Тод мэдээ
Хархорум нь ухаалаг төлөвлөлттэй, улсын зэрэглэлтэй хот байх эрх зүйн үндсийг тогтоов
Засгийн газраас Хархорум хотын төлөвлөлт, бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төсөл болон холбогдох бусад хууль тогтоомжийн төслийг 2024 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн.
Улсын Их Хурлын чуулганы 2025 оны 01 дүгээр сарын 23-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанаар уг хууль болон хамт өргөн мэдүүлсэн, холбогдуулан боловсруулсан хууль тогтоомжийг эцэслэн баталлаа.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2022 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр “Хархорум хотыг сэргээн байгуулах тухай” 230 дугаар зарлиг гарган Орхоны хөндийд Монголын эзэнт гүрний нийслэлийг байгуулж байсан түүхийн улбааг өртөөлж, иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх, нийгмийн суурь үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, хүн амын төвлөрлийг сааруулах, бүс нутгийн хөгжлийн тэнцвэртэй байдлыг хангах болон төрт ёсныхоо үнэт өвийг бэхжүүлэх, түүх соёлоо сэргээх үүднээс Хархорум хотыг байгуулах асуудлаар холбогдох судалгааг хийж, төслийг боловсруулан Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэх чиглэлийг Засгийн газарт өгсөн.
Улсын Их Хурал “Орхоны хөндийд “Хархорум” хот байгуулах тухай” 2023 оны 7 дугаар тогтоолыг баталж, “Хот байгуулах тухай” 2024 оны 72 дугаар тогтоолоор “Хархорум” хотыг улсын зэрэглэлтэй хот байхаар тогтоосон.
Засгийн газар Хархорум хотын төлөвлөлт, бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжихтэй холбогдох тусгайлсан хууль шаардлагатай гэж үзэж уг хуулийн төслийг боловсруулсан байна.
Хархорум хотын төлөвлөлт, бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн зорилт нь түүхэн нийслэл Хархорум хотыг сэргээн байгуулж, монгол үндэстний түүх, язгуур өв, нүүдлийн соёл иргэншлийг хамгаалах, тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, бүс нутгийн хөгжлийн тэнцвэртэй байдлыг хангах, байгаль орчинд ээлтэй, хүний ая тухтай орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлсэн хотыг төлөвлөх, бүтээн байгуулах, түүний хөгжлийг дэмжих, эрх зүйн үндсийг тогтооход оршино.
Хууль батлагдсанаар Хархорум хотыг төлөвлөх, бүтээн байгуулах, түүний хөгжлийг дэмжихэд баримтлах зарчим, хот төлөвлөлтөд тавигдах шаардлагыг тодорхойлж, Хот байгуулалтын тухай хуульд зааснаас гадна баримтлах хот төлөвлөлтийн баримт бичгийн төрөл, бүсчлэлийг тодорхой тусгасан болно.
Хархорум хотын газар зохион байгуулалтын хувьд хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө, төсөл, хөтөлбөрийн техник, эдийн засгийн үндэслэл, барилгажилтын төсөл, бүсчлэл, хотын тухайн жилийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөтэй нийцүүлэн газрыг ашиглах эрхийг хотын Захирагч олгохоор тусгасан.
Тус хот нь Архангай, Өвөрхангай аймгийн 3 сумын нутаг дэвсгэрийг хамарсан эдэлбэр газартай байхаар тогтоосон бөгөөд Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуулийн дагуу Зөвлөл, Захирагчийг оршин суугчдаас сонгох хүртэл Засгийн газраас томилсон хотын Зөвлөл, хотын Захирагч ажиллахаар тусгасан.
Хотын Зөвлөл нь Засгийн газрын санал болгосон гурван төлөөлөл, Засгийн газраас томилсон хотын Захирагч, Монголын үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимаас санал болгосон гурван төлөөлөл, хот байршиж байгаа аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга нар, барилга, хот байгуулалтын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас санал болгосон мэргэжлийн холбоодын хоёр төлөөллийг багтаасан 11 гишүүнтэй байна. Хотын Захирагчийг Засгийн газар томилж, чөлөөлнө.
Хотын эдийн засгийн үндэс, өмч, төсөв татварын харилцааг хуульд тусгаснаас гадна Хархорум хот нь хот хөгжүүлэх сантай байх бөгөөд сангийн эх үүсвэрийг нийгмийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх, түүх, соёлын өвийг хадгалан хамгаалах, аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, цэцэрлэгт хүрээлэн, тохижилт, ногоон байгууламжийн зориулалтаар зарцуулахаар тусгасан. Хотын хөрөнгө оруулалт, түүний тогтвортой байдлыг хангахтай холбогдуулан Хөрөнгө оруулалтын тухай хуульд заасан шалгуурыг хангасан тохиолдолд тогтворжуулах гэрчилгээг олгох хугацаа, хөрөнгө оруулалтын хэмжээ, хөрөнгө оруулалт хийж дуусах хугацааг тусгайлан заасан болно.
