Тод мэдээ
“Хойч үедээ үлдээх ирээдүйн цаг агаар, уур амьсгал, ус”
Женев дэх Дэлхийн цаг уурын байгууллагын (ДЦУБ) Нарийн бичгийн дарга нарын газраас мэндчилж байна.
Дэлхийн цаг агаар, уур амьсгал, усны эргэц улс орнуудын хил болон улс төрийн нөхцөл байдлаар хязгаарлагдахгүй тул олон улсын хамтын ажиллагаа манай салбарт маш чухал байдаг. Энэ үзэл санаа 1873 оноос хойш дэлхийн цаг уурчдын хамтын нийгэмлэгийн хийж, хэрэгжүүлж ирсэн олон ажлын үр дүнд буй болсон бөгөөд цаашид ч биднийг чиглүүлэх учиртай.
Манай салбарын шинжлэх ухаан, мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ урьд өмнө хэзээ ч ийм өндөр байгаагүй.
Энэ жилийн Дэлхийн цаг уурын өдөр Дэлхийн цаг уурын байгууллага үүсэн байгуулагдсаны 150 жилийн ой болон Дэлхийн цаг агаарын алба зохион байгуулагдсаны 60 жилийн ойтой давхцаж байгаагаараа маш онцлог. Сүүлийн 150 жилийн хугацаанд улс орнуудын Үндэсний ус, цаг уурын албад бидний өнөөдрийн түвшний цаг агаарын урьдчилсан мэдээ гаргахад үндэс суурь болсон мэдээ, мэдээллийг цуглуулж, стандартчилсаар ирсэн юм. ДЦУБ-ын хүрээнд дэлхий нийтээрээ цаг уурын мэдээлэл солилцож ирсэн түүх бол хүний амь нас, амьжиргааг аврах шинжлэх ухаанч хамтын ажиллагааны амжилтын түүх байдаг.
ДЦУБ нь НҮБ-ын хоёр дахь ууган агентлаг юм. Бид өнөөдрийг хүртэл туулж ирсэн зам, ололт амжилтаараа бахархаж, одоогийн ажлын явц, ирээдүйд хүрэх зорилгоо хэлэлцэж байна. 150 жилийн ойн энэ өдрийг Дэлхийн цаг уурын конгресс цаг агаар, уур амьсгал, ус болон байгаль орчны бусад аюулт үзэгдлүүдэд илүү тэсвэртэй дэлхийг буй болгох тухай алсын харааг дэмжих стратегийн тэргүүлэх чиглэлүүдийг баталсан чухал жил болгон тэмдэглэх болно.
Эрт зарлан мэдээллийг хүн бүрд
Ирэх таван жилд хүний амь насыг аврах эрт сэрэмжлүүлгийн системд хүн бүрийг хамруулах болно гэсэн НҮБ-ийн санаачилга их ажлыг хийж хэрэгжүүлэх эрч хүчийг нэмэгдүүлж байна. 2022 оны Дэлхийн цаг уурын өдрөөр НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерришийн гаргасан "Эрт зарлан мэдээллийг хүн бүрт" санаачилга Шарм-Эль-Шейх хотод болсон COP27 (Уур амьсгалын өөрчлөлтийн НҮБ-ын дээд хэмжээний чуулган) их хурлаар батлагдаж, хөгжингүй болон хөгжиж буй орнууд, НҮБ-ын агентлагууд болон хувийн хэвшлийн дэмжлэгийг авсан юм.
Эрт зарлан мэдээлэл үр ашиг өгсөөр байгаа хэдий ч хүн бүрд хүрэх ёстой. ДЦУБ-ын гишүүн орнуудын тал хувь нь олон төрлийн аюулыг эрт зарлан мэдээлэх хангалттай хэмжээний тогтолцоо байхгүй хэвээр байгаа тул бид ялангуяа буурай хөгжилтэй орнууд болон хөгжиж буй жижиг арлын орнуудад байх цаг уурын ажиглалтын сүлжээний цоорхойг нөхөх шаардлагатай байна.
Эрт сэрэмжлүүлэг бол уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох хамгийн үр дүнтэй тогтолцоо бөгөөд тансаг хэрэглээ биш харин зайлшгүй байх ёстой хэрэгцээ болж байна. Дэлхийн эдийн засгийн форум ирэх арван жилд уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулахгүй, дасан зохицох арга хэмжээ авахгүй байх, байгалийн гамшиг нэмэгдэх зэрэг нь дэлхийн эдийн засагт хамгийн их эрсдэл учруулна хэмээн онцлон тэмдэглэжээ.
Дэлхийн хэмжээнд болж буй бүх гамшгийн дор хаяж тал хувь нь устай холбоотой байдаг. 2023 оны 4-р сарын 22-24-ны өдрүүдэд Нью-Йорк хотноо болох НҮБ-ын Усны нөөцийн асуудлаарх олон улсын бага хурлын үеэр ДЦУБ үер, ган гачиг зэрэг устай холбоотой аюул хэрхэн нэмэгдэж байгааг танилцуулах болно.
