Тод индэр
Э.Цэнд-Аюуш: Соёлын салбарын залуучууд яамныхаа бодлого, үйл ажиллагаанд саналаа хүргүүлэх боломж бүрдлээ
Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн дагуу Монгол Улсын Ерөнхий сайд Залуучуудын хөгжлийн үндэснийн зөвлөлийн бүрэлдэхүүнээ өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард шинэчилж, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөгөө батлаад байгаа билээ.
Залуучуудын хөгжлийн үндэсний зөвлөлийн төлөвлөгөөний дагуу яам бүрт залуучуудын хөгжлийн зөвлөлийг байгуулаад байгаа юм. Энэ удаад Соёлын яамны залуучуудын зөвлөлийн үйл ажиллагааны талаар тус яамны шинжээч, Залуучуудын хөгжлийн зөвлөлийн дарга Э.Цэнд-Аюуштай ярилцлаа.
-Соёлын салбарын залуучуудын хөгжлийн зөвлөлийн тухайд ямар асуудлыг голчилж, зорьж байна? Бүтэц бүрэлдэхүүний тухайд?
-Юуны өмнө эрхэм уншигчиддаа энэ өдрийн мэндийг хүргэе. Соёлын сайдын А/85 дугаар тушаалаар яамны Залуучуудын хөгжлийн зөвлөл нийт 18 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр байгуулагдсан. Энэ зөвлөл маань соёлын салбарын залуучуудын хөгжлийн алсын харааг тодорхойлох, оролцоог нэмэгдүүлэх, санаачилгыг дэмжих зорилготой. Түүнээс гадна соёлын салбарын хууль эрх зүйн болон бодлогын баримт бичгүүдийн хэрэгжилтэд салбарын залуучуудын оролцоог нэмэгдүүлэх, санал, дүгнэлтийг тусгахыг чухалчилж байгаа. Бүтэц бүрэлдэхүүний тухайд соёл, урлагийн төрөл чиглэл бүрт буюу дууны урлаг, бүжгийн урлаг, хөгжмийн урлаг, соёл, урлагийн менежер, судлаач гэх мэт 16 зөвлөлийг байгуулна. Түүнчлэн Соёлын яамны харьяа 23 байгууллага, мөн бүх аймаг, нийслэл, сум, дүүрэгт салбарын залуучуудын хөгжлийн зөвлөл байгуулах төлөвлөгөө гаргаад ажиллаж байна. Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн соёлын салбарын залуучуудын хөгжлийн зөвлөлд тухайн орон нутгийн харьяа соёл, урлагийн байгууллагуудын үндсэн ажилтан залуучууд болон хамтран ажилладаг салбарын төрийн бус байгууллагуудын гишүүд, аж ахуй нэгжүүдийн ажилтан, уран бүтээлчид, соёлын биет бус өвийн өвлөн уламжлагчид, ардын авьяастнуудын төлөөлөл бүхий 25 хүртэлх тэргүүлэгч гишүүнтэй сайн дурын зөвлөл байгуулагдана. Мөн яамны харьяа 23 байгууллагад 11 хүртэлх тэргүүлэгч гишүүнтэй зөвлөлүүд байгуулагдана. Соёлын салбарын залуучуудын хөгжлийн зөвлөлүүд байгуулагдсанаар салбарын залуучуудын нийгмийн асуудлын суурь судалгаанууд хийгдэж, шийдвэрлэх арга зам, бодлого, төлөвлөгөө нь тодорхой болох юм. Мөн салбарын хууль эрх зүйн болон бодлогын баримт бичгүүдийн хэрэгжилтэд залуучуудын оролцоог тодорхойлох ач холбогдолтой. Аливаа салбаруудад залуучуудын оролцоо хангалтгүй байна, тааруухан байна гэж яригддаг. Тийм учраас салбарын залуучууд яамныхаа бодлого, үйл ажиллагаанд саналаа хүргүүлэх боломж бүрдэж байгаа юм.
-Соёлын яамны дэргэд одоогоор хэдэн салбар зөвлөл байгуулагдаад байна вэ?
