Тод мэдээ
НҮБ-ын Аж үйлдвэрийн хөгжлийн байгууллагын мэргэжилтнүүд Монголд ажиллаж байна

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас хэрэгжүүлж буй Дэлхийн банкны санхүүжилттэй “Экспортыг дэмжих” төслийн хүрээнд НҮБ-ын Аж үйлдвэрийн хөгжлийн байгууллага (ЮНИДО) Монгол Улсад итгэмжлэл, тохирлын үнэлгээний чадавхыг сайжруулах, улмаар хүнс болон хөнгөн үйлдвэрлэлийн аж ахуйн нэгжүүдийн өрсөлдөх чадавхыг нэмэгдүүлэхэд техникийн туслалцаа үзүүлж байна.
Төслийн хүрээнд ЮНИДО нь 2022 оноос хойш Монгол Улсын үндэсний итгэмжлэлийн төв, Стандарт хэмжил зүйн газар болон бусад тохирлын үнэлгээний байгууллагууд, мөн хүнс, хөнгөн үйлдвэрлэлийн аж ахуйн нэгжүүдэд олон улсын чанарын удирдлагын чиглэлээр мэргэжлийн зөвлөгөө өгч төрөл бүрийн чадавхжуулах ажлуудыг хэрэгжүүлж байна.
ЮНИДО-ын олон улсын мэргэжилтнүүд Улаанбаатар хот, Баян-Өлгий, Дорнод, Сүхбаатар, Орхон, Дархан-Уул, Төв аймагт мал төхөөрөх, мах боловсруулах үйлдвэрүүдэд ISO22000, FSSC22000, HACCP, Halal стандартуудын дагуу мэргэжлийн зөвлөгөө өгөх, Арьс ширний төв лабораторийг ISO17025 стандартын дагуу чадавхжуулах, Халал баталгаажуулалтын (СХГ Баян-Өлгий салбар, Халал Сертф Эжэнси, ММНХолбоо) байгууллагуудыг чадавхжуулах ажлуудыг газар дээр нь хийж хэрэгжүүлж байна.
Тухайлбал, НҮБ-ын Аж үйлдвэр хөгжлийн байгууллагын Монгол дахь Хөтөлбөрийн зохицуулагч Г.Мөнхболор, Экспортыг дэмжих төслийн олон улсын зөвлөх Ахмед Саад, үндэсний зөвлөх Р.Бумдарь, сургалтын мэргэжилтэн М.Саулегүл нарын бүрэлдэхүүнтэй баг 2023 оны тавдугаар сарын 16-ны өдөр Баян-Өлгий аймгийн Засаг дарга А.Камелият болон албаны хүмүүстэй уулзан ЮНИДО-ын Монгол дахь үйл ажиллагаа, төслийн зорилго, зорилт, цаашдын хамтын ажиллагааны талаар мэдээлэл, санал солилцлоо.
Төслийн мэргэжилтнүүд 2023 оны тавдугаар сарын 12-19-ний өдрүүдэд Баян-Өлгий аймаг дахь Халал баталгаажуулалтын байгууллагуудад мэргэжлийн зөвлөгөөг газар дээр нь өгч, Стандарт хэмжилзүйн газартай хамтран “Халал менежментийн тогтолцооны Ерөнхий шаардлага болон Үйл явцын шаардлага OIC/SMIIC 2:2019 Тохирлын үнэлгээ-Халал баталгаажуулалтыг гүйцэтгэдэг байгууллагад тавих шаардлага” сэдэвт хоёр өдрийн сургалт зохион байгууллаа.
Түүнчлэн төслийн хүрээнд ЮНИДО нь олон улсын лабораториудын консорциум байгууллагатай гэрээ хийж Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн Судалгаа, хөгжлийн төв дэх Арьс ширний төв лабораторийг ISO17025 стандарт шаардлагын дагуу чадавхжуулах, тус лабораторийн бизнес төлөвлөгөө, шинээр суурилуулахаар төлөвлөж буй тоног төхөөрөмжүүдийг ажиллуулах стандарт ажиллагааны зааварчилгаа боловсруулах ажлыг хэрэгжүүлж байна.
2023 оны тавдугаар сарын 11-12-ны өдрүүдэд “ISO/IEC 17025:2017 стандартын техникийн шаардлагууд, аргын баталгаажуулалт, хэмжлийн эргэлзээ, чанарын хяналт, тохирлын мэдэгдэл, шийдвэр гаргах дүрэм” олон улсын сургалтыг тус лабораторийн ажилтнуудад зохион байгууллаа. ISO/IEC 17025 стандартын энэхүү сургалт нь химийн шинжилгээний лабораторид тавигдах техникийн шаардлагын талаар мэдлэг олж авахад дэмжлэг үзүүлэх зорилготой.
