Бидэнтэй нэгдэх

Тод индэр

Б.БАТТҮШИГ: Залуу хүний хувьд аль болох гэрэл гэгээтэй, ирээдүйг харсан ажлуудыг бодож, төлөвлөж, хийхийг зорьдог

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

БНХАУ-ын Бээжин хотноо 24 дэх удаагийн өвлийн олимпын наадам амжилттай явагдаж өндөрлөлөө. Наадмын сүүлийн өдөр МҮОХ-ны Тэргүүн дэд ерөнхийлөгч, ОУОХ-ны гишүүн Б.Баттүшигтэй уулзаж ярилцсанаа хүргэе.

-Юуны түрүүнд, “Бээжин-2022” олимпын наадам хаалтаа хийж буй энэ цаг мөчид ярилцаж байгаадаа таатай байгаагаа илэрхийлье.

-“Бээжин-2022” өвлийн олимпын наадмын мэдээллийг тогтмол хүргэж, өвлийн спортыг, олимпын хөдөлгөөнийг сурталчилж байгаа Та бүхэндээ Олон Улсын Олимпын Хороо болон Монголын Үндэсний Олимпын Хорооны нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлье.

-Монгол Улсыг төлөөлөн энэ наадамд гүйлтийн цанын төрөлд хоёр тамирчин оролцлоо. Таны сэтгэгдэл хэр байна вэ?

-Маш өндөр сэтгэгдэлтэй байна. Орчин цагийн олимпын хөдөлгөөнийг үндэслэгч Пьер де Кубертен хамгийн анх оролцоог эхэнд тавьж, спорт-олимпизмын үзэл санааг түгээн дэлгэрүүлж байсан гэдэг. Дэлхий даяар байгаа 200 гаруй улс орнуудаас 91 нь өвлийн олимпод оролцож байхад Монгол Улс тэдгээр улсуудын нэг болж, тамирчнаа илгээж байгаа нь нэг талаараа амжилт юм.

Бусад орны төлөөлөгчидтэй уулзаж байхад зарим нь Монгол Улс гурван сая хүн амтай атлаа зуны олимпод 40 гаруй тамирчин оролцуулан тогтмол медаль авдаг, өвлийн олимпод мөн тогтмол оролцож байгааг гайхдаг шүү.

Б.Ачбадрах маань 99 тамирчнаас 65 дугаар байрт орж, өмнөх амжилтаа ахиулж чадлаа. А.Энхтуул маань Монгол Улсаас анх удаа спринт төрөлд олимпын эрхээ авч амжилттай оролцлоо. Энэ удаагийн өвлийн олимпод манай тамирчдын амжилт өмнөх жилүүдийнхээс эрс ахисан байна. Бэлтгэлжилтийг тасралтгүй өндөр түвшинд хийвэл амжилтын чанар нэмэгдэж, дараа дараагийн тамирчдад улам их боломж үүсэж байгаа нь харагдлаа.

-Дараагийн өвлийн наадмуудад манай улсын оролцоог нэмэгдүүлэх, эрх авч өрсөлдөх боломжтой спорт төрлүүдийг дэмжих тал дээр ямар ажил хийхээр төлөвлөж байна вэ?

-МҮОХ-ны зүгээс шат дараатай олон ажлууд авч хэрэгжүүлж байна. Наадмын өмнөхөн явагдсан ОУОХ-ны чуулганы үеэр өвлийн спортын олон улсын холбоодын төлөөлөгчидтэй албан уулзалт зохион байгуулж, хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх талаар яриа хэлэлцээр эхлүүллээ.

Мөн 2024 онд БНСУ-ын Ганвон хотноо явагдах залуучуудын өвлийн олимпын наадмын өмнө монгол тамирчдыг оролцуулсан хамтарсан бэлтгэл хийх талаар тохиролцоонд хүрлээ. Энэ ажлын хүрээнд 2024 он хүртэл монгол тамирчид маань 2-3 сарын турш Ганвон хотноо хамтарсан бэлтгэлд хамрагдах боломжтой болж байна. Бүх зардлыг Солонгосын тал хариуцах юм.

Бидний хувьд цана, тэшүүр, биатлон зэрэг ганцаарчилсан болон хосоор өрсөлдөх боломжтой төрлүүдээр өндөр хөгжилтэй орнуудад бэлтгэл хийх нөхцөл бололцоог нэмэгдүүлэх тал дээр анхааран ажиллаж байна.