-Өнөөдрийн байдлаар аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн соёлын салбарын залуучуудын хөгжлийн зөвлөлүүд байгуулагдаад явж байна. Мөн яамны харьяа байгууллагуудын зөвлөлүүд байгуулагдсан байгаа. Түүнчлэн соёл, урлагийн төрөл чиглэл бүрт байгуулагдах зөвлөлүүдээс Соёл, урлагийн менежер залуучууд, Соёл, урлаг судлаач залуучууд, Бүжгийн урлагийн залуучууд, Дүрслэх урлагийн залуучууд гэсэн дөрвөн зөвлөл байгуулагдсан байна. Цаашид дуу, хөгжим, тайз дэлгэц гээд зөвлөлүүд маань байгуулагдаад явах төлөвлөгөөтэй байгаа.
-Залуучуудын хөгжлийн зөвлөлүүд байгуулагдаад явж байна гэлээ. Энэ зөвлөлүүдийн хийж хэрэгжүүлсэн ажил, түүний үр дүнг хэрхэн дүгнэх юм бол? Хэр хугацаанд үр дүн гарна гэж харж байгаа вэ?
-Зөвлөл болоод гарч байгаа залуучуудтайгаа хэд хэдэн зарчмын зүйл дээр санал солилцож байгаа. Нэгдүгээрт тухайн онд хийж хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөө гаргахын зэрэгцээ суурь судалгаануудаа гаргаж эхэлмээр байна. Цаашлаад 2050 он хүртэл салбараа хөгжүүлэх төлөвлөгөөгөө гаргах. Жишээ нь олон улсын фестиваль арга хэмжээнүүдэд манай залуучууд очиж оролцдог. Тэгвэл эсрэгээрээ олон улсын залуучууд манай улсын фестивальд ирж оролцдог тийм наадамтай болж болох уу, сонгодог урлаг, дүрслэх урлаг, сийлбэрийн урлаг гээд бид бренд болсон олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн A, B, зэрэглэлийн наадам, фестивалиудтай болж болох уу гэх мэт олон ажлууд байна. Энэ бол зөвхөн үйл ажиллагааны санаа. Тэгвэл хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтын хувьд залуучуудын соёлын ордонтой болох, соёлын салбарын залуучуудыг орон сууцжуулах асуудлууд байна. Энд нэг зүйлийг онцлон хэлэхэд, бусад салбарын залуучууд өглөө 9 цагт ажлаа эхлээд 18 цагт тардаг бол манай салбарын залуучуудын тоглолт, арга хэмжээ нь орой 19 цагаас эхэлж 22.00 цагт дуусдаг байх жишээтэй. Энэ хугацаанд үр хүүхдээ харах, хичээл сургуулиас нь авах зэрэг олон асуудлууд гардаг. Эдгээр асуудлуудаа нарийвчлан судалж, шийдвэрлэх арга замыг хамтдаа тодорхойлж, яамандаа уламжилж, шийдвэрлүүлэх нь чухал юм.
-Зөвлөлүүд сайн дурынх гэлээ. Тэгэхээр соёлын салбарт ажиллаж байгаа бүх залуучуудад нээлттэй гэж ойлгох уу. Ямар нэг шалгуур, шаардлага байхгүй юу?
-Онцолсон шалгуур байхгүй ээ, 18-39 нас гэж одоогоор заасан байгаа. Залуучуудын насны хязгаар харьцангуй учраас 40 байна уу 42 байна уу залуучуудын зөвлөлд ороод залуустайгаа хамтраад явна гэсэн хүмүүст нээлттэй гэсэн санаа. Сүүлийн 21 хоногийн хугацаанд 16 төрлийн зөвлөлд одоогоор 1200 гаруй соёлын салбарын залуучууд бүртгүүлсэн байна. Тэгэхээр манай салбарын залуучуудын нийгмийн идэвх бол өндөр харагдаж байгаа юм. Нөгөө талаас соёлын салбарын залуучуудад тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх тал дээр яамны бүхий л удирдлагууд буюу Сайд, Дэд сайд, Төрийн нарийн бичгийн дарга нар дэмжиж ажиллаж байгаа. Ингэж залуучуудын санал санаачлагыг дэмжиж байгаа нь бидэнд урам зориг өгч байна.
-Яг соёлын салбарт хэдэн мянга орчим залуучууд ажиллаж байна. Тийм тооцоо судалгаа гаргасан уу?