Хотын байнгын оршин суугчийн тоо 10000 хүрснээр хотын Зөвлөл, Захирагчийн сонгуулийг зохион байгуулах бөгөөд энэ нөхцөл бүрдэх хүртэл Хархорум хотын төлөвлөлт, бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хууль хүчин төгөлдөр үйлчилнэ.
Хархорум хотын төлөвлөлт, бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуультай хамт Гаалийн тариф, гаалийн татварын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийг баталсан бөгөөд Хархорум хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнд туссан техник, эдийн засгийн үндэслэл бүхий барилгажилтын төслийн үндсэн хөрөнгөөр бүртгэгдэх, дотоодын үйлдвэрлэлээс хангах боломжгүй импортоор оруулах барилгын материал, тоног төхөөрөмжийн нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөх хугацааг 4 жил хүртэл хугацаагаар сунгах, эсхүл уг татварыг 4 жилийн хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэх шийдвэрийг Хархорум хотын зөвлөлийн саналыг үндэслэн Засгийн газар гаргаж болохоор тусгасан болно.
Түүнчлэн Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга/-ийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн зарим заалтыг хүчингүй болсонд тооцох тухай хууль, ““Хархорум” хотын эдэлбэр газрын хил заагийг батлах тухай”, “Хууль баталсантай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоол болон Улсын Их Хурлын зарим тогтоол, тогтоолын хавсралтад өөрчлөлт оруулах тогтоолыг баталсан болно.
Тод мэдээ
БНКУ-ын Сайд нарын танхимтай байгуулсан Жолоодох эрхийн үнэмлэхийг харилцан хүлээн зөвшөөрөх, солилцох тухай хэлэлцээрийг батлав
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2025 оны 10 дугаар сарын 29-ний өдөр болж, Бишкек хотноо 2025 оны 07 дугаар сарын 21-ний өдөр гарын үсэг зурсан “Жолоодох эрхийн үнэмлэхийг харилцан хүлээн зөвшөөрөх, солилцох тухай Монгол Улсын Засгийн газар болон Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Сайд нарын танхим хоорондын хэлэлцээр”-ийг хэлэлцэн баталлаа.
Замын хөдөлгөөний тухай 1968 оны Венийн конвенц нь 87 гишүүн улстай бөгөөд Монгол Улс 1997 онд нэгдэн орсон. Конвенцоор гишүүн улсууд иргэдийнхээ үндэсний жолоодох эрхийн үнэмлэхийг харилцан хүлээн зөвшөөрч, солих асуудлыг зохицуулсан байдаг. Конвенцын хэрэгжилтийг хангах зорилгоор конвенцын гишүүн улсуудтай үндэсний жолоодох эрхийн үнэмлэхийг харилцан хүлээн зөвшөөрөх, солилцох тохиролцоог байгуулж тухайн улсад байнгын оршин суугаа Монгол Улсын иргэдийн эрх, ашигт нийцсэн нөхцөлийг бүрдүүлэх нь зүйтэй гэж үзэж хоёр талын хэлэлцээр, санамж бичгүүдийг байгуулж байна. Энэхүү ажлын хүрээнд одоогийн байдлаар Бүгд Найрамдах Чех Улс, Бельгийн Хаант Улс, Люксембургийн Их Гүнт Улсад байнгын оршин суугаа Монгол Улсын иргэд өөрийн эзэмшиж буй Монгол Улсын жолоодох эрхийн үнэмлэхийг аливаа урьдчилсан нөхцөлгүйгээр солиулах боломжтой болсон.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн Бүгд Найрамдах Киргиз Улсад хийсэн төрийн айлчлалын үеэр “Жолоодох эрхийн үнэмлэхийг харилцан хүлээн зөвшөөрөх, солилцох тухай Монгол Улсын Засгийн газар болон Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Сайд нарын танхим хоорондын хэлэлцээр”-т 2025 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдөр гарын үсэг зурсан байна.
Хэлэлцээр нь нийт 11 зүйл бүхий монгол, киргиз, англи, орос хэлээрх дөрвөн эх бичвэрээс бүрдэх бөгөөд хоёр улсын иргэд өөрийн жолоодох эрхийн үнэмлэхээ нөгөө улсын жолоодох эрхийн үнэмлэхээр солих хүсэлтээ гаргахдаа бүрдүүлэх материал, эрх бүхий байгууллагаас дотоодын хууль тогтоомжид заасны дагуу хүсэлтийг хүлээн авч хэрэгжүүлэх, харилцах хэл, харилцах байгууллага гэх зэрэг асуудлыг тусгасан байна. Түүнчлэн жолоодох эрхийн үнэмлэх дээр заасан тээврийн хэрэгслийн ангилалд нийцүүлсэн үнэмлэхээр солих бөгөөд шаардлагатай тохиолдолд талууд үнэмлэхний жинхэнэ эсэх дээр эрх бүхий байгууллагаас лавлагаа гарган өгч баталгаажуулах зохицуулалтыг тусгажээ.