-Та сая яриандаа дурдсанчлан ОУОХ-ны 139-р чуулган наадмын нээлттэй зэрэгцэн явагдлаа. Энэ чуулганы үеэр ямар асуудлыг түлхүү хэлэлцэв?

-Цар тахлын нөхцөл байдлаас шалтгаалж энэ удаагийн чуулганыг гурав салгаж зохион байгуулж байгаа юм. Эхнийх нь нээлтийн өмнө явагдсан бол хоёрдугаар хуралдаан хаалтын өмнөх өдөр явагдсан. Сүүлийнх нь бүр тавдугаар сард явагдахаар товлогдсон.

Чуулганы гол анхаарал мэдээж “Бээжин-2022” наадмын зохион байгуулалт руу төвлөрч байлаа. Наадмын үеэрх үйл ажиллагааны зохион байгуулалт, төлөвлөлт, бэлтгэл ажлын талаар танилцуулга, мэдээллүүдтэй сайтар танилцсан. Тэрчлэн ОУОХ-ны дэд ерөнхийлөгч, гүйцэтгэх зөвлөлийн гишүүд, шинэ гишүүдийн сонгууль явагдснаараа онцлогтой байлаа.

Үүнээс гадна чуулганы хөтөлбөрт анхаарал татсан хэд хэдэн зүйл багтаад байгаа. Мөн 2028 оны Лос Анжелесийн олимпын наадмын урьдчилсан хөтөлбөрийг хэлэлцлээ.

Түүнчлэн Олон Улсын Хөлбөмбөгийн Холбооны ДАШТ-ийг дөрвөн жил бус хоёр жил тутамд зохион байгуулдаг болох тухай саналыг ярилцана. Энэ саналыг олон спорт холбоод, улс орнууд дэмжихгүй байгаагаа илэрхийлсээр байгаа. Тэмцээнүүдийн хуваарь давхацна, хэвлэл мэдээллийн анхаарал сарнина гээд олон нарийн асуудал бий. ОУОХ-ны ерөнхийлөгч Т.Бахын хувьд Бээжинд FIFA-гийн ерөнхийлөгч Ж.Инфантино хүрэлцэн ирж амжаагүй учраас биечлэн уулзаж, гарц гаргалгаагаа олохыг эрмэлзэж байгаагаа илэрхийлсэн.

-Таны хувьд Монгол улсаас ОУОХ-ны гишүүнээр сонгогдон ажиллаж буй хоёр дахь эрхэм болсон. Цаашид МҮОХ болон ОУОХ-ны хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхэд ямар ямар боломжууд байна гэж харж байна вэ?

-Бидний ярилцаад сууж байгаа газар бол “Casa da Italia” буюу дараагийн өвлийн наадмыг хүлээн авах Италийн ҮОХ-ноос байгуулсан өргөө юм. Олимпын наадмын үеэр улс орнууд өөрсдийн соёл, уламжлал, хөгжил дэвшлээ танилцуулах зорилгоор иймэрхүү танилцуулах талбарыг бий болгодог уламжлал бий.

Миний хувьд энэ жишгийг Монголдоо авчирч, олимпын хөдөлгөөнөөр дамжуулж эх орноо дэлхий дахинд сурталчлах том боломж байна гэж харж байгаа. “Токио-2020” олимпын наадмын үеэр монгол гэрээ барьж, олон төрлийн арга хэмжээ зохион байгуулахаар төлөвлөж, бүр газраа хүртэл сонгочихсон байсан ч цар тахлын улмаас энэ ажил маань биелэх боломжгүй болсон нь харамсалтай. Гэхдээ тэглээ гээд зүгээр суулгүй, бид дижитал хэлбэрээр “Mongolia House”-ийг байгуулсан нь олон улсаас талархал хүлээсэн. Дараагийн наадмуудад илүү сайжруулан үргэлжлүүлнэ гэж төлөвлөж байгаа.