-Нийт соёлын салбарын төрийн албан хаагчид 7300 гаруй байгаа. Хувийн хэвшилд мөн адил олон мянган соёлын ажилтан, уран бүтээлчид ажиллаж байдаг. Бидний хувьд нийт залуучуудын хөгжлийн зөвлөлүүд байгуулагдахад 4000 гаруй залуучуудыг тэргүүлэгчдээр бүртгэж хамтран ажиллана гэж үзэж байгаа. Тухайн залуучуудтайгаа хамтран цалингийн дундаж хэмжээ, орон сууцны хүртээмжийн асуудал, залууст олдож байгаа боломжууд ямар байна, хаана хүндрэл байна, ур чадварын хувьд аль түвшинд байна гэдэг бодит тоо, мэдээлэлтэй болж байж, тус тоон дээрээ ажиллахаар төлөвлөж байна.
-Залуучуудын зөвлөл энэ онд ямар ямар ажил хийхээр төлөвлөөд байгаа вэ?
-Энэ жилийн нэг онцлог нь Монгол Улсад залуучуудын байгууллага үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ой тохиож байгаа. Энэ ойд зориулаад салбарын залуучуудтайгаа хамтраад нийгэмд нөлөөлсөн, соён гэгээрүүлэх чиглэлийн олон ажлуудыг зохион байгуулахаар төлөвлөөд байгаа. Мөн Монгол Улсын Соёлын сайдын ивээл дор салбарын 4000 залуучуудын “Соёлын салбарын залуучуудын хөгжлийн алсын хараа” цахим чуулган зохион байгуулах зэрэг олон ажлуудыг төлөвлөөд байна.
-Ярилцсанд баярлалаа. Цаашдын ажилд нь амжилт хүсье.
-Танд болон танай хамт олонд талархал илэрхийлье. Залуучууд бидний үйл хэргийг уншигч олонд таниулж өгч байгаад баярлалаа. Энэ дашрамд соёлын салбарын залуучуудаа хөгжлийн зөвлөлдөө орж ажиллаад салбарынхаа хөгжлийн төлөө хамтран зүтгэхийг хүсье.
-Ярилцсанд баярлалаа.
Тод индэр
Артерийн судсаар химий тариа хийх нь хавдарт маш өндөр тунтай, үр дүнтэй эмчилгээ хийх боломжийг олгодог
БНХАУ-ын Гуанжоу хотод байрлах “Modern Cancer Hospital Guangzhou” буюу Гуанжоугийн орчин үеийн хавдрын эмнэлгийн Интервенцийн эмчилгээний тасгийн эмч Бан Жун Хуатай ярилцлаа. Дэлхийн өндөр хөгжилтэй олон оронд хавдрын 18-20 төрлийн эмчилгээг санал болгодог болсон. Түүний нэг нь химийн эмчилгээ. Гэхдээ химийн эмчилгээг маш нарийн мэс заслын аргаар, хавдрын голомт руу чиглэсэн байдлаар хийдэг болоод байгаа юм.
-Та өөрийгөө танилцуулаач, хими эмчилгээний чиглэлээр хэдэн жил ажиллаж байна вэ?
-Сайн байцгаана уу, би Гуанжоугийн Орчин үеийн эмнэлгийн Интервенцийн эмчилгээний тасгийн эмч Бан Жун Хуа байна. Би энэ салбарт 25 гаруй жил ажилласан туршлагатай. Харин хавдрын Интервенцийн эмчилгээгээр сүүлийн 15 жилийн турш ажиллаж байна. Манай эмчилгээний аргыг сонгосон нийт өвчтөний тоо 20 мянгаас давсан бөгөөд хүний биеийн бүх хэсгийн хавдрын эмчилгээг хийж ирсэн. Бид олон жилийн турш хавдрын эмчилгээний чиглэлээр ажилласан туршлагатай.
-Химийн эмчилгээг нарийн судсаар биш бичил мэс заслын аргаар, артерын судсаар хийхэд сөрөг нөлөө бий юу?
