Тод индэр
У.Хүрэлсүх: Онцгой байдлын байгууллагыг орчин үеийн мэргэжлийн болгон хөгжүүлэхийг бүх талаар дэмжинэ
Онцгой байдлын албаны 18 жилийн ойн баярын хүндэтгэлийн хурал Соёлын төв өргөөнд болж, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Зэвсэгт хүчний Ерөнхий командлагч Ухнаагийн Хүрэлсүх нийт бие бүрэлдэхүүнд баяр хүргэн, ажлын амжилт хүсэн ерөөв.
Тэрбээр Орхон аймгийн Онцгой байдлын газрын Эрэн хайх, аврах ангийн аврагч-химичин, ахлах ахлагч Жамсрандоржийн Балданнямд “Онцгой байдлын албаны анхны сайдын нэрэмжит шагнал” болон 20 сая төгрөгийг гардуулав.
Ахлах ахлагч Ж.Балданням нь 17 жилийн хугацаанд аюулт үзэгдэл, ослын 129 дуудлагаар ажиллаж, 57 хүний амь насыг аварч, 67 буцалтгүй нэрвэгдэгчийг гарган, ой, хээрийн болон объектын гал түймэр унтраахад оролцож, аж, ахуйн нэгж, байгууллага, иргэд, улсын 780 сая төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгаалжээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хүндэтгэлийн хурлыг нээж хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.
МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ УХНААГИЙН ХҮРЭЛСҮХ:
“Эрхэм хүндэт генерал, офицер, ахлагч, ажилтан, алба хаагчид аа,
Онцгой байдлын байгууллагын тулгын чулууг тавилцсан эрхэм хүндэт ахмадууд аа,
Та бүхэнд Монгол Улсын аюулгүй байдал, ард иргэдийн амгалан тайван амьдралын нэгэн баталгаа болсон Онцгой байдлын байгууллагын болон, тус газрын харьяа Үндэсний аврах бригадын 55, Уул уурхайн аврах 09 дүгээр ангийн 70 жилийн ойн баярын мэнд хүргэе.
Одоогоос 18 жилийн өмнө эх орон, ард түмнийхээ амар амгалан, аюулгүй байдлын төлөө зүтгэж ирсэн Гал түймэртэй тэмцэх байгууллага, Иргэний хамгаалалтын байгууллага, Улсын нөөцийн байгууллага нэгдэн нэгэн тугийн дор жагсаж, гамшгаас хамгаалах нэгдсэн тогтолцоонд шилжсэнээр Онцгой байдлын байгууллага үүсэн байгуулагдсан билээ.
Эх орон, ард түмнээ гамшгийн аюул, эрсдлээс хамгаалахын төлөө алтан амиа зориулах тангарагтай, нэр хүнд, сахилга бат, ажил үйлсээрээ үлгэр дуурайл үзүүлж байдаг алба хаагчдаараа Монголын ард түмэн, төр, засаг үргэлж бахархдаг бөгөөд Та бүхнийг “Энх цагийн эгэл баатрууд” хэмээн хүндэтгэн хайрладаг билээ.
Өнгөрсөн хугацаанд онцгой байдлын байгууллагын удирдлагын тогтолцоо, хууль эрх зүйн орчин бүрэлдэж, техник, тоног төхөөрөмжийн хангалт, хүчин чадал нэмэгдэн, алба хаагчдын мэргэжлийн ур чадвар жилээс жилд өсөн хөгжиж байгаад сэтгэл хангалуун байна.
Тус байгууллагын түүхэн замнал та бүхний хичээл зүтгэл, идэвх санаачилга, гавьяат үйлс, туршлага, сургамжаар улам бүр зузаарсаар байна.
“Ковид-19” цар тахалтай хийсэн тэмцэл Онцгой байдлын байгууллагын удирдлага, алба хаагчдын бэлэн байдал, бэлтгэлжилтийг сорьсон томоохон шалгалт боллоо.