“Жолоодох эрхийн үнэмлэхийг харилцан хүлээн зөвшөөрөх, солилцох тухай Монгол Улсын Засгийн газар болон Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Сайд нарын танхим хоорондын хэлэлцээр”-ийг талууд тус тусын дотоодын хууль зүйн процедурыг бүрэн хангаж, дипломат шугамаар харилцан мэдэгдсэнээр хүчин төгөлдөр болох зохицуулалттай.
Тод мэдээ
П.Наранбаяр: Багш нарын үндсэн цалинг 2.5 сая төгрөгт хүргэхээр зорьж байна
Багш нарын ажил хаялттай холбоотой асуудлаар БШУ-ны сайд П. Наранбаяр энэ сарын 29-ний өдөр мэдээлэл өглөө. Тэрбээр “Өнөөдрөөс хэлэлцээрийн ширээнд суух байх. Ажил хаялт ойрын хугацаанд зогсоно гэх итгэл байна. Боловсрол урагшаа явах ёстой, хүндээ зориулсан хөрөнгө оруулалт нэмэгдэх ёстой гэдэг дээр ижил байр суурьтай байгаа. Засгийн газраас багш нарын цалинг 30 хувь нэмэх саналтай байгаа. Мөн Багш нарын цалингийн оновчтой бүтцийг бий болгох замаар үндсэн цалинг 2.5 сая төгрөгт хүргэхээр зорьж байна.
Бид сайтар ярилцах хэрэгтэй. Хоорондоо ярилцаж тохиролцох ёстой. Суурь буюу үндсэн цалинг 3.5 сая төгрөгт хүргэх асуудал яригдаж байгаа тул аль болох ойрын хугацаанд яаж хүргэх вэ гэдэг төлөвлөгөөгөө гаргаад, цаашдаа цалин тойрсон улс төржилт, цалингийн асуудал бүх зүйлийг харахгүйгээр урагшилъя гэсэн зорилго тавьж байна.
Энэ жил төсөв хэлэлцэж байгаа үед 3,5 сая болгох боломжгүй. Ирэх жилүүдэд Монгол Улсын олох орлого, үйлдвэрлэлийн хүчин чадал, бүтээмжийн өсөлт зэргээс шалтгаалж аль болох 3.5 сая төгрөгт хүргэхийг зорино. Үндсэн цалинг өндөр тогтоож, нэмэлт цалинг нэрлэсэн дүнгээр тооцъё гэж өчигдөр ярилцсан. Гэхдээ гүйцэтгэлийн үнэлгээний ач холбогдлыг бууруулахгүй.
Нийслэлийн сургуулиудын 60 орчим хувь нь ажил хаясан. Харин орон нутагтай нэгтгэж тооцвол сургуулиудын дунджаар 30 хувь нь ажил хаяж байгаа. Ажил хаялт сая бие даалтын долоо хоногтой зэрэгцсэн. Үүнээс цааш үргэлжилбэл мэдлэгийн хоцрогдол үүсэх аюултай тул хэлэлцээгээ хурдан эхлүүлэх шаардлагатай байгаа. Үйлдвэрчний эвлэлээс өнөөдөр хэлэлцээг эхлүүлэхэд бэлэн, тоонуудаа магадлаад ярилцъя гэсэн" гэлээ.
Тод мэдээ
Улаанбаатар хотын нийтийн төв номын сан “Дэлгэцгүй долоо хоног” аяныг зохион байгуулж байна
Д.Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбаатар хотын нийтийн төв номын сан энэ долоо хоногт хүүхдүүдийн цахим хэрэглээг зохистой болгох, бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх, унших соёлыг дэмжих зорилготой “Дэлгэцгүй долоо хоног” аяныг эхлүүлээд байна.
Аяны хүрээнд хүүхэд, залуус төдийгүй гэр бүлүүдийн хамтын оролцоог нэмэгдүүлэх олон талт арга хэмжээнүүдийг зохион байгуулж байгаа юм. Тухайлбал,
- “Ном бол миний дэлгэц” уншлагын өдөрлөг
- “Дэлгэцээ унтраа, өөрийгөө асаа!” гар зураг болон эссэ бичлэгийн уралдаан
- “Гэр бүлийн өдөрлөг”
- Зохиолч–уншигчдын уулзалт
- “Аймшигтай, бүтээлч Хэллоуины үдэшлэг” зэрэг сонирхолтой үйл ажиллагаанууд багтаж байна.
Эдгээр арга хэмжээ нь уншигчдыг цахим хэрэглээнээс түр ч болов ангид байлгаж, номын ид шидээр дүүрэн ертөнцтэй ойртуулах, гэр бүлээрээ чанартай цагийг хамтдаа өнгөрүүлэх боломжийг бүрдүүлж буйгаар онцлог юм.
Номын сангийн хамт олон уншигчдаа бүтээлч сэтгэлгээ, зорилготой уншлагыг түгээх энэхүү аянд идэвхтэй хамрагдаж, номын үнэт ертөнцөд дахин дурлахыг уриалж байна.