-Интервенцийн эмчилгээ нь 40–60 жилийн түүхтэй. Манай эмнэлэг байгуулагдсан цагаасаа хойш энэ технологийг ашигласан байдаг. Энэ нь бүрэн боловсорсон, найдвартай эмчилгээний арга тул ямар нэг сөрөг үр дагавар байхгүй, санаа зовохгүй байж болно. Энэхүү эмчилгээ нь дүрс оношлогооны төхөөрөмжийн тусламжтайгаар удирдан чиглүүлж, зүү эсвэл катетер ашиглан хавдрын байршилд маш нарийвчлалтай хүрч очин шаардлагатай эмчилгээг хийдэг. Манай Интервенцийн эмчилгээ нь артерийн судсаар дамжин орж, хавдарт цусан хангамж өгдөг судсыг олж илрүүлээд, өндөр тунгаар хими эмийг яг тэр судас руу нь тарьж өгдөг гэдгээрээ давуу талтай.
-Эмчилгээний үр дүн нарийн судсаар химийн тариа хийж эмчилснээс илүү гэж ойлголоо. Энэ талаар та дэлгэрэнгүй тайлбарлаач?
-Артерийн судсаар дамжуулан өгөх эмийн концентраци буюу хавдар руу чиглэсэн нөлөөлөл нь венийн судсаар тарьдаг уламжлалт аргынхаас 10 дахин өндөр байдаг. Энэ нь хавдарт маш өндөр тунтай, үр дүнтэй эмчилгээ хийх боломжийг олгодог. Хэрвээ тухайн судсанд тохирсон нөхцөл байвал бид хавдрын цусан хангамжийг хаах эмчилгээ болох судас боох буюу эмболизаци аргыг ашиглах боломжтой. Ерөнхийдөө хавдрын эмчилгээнд эм хийх хоёр зам бий. Уламжлалт арга бол венийн судсаар хийх. Харин бид артерийн судсаар дамжуулан хийх аргыг ашигладаг юм. Артерийн судсаар хийх арга нь дараах хэд хэдэн давуу талтай.
Нэгдүгээрт, Хавдарт маш нарийн чиглэсэн байдаг. Өөрөөр хэлбэл, хавдрын бүсэд эмийн концентраци маш өндөр байхад, эргэн тойрон дахь эрүүл эдүүдэд эмийн концентраци харьцангуй бага байдаг. Иймээс зорилтот хэсэгт өндөр тунтай эмийн нөлөө үзүүлэх боломжтой бөгөөд энэ нь хавдрын эмчилгээнд маш их үр дүнтэй байдаг.
Хоёрдугаарт, артерийн судсаар хийх хими нь мөн бүтэн биеийн хими эмчилгээний үйлчилгээг үзүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл, венийн судсаар өгдөг уламжлалт аргын үр нөлөөг давхар үзүүлдэг гэсэн үг.
Гуравдугаарт, энэ арга нь дархлааны системд үзүүлэх сөрөг нөлөө бага, богино хугацаанд хязгаарлагддаг. Мөн артерийн аргаар хийх хими эмчилгээ нь судасны гэмтэл бараг үүсгэдэггүй. Хэрвээ гэмтэл гарсан ч гэсэн энэ нь хавдрыг тэжээж буй судсанд хамаарах тул хавдарт цусан хангамж багасах нь эмчилгээний үр дүнг сайжруулна.
Нарийн судсаар эм хийх үед ихэвчлэн гаднах, өнгөц байрлалтай судаснууд гэмтэл авах магадлалтай байдаг. Тиймээс төв судсанд гуурс тавьсны дараа эмийг хийх шаардлагатай болдог. Энэ нь мөн адил бага зэргийн инвазив буюу жижиг хэмжээний мэс ажилбар юм. Манай артерийн замаар хийх эмчилгээтэй адилхан бөгөөд үндсэн ялгаа төдийлөн байхгүй.
-Артерийн судсаар хийх хими эмчилгээг бүхий л төрлийн хорт хавдрын үед ашиглах боломжтой юу. Байрлалаасаа хамаараад хийх боломжгүй байх тохиолдол бий юу?
-Биеийн бүх хэсгийн хорт хавдарт артерийн судсаар хүрсэн тохиолдолд бид эмчилгээ хийх боломжтой байдаг нь нэг давуу талтай. Нарийн судсаар хийх эмчилгээнээс давуу талтай өөр нэг зүйлийг хэлье. Хэрвээ артерийн замаар эм хийсний дараа хэрэв тухайн үед бөглөлт хийхэд тохиромжтой судас байвал бид тэр судсуудыг боож, эмболизаци хийж чаддаг. Ингэснээр хавдрын цусны хангамжийг тасалдуулж чаддаг юм.