Энэ нь Дубайд зохион байгуулагдаж байгаа Дэлхийн экспо шиг улс орныхоо онцлог, олон боломжуудыг танилцуулах гарц гэж харж байна. Хөгжиж буй орнууд өөрийн орныг сурталчлах боломж тэр бүр гараад байдаггүй учраас энэ ажлаа цаашид тогтмолжуулан МҮОХ-ны нэг үндсэн ажил болгохоор зорьж байна. ОУОХ-ны чуулган дээр “Mongolia House”-ийг дижитал хэлбэрээр зохион байгуулснаа танилцуулахад “Парис 2024”, “Милан-Кортина 2026”-ийн зохион байгуулах хорооныхон бүрэн дэмжинэ хэмээн амлалтаа өгсөнд их олзуурхаж байгаа.

Миний хувьд манай улсад өвлийн спортыг түгээн дэлгэрүүлэх, оролцоог нэмэгдүүлэх тал дээр боломж байна гэж үзэж байгаа. Манай улсын хувьд дэд бүтцийн асуудлаа шийдвэрлчихвэл өвлийн спорт хөгжүүлэх цаг уур, орчны таатай нөхцөлд оршдог гэж хэлж болно. Бобслей, кёрлинг зэрэг амжилт үзүүлэх боломжтой төрлүүд багагүй байгааг анзаарлаа. Иймэрхүү өвлийн спортууд дээр залуу үеэ түлхүү оролцуулах, анхаарлыг нь татахад хувь нэмрээ оруулах боломжийг нь үүсгэхийг зорьж байна.

-МҮОХ-ны Тэргүүн дэд ерөнхийлөгчийн хувьд төлөвлөж буй ажлууд олон байгаа байх. Цаашид хэрэгжүүлэхээр зэхэж байгаа ажлуудаасаа цухасхан дурдвал?

-Манай хувьд дотроо хэт их өрсөлдөөд гадагшаа чиглэсэн ажлууддаа бага анхаарч байсан үе бий. Одоо бол ОУОХ-ны удирдлагууд, гишүүдтэй шууд уулзаж хамтын ажиллагааны талаар ярилцах боломжтой болсон цаг. Бид Монголын спорт, олимпизмын хөдөлгөөнийг улс төрөөс ангид, чадалтай авьяастай залуучуудыг дэмжих, хүйсийн тэгш байдлыг хангах, олимпын спортын төрлүүд тэр дундаа өвлийн спортын төрлүүдийг онцгой анхааран хөгжүүлэх чиглэлээр санал солилцож, тодорхой төслүүд дээр хамтран ажиллахаар ярилцсан.

МҮОХ-оос ОУОХ-ны спортын менежментийн хөтөлбөрт залуучуудаа илгээж, олон улсын спортын байгууллагад ажиллаж, ур чадвар-мэдлэг боловсролоо нэмэгдүүлэх боломжийг нь хангахад ихээхэн анхааран ажилладаг. Сүүлийн жилүүдэд ОУОХ-ны спортын менежментийн магистрын зэрэг олгох МЕМОС хөтөлбөр, Сочид байрлах Олимпын их сургуулийн хөтөлбөр, Сөүлийн их сургуульд явагддаг “Dream Together” зэрэг дэлхийн хэмжээний хөтөлбөрүүдэд хамрагдсан монгол залуучуудын тоо нэмэгдлээ. Бид энэ тоог улам нэмж, олон улсын нөу-хау, мэдлэг туршлагыг эх орондоо нэвтрүүлж, салбарынхаа хөгжлийг ахиулах учиртай. Шинэ үеийн спортын зүтгэлтнүүдийг идэвхжүүлэх, орон зай-нөхцөл боломжийг нь олгох нь чухал. ОУОХ-ны гишүүнээр сонгогдон ажиллаж байгаа маань энэ ажлуудыг зохион байгуулахад чухал ач холбогдолтой гэж бодож байна.

Мөн манай оронд спортын аялал жуулчлалыг нэмэгдүүлэх боломж байна гэж миний хувьд хардаг. Азийн аварга шалгаруулах тэмцээн, Дэлхийн цомын гараа зэргийг зохион байгуулах боломж олон спортод бий. Ойрын хугацаанд бадминтоны спортын өсвөрийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнийг зохион байгуулах хүсэлтээ Азийн бадминтоны холбоондоо албан ёсоор илэрхийлж, гэрээнд гарын үсэг зурахаар төлөвлөж байгаа нь зөвхөн нэг жишээ.