Сургалтын явцад аргын баталгаажуулалт, хэмжлийн эргэлзээ, чанарын хяналт (QС), тохирлын мэдэгдэл (SoC), шийдвэр гаргах дүрэм зэрэг сэдвүүдийг авч үзэв. Мөн аналитик химийн статистикийн хэрэглээ, лабораторийн ажилтнууд химийн хэмжлийн статистик шинжилгээнд ашиглах статистикийн үндсэн аргуудтай танилцаж эдгээр аргуудыг Excel™ програм дээр хэрхэн ашиглаж болох талаар танилцууллаа.
Оролцогчид лекц, дадлага ажлаар дамжуулан аргын баталгаажуулалтын хөтөлбөрийг хэрхэн боловсруулж, хэрэгжүүлэх талаар бодит ойлголттой болов.
Эх сурвалж: ХХААХҮЯ
Тод мэдээ
АНУ: Аялал жуулчлал, ажил хэргийн шугамаар зорчих Замби, Малави улсын иргэдээс визийн барьцаа шаардана
АНУ-ын Төрийн департамент аялал жуулчлал болон ажил хэргийн шугамаар зорчих Бүгд Найрамдах Замби Улс, Бүгд Найрамдах Малави Улсын иргэдэд виз мэдүүлэхдээ 15.000 ам.доллар хүртэл барьцаа төлөх шаардлагыг тавьж эхэлснийг зарлалаа.
Тус шаардлага нь дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын тоонд багтдаг дээрх хоёр улсад “визийн хориг” тавьсантай адил гэж зарим хүмүүс үзэж байна.
Визийн хугацаа хэтрүүлэх явдлыг хязгаарлах зорилгоор хэрэгжүүлж буй энэ арга хэмжээ нь “виз олгох баталгаа болохгүй” хэмээн мягмар гарагт нийтэлсэн тус мэдэгдэлдээ анхааруулсан бөгөөд тодорхой нөхцөлийг хангасан тохиолдолд барьцааг буцаан олгох юм. Тухайлбал, виз мэдүүлсэн иргэн зөвшөөрөгдсөн хугацаанд багтаж АНУ-аас гарсан, эсвэл визийн хүчинтэй хугацаанд АНУ-д зорчоогүй зэрэг тохиолдолд барьцааг автоматаар буцаан олгоно.
Малави Улсын Хүний эрхийн комиссын дарга, хуульч Хабиба Османы хэлснээр энэ барьцаа нь шударга бус бөгөөд жинхэнэ зорчих иргэдэд санхүүгийн хүнд дарамт болж байна гэжээ.
Ирэх саруудад Африк тивийн олон улсын хувьд АНУ руу зорчих нөхцөл улам хүндэрч болзошгүй байна. Хоёр сарын өмнө Африк тивийн долоон улсад АНУ-д нэвтрэх хориг, гурван улсад хэсэгчилсэн хязгаарлалт тавьсан.
Мөн түүнчлэн одоогоор төлөвлөж буй нэмэлт хориг хэрэгжвэл Баруун Африкийн дийлэнх улсын иргэдийг АНУ руу зорчихыг бүр мөсөн зогсоох магадлалтай байна.
Эх сурвалж: ГИХГ
Тод мэдээ
Дэлхий дахинаа гадаад оюутнуудын урсгал Их Британи, Ази болон Дундад Ази руу чиглэжээ
АНУ нэгэн цагт гадаад оюутнуудын хамгийн их хүсдэг, мөрөөдлийн улс байсан бол өдгөө энэ байр сууриа алдаж эхэлжээ. Учир нь АНУ-ын Засгийн газраас баримталж буй цагаачлалын хатуу бодлого, визийн нөхцөл, шаардлагыг чангатгаж буй нь АНУ-ын нэр хүндтэй сургуулиудад элсэн суралцах хүсэлтэй оюутнуудын тоо буурахад нөлөө үзүүлж байна.
Үүний улмаас АНУ-ын нэр хүндтэй их, дээд сургуулиудад суралцах хүсэлтэй оюутнуудын тоо эрс буурч, тэдний дийлэнх нь Их Британи, Ази тивийн орнууд болон Дубай, Сингапур зэрэг шинэ чиглэлүүдийг сонгох болжээ.