-Танай эмнэлэгт хийж байгаа химийн тарианы чанарын талаар та юу хэлэх вэ?
-Дэлхий даяар ашигладаг, хамгийн чанартай эмнүүдийг бид эмчилгээндээ хэрэглэдэг. Хэрэв өвчтөн шаардлагатай гэж үзвэл гадаадаас импортолсон эмийг ч хэрэглэж болно. Эсвэл Хятадад үйлдвэрлэсэн дотоодын эмийг ч ашиглаж болно. Аль аль нь чанарын баталгаатай бөгөөд ямар нэгэн сөрөг нөлөө байхгүй. Эдгээр эмүүд нь холбогдох зөвшөөрлийн дагуу үйлдвэрлэгдсэн бөгөөд дэлхий нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдсөн, эмчилгээний зориулалтаар нийлүүлэгддэг.
Гэхдээ тухайн өвчтөн бүрийн эмчилгээний төлөвлөгөө нь Хятадад ирснийх нь дараа тодорхой болдог. Бид өвчтөн бүрийн онцлогт тохируулсан, хувийн буюу индивидуалчлагдсан эмчилгээний горим боловсруулдаг. Өөрөөр хэлбэл, хүн бүрийн биеийн байдлаас шалтгаалан зөвхөн түүнд тохирсон эмчилгээний хувийн төлөвлөгөө гаргадаг юм. Эмийн чанар, технологийн дэвшил бол аль батлагдсан, боловсронгуй болсон. Өвчтөнд яаж нөлөөлөх, үр дүн гарах нь эмчийн ур чадвар, туршлагаас хамаардаг гэдгийг энд зориуд дурьдаж хэлье.
-Дэлхий дээр химийн эмчилгээтэй холбоотой шинэ аргууд ойрын үед нэвтрэх үү. Магадгүй Хятад улсад ч юм уу тийм туршилт хийж байгаа, шинэ эмчилгээ нэвтрүүлэх гэж байгаа талаар мэдээлэл байна уу?
-Шинэ төрлийн хими эмчилгээний эмүүд гарч ирж магадгүй. Гэхдээ одоогийн энэ технологи бол аль хэдийнэ батлагдсан, тогтсон арга юм. Та мэс заслыг жишээ болгож бодоход, аль хэсэгт хийх вэ гэвэл биеийн аль ч хэсэгт хийх боломжтой шүү дээ. Энэ л зарчим юм. Өөрөөр хэлбэл, шинэ төрлийн судас боох буюу бөглөх материалууд болон шинэ хими эмчилгээний эмүүд дээр голчлон судалгаа хийгдэж байна. Мэдээжийн хэрэг, энэ чиглэлд ахиц дэвшил гарна. Учир нь дэлхийн шинжлэх ухаан, технологи тасралтгүй хөгжиж байгаа учраас анагаах ухааны чиглэлийн дэвшлүүд ч мөн адил уялдаа холбоотойгоор хөгжиж байна.
Тод индэр
Н.Учрал: Хөгжлийн банкны ТУЗ-д шахааны хүн томилохгүй
Монгол Улсын Засгийн газрын Хэрэг эрхлэг газрын дарга Н.Учрал Хөгжлийн банканд ажиллаж, дараах ажлуудыг үүрэг болголоо. Энэ тухай тэрбээр "Солонгосын хөгжлийн банк (Korea Development Bank) нь дефолт болсон зээлийн эргэн төлөлтийг 3 жилийн дотор 90 хувьд хүргэсэн байдаг.
Финляндын хөгжлийн банк өнөөдрийн Nokia-г бий болгож чадсан. Энэ жишгээр 2024 онд УИХ-аар Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг батлахдаа Монгол улсын Хөгжлийн банкийг Экспорт, импортын банк болгохоор тусгасан.
Энэ хүрээнд Хөгжлийн банканд ажиллалаа.
