Тод мэдээ
Олон чиглэлд хамгийн хямд үнээр ая тухтай нисэх боломжийг бүрдүүлнэ
Монгол Улсын Засгийн газрын шинэ сэргэлтийн бодлогод транзит болон эцсийн чиглэлтэй агаарын тээврийн зорчигч урсгалыг нэмэгдүүлэх зорилт тусгагдсан. Мөн боомтийн сэргэлтийн хүрээнд бүс нутгийн карго тээврийн зангилаа үүсгэх, цаашид ачаа тээврийн стратегийн гарц бүрдүүлэхээр заасан. Түүнчлэн ирэх оныг Засгийн газраас “Монголд зочлох жил” болгон зарлаад байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор Зам тээврийн хөгжлийн сайдын хувьд агаарын тээврийн салбарт хамгийн олон чиглэлд, хамгийн хямд тийзээр, хамгийн аюулгүй, ая тухтай нисдэг байх бодлого баримталж байна.
Тэгвэл өчигдөр болсон Засгийн газрын хуралдаанаар агаарын тээвэрлэгчдийн үйл ажиллагааг тогтворжуулахад шаардлагтай бага хүүтэй, хөнгөлөлттэй зээлийн эх үүсвэрийг шийдвэрлэсэн.
Агаарын тээвэрлэгчдийн үйл ажиллагааг тогтворжуулах 145.0 тэрбум төгрөгийг 2 жилийн хугацаатай, 7%-ийн хүүгийн дэмжлэгтэй олгоход Засгийн газраас 11.0 тэрбум орчим төгрөгийн зээлийн хүүг хариуцаж, зээлийн хүүгийн дарамтыг бууруулж байна.
Ингэснээр Цар тахлын 2 жилийн хугацаанд санхүүгийн нөөц нь барагдсан агаарын тээврийн салбарт хөрөнгө оруулалт хийх, агаарын тээврийн зах зээлд гарч буй шинэ боломжуудыг шуурхай ашиглаж өрсөлдөх боломж бүрдэж байна. Мөн агаарын хөлгийн түрээсийн зах зээлийн хямд үнийн боломжийг ашиглан урт хугацаатай, өртөг багатай түрээсийн гэрээгээр агаарын хөлгийн парк шинэчлэлийг хэрэгжүүлэх нөхцөл бүрдэх юм.
Мөн Засгийн газрын хуралдаанаар “Орон нутгийн нислэгийг сэргээн тогтворжуулах талаар авах зарим арга хэмжээний талаар” санал танилцуулж, зарим тулгамдсан асуудлыг оновчтой шийдвэрлэхийг зорьж байна. Үүнд:
- Газрын тосны бүтээгдэхүүний тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2-т нэмэлт оруулах асуудлыг эрчимжүүлж, шийдвэрлэхээр тогтсон.
- Өнөөдөр нислэг гүйцэтгэж байгаа гадаад улсын нисэх буудалд шатахуун 1 тонн нь 1150-1280 ам доллар, Улаанбаатарт 1660 ам.долларын үнэтэй байгаа. Тэгвэл агаарын хөлгийн шатахууны нийлүүлэлтийг төрийн зохицуулалтад оруулж, шатахууны тасалдал, үнийн өсөлтөөс сэргийлэх арга хэмжээ авснаар тонн тутамдаа 300-500 ам.доллараар буурах боломж бүрдэнэ гэж тооцож байна.
- Агаарын тээвэрлэгчдийн нийт зардлын 40 гаруй хувийг эзэлж буй агаарын хөлгийн шатахууны үнийг 1 тонн тутамд 1.0 сая гаруй төгрөгөөр бууруулахад орон нутгийн тийзийн үнэ 5%-8% буурах тооцоолол гарсан
- Орон нутгийн агаарын тээврийн үйлчилгээнд улсын болон орон нутгийн төсөв, навигацийн орлогоос зохицуулалт хийх замаар татаас олгохыг шийдвэрлэхийг зорьж байна.