Уур амьсгалын өөрчлөлт, мөсөн голууд хайлж байгаа нь усны асуудлыг нэмэгдүүлж байна. Усны хяналт-шинжилгээ, менежментийг сайжруулах нь нэн чухал тул ДЦУБ ус судлалын мэдээллийн чөлөөт солилцоог дэмжих зорилгоор Дэлхийн усны мэдээллийн системийг хөгжүүлэхээр ажиллаж байна.
Хүлэмжийн хийн мониторинг
Уур амьсгалын өөрчлөлт бол бидний үеийн шийдвэрлэх сорилт юм. Бид энэ сорилтыг хэрхэн даван туулах нь манай гаригийн болон бидний үр хүүхэд, ач зээ нарын ирээдүйг тодорхойлно. Бид үүнийг “Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын мэргэжилтний бүлгийн” зургаа дахь үнэлгээний тайлангийн нэгтгэлд онцлон тэмдэглэх болно.
Дэлхийн гадарга орчмын агаарын дундаж температур Олон улсын цаг уурчдын холбоо байгуулагдаж байсан 150 жилийн өмнөх үетэй харьцуулахад 1.10C-аар дулаарчихаад байна. Дэлхийн цаг агаар улам эрс тэс болж, далай тэнгисийн усны температур нэмэгдэж, далайн ус улам хүчиллэг болж, усны түвшин нь нэмэгдэж, мөнх цас мөсөн голууд хайлж, эдгээр өөрчлөлт улам хурдсаж байна.
Агаар мандал дахь хүлэмжийн хийн агууламж дээд хэмжээнд хүрсэн хэвээр байна. Гэвч бид гадаргын болон сансрын технологид суурилсан хүлэмжийн хийн ажиглалтын мэдээллийг олон улсын хэмжээнд цаг тухайд нь бүрэн солилцох боломжгүй байна.
Энэ хоосон орон зайг нөхөхийн тулд ДЦУБ дэлхийн хүлэмжийн хийн мониторингийн тогтвортой, зохион байгуулалттай дэд бүтцийг хөгжүүлэхийг эрмэлзэж байна. Ингэснээр Дэлхийн агаар мандлын ажиглалт болон Дэлхийн хүлэмжийн хийн мэдээллийн нэгдсэн системийг түшиглэн хүлэмжийн хийн мониторингийн чиглэлээр ДЦУБ-ын хийж хэрэгжүүлж ирсэн олон жилийн үйл ажиллагааг өргөжүүлж, нэгтгэх юм.
Хүлэмжийн хийн мониторингийн тогтвортой дэд бүтцийг хөгжүүлэх энэхүү бодлого нь хиймэл дагуулын эриний эхэн үед бий болж, энэ жил 60 жилийн ойгоо тэмдэглэж буй Дэлхийн цаг агаарын албаны амжилттай үйл ажиллагаанд үндэслэсэн бөгөөд энэхүү албаны үйл ажиллагаа нь олон улсын хамтын ажиллагааны алтан стандарт хэвээр байсаар байна.
ДЦУБ-ын гишүүн орнууд урт удаан, баялаг түүх, ололт амжилтаараа бахархах хэрэгтэй. Бид морз код, далайн хөлөг онгоцонд зориулсан урьдчилсан мэдээ, телеграфын сүлжээний эрин үед үйл ажиллагаагаа эхлүүлж байсан бол өнөөдөр суперкомпьютер, хиймэл дагуулын технологи нь цаг агаар, уур амьсгалын өндөр нарийвчлалтай урьдчилсан мэдээгээр нийгмийг үйлчлэх шинэ боломжийг нээж өгч байна.
Хэдийгээр хиймэл оюун ухаан, машин сургалтын эрин үе ирж байгаа ч гэлээ салбарын үйл ажиллагаа маань өдөр бүр хүний амь насыг аврахын төлөө ажилладаг Үндэсний ус цаг уурын албадын ажилтнуудын хувийн хичээл зүтгэл, тууштай байдлаас хамааралтай хэвээр байна.
Та бүхэнд сайн сайхныг хүсэн ерөөе.
ДЦУБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, проф. Пэттэри Таалас
Тод мэдээ
Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүний сонгон шалгаруулалтын томилгооны сонсголыг зохион байгуулна
Сонгон шалгаруулалтын ажлын хэсэг 2024 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдөр хуралдаж Улсын Их Хуралд санал болгох нэр дэвшигчдийг тодруулсан.
Утас: 51-267155
Бүртгэлийн хуудсыг эндээс татаж авна уу
Тод мэдээ
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийг хамгаалах өдрийг тохиолдуулан УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан мэндчилгээ дэвшүүллээ
Үе үеийн Улсын Их Хурлаас хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний асуудлыг зөвхөн халамж, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээгээр хязгаарлах бус салбар дундын зохицуулалт шаардлагатай чухал асуудал болохыг хүлээн зөвшөөрч, бүхий л харилцаанд алагчлалгүйгээр оролцуулах нөхцөл, боломжийг бүрдүүлэх эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгохын төлөө анхаарсаар ирсэн.