Цар тахлын үеийн хорио цээрийн дэглэмд ард иргэдийнхээ амь нас, аюулгүй байдлыг сахин хамгаалахын төлөө гэр бүл, үр хүүхдээ орхин, өдөр шөнөгүй хүчин зүтгэж, амь нас, эрүүл мэндээ үл хайрлан, тэргүүн шугамд ажилласан Та бүхэнд ард иргэдийнхээ нэрийн өмнөөс гүн талархал илэрхийлье.
Мэргэжлийн байгууллагуудын чадавхыг нэмэгдүүлэн хүн ам, хүрээлэн буй орчны аюулгүй байдлыг хангах, уур амьсгалын өөрчлөлтийн нөлөөллийг багасгах, байгаль экологийн тэнцвэрт байдлыг хадгалах, гамшгийн хор хохирлыг бууруулах асуудал төрийн тэргүүний анхаарлын төвд байнга байдаг билээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн мөрийн хөтөлбөрийн “Ногоон хөгжил-Монголын ирээдүй” зорилтын хүрээнд байгаль орчноо хамгаалах, эрүүл экологитой газар нутгаа үр хойчдоо өвлүүлэн үлдээх зорилгоор “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөн, Хөвсгөл нуурын экосистемийг хамгаалах, бохирдлыг бууруулах, нуурт живсэн автомашин, техникүүдийн татан гаргах зэргийг санаачлагыг хэрэгжүүлж байна.
Үүнд Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид та бүхэн манлайлан оролцож байгааг талархан тэмдэглэж байна.
Хөвсгөл нууранд 36 жилийн өмнө живсэн “Сүхбаатар” хөлөг онгоцыг өнгөрсөн онд татаж гарган, нуурыг бохирдуулж байсан нэг том эх үүсвэрийг аюулгүй болгосон нь бидний хувьд томоохон сорилт байсан төдийгүй хамтарч, зориглоод ажиллавал бид чадна гэдгийг харуулсан, итгэл найдвар төрүүлсэн ажил боллоо.
Цаашид мод үржүүлэх, ойн сан, ой модны нөөцийг нэмэгдүүлэх, хүнсний хангамжийг сайжруулах, байгаль дэлхийгээ хамгаалах, ой, хээрийн түймрээс сэргийлэхэд та бүхний үүрэг, оролцоо хамгийн чухал болохыг цохон тэмдэглэж байна.
Төрийн цэргийн байгууллагын хувьд Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчдын цэргийн мэргэжлийн ур чадвар жилээс жилд өсөж байгаа нь сайшаалтай.
Цэргийн алба хаагчдын мэргэжлийн ур чадвар, бие бялдар, сэтгэл зүйн бэлтгэл, тэсвэр хатуужлыг сорьдог Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Зэвсэгт хүчний Ерөнхий командлагчийн нэрэмжит “Марш-тусгай бэлтгэлийн цогцолбор тэмцээн”-д Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид дэд байрт шалгарсан бахдам амжилт үзүүллээ.
Та бүхэнд дахин баяр хүргэж, амжилт хүсье.
Онцгой байдлын албаны анхны сайд, Монгол Улсын Шадар сайдаар хоёр удаа томилогдон ажиллахдаа Онцгой байдлын байгууллагын суурийг та бүхэнтэй тавилцаж, хөгжүүлэн бэхжүүлэх үйлсэд санаа зорилго, итгэл сэтгэл нэгдэн хамтдаа зүтгэсэн он жилүүд миний амьдралын хамгийн дурсамжтай үе байдаг.
Та бүхэнтэй хамт гамшиг, ослын голомтод үүрэг гүйцэтгэж байхад халширч шантарсан, зориг тэвчээр алдарсан нэг ч үгийг та бүхнээс сонсож байгаагүйгээ эргэн дурсахад бахархалтай сайхан байна.
Ийм л эх орны эр зоригтой охид, хөвгүүд байдаг учраас ард түмэн Та бүхнээр бахархдаг юм шүү.
Онцгой байдлын албаны тулгын чулууг тавилцсан үе үеийн удирдлага, энэ байгууллагатай ажил амьдралаа холбосон чөлөөнд байгаа алба хаагчид, ахмадууддаа баярын мэндийг өргөн дэвшүүлье.