- Нийтийн тээвэрт нэг өдөрт 500 орчим сая төгрөг, жилд 180.0 тэрбум гаруй төгрөгийн татаас нийслэлийн төсвөөс олгодог. Тэгвэл орон нутгийн 9 чиглэлд тухайн орон нутгийн иргэдэд тийзийн үнийг 50 хүртэл хувиар хямдруулах зарчмаар татаас олгохоор тооцоход жилд олгох нөхөн олговрын хэмжээ 8 тэрбум орчим төгрөг байна.
- Зорчигчийн эрэлтээс хамаарч Өлгий, Ховдын чиглэлд долоо хоногт 3, Улаангом, Улиастай чиглэлд 2, бусад чиглэлд 1 удаагийн нислэг гүйцэтгэхээр татаасын хэмжээг тооцож, 2019 оны нислэгийн үзүүлэлтийг суурь болгон авч үзсэн болно.
- Ингэснээр нислэгийн тоо нэмэгдэж, орон нутгийн нислэгийг сэргээх, тогтворжуулахад ихээхэн дэмжлэг болно гэж үзэж байгаа юм.
- Агаарын тээврийн үйлчилгээ, нисэх буудлын үйлчилгээг нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх зохицуулалт бүрдүүлэх ажлыг хэрэгжүүлэхээр тогтсон.
- Авто тээвэр, төмөр замын зорчигч тээврийн үйлчилгээг татвараас чөлөөлдөг, орон нутгийн агаарын тээврийн үйлчилгээг татвараас чөлөөлдөггүй.
- Тээврийн салбар хоорондын харилцан уялдаатай хөгжих, өрсөлдөх, агаарын тээвэр, авто тээвэр, төмөр замын холимог тээврийн сүлжээг хөгжүүлэх, цахим борлуулалтад татварын нэгдсэн зохицуулалт шаардлагатай.
- Орон нутгийн агаарын тээврийн үйлчилгээ, нисэх буудлын үйлчилгээг нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх эрх зүйн зохицуулалт бүрдүүлснээр жилд 3.1 тэрбум төгрөгийн нэмэгдсэн өртгийн албан татвар нэмж тооцогдохгүй болж, зорчигчийн тийзийн үнэ 8 хувиар буурахаар тооцож байна.
- Орон нутгийн агаарын тээврийг сэргээн тогтворжуулах дээрх зорилтуудыг хэрэгжүүлснээр тийзийн үнэ 50 хүртэл хувиар бодитоор буурах, зорчигч урсгал нэмэгдэх, нисэх буудлуудын ашиглалт сайжрах, агаарын тээвэрлэгчдийн ашигт ажиллагаа нэмэгдэж, улсын төсөвт татвар төвлөрүүлэх, зарим чиглэлийн нислэгийг сэргээх, төвлөрлийг сааруулах зэрэг олон талын ач холбогдолтой гэж тооцож байгаа юм.
Цаашид агаарын тээвэрлэгчид харилцан ашигтай хамтран ажиллах, олон улсад хамтран өрсөлдөх боломжийг нээснээр иргэний агаарын тээврийг стратегийн салбар болгон хөгжүүлнэ. Дотроо өрсөлдөх биш бие биенээ дэмждэг, харилцан ашигтай хамтарч ажилладаг байхыг чухалчилж байна. Тухайлбал зардлын бараг тал хувийг эзэлдэг шатахууны зардлыг бууруулах, бүгд нэг цонхоор хамгийн хямд үнээр худалдан авалт хийдэг байх нь зөв гэж үзэж байгаа юм.
Түүнчлэн алслалт ихтэй олон улсын шинэ нислэгийн чиглэлүүдийг шат дараатай нээхийг зорьж байна. Мөн сүүлийн үеийн дэвшилтэт технологид суурилсан шатахуун зарцуулалт, хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахуйц агаарын хөлгийг нэвтрүүлж бодит хэмнэлт үүсгэнэ.