Эх сурвалжийн мэдээлснээр АНУ-д суралцах хүсэлтэй оюутнуудын тоо 30-40 хувиар буурсны улмаас тус улс 7 тэрбум долларын эдийн засгийн алдагдал хүлээх эрсдэлтэй байна. Харин Их Британид эсрэгээрээ олон улсын бакалаврын түвшний элсэлт 2.2 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна.
Цар тахлын дараах нөхцөл байдал ч оюутнуудын сонголтод өөрчлөлт оруулжээ. Соёлын хувьд ижил төстэй, дасан зохицоход хялбар орнуудад суралцах хандлага эрчимжиж, Малайз, Хонгконг, Сингапурт суралцах сонирхол ихэссэн байна. Тухайлбал, Хонгконгийн Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуулийн бакалаврын элсэлт 40 хувиар нэмэгдсэн байна.
Мөн өмнө нь боловсролын чиглэлээр тэр бүр анхаарал татдаггүй байсан Арабын Нэгдсэн Эмират улсын гадаад оюутнуудын тоо 2024-2025 онд 33 хувиар өсжээ. Дубайд байрлах олон улсын сургуулиудын салбар кампусууд өргөжин хөгжиж, бүс нутгийн боловсролын шинэ төв болон төлөвшиж байна.
Үүнтэй адил Illinois Tech, Arizona зэрэг АНУ-ын их сургуулиуд Казахстан улсад салбараа нээж, Төв Азийг олон улсын боловсролын шинэ зангилаа болгох алхмууд хийгдэж байна.
Эх сурвалж: ГИХГ
Тод мэдээ
Цахилгаан дугуй, скүүтэрийн зогсоол хийж байна
Нийслэлийн ИТХ-ын дарга бөгөөд Нийслэлийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах салбар зөвлөлийн дарга А.Баяр өнгөрсөн зургаадугаар сарын 18-нд явган зорчигчийн зам дээр замбараагүй байршуулсан мопед, скүүтэрийг цэгцлэх асуудлаар “Eco bike”, “Таbо” компанийн төлөөлөл болон Тээврийн цагдаагийн алба, Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв, Нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын удирдлагатай уулзсан.
Энэ үеэрээ гудамж талбайд эмх замбараагүй байршуулсан цахилгаан дугуй, скүүтэрийг тодорхой таних тэмдэг бүхий зогсоолтой болгохыг Нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын дарга Б.Одбаярт үүрэг болгосон.
Тэгвэл өчигдрөөс Бага тойруу дотор 105 байршилд 2460 ширхэг цахилгаан дугуй, мопед, скүүтэрийн тэмдэг тэмдэглэгээ бүхий зогсоолыг хийж эхэллээ.
Өнөөдрийн байдлаар Мөнгөн завъяагийн уулзвараас СУИС-ын уулзвар хүртэл 250 скүүтэр, мопед байршуулах боломжтой зогсоолыг тэмдэглэж байна.
Зориулалтын тэмдэг тэмдэглэгээ бүхий зогсоолд скүүтэр, мопедоо байршуулаагүй, явган иргэдийн зорчих хэсэгт саадтай, эмх замбараагүй байршуулсан түрээсийн үйлчилгээ эрхлэгч компанийн цахилгаан дугуй, скүүтэр, мопедыг наймдугаар сарын 21-ний өдрөөс эхлэн журамлаж ачих бөгөөд мотоцикл, суррон, мопед, скүүтэр тус бүрийг 30.000 төгрөгөөр торгох хүртэл арга хэмжээ авах гэнэ.
Түрээсийн үйлчилгээ эрхлэгчид өөрсдийн техникээ арчлах, зориулалтын зогсоолд байршуулах, иргэдэд төвөг, чирэгдэл болохгүй байх зэрэг үүргийг хүлээх юм.
Тээврийн цагдаагийн албанаас өгч буй мэдээллээр мопед, скүүтэрийг өдөрт дунджаар 18000 орчим хүн түрээсээр ашигладаг бөгөөд гудамж талбай, авто болон явган хүний зам, гарц, гүүр зэрэгт орхих, замбараагүй байршуулсаар байгаа нь хотын өнгө үзэмж, иргэдийн явганаар зорчих хөдөлгөөнд саад учруулж байна гэх гомдлын шалтгаан болсоор байна.
Эх сурвалж: НИТХ-ХМОНХА