Энэ ойн баярын өдөр Монгол төрийн тэргүүн зарлиг буулгаж, хурандаа генерал С.Равдангийн нэрэмжит, Цэргийн гавьяаны улаан тугийн одонт Үндэсний аврах бригадыг Сүхбаатарын одонгоор, Уул уурхайн аврах 09 дүгээр ангийг Алтан гадас одонгоор шагнаж, Онцгой байдлын албаны удирдах албан тушаалтнуудад генерал цол олгон, зарим шилдэг алба хаагчийг төрийн одон, медалиар шагналаа.
Эх орон, ард түмнийхээ итгэлийг зүтгэлээр хариулж, үүргээ нэр төртэй гүйцэтгэж байгаа Та бүхэндээ цэргийн дээд цол, төрийн одон, медалиар шагнуулсанд баяр хүргэж, цаашдын албанд тань улам өндөр амжилт хүсэн ерөөе.
Баярын энэ өдөр Онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн анхны сайдын нэрэмжит шагнал бий болгож, эх орон, ард түмнийхээ төлөө онцгой гавьяа байгуулсан нэг алба хаагчид жил бүр олгож байх болсон нь нэн сайшаалтай.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Зэвсэгт хүчний Ерөнхий командлагч цаашид гамшгаас хамгаалах үндэсний чадавхыг бэхжүүлэх, гамшигтай тэмцэх, эрэн хайх, аврах, хор уршгийг арилгах, хойшлуулшгүй сэргээн босгох ажиллагааг дэлхий нийтийн хөгжлийн чиг хандлагад нийцүүлэх, эрх зүйн орчныг нь төгөлдөржүүлж, орчин үеийн мэргэжлийн байгууллага болгон хөгжүүлэх зорилтыг бүх талаар дэмжих болно.
Эрхэм хүндэт цэрэг эрс, Онцгой байдлын алба хаагчид Та бүхнийхээ онцгой хариуцлагатай бөгөөд нэр хүндтэй их үйлсэд амжилт бүтээлийн дээдийг хүсэн ерөөе.
Баярт энэ өдрийг тохиолдуулан эх орон, ард түмнийхээ төлөө зүтгэж байгаа Та бүхний бат бэх ар тал, ёс суртахууны өндөрлөг болж байдаг гэр бүл, төрөл төрөгсөд, үр хүүхдүүдэд тань чин сэтгэлийн талархал илэрхийлж, баярын мэнд хүргэе.
Мөнх хөх тэнгэрийн хүчин дор Монгол Улс мандан бадрах болтугай.
Монгол Улсын төлөө зүтгэе” гэлээ.
Тод индэр
Б.Тэгшбаяр: Энэ онд далд зогсоолыг барьж, ирэх хавар цэцэрлэгт хүрээлэнгийн тохижилтыг хийнэ
Чингэлтэй дүүргийн 3 дугаар хороонд байрлах “Урт цагаан” худалдаа, үйлчилгээний төвийн барилгыг өнгөрсөн нэгдүгээр сард нурааж, далд зогсоол бүхий цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулах ажлыг есдүгээр сард эхлүүлсэн. Өнөөдөр тухайн байршилд нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газраас ажиллаж, барилгын явцтай танилцлаа.
Нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газрын дарга С.Цэдэнсодном ““Урт цагаан” худалдаа, үйлчилгээний төвийн газрыг чөлөөлж, доороо 109 автомашины зогсоолтой ногоон байгууламж бүхий цэцэрлэгт хүрээлэнг 1.5 га талбайд барих ажлын явцтай танилцлаа. 2025 оны хавар тохижилтын ажлыг хийгээд зун нь ажлыг хүлээлгэж өгөх төлөвлөгөөтэй байна. Ингэснээр ногоон байгууламж, авто зогсоолын асуудлыг нэг дор шийдэх учраас иргэд ч эергээр хүлээж авч байгаа” гэв. Энэ үеэр ажлыг гүйцэтгэгч “Бодь пропертийз" компанийн гүйцэтгэх захирал Б.Тэгшбаяр ажлыг төлөвлөгөөний дагуу өдөр, шөнийн ээлжээр тасалдуулахгүй явуулж буйг онцлоод энэ онд газар доорх барилга байгууламжийг хийж дуусгана. Өвөл дотор заслыг нь хийнэ. 2025 оны хавар гадна тохижилтын ажлыг эхлүүлнэ гэдгийг хэлсэн юм.
Одоогийн байдлаар газар шорооны ажил дууссан. Барилгын суурийг ухаж, суурийн арматур, хэв хашмалын ажлыг хийсэн, өнөө шөнө суурийн бетоныг цутгана. Өмнөх цахилгаан холбооны шугамуудыг нүүлгэн шилжүүлж, буцаан хэвийн ашиглалтад оруулж, техникийн комисст хүлээлгэн өгсөн. Гадна дулааны шугам сүлжээний ажил дуусч буй.
“Урт цагаан” худалдаа, үйлчилгээний төвийн барилгыг нурааж, далд зогсоол бүхий цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулах ажилд иргэдээс санал авч, 96 хувийн саналаар дэмжсэн байдаг. Энэ хүрээнд иргэдэд тухайн байршилд ямар ажил хийх талаар тогтмол мэдээллийг хүргэж, орон сууцны орцонд барилгын ажлыг 24 цагаар гүйцэтгэж буй талаар зарлал байршуулах, иргэдийг тав тухтай байлгах үүднээс өглөө бүр барилгын ажлын цэвэрлэгээг тогтмол хийж байгаа талаараа мөн гүйцэтгэгчийн зүгээс хэллээ.
Нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газрын дарга С.Цэдэнсодном гүйцэтгэгч “Бодь пропертийз" компанийг цаашдаа ч төлөвлөгөөний дагуу хөдөлмөр хамгаалал, техникийн аюулгүй байдал, стандартыг хангаж барилгын ажлыг явуулаарай гэсэн зөвлөмж өглөө.
НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС
Тод индэр
Улаанбаатар метроны барилга угсралтын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах I шатны тендерийг зарлалаа
Улаанбаатар хотод их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл метро барих төслийн барилга угсралтын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах I шатны тендерийг товлосон хугацаандаа буюу өнөөдөр зарлалаа.
Хамгийн сүүлд метро барих төслийн ажлын хэсгийн хуралдаан есдүгээр сарын 30-нд болж, метроны техникийн тодорхойлолтыг баталж, Тендерийн үнэлгээний хороо руу шилжүүлээд байсан юм. Харин их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл метро барих төслийн зөвлөх үйлчилгээг БНСУ-ын Сөүл хотын метрог барьсан “Духуа инженеринг” компани үзүүлж байгаа билээ.
Улаанбаатар метроны шугам ойролцоогоор 17.7км урттай. Толгойтоос Амгалан хүртэл үргэлжлэх бөгөөд нийт аяллын хугацаа 27 минут байна. Өргөгдсөн болон газар доорх 14 өртөө зогсоолтой. Зогсоол хоорондын зай 1.3 км. Зорчигч тээвэрлэх чадвар оргил ачааллын үед нэг цагт нэг чигт 17 мянгаас 26 мянган хүн тээвэрлэнэ. Мөн ил, далд инженерийн байгууламжууд хийж, метроны 14 өртөө зогсоолыг худалдаа, үйлчилгээний цэг байдлаар хөгжүүлэхээр төлөвлөжээ. Метроны барилга угсралтын ажлыг 2025 онд эхлүүлэх юм.
Тод индэр
Б.Болд-Эрдэнэ: “20 минутын хот”-ын төлөвлөлтийг ногоон орон сууцаар шийдэж байна
Улаанбаатар хотын Ногоон орон сууц төслийн зохицуулагч Б.Болд-Эрдэнэтэй ярилцлаа.
-Ногоон орон сууц төслийн гүйцэтгэл, явц ямаршуу хувьтай явж байна вэ?
-Улаанбаатар хотын Ногоон орон сууц төслийн хүрээнд Баянхошуу, Шархад дэд төвд эхний ээлжийн 800 айлын орон сууцыг олон улсын ногоон барилгын стандартыг мөрдөн, гүйцэтгэж байна. 800 айлын орон сууцны төсөл 2023-2025 оны хооронд хэрэгжиж дуусна. Дараагийн шатны төслөө Уур амьсгалын ногоон сангийн 95 сая ам.долларын санхүүжилттэйгээр гүйцэтгэнэ. Энэ хүрээнд Ногоон орон сууцны сан байгуулж, 4188 айлын орон сууцыг барина. Нийтдээ 5000 айлын иж бүрэн ногоон орон сууц барьж хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна.
-Улаанбаатар хотод ногоон орон сууц барих суурь нөхцөлийг хэрхэн бүрдүүлсэн бэ?
-Улаанбаатар хотын хөгжлийн түүчээнээс харахад анхны ерөнхий төлөвлөгөө 1954 онд гарсан байдаг. Өнөөдөр бид Улаанбаатар хотын тав дахь ерөнхий төлөвлөгөөг 2013 онд боловсруулан хэрэгжүүлж байна. Монгол Улсын хүн амын 50 гаруй хувь нь нийслэл Улаанбаатар хотдоо төвлөрдөг. Үүнийг дагаж 200 мянга гаруй өрх гэр хорооллын бүсэд амьдарч байна. Гэр хорооллын өрхүүд дэд бүтцийн хүртээмжгүй, агаар, хөрсний бохирдолтой орчинд амьдарч байгаа юм.
Монгол Улс НҮБ-ын гишүүн орны хувьд 2016 онд Парисын конвенцийг дагаж мөрдөх үүрэг хүлээсэн байдаг. Парисын конвенцид хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, эрчим хүчний хэмнэлттэй байх гэсэн үндсэн зарчим тусгасан байдаг.
Монгол Улс 2022 он хүртэл Ногоон барилгын стандартгүй, зөвхөн үзэл баримтлалтай байсан. Тиймээс 2019-2022 оны хооронд Дэлхийн банкны дэмжлэгтэйгээр БХБЯ, ЭХЯ хамтран Ногоон барилгын үнэлгээний системийг нэвтрүүлсэн байдаг. Энэ үнэлгээний системийг нэвтрүүлснээр Монгол Улсад ногоон барилга барих үндсэн суурь тавигдсан. Манай төслийнхөн ногоон барилгын үнэлгээ, стандартыг боловсруулах хөгжүүлэлтэд орж ажилласан. Өнөөдөр манайд ногоон барилгыг үнэлэх EDGE стандарт нэвтрээд байна.
-Улаанбаатар хотыг “Нэг төвт хотоос олон төвт хот” болгох ерөнхий төлөвлөгөөнд ногоон барилгын стандартыг түлхүү тусгасан уу?
-Тийм ээ. Энэ хүрээнд Улаанбаатар хотыг “Нэг төвт хотоос олон төвт хот” болгох концепци байна. Улаанбаатар хотыг 2040 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөнд 11 дэд төвтэй болгохоор тусгасан байдаг.
Ногоон орон сууц төсөлтэй зэрэгцэн АХБ, Европын хөрөнгө оруулалтын банкны санхүүжилтээр “Гэр хорооллыг хөгжүүлэх хөрөнгө оруулалтыг дэмжих хөтөлбөр төсөл” хэрэгжиж байна. Энэ төсөл нь дэд төвүүдийн суурь инженерийн дэд бүтэц болон нийгмийн барилга байгууламж буюу сургууль, цэцэрлэгийг барих юм. Өнөөдрийн байдлаар хамгийн эхэнд Баянхошуу, Сэлбэ дэд төвийн дэд бүтцийг 100 хувь гүйцэтгэж дууссан.
-Ногоон орон сууц нийгэмд ямар эерэг нөлөө үзүүлэх вэ?
-Ногоон орон сууц баригдсанаар бодитоор 8000 яданг буулгана, 5000 нүхэн жорлон байхгүй болно, 3500 ажлын байр бий болно. 33.3 га талбар дээр 5000 айл, 120 мянган ам.метр цэцэрлэгт хүрээлэн, ногоон байгууламж, 16 км явган хүний зам бий болох зэргээр нийгэмд эерэг нөлөөлөл ихтэй.
-Ногоон барилгын онцлог, эрчим хүчний хэмнэлтийн талаар тодотгохгүй юу.
-Өнөөдөр бидний амьдарч байгаа орон сууцны нэг ам.метр талбайд жилд 270-280 квт/цаг эрчим хүч зарцуулдаг. Тэгвэл ногоон орон сууц жилд нэг ам.метр талбайд 150 квт/цаг эрчим хүч зарцуулахаар зорьж байгаа юм. Өнөөдөр бидний барьж байгаа ногоон орон сууцны ТЭЗҮ-д жилд нэг ам.метр талбайд 105 квт/цаг зарцуулна гэж тооцоолон гаргасан байдаг. Тиймээс Монгол Улсын Засгийн газар олон улсын санхүүжүүлэгч байгууллага Уур амьсгалын ногоон сан, АХБ-ны өмнө хүлээсэн үүргээ дээрх үзүүлэлтээр бүрэн хангасан. Мөн ногоон орон сууцны төсөл нь сэргээгдэх эрчим хүчний шийдлийг ашиглаж байна. Ингэснээр эрчим хүч, дулаан, ус ашиглалтын зардлыг 20 хувь бууруулах тооцоололтой.
-Зах зээлийн ханштай харьцуулахад ногоон орон сууц хэр өртгөөр босож байна вэ?
Бидэнд ногоон орон сууцыг барихад өртөг зардал өндөр болох вий гэсэн болгоомжлол байлаа. Нөгөө талдаа бага, дунд орлоготой иргэдээ яаж орон сууцжуулах вэ гэсэн зорилттой тулгарсан. Ингээд олон улсын зөвлөх үйлчилгээ үзүүлдэг экспертүүдтэй хамтарч ажилласан. Мөн дотоодод үйлдвэрлэж байгаа болон импортын барилгын материалын үнийн өсөлтийн судалгааг хийлээ. Учир нь ковидын үед дотоодын болон импортын барилгын материалын үнийн өсөлт өндөр байсан. 2022 оны есдүгээр сард манай анхны баригдаж байгаа барилгын ам.метрийн босго өртөг 2 сая 650 мянга төгрөг гэж улсын экспертизийн магадлалын үнэлгээ гаргасан байдаг.
Гэтэл өнгөрсөн 2023 онд барилгын ам.метрийн босго өртөг 2 сая 550 мянган төгрөг болж 100 мянган төгрөгөөр буурсан байлаа. Энэ онд улсын экспертизийн магадлалаар орсон зураг төсөв ам.метр нь 2 сая 400 мянган төгрөг болж буурчээ. Өнөөдөр хувийн хэвшлийнхэн гүйцэтгэж байгаа орон сууцны барилгын ам.метрийн босго үнэ 2 сая 200-аас-2 сая 300 мянгад байна. Тиймээс манай төсөл олон улсын ногоон барилгын шаардлага хангаад, төсөв нь хүрэн барилгын босго үнэтэй өрсөлдөхүйц ханштай байна. Энэ нь иргэдийн худалдан авах чадвартай дүйхүйц боломжийг бүрдүүлж байгаа юм.
Бид Баянхошуу дэд төвийн эхний үе шатны 20 га талбар дээр нийгэм, эдийн засгийн суурь судалгаагаа хийгээд дууслаа. Иргэдийн өмчийн газар болох үл хөдлөх хөрөнгийг үнэлэх үнэлгээг айл бүр дээр хийлээ. Ингэснээр газрын үнэлгээ өсөж байгаа юм. Энэ нь иргэдийн орлогод нийцсэн гэх тодотгол руугаа дөхөж очиж байна.
-Ногоон орон сууцны технологид өндөр шаардлага тавьж байсан. Манайд стандартын шаардлага хангасан барилгын материалын олдоц хэр байсан бэ?
-Барилгын материалыг үйлдвэрлэхэд зарцуулж байгаа эрчим хүч нь хэмнэлттэй байх ёстой гэсэн шаардлага тавьдаг. Дулаалгад шилэн хөвөн, хөөсөнцрийг ашиглахыг хориглодог. Шилэн хөвөнг үйлдвэрлэхийн тулд эрчим хүч их зарцуулдаг, хөөсөнцөр гал дэмждэг гээд шаардлага хангадаггүй. Тиймээс ногоон орон сууцны шаардлагыг хангахын тулд хөөмөл шилэн хөвөнг анх удаа Монголд нэвтрүүллээ. Барилгын компаниуд үүнд маш идэвхтэй хамтран ажиллаж байна.
Паркетан шал гэхэд цэвэр модон, вакуум цонх гурван давхар шиллэгээтэй гээд деталь бүр дээр ногоон стандартыг ханган, олон улсын сертификат авч байна. Ногоон стандартыг хангасан эдгээр ажлын зурагтай болсноороо нийслэлд маань олон улсын санхүүжилт татах техникийн шатны асуудал бүрэн шийдэгдсэн гэж үзэж байна.
-Иргэд ногоон орон сууцад хэрхэн хамрагдах вэ?
-Энэ төслийн хүрээнд бид нэгдүгээр ээлжид ашиглалтад орох 800 айлын орон сууцыг иргэдийн газраар солино. Ингэснээр төслийн хоёр дахь үе шатыг эхлүүлэх суурь нөхцөл бүрдэж байгаа юм. Дэд төвүүдийн айл өрхийн газар, үл хөдлөхийн үнэлгээ нэгэнтээ хийгдсэн. Тиймээс газраа ногоон орон сууцаар солих нөхцөл бүрдэж байгаа юм. Мэдээж, газраа орон сууцаар солиход зөрүү үүсвэл дулаан зогсоол, худалдаа үйлчилгээний талбар авч өрхийн бизнесээ үргэлжлүүлээд явах бүрэн бололцоотой.
-Тухайлбал, Баянхошуу дэд төвийн эхний ээлжид ашиглалтад орох орон сууцны барилгын талбайгаас хэдэн айлын газрыг чөлөөлсөн бэ?
-Манай төслийн хувьд орон сууцны барилга дээд тал нь тав хүртэл давхартай, харагдах орчин, бүх зүйлдээ хүртээмжтэй байхаар төлөвлөгдсөн. Баянхошууны 5.6 га газрыг 2019-2021 онд НОСК-аас газрыг орон сууцаар солих хөтөлбөрийн хүрээнд 96 өрх газраа чөлөөлөөд нүүж, орон сууцанд орсон. Энэ 96 өрхийн газар дээр бид 462 айлын ногоон орон сууцыг олон улсын стандартын дагуу иж бүрэн төлөвлөлттэйгөөр хэрэгжүүлж байна. Энэхүү 462 айлын ногоон орон сууцаар барилгажих дараагийн 20га талбайг чөлөөлөхөөр ажиллаж байна.
-Ер нь нэг га-д хэчнээн айл байх норм стандарттай байдаг вэ?
-Гэр хороололд дэд бүтэц татахаар айлууд өөрсдөө халуун, дулаанаа шийднэ гэж зарим хүмүүс ярьдаг. Гэр хорооллын нэг га-д ногдох хүн амын нягтрал 70 хүн гэсэн тоо байна. Үүнд суурь дэд бүтэц хийнэ гэвэл үр ашиггүй.
Гэтэл нөгөө талдаа Улаанбаатар хотод зарим газар нэг га талбайд ногдох хүн ам нь 22 мянга хүрч байна. Тэнд сургууль, цэцэрлэг яригдахгүйгээр бетонон ширэнгэ үүссэн. Явган хүний зам, автомашины зогсоол ч багтахгүй. Тиймээс XXI зуунд зохицох зөв төлөвлөлт нь нэг га-д ногдох хүн амын нягтралыг 300-400 хүнээр тооцож байна.
-Засгийн газраас дэвшүүлсэн “20 минутын хот” зорилт дэд төвүүдэд хэрхэн тусаж байна вэ?
