцэртэй иргэн нийтийн тээврээр үйлчлүүлэхэд орц, гарцын асуудал мөн хүндрэлтэй байдаг. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд зориулсан буух товчлуурыг ашиглаж сурах, бууж, суух налуу замыг ашиглаж сурах хэрэгтэй. Үүний тулд нийтийн тээврийн жолооч нарыг сургалтад хамруулах ажлыг зохион байгуулах талаар аянд оролцогсод хэлэлцэв. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төвийн гаднаас аяны маршрут өндөрлөж, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл санал бодлоо хуваалцаж, нийслэлийн Засаг даргын орлогч Т.Даваадалай, УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун нар санал хүсэлтүүдийг бодит ажил хэрэг болгоход гар бие оролцохоо илэрхийллээ.
Тод мэдээ
Зөвшөөрөлгүй ногоон байгууламжийг устгасан болон эзэмшил бүхий газраасаа хэтрүүлэн хашаа барьсан зөрчлийг арилгуулж байна
Нийслэлийн хэмжээнд нийтийн эзэмшлийн зам, талбайг зөвшөөрөлгүй сэтлэх, ногоон байгууламжийг устгах, эзэмшил бүхий газраасаа хэтрүүлэн хашаа барих зэрэг зөрчил илэрсээр байна. Тодруулбал, Хүннү 2222 хорооллын автобусны буудлын баруун талд “Хангилцаг” ХХК дулааны шугамын ажил гүйцэтгэхдээ ногоон байгууламжийг зөвшөөрөлгүй тайрч устгасан бол “Номин Реалтор” ХХК эзэмшил бүхий газраасаа хэтрүүлэн хашаа барьсан. Уг асуудалтай холбогдуулан нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засгийн хөгжил, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай болон холбогдох албаныхан тус байршилд ажиллалаа.
Монгол Улсын Засгийн газар, Дэлхийн банкны Олон улсын хөгжлийн ассоциацийн хамтарсан “Улаанбаатар хотын дулаан хангамжийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх төсөл”-ийн хүрээнд Хан-Уул дүүргийн 18 дугаар хороо, Удирдлагын академийн гудамж “Хүннү 2222” хотхоны замын хойд талд “Хангилцаг” ХХК дулааны магистраль шугамын барилга угсралтын ажил гүйцэтгэж буй. Гэвч ажил гүйцэтгэх үеэрээ Хүннү 2222 хорооллын автобусны буудлаас баруун тийш 320 метр орчим урт зайд авто замын хажуугийн шар хуайс моддыг сүйтгэсэн. Тиймээс өнгөрсөн долоодугаар сарын 31-нд НХШГ-аас ногоон байгууламжийг зөвшөөрөлгүй тайрч устгасан “Хангилцаг” ХХК-д зөрчлийг арилгах хугацаатай мэдэгдлийг хүргүүлсэн. Ийнхүү өнөөдөр давтан хяналт шалгалт хийхэд тус аж ахуйн нэгжийн зүгээс ногоон байгууламжийн нөхөн сэргээлтийг хийж эхлүүлсэн бөгөөд ирэх аравдугаар сарын 1-нд мод тарина гэлээ.
Харин “Номин Реалтор” ХХК-ийн хувьд Хүннү 2222 хорооллын автобусны буудлын урд талд өөрийн эзэмшлийн газраасаа 2-3 метр зайд хашаагаа сунгаж, хэтрүүлэн барьсан. Иймээс нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албанаас зохих зөвшөөрөлгүй илүү талбай ашиглан, нийтийн эзэмшлийн зам, талбайд барьсан хашааг чөлөөлж, зөрчлөө арилгах хугацаатай мэдэгдлийг хүргүүлсэн юм. Гэвч мэдэгдэлд заасан хугацаанд зөрчлөө арилгаагүй юм.
Энэ талаар нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай “Хувийн аж ахуйн нэгжүүд кадастрынхаа дагуу барилгын ажлаа гүйцэтгэх хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл нийтийн эзэмшлийн зам талбайг хумьж, явган хүн зорчиход хүндрэлтэй болгож болохгүй. Иймд “Номин Реалтор” ХХК нь мэдэгдэлд заасан хугацаанд газар чөлөөлөөгүй тохиолдолд Газрын тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.4-т заасны дагуу газар албадан чөлөөлөх арга хэмжээ авч, холбогдох зардлыг гаргуулна. Мөн Газрын тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1-т заасны дагуу газар эзэмших эрх, эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгох хүртэл арга хэмжээ авна” гэдгийг мэдэгдлээ.
Тод мэдээ
Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл өнөөдөр дуусна
Нийслэлийн хүүхдийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл үргэлжилж байна. 2025-2026 оны хичээлийн жилд улсын хэмжээнд 278,290 хүүхдийг сургуулийн өмнөх боловсролд хамруулах хэрэгцээ үүснэ. Үүний 135,582 хүүхэд нь нийслэлд хамаарна.
Нийслэлийн хүүхдийн цэцэрлэгийн бүртгэлийн системд наймдугаар сарын 15-ны байдлаар 104,031 хүүхдийн бүртгэлийг баталгаажуулжээ. Нийт хамрагдах хүүхдийн 76,7 хувь цахим бүртгэлээ баталгаажуулсан байна.
- Хоёр настай хүүхэд -22.762
- Гурван настай хүүхэд -24.693
- Дөрвөн настай хүүхэд -27.563
- Тав настай хүүхэд -29.031 бүртгүүлсэн байна. Цэцэрлэгийн цахим бүртгэл өнөөдөр дуусна.
Иргэд хүүхдээ цэцэрлэгт хамруулах үйлчилгээг авахдаа дараах зүйлсийг анхаарна уу.
- Өөрийн болон хүүхдийнхээ хаягийн бүртгэл, мэдээллийг нягталж, баталгаажуулсан байх;
- Таны хүүхэд өнгөрсөн жил цэцэрлэгт хамрагдсан бол тухайн цэцэрлэгтээ “Үргэлжлүүлж явах” эсэх сонголтыг хийх;
- Хэрвээ шилжилт хөдөлгөөнийг энэ хугацаанд хийх бол 2025 оны наймдугаар сарын 15-ны өдрөөс өмнө баталгаажуулсан байх ёстой аж.
-
Тод мэдээ2023/08/17
Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл дуусахад 4 хоног үлдлээ
-
Тод мэдээ2021/02/04
УОК: Энэ сарын 11-ний өдрөөс 12 хоног хатуу хөл хорио тогтооно
-
Тод зураг2019/12/10
Шинэ Зеланд улсад оршин сууж, зорчиж буй Монгол иргэдийн анхааралд
-
Тод зураг2020/06/08
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй