Өнөөдөр
Бор-Өндөрчүүдэд мөрийн хөтөлбөрөө танилцуулж, өндрөөр үнэлүүлэв
УИХ-ын сонгуулийн VI тойрогт МАН-аас нэр дэвшигчид иргэд, сонгогчидтой хийх уулзалтаа Хэнтий аймагт үргэлжлүүлж байна. МАН-ын дарга, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнээр ахлуулан зүүн бүсэд нэр дэвшиж буй Ухнаагийн Отгонбаяр, Мөнгөнцогийн Ганхүлэг, Пүрэв-Очирын Анужин, Лхагвасүрэнгийн Соронзонболд, Мягмарсүрэнгийн Бадамсүрэн, Цагаанхүүгийн Идэрбат нар аймаг, сум, бүс нутгаа хөгжүүлэх 2024-2028 оны мөрийн хөтөлбөрөө Бор-Өндөр сумын иргэд, сонгогчидтой уулзаж, танилцууллаа.
Бор-Өндөр сум 13 мянга орчим хүн амтай, аймгийн төсөвтөө жилд 3.8 тэрбум төгрөгийн татаас өгдөг, уул уурхай түшиглэсэн томоохон сумдын нэг юм. Тус сумын нутаг дэвсгэрт “Бор-Өндөр” уулын баяжуулах үйлдвэр 1985 оноос эхлэн албан ёсоор үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн. 1500 гаруй ажилтантай, жонш, төмрийн хүдэр экспортолдог. Өөрийн орлого болон давсан орлогоо ИТХ-аараа хэлэлцэн шийддэг Монголын томоохон сумдын нэг юм.
Тус суманд 2012-2016 онд 2.5 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдэж байсан бол 2020-2024 онд төсөв болон бусад хэлбэрээр 200 орчим тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгджээ. Энэ талаар Бор-Өндөр сумын Засаг дарга Г.Адъяабилэгт “Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ 2020 онд манай суманд ажиллахдаа тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэж өгөхөө илэрхийлээд буцсан. Өдгөө биеллээ олоод байна. 40-өөд жил засвар хийгээгүй байсан инженерийн шугам сүлжээний их засвар шинэчлэлийг 10 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар хийсэн. Хамгийн сүүлд гэхэд Хүүхэд залуучууд спорт, хөгжлийн төвийн барилгын 13.2 тэрбум төгрөг улсын төсөвт суусан, барилгын ажил эхлээд явж байна. Олон жилийн хулгай луйврыг ил болгож, зөв бодлогоор ажиллаж байгаа Ерөнхий сайдаа бид багаар нь дэмжинэ” гэсэн юм.
Бор-Өндөр сумын нэгдсэн эмнэлгийн өргөтгөлийн барилга долдугаар сард, 200 хүүхдийн дөрөвдүгээр цэцэрлэг аравдугаар сард ашиглалтад орох аж. Мөн Даланжаргалан-Бор-Өндөр чиглэлийн хатуу хучилттай 50 км авто замтай болсон байна. Үүнийг Чингис хоттой холбох 180 км автозамын 22 тэрбум төгрөг энэ оны улсын төсөвт тусгагджээ. Замын- Үүдийг Ульхан боомттой холбох, Монгол Улсын хэвтээ болон босоо тэнхлэгийн хатуу хучилттай авто замууд Бор-Өндөрөөр дайрах юм. Ингэснээр уул уурхай, тээвэр логистик, аялал жуулчлал хөгжих суурь болно гэж иргэд үзэж байна.
Нэр дэвшигчид Хэнтий, Сүхбаатар, Дорнод аймагт эрчимжсэн мал аж ахуй, эдийн засгийн коридорыг түшиглэсэн боомт тээвэр, логистик, түүх, соёл, байгаль, хил орчмын болон хил дамнасан аялал жуулчлал гэсэн эдийн засгийн тэргүүлэх чиглэлээр төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлж, дэд бүтцээр холбож, нэгдсэн бодлогоор хөгжүүлнэ гэдгийг тодотгов.
Энэ талаар нэр дэвшигч, Дорнод аймгийн Засаг дарга М.Бадамсүрэн “Дорнод аймгийн Засаг даргаар есөн жил ажиллахдаа хүнээ дагасан хөрөнгө оруулалт хамгийн чухал юм билээ. Уул уурхайн баялгаас олсон ашгаа тэгш, хүртээмжтэй хуваарилахаас эхэлнэ. Намайг анх Засаг даргын ажил авахад манай аймаг Хүний хөгжлийн индексээр 21-т жагсаж байсан бол одоо боловсролын түвшингээрээ тэргүүлэгч аймаг болсон. Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатар бол хэзээнээсээ ах, дүү аймгууд. Сэцэн ханы хөгжлийн төлөө багаараа нэгдэж ажиллана” гэлээ.