- Өмнө хэлсэнчлэн 2040 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөнд Улаанбаатар хотыг 11 дэд төвтэй болгохоор тусгасан байдаг. Засгийн газрын хэрэгжүүлж байгаа “20 минутын хот” концепци ч үүнд багтсан ба иргэн ямар нэг нийтийн тээвэр, автомашин хэрэглэхгүйгээр тухайн орчиндоо нийгмийн үйлчилгээгээ 20 минутад авах бодит нөхцөлийг бүрдүүлэхэд оршино. Тухайлбал, Баянхошуу дэд төвийн ногоон орон сууц төслийн эргэн тойронд сургууль, цэцэрлэг, төрийн үйлчилгээний байгууллага 500 метрийн радиус дотор байршиж байна. Жишээ нь Баянхошууны бизнес инкубатор төвөөс иргэд төрийн 170 төрлийн үйлчилгээ авах нөхцөл бүрдсэн.
Мөн Уур амьсгалын ногоон сангаас хотхоны нийт төлөвлөлтийн 40 хувьд ногоон байгууламжтай байна гэсэн шаардлагыг тавьдаг ба иргэдэд ногоон байгууламжийг ойртуулснаар иргэд эрүүл орчинд амьдрах орчин нөхцөл бүрдэж байна.
Зөв төлөвлөлт, зөв шийдлийг бий болгоход богино хугацаа шаардагдахгүй байна. Төр, засгийн зөв бодлого, иргэдийн дэмжлэг, инженер, техникийн ажилтан, боловсон хүчний чадавх гээд урт хугацаа шаардагдаж байна.
-Ногоон орон сууцны стандарт нэвтэрснээр барилгын салбарын хөгжилд ямар ахиц дэвшил гарч байна вэ?
- Манайх АХБ-ны санхүүжилтээр хэрэгжиж байгаа төсөл. Төслийн инженер, техникийн ажилтнууд Австрали, Япон, Солонгос, Америк зэрэг гуравдагч орнуудад суралцаж төгссөн залуус байдаг. Залуус маань гадаадад сурсан мэдлэг, туршлагадаа үндэслэн ногоон орон сууцны олон улсын стандартын шаардлага хангасан орон сууцны барилгыг анх удаа барьж байгуулж байна.
Ногоон орон сууцны стандартыг нэвтрүүлснээр Монгол Улсын барилгын салбар дэлхийтэй хөл нийлүүлэн алхаж, энэ салбарын хүлэмжийн ялгарал багасна. Түүнчлэн иргэдийн бодит хэрэглээг хянах ухаалаг удирдлагын систем суурилуулснаар цаашид жишиг туршлага болж, дараа дараагийн ногоон төслүүдийг түүчээлж, үр дүн, нотолгоонд суурилсан шийдвэр гаргалтыг дэмжинэ. Эцэст нь салбарын түвшинд инженер, техникийн ажилчид чадавхжиж, олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн мэргэжилтнүүдийн тоо нэмэгдэнэ.
-Ирээдүйд гэр хорооллыг бүрэн орон сууцжуулах шийдэл бүрдсэн үү?
-Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар Гэр хорооллыг орон сууцжуулах төсөл хэрэгжүүлж байна. Энэ хүрээнд Сэлбэ дэд төвийн 158 га газар дээр 12 мянган айлын орон сууц барих төсөл хэрэгжиж байна. Энэхүү төсөл дээр мөн л дээрх техник, стандартын шаардлага тавигдана. Энэ нь гэр хороололд 16-20 давхар орон сууц баригдахгүй гэсэн үг юм. Улаанбаатар хотын хойд хэсгийн гэр хорооллын уулын энгэр хэсэг хот төлөвлөлт талаасаа харагдах орчин сайтай бүс. Тиймээс гэр хорооллыг ирээдүйд орон сууцны хороолол болно гэдэгт итгэл төгс байна.
Н.Энхбат
-
Тод мэдээ2021/09/07
Улсын хэмжээнд жишиг Насан туршийн боловсролын төв ашиглалтад орлоо
-
Тод мэдээ2024/08/01
ЗГ: Нийслэл Улаанбаатар хотод хэрэгжих төсөл, арга хэмжээний талаар хэлэлцэв
-
Тод мэдээ2021/01/12
УИХ дахь ажлын хэсгүүдийн хуралдаан болно
-
Өнөөдөр2020/04/20
Засгийн газар хэлсэндээ хүрч, 4-р сарын 1-нээс татвар, НДШ-ийн хөнгөлөлт,чөлөөл...