Түүнчлэн, олон улсын спортын хурал, чуулганыг зохион байгуулах бүрэн боломж бидэнд бий. Бидний хувьд ОУОХ, Азийн Олимпын Зөвлөлийн чуулган хүлээн авах хүсэлтээ илэрхийлж, эхний шатны бичиг баримтаа бүрдүүлж,, тодорхой түвшинд ахицтай явж буй ажлууд байна. ОУОХ-ны аль нэг хурлыг Монголдоо зохион байгуулах хүсэлт гаргасныг маань УИХ-ын дарга Г.Занданшатар дэмжин ОУОХ-д албан захидал хүргүүлж, ОУОХ-ны Ерөнхийлөгч Томас Бахаас нааштай хариу авсан. Энэ чиглэлээр онцгой амжилт үзүүлсэн Катар, Кувейт гэх мэт орнуудын жишээнээс бид суралцах нь зүйтэй.

ОУОХ-ны “2020+5” хөтөлбөртэй уялдуулан хийх ажлууд бий. Эмэгтэйчүүдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, тамирчдын хөгжлийг дэмжихэд чиглэсэн бодлогын арга хэмжээнүүдийг гүйцэтгэнэ. Энэ олимпын өмнө бид ОУОХ-ны тамирчдын комиссын тэргүүн, Финландын тамирчин Эмма Терхотой виртуал уулзалт зохион байгуулж, хамтарсан форум хийх талаар ярилцсан. Бид ОУОХ-той хамтран эмэгтэйчүүдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, тамирчдын карьерын дараах төлөвлөлт рүү чиглэсэн төслүүд хэрэгжүүлэх боломж бүрдээд байна.

-МҮОХ-ны зүгээс дотоодын спорт холбоодтой хамтын ажиллагаа ямар түвшинд байгаа вэ. Зарим нэг мэргэжлийн спортын холбоод дотроо зөрчилдөөнтэйн улмаас олон улсын тэмцээн уралдаанд оролцох боломжгүй болох хүртэл тохиолдол гарч байсан. Спорт холбоодыг дэмжих чиглэлээр ямар ажлууд хийж байгаа вэ?

- Аль ч салбарт аливаа үйл ажиллагаа явуулахад үзэл бодлын зөрүү гардаг. Манай спортын салбарт үзэл бодлын зөрүүгээс үүссэн маргаан нь даамжирч, ажлын үр дүнд нөлөөлөх, нам улс төр, нутаг усаараа хуваагдах тохиолдол цөөнгүй гарсан. МҮОХ-ны зүгээс гишүүдтэйгээ хийх хамтын ажиллагаандаа болон спортын салбарыг хөгжүүлэх чиглэлд ямар нэгэн үзэл бодлын зөрүү харгалзалгүйгээр хамтран ажиллахыг зорьдог. Цаашдаа спортын төлөө гэсэн сэтгэл зүрхтэй, бүтээлчээр ажиллаж буй хэнтэй ч хамтан ажилладаг, дэмждэг тогтолцоог улам боловсронгуй болгохын төлөө ажиллах болно.

Ер нь тамирчид маань олон улсын дэвжээн дээр гараад тэрний хүн энэний хүн, энэ нам, тэр намын хүн гэж өрсөлддөггүй. Монгол Улсын тамирчин гэж нэрлэгдэн алтан соёмбот далбаагаа өргөн өрсөлддөг.

Миний хувьд МҮОХ-ны Тэргүүн дэд Ерөнхийлөгчөөр ажиллах хугацаандаа энэ л зарчмыг баримтлан эв нэгдлийг ханган ажиллахыг зорьж ирсэн. Зарим тохиолдолд холбоодын олон улсын тэмцээн уралдааны бэлтгэл сургуулилалт, замын зардал зэрэгт томоохон ивээн тэтгэгч компаниудыг холбон хөрөнгө мөнгө босгох, зарим тохиолдолд хувиасаа болон гэр бүлийн хүнтэйгээ хамтран байгуулсан “Баттүшиг Цэлмүүн” сангаас шийдвэрлэж ирсэн.

Анх МҮОХ-ны Тэргүүн дэд Ерөнхийлөгчөөр сонгогдоод Индонези улсад Азийн наадамд оролцсон. Уг наадамд манай улсаас 300 гаруй баг тамирчид оролцосон бөгөөд томоохон компаниуд Токиогийн олимпын наадамд анхаарлаа хандуулсан үе таарсан. Тэр үед зарим зардлыг Имарт компанийн зүгээс шийдвэрлүүлэн МҮОХ-д дэмжлэг үзүүлж байлаа. “Скайтел” компани ч спортын олон төрөлд тэмцээн уралдаануудыг дэмжин ажилладаг. Энэ хоёр компани маань “Токио-2020” олимпын наадамд амжилт үзүүлсэн тамирчдаа урамшуулах ажлыг мөн зохион байгуулсан.