2024 онд шинээр бүрэлдсэн Улсын Их Хурал нь “Гурван төгөлдөршил”-ийн бодлого буюу хүн төвтэй, цаг үеийн шаардлагад нийцсэн, хоцрогдолгүй, иж бүрэн бөгөөд ойлгомжтой зохицуулалттай хууль, эрх зүйн орчныг бий болгож, иргэдийнхээ эрх тэгш байдлыг хангах нөхцөлийг бүрдүүлэх, шийдвэр гаргах түвшинд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн өөрсдийн оролцоог нэмэгдүүлэхийг зорьж байна. Энэ хүрээнд Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж, холбогдох сайжруулалт, нэмэлт, өөрчлөлтийг хийх, Саадгүй байдал, хүртээмжийн тухай анхдагч хуулийн төсөл, Дохионы хэлний тухай анхдагч хуулийн төсөл зэргийг боловсруулж байна. Түүнчлэн, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төрийн бус байгууллагуудын хүсэлт, хэрэгцээ шаардлагад үндэслэн Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн нөхөн сэргээх, бие даан амьдрах үйлчилгээний тухай анхдагч хуулийн төслүүдийг боловсруулж, батлуулах Засгийн газрын санаачилгыг сайшаан дэмжиж, хамтран ажиллахаа илэрхийлэхэд таатай байна.Цаашид хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд тулгамддаг асуудлыг шийдэх, хууль тогтоомж боловсруулах үйл явцад хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоог бүрэн хангаж, тэдний дуу хоолойг тусгаж, оролцоог ханган ажиллахыг чухалчлах болно.
Хөдөлмөрлөж, баялаг бүтээдэг, эрх тэгш нийгмийг бий болгохын төлөө хамтдаа хичээж ажиллацгаая.
Улаанбаатар
Тод мэдээ
Монгол-Америкийн технологийн компаниудын харилцааг өргөжүүлнэ
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч П.Алтан-Од Монгол дахь Америкийн худалдааны танхимын /АмЧам Монгол/ Гүйцэтгэх захирал О.Адьяа болон Бодлого, сурталчилгаа хариуцсан захирал И.Гэрэлчулуун нарыг хүлээн авч уулзлаа.
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч П.Алтан-Од “Шинэ парламент, хамтарсан Засгийн газар бүрдэж, шинэ бодлого, 4 жилийн төлөвлөгөө, салбарын бодлого стратегийг боловсруулж байна. Засгийн газраас инновацын асуудлыг чухалчилж, төрийн үйлчилгээг цахимжуулах, өгөгдлийг боловсруулахад хиймэл оюуныг ашиглах чиглэлд онцгойлон анхаарч ажиллаж байна. Мөн харилцаа холбооны стратеги боловсруулах ажлын хэсэг гаргасан. НҮБ-ын суурь баримт бичигт тулгуурлан ёс зүйтэй хиймэл оюуны бодлого боловсруулах судалгаа хийгдэж байна. Эстони Улс 1990-ээд оноос хиймэл оюуны чиглэлд стратегиэ боловсруулж, хоёр жил тутамд шинэчлэн өнөөгийн түвшинд иржээ. Манай улс тус улсаас туршлага судлан, И-Монгол платформыг нэвтрүүлсэн. Улмаар гар утасны апп хөгжүүлэн, давхацсан тоогоор 2 сая гаруй иргэнд үйлчилгээгээ хүргээд байна. Цаашид төрийн үйлчилгээг цахимжуулахдаа чанарт анхааран, хиймэл оюунд суурилсан өгөгдлийн боловсруулалт хийх чиглэлд хөгжүүлэлт хийхээр төлөвлөсөн. Харин цахим эдийн засгийг бодлогын хүрээнд дэмжиж ажиллаж байна” гэлээ.
Монгол дахь Америкийн худалдааны танхимын Гүйцэтгэх захирал О.Адьяа “АмЧам Монгол нь АНУ-Монгол Улс хоорондын бизнесийн түншлэлийг өргөжүүлэх, бэхжүүлэх, эрх ашгийг нь хамгаалах болон Америкийн хөрөнгө оруулалтыг Монголд татах чиглэлээр ажилладаг. Манай байгууллага нь 2024 онд хиймэл оюуны хөгжлийн чиглэлээр бодлогын баримт бичиг гаргасан. Энэ хүрээнд Америк-Монголын бизнес эрхлэгчдийг холбох, ялангуяа технологийн компаниудын харилцааг өргөжүүлэх, төлөөлөгчийн газар байгуулах чиглэлд анхааран ажиллаж байна” хэмээн онцолж, цаашид энэ чиглэлд ЦХИХХЯ-тай хамтран ажиллах хүсэлтэй байгаагаа илэрхийллээ.
АмЧам Монгол нь 3 сая гаруй гишүүнтэй дэлхийн хамгийн том бизнесийн холбоонд тооцогддог Америкийн Худалдааны Танхимын албан ёсны салбар юм.
Түүнчлэн Ази Номхон далайн 29 орны Америкийн худалдааны танхимуудыг нэгтгэдэг Ази Номхон далайн орнуудын Америкийн Худалдааны Танхимуудын Зөвлөл байгууллагын гишүүн гэж Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамнаас мэдээллээ.