Цаашдаа орон нутагт 9 чиглэлд тогтмол нислэгтэй болгож, тухайн орон нутгийн иргэд нь илүү хямд үнээр зорчдог байх боломжийг бүрдүүлнэ. Энэ нь иргэд нутагтаа сайхан амьдрах, орон нутгийн хөгжлийг дэмжих, төвлөрлийг сааруулах Засгийн газрын бодлоготой нийцэж байна.
Мөн иргэний нинисэхийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг удахгүй УИХ-д өргөн мэдүүлж агаарын тээврийн либералчлал, нисэхийн болон нислэгийн аюулгүй ажиллагаа, агаарын тээврийн салбарын хөгжлийг шинэ шатанд гаргах, иргэд хамгийн олон чиглэлд, хамгийн хямд тийзээр зорчих, агаарын тээвэрлэгч нарт “CODE SHARING” хийх буюу аяллын дугаар хамтран ашиглах боломжийг нээхээр ажиллаж байна.
Дашрамд дурдахад саяхнаас МИАТ компани ачаа тээврийн Б757F агаарын хөлгөөр карго нислэг үйлдэж эхэлсэн. Эхний ээлжинд БНХАУ, БНСУ, БНТУ, Хонконг, Казахстан, Киргизстан, Тажикстан зэрэг улсууд руу тогтмол карго нислэг үйлдэхээр төлөвлөөд байна.
Эх сурвалж: ЗТХЯ
Тод мэдээ
Т.Даваадалай: Улаанбаатар хотыг нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хот болгоход анхаарч ажиллаж байна
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор “Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун, нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай болон холбогдох албаныхан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл Улаанбаатар хотын гудамж, замын нөхцөл байдлыг үнэлж, үйлчилгээний газрууд, нийтийн тээврээр үйлчлүүллээ. Энэ үеэр хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн Улаанбаатар хотод амьдрахад ямар бэрхшээл тулгардаг, тэдгээрийг хэрхэн шийдвэрлэх талаар хэлэлцэж, гаргалгааг ярилцлаа.
“Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд 2.5 км замыг туулахдаа эхлээд үйлчилгээний байгууллагын нөхцөл байдалтай танилцлаа. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, тэр дундаа тэргэнцэртэй иргэн дэлгүүр, хоолны газар зэрэг үйлчилгээний байгууллагаар үйлчлүүлэхэд орц, гарцын асуудал хамгийн их саад болдог. Ихэвчлэн налуу зам байдаггүй. Ороход хаалганы хөндлөвч төмөртэй хэсгүүд саад учруулж байлаа.
Үүний дараа Улаанбаатар хотын төвийн гудамжаар явган замын нөхцөл байдалтай танилцлаа. Улаанбаатар хотоос төвийн бүсийн гол, гудамж замын 15 байршилд 59.6 км явган замыг байгалийн чулуугаар жигдэлж, нэг стандарттай болгож байгаа нь бүх иргэнд ээлтэй, хүртээмжтэй байдлыг бий болгох зорилготой. УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун, нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл хуучин явган замтай хэсгээр явахад эвдрэл, гэмтэл, доголтой хэсгүүд таарч байв. Хуучин явган замын хээтэй болон хөндлөн хийцүүд, эвдрэл нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн явах саад учруулдаг. Ийм замаар тэргэнцэртэй хүн удаан явахад бөөр өвддөг гэдгийг тэргэнцэртэй иргэд хэлж байв. Хүүхдийн тэрэгтэй явахад ч гэсэн хүндрэлтэй, донсолгоотой байдаг гэнэ. Харин байгалийн чулуугаар шинэчилж байгаа явган замууд нэг жигд учраас бэрхшээл байхгүй гэсэн юм.
УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун “Монголд хөгжлийн бэрхшээлтэй 10 хүн тутмын 6 нь олдмол бэрхшээлтэй байдаг. Хамгийн энгийн жишээг та бүхэн сая харлаа. Тэргэнцэртэй хүн үйлчилгээний газрууд руу ороход налуу зам байдаггүй. Хотын явган хүний зам нэгдсэн стандартгүй байгаа нь зорчиход хүндрэл үүсгэдэг. Бид Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай конвенцын хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоог дэмжиж ажиллах үүрэгтэй. Үүний нэг жишээ болгож “Гэрээсээ гарцгаая” аяныг хэрэгжүүлж байна. Биет байдлаар орчны хүртээмжийг хэрхэн сайжруулах вэ гэдэгт шалгуур үзүүлэлтүүдийг ийнхүү туршиж байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийг хангах, амьдрах орчныг дээшлүүлэх зорилгоор нутгийн удирдлагын байгууллагуудын оролцоог сайжруулахын тулд 32 шалгуур үзүүлэлт бүхий 13 бүлэг төлөвлөгөөг тусгасан гарын авлагыг мөн боловсруулсан” гэдгийг хэллээ.
Нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай “Гэрээсээ гарцгаая” аяныг дэмжиж, 2.5 км газарт явган зам, үйлчилгээний байгууллагууд, нийтийн тээврээр зорчлоо. Хот гэдэг бол ганцхан хүнд зориулагдаагүй. Хот бүх хүнд тэгш, хүртээмжтэй орчин нөхцөлтэй байх ёстой. Улаанбаатар хотод хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмжийг сайжруулахад дутагдалтай зүйлс нэлээд ажиглагдлаа. Үйлчилгээний газрууд налуу замаа шийдэж өгөх хэрэгтэй. Нийтийн тээврийн жолооч нар хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнтэй хэрхэн харьцах, тэдэнд хэрхэн туслахад суралцмаар байна. Явган хүний замыг нэгдсэн стандартаар шинэчлэх нь чухал байна. Улаанбаатар хотын зүгээс нэгдсэн стандарттай, хүртээмжтэй хотыг бий болгоход уялдаа холбоотой ажиллана” гэдгийг тодотгов.
“Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд дараагийн зогсоол нийтийн тээврээр үйлчлүүлэх байв. Тэргэнцэртэй иргэн нийтийн тээврээр үйлчлүүлэхэд орц, гарцын асуудал мөн хүндрэлтэй байдаг. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд зориулсан буух товчлуурыг ашиглаж сурах, бууж, суух налуу замыг ашиглаж сурах хэрэгтэй. Үүний тулд нийтийн тээврийн жолооч нарыг сургалтад хамруулах ажлыг зохион байгуулах талаар аянд оролцогсод хэлэлцэв. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төвийн гаднаас аяны маршрут өндөрлөж, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл санал бодлоо хуваалцаж, нийслэлийн Засаг даргын орлогч Т.Даваадалай, УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун нар санал хүсэлтүүдийг бодит ажил хэрэг болгоход гар бие оролцохоо илэрхийллээ.
Тод мэдээ
Зөвшөөрөлгүй ногоон байгууламжийг устгасан болон эзэмшил бүхий газраасаа хэтрүүлэн хашаа барьсан зөрчлийг арилгуулж байна
Нийслэлийн хэмжээнд нийтийн эзэмшлийн зам, талбайг зөвшөөрөлгүй сэтлэх, ногоон байгууламжийг устгах, эзэмшил бүхий газраасаа хэтрүүлэн хашаа барих зэрэг зөрчил илэрсээр байна. Тодруулбал, Хүннү 2222 хорооллын автобусны буудлын баруун талд “Хангилцаг” ХХК дулааны шугамын ажил гүйцэтгэхдээ ногоон байгууламжийг зөвшөөрөлгүй тайрч устгасан бол “Номин Реалтор” ХХК эзэмшил бүхий газраасаа хэтрүүлэн хашаа барьсан. Уг асуудалтай холбогдуулан нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засгийн хөгжил, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай болон холбогдох албаныхан тус байршилд ажиллалаа.
Монгол Улсын Засгийн газар, Дэлхийн банкны Олон улсын хөгжлийн ассоциацийн хамтарсан “Улаанбаатар хотын дулаан хангамжийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх төсөл”-ийн хүрээнд Хан-Уул дүүргийн 18 дугаар хороо, Удирдлагын академийн гудамж “Хүннү 2222” хотхоны замын хойд талд “Хангилцаг” ХХК дулааны магистраль шугамын барилга угсралтын ажил гүйцэтгэж буй. Гэвч ажил гүйцэтгэх үеэрээ Хүннү 2222 хорооллын автобусны буудлаас баруун тийш 320 метр орчим урт зайд авто замын хажуугийн шар хуайс моддыг сүйтгэсэн. Тиймээс өнгөрсөн долоодугаар сарын 31-нд НХШГ-аас ногоон байгууламжийг зөвшөөрөлгүй тайрч устгасан “Хангилцаг” ХХК-д зөрчлийг арилгах хугацаатай мэдэгдлийг хүргүүлсэн. Ийнхүү өнөөдөр давтан хяналт шалгалт хийхэд тус аж ахуйн нэгжийн зүгээс ногоон байгууламжийн нөхөн сэргээлтийг хийж эхлүүлсэн бөгөөд ирэх аравдугаар сарын 1-нд мод тарина гэлээ.
Харин “Номин Реалтор” ХХК-ийн хувьд Хүннү 2222 хорооллын автобусны буудлын урд талд өөрийн эзэмшлийн газраасаа 2-3 метр зайд хашаагаа сунгаж, хэтрүүлэн барьсан. Иймээс нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албанаас зохих зөвшөөрөлгүй илүү талбай ашиглан, нийтийн эзэмшлийн зам, талбайд барьсан хашааг чөлөөлж, зөрчлөө арилгах хугацаатай мэдэгдлийг хүргүүлсэн юм. Гэвч мэдэгдэлд заасан хугацаанд зөрчлөө арилгаагүй юм.
Энэ талаар нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай “Хувийн аж ахуйн нэгжүүд кадастрынхаа дагуу барилгын ажлаа гүйцэтгэх хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл нийтийн эзэмшлийн зам талбайг хумьж, явган хүн зорчиход хүндрэлтэй болгож болохгүй. Иймд “Номин Реалтор” ХХК нь мэдэгдэлд заасан хугацаанд газар чөлөөлөөгүй тохиолдолд Газрын тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.4-т заасны дагуу газар албадан чөлөөлөх арга хэмжээ авч, холбогдох зардлыг гаргуулна. Мөн Газрын тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1-т заасны дагуу газар эзэмших эрх, эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгох хүртэл арга хэмжээ авна” гэдгийг мэдэгдлээ.
Тод мэдээ
Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл өнөөдөр дуусна
Нийслэлийн хүүхдийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл үргэлжилж байна. 2025-2026 оны хичээлийн жилд улсын хэмжээнд 278,290 хүүхдийг сургуулийн өмнөх боловсролд хамруулах хэрэгцээ үүснэ. Үүний 135,582 хүүхэд нь нийслэлд хамаарна.
Нийслэлийн хүүхдийн цэцэрлэгийн бүртгэлийн системд наймдугаар сарын 15-ны байдлаар 104,031 хүүхдийн бүртгэлийг баталгаажуулжээ. Нийт хамрагдах хүүхдийн 76,7 хувь цахим бүртгэлээ баталгаажуулсан байна.
- Хоёр настай хүүхэд -22.762
- Гурван настай хүүхэд -24.693
- Дөрвөн настай хүүхэд -27.563
- Тав настай хүүхэд -29.031 бүртгүүлсэн байна. Цэцэрлэгийн цахим бүртгэл өнөөдөр дуусна.
Иргэд хүүхдээ цэцэрлэгт хамруулах үйлчилгээг авахдаа дараах зүйлсийг анхаарна уу.
- Өөрийн болон хүүхдийнхээ хаягийн бүртгэл, мэдээллийг нягталж, баталгаажуулсан байх;
- Таны хүүхэд өнгөрсөн жил цэцэрлэгт хамрагдсан бол тухайн цэцэрлэгтээ “Үргэлжлүүлж явах” эсэх сонголтыг хийх;
- Хэрвээ шилжилт хөдөлгөөнийг энэ хугацаанд хийх бол 2025 оны наймдугаар сарын 15-ны өдрөөс өмнө баталгаажуулсан байх ёстой аж.