Нэр дэвшигч Ц.Идэрбат “Бид өнгөрсөн 30 жилийн тоглоомын дүрмийг өөрчилнө. Хэн ч гарсан ялгаагүй гэсэн мухардал арилж, ард түмний баялгаас хулгай хийхийг зогсооё. Энэ талаар намын дарга, Ерөнхий сайд тууштай тэмцэж байгаа. Энэ сонгууль бол 30 жилийн алдаа, оноогоо дүгнэж, ард түмэн ялах уу, авлигачид ялах уу гэдгийг шийдэх жил. Алдагдсан найман жил биш ард түмний баялгийг эргүүлэн авчирч байгаа он жилүүд юм шүү” гээд МАН-аас нэр дэвшигчдийн багаар нь дэмжихийг уриалав.
Тус сумын иргэд, сонгогчид УИХ-ын VI тойрогт нэр дэвшиж буй Ерөнхий сайдын ахалсан багийг бүтэн дэмжиж, төрийн бодлогыг тогтвортой хэрэгжүүлэх, зүүн бүс нутгаа хөгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэхээ илэрхийлж байв. МАН-ын засаглалын үед тус суманд томоохон бүтээн байгуулалтууд олноор хийгдэж, залуус ажиллаж, амьдрахад таатай нөхцөл бүрдсэн. Ирэх дөрвөн жилийн мөрийн хөтөлбөр нь өргөн цар хүрээтэй байгаад иргэд ам сайтай байна.
Өнөөдөр
Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна!
Дохио!!! Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлэх мэдээ: 16-ны өдөр Төв, Хэнтийн өмнөд, Говьсүмбэр, Дундговь, Сүхбаатар аймгийн нутгаар ахиухан хэмжээний цас орно. Дундговь, Говьсүмбэр, Сүхбаатарын нутаг, Өвөрхангайн зүүн, Төв, Хэнтийн өмнөд, Дорноговийн хойд хэсгээр цасан шуурга шуурна.
Малчид, тээвэрчид, тариаланчдын анхааралд: 16-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн өмнөд, говийн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 17-нд зүүн аймгуудын нутгийн өмнөд хэсгээр ахиухан хэмжээний нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурч, ихэнх нутгаар хүйтэрч, зам даваанд мөстөлт, хальтиргаа гулгаа үүсэж, үзэгдэх орчин хязгаарлагдахыг онцгойлон анхааруулж байна.
2025 оны аравдугаар сарын 16-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Баруун аймгуудын нутгаар багавтар үүлтэй, бусад нутгаар үүлэрхэг. Баруун аймгуудын нутгийн зүүн хэсэг, төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурна.
Салхи нутгийн зүүн өмнөд хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж, бусад нутгаар баруун хойноос секундэд 6-11 метр, нутгийн зарим газраар секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ. Увс нуур болон Дархадын хотгор, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Эг, Үүр голын хөндийгөөр 8-13 хэм, Хэнтийн уулархаг нутаг, Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө, Тэрэлж голын хөндийгөөр 3-8 хэм хүйтэн, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 4-9 хэм, бусад нутгаар 4 хэмийн хүйтнээс 1 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Цас орно. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр. 2-4 хэм хүйтэн, үдээс хойш, оройдоо хүйтэрнэ.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Цас орно. Салхи баруун хойноос секундэд 7-12 метр. 3-5 хэм хүйтэн, үдээс хойш, оройдоо хүйтэрнэ.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Цас орно. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. 4-6 хэм хүйтэн, үдээс хойш, оройдоо хүйтэрнэ.
2025 оны аравдугаар сарын 17-ноос 21-нийг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Аравдугаар сарын 17-нд төвийн аймгуудын нутгийн зарим газар, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурна. 18-нд төвийн аймгуудын нутгийн зүүн хэсэг, зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар ялимгүй цас орно. Салхи 17-нд говь, талын нутгаар секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ. Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Эг-Үүр голын хөндийгөөр шөнөдөө 25-30 хэм, өдөртөө 11-16 хэм, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр шөнөдөө 18-23 хэм, өдөртөө 6-11 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 3-8 хэм хүйтэн, өдөртөө 2 хэмийн дулаанаас 3 хэмийн хүйтэн, бусад нутгаар шөнөдөө 11-16 хэм, өдөртөө 1-6 хэм хүйтэн байна.