- Чанаргүй зээлийн эргэн төлөлтийг эрчимжүүлэх
- Арилжааны банктай өрсөлдөж түр зуурын санхүүжилтээс татгалзах, эдийн засагт үр өгөөжтэй, том төслүүдийг санхүүжүүлэх
- Санхүүжүүлэх төслийг УИХ-аар заавал батлуулах
- Банкны үйл ажиллагаа, зээл, төслийн мэдээллийг нээлттэй ил тод болгох
- Засаглалыг сайжруулж, улс төрийн нөлөөнөөс салгаж, нээлттэй сонгон шалгаруулалт хийх
- Хараат бус ТУЗ-ийн гишүүдэд шахааны хүн томилохгүй. Гадны санхүүгийн байгууллагаас төлөөлөл оруулах урилга хүргүүлэх
- Статус, хууль эрх зүйн орчныг сайжруулахдаа олон нийтээс санал авах зэрэг шаардлагатай арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхийг үүрэг болголоо" гэлээ.
Тод индэр
Ж.Чинбүрэн: 2 нас хүртэл эхийн сүүгээр хооллох хувь 2023 онд 6.9 хувиар буурсан байна
“Эхийн сүүгээр хооллолтыг дэмжих дэлхийн 7 Хоног” үргэлжилж байна. Эрүүл мэндийн сайд Ж.Чинбүрэн 2017, 2023 онд хийсэн Хүн амын хоол тэжээлийн V, VI үндэсний судалгааны дүнгээс харахад Хүүхдийг төрсний дараа 1 цагийн дотор ангир уураг амлуулах үзүүлэлт 2017 онд 83.7 хувь, 2023 онд 87.4 хувь болж, 3.7 хувиар өссөн.
Эхийн сүүгээр 6 сар дагнан хооллох хувь 2017 онд 58.3 хувь, 2023 онд 59.8 хувь болж 1.5 хувиар нэмэгдсэн боловч, 2 нас хүртэл эхийн сүүгээр хооллох хувь 2017 онд 47.3 хувь байсан бол 2023 онд 40.4 хувь болж 6.9 хувиар буурсан байна.
Хөхөөр хооллолтын зөвлөх эмч Х.Мөнгөнцэцэг: Хөхөөр хооллолт бол хүүхэддээ оруулж буй хамгийн том хөрөнгө оруулалт юм. Хүүхдээ төрүүлээд эхний зургаан сард заавал хөхөөр хооллоод, хамгийн багадаа хоёр нас хүртэл үргэлжлүүлэн хөхүүлэх нь зөвхөн тухайн хүүхдийн хүүхэд насанд бус, өсвөр үе, насанд хүрсэн үед ч насан туршийн эрүүл мэндийн суурь болдог.
АУ-ны доктор, клиникийн профессор, Зинт клиникийн хүүхдийн эмч Т.Навчаа Хүүхдийг 2 нас хүртэл нь эхийн сүүгээр хооллосноор IQ чансааг нь 3-4 оноогоор дээшлүүлдэг. Мөн ээжийн таргалалт, чихрийн шижингээр өвчлөх эрсдэлийг бууруулдаг гэх мэт олон ач холбогдолтой. Ээж нь хүүхдээ хөхүүлэх тусам өндгөвч, хөхний хорт хавдраас өөрийгөө хамгаалж байдаг.
Дэлхийн улс орнууд 1992 оноос эхлэн жил бүрийн наймдугаар сарын эхний долоо хоногт “Эхийн сүүгээр хооллолтыг дэмжих дэлхийн 7 хоног”-ийг тэмдэглэн өнгөрүүлж ирсэн. Энэ жилийн уриа бол: “Нэн тэргүүнд эхийн сүүгээр хооллолт тогтвортой дэмжлэгт орчинг бүрдүүлье” бөгөөд 170 гаруй улс энэ өдрүүдийг тэмдэглэн өнгөрүүлж байна.
-
Тод мэдээ2024/09/06
С.Амарсайхан: Ахлагч бүрэлдэхүүн бол ард иргэдийн амар тайвны баталгаа болж байд...
-
Өнөөдөр2023/12/14
Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна!
-
Тод мэдээ2021/06/24
“Гандантэгчэнлин хийд” орчмыг соёл, аялал жуулчлалын бүс болгон хөгж...
-
Тод мэдээ2020/09/19
Сургуулийн орчинд хэвшсэн зөв дадлыг гэр бүлд нь үргэлжлүүлэх хэрэгтэй байна