Өнөөдөр
Зарим нутгаар цас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна
Малчид, тээвэрчид, тариаланчдын анхааралд: 15-нд баруун аймгуудын нутгаар, 16-нд ихэнх нутгаар, 17-нд зүүн аймгуудын нутгийн өмнөд хэсгээр ахиухан хэмжээний нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурч, ихэнх нутгаар хүйтэрч, зам даваанд хальтиргаа гулгаа үүсэж, үзэгдэх орчин хязгаарлагдахыг онцгойлон анхааруулж байна.
2025 оны аравдугаар сарын 15-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Ихэнх нутгаар үүлшинэ. Баруун аймгуудын нутгийн зарим газар, төв болон говийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр нойтон цас, цас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна. Бусад нутгаар цас орохгүй.
Салхи нутгийн хойд хэсгээр баруун өмнөөс баруун хойш эргэж, бусад нутгаар баруунаас секундэд 7-12 метр, нутгийн зарим газраар зарим үед секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ.
Увс нуур болон Дархадын хотгор, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Эг, Үүр, Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр 3-8 хэм хүйтэн, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 8-13 хэм пудаан, бусад нутгаар 3 хэмийн хүйтнээс 2 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр. 0 хэм орчим байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 7-12 метр. 0 хэм орчим байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. 0-2 хэм хүйтэн байна.
2025 оны аравдугаар сарын 16-наас 20-ныг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Аравдугаар сарын 16-нд баруун аймгуудын нутгийн зүүн хэсэг, төв болон говийн аймгуудын ихэнх нутаг, зүүн аймгуудын нутгийн баруун болон өмнөд хэсгээр, 17-нд төв болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 18-нд төвийн аймгуудын нутгийн зүүн хэсэг, зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи 16, 17-нд говь, тал, хээрийн нутгаар секундэд 15-17 метр хүрч ширүүснэ. Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Эг-Үүр голын хөндийгөөр шөнөдөө 24-29 хэм, өдөртөө 10-15 хэм, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр шөнөдөө 15-20 хэм, өдөртөө 3-8 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 1-6 хэм хүйтэн, өдөртөө 2-7 хэм дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14 хэм хүйтэн, өдөртөө 4 хэмийн хүйтнээс 1 хэмийн дулаан байна.
Өнөөдөр
Улаанбаатарт өдөртөө 2 хэм дулаан
Малчид, тээвэрчид, тариаланчдын анхааралд: 14-нд Хөвсгөл, Архангай, Булган, Орхон, Сэлэнгэ, Дархан-Уул аймгийн нутгаар нойтон цас, цас орж, ихэнх нутгаар хүйтэрч, зам даваанд хальтиргаа гулгаа үүсэж, үзэгдэх орчин хязгаарлагдах, ил задгай төмс, хүнсний ногоо хайрагдах нөхцөл бүрдэж байгааг анхааруулж байна.
2025 оны аравдугаар сарын 14-ний 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Ихэнх нутгаар үүлшинэ. Баруун болон говийн аймгуудын нутгийн зүүн хэсэг, төв болон зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар нойтон цас, цас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна. Бусад нутгаар цас орохгүй.
Салхи нутгийн хойд хэсгээр баруун өмнөөс баруун хойш эргэж, бусад нутгаар баруунаас секундэд 7-12 метр, нутгийн зарим газраар зарим үед секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ.
Нутгийн хойд хэсгээр хүйтэрч Увс нуур болон Дархадын хотгор, Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Эг, Үүр, Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр 3 хэмийн хүйтнээс 2 хэм дулаан, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Дарьгангын тал нутгаар 12-17 хэм, бусад нутгаар 3-8 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Ялимгүй хур тунадас орно. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. 0-2 хэм дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Ялимгүй цас орно. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ. 0 хэм орчим байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орно. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ 0-2 хэм хүйтэн байна.
2025 оны аравдугаар сарын 15-наас 19-нийг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв
15-нд баруун аймгуудын ихэнх нутаг, төв болон говийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 16-нд баруун аймгуудын нутгийн зүүн, говийн аймгуудын нутгийн хойд хэсэг, төв болон зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 17-нд төв болон зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 18-нд зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи 15-нд Алтайн салбар уулсаар, 16-нд говь, тал хээрийн нутгаар секундэд 15-17 метр хүрч ширүүснэ. 17-ноос ихэнх нутгаар эрс хүйтэрч Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Эг-Үүр голын хөндийгөөр шөнөдөө 23-28 хэм, өдөртөө 10-15 хэм, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз голын хөндийгөөр шөнөдөө 15-20 хэм, өдөртөө 3-8 хэм хүйтэн, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 0-5 хэм, өдөртөө 5-10 хэм дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14 хэм хүйтэн, өдөртөө 4 хэмийн хүйтнээс 1 хэм дулаан байна.