Хамгийн сүүлийн жишээ гэхэд өвлийн олимпын наадмын өмнөхөн манай тамирчдын тусгаарлагдаж байсан байранд COVID-ийн эрсдэл бүхий нөхцөл байдал үүсч, Имарт компанитай холбогдон шинэ тусгаарлах байрны зардлыг нь шийдвэрлүүлэн тамирчдаа олимпод эрслдэлгүй оролцуулах бололцоог бүрдүүлсэн.

Хөрөнгө мөнгө бол спортын хамгийн том асуудлын нэг. Аж ахуйн нэгж компаниудыг спортын арга хэмжээг дэмжүүлэх, спортын төрлүүдтэй хамтран ажиллуулах амаргүй ажил гэдгийг манай салбарынхан бүгд мэднэ. Тиймээс олимпын төрлийн спортуудыг нэг удаа дэмжээд өнгөрөх биш байнгын дэмжлэгтэй байлгах, үйл ажиллагаанаас өөрийгөө санхүүжүүлдэг тогтолцоог бий болгох чиглэлээр ажиллах нь зөв юм.

Тухайн спортоороо олон улсын тэмцээн уралдаан зохион байгуулах эрх авах, үзэгчдийн тасалбар, телевизийн эрх, ивээн тэтгэлэг гээд санхүүжилт босгох хэлбэрүүдийг илүү хөгжүүлэх хэрэгтэй гэж боддог. Энэ тал дээр цаашид илүү анхааран ажиллах болно.

Ойрын хугацаанд МҮОХ дээр санхүүгийн бие даасан комисс гаргаж, олон улсын мэргэшсэн байгууллагуудаар аудит хийлгүүлэн нээлттэй, шилэн байгууллага болгохоор ажиллаж байна.

Ер нь цаашдаа Монголын олимпын хөдөлгөөнийг багш дасгалжуулагч, тамирчид дээрээ суурилсан, хүйсийн тэгш байдлыг хангасан, тамирчдын мэргэжлийн карьерын дараах зөвлөгөө, сургалтын тогтолцоог бий болгох чиглэлээр ажиллах болно.

Залуу хүний хувьд аль болох гэрэл гэгээтэй, ирээдүйг харсан ажлуудыг бодож, төлөвлөж, хийхийг зорьдог. Бусад залуучууддаа ч тэгж зөвлөдөг. МҮОХ-нд болон спортын салбарт маань олон сайхан залуучууд байдаг мөн туршлагатай мэргэжилтнүүд ч бий. Тэдэнтэйгээ нэгдмэл бодлоготойгоор хамтран ажиллаж, үлгэр жишээ олимпын хороо болгох зорилготой байгаа.

-Сүүлийн асуулт. ОУОХ-нд улс бүр төлөөлөлтэй байх боломжгүй байдаг. Монгол Улс гишүүнтэй болсноор бидэнд ямар давуу тал үүсэж байгаа бол?

-Миний хувьд үүрэгт ажилдаа ороод дөнгөж хоёр жил л болж байна. Анх удаа ОУОХ-ны гишүүний хувиар өвлийн олимпод оролцож байна. Энэ удаа олон спортын зүтгэлтнүүдтэй уулзаж, санал солилцох боломж гарлаа. Үүний үр дүнд төрөл бүрийн шинэ хамтын ажиллагаанууд үүсэх нөхцөл бүрдэж байна.

Нөгөө талаас ОУОХ-ны томоохон шийдвэрүүдийг гаргахад Монгол Улсаас нэг саналын эрхтэй байна гэдэг манай спорт холбоодод ихээхэн давуу тал олгож байгаа гэж хэлж болно. Миний хувьд ч ОУОХ-ны гишүүний хувиар Монгол Улсдаа спортын бүхий л төрлүүдийг хөгжүүлэх, дасгалжуулагч, багш, баг тамирчдаа бэлтгэл сургуулилалт, сургалтуудад хамруулах, спортын дэд бүтцээ сайжруулах чиглэлээр олон талт хамтын ажиллагаа явуулах боломж илүү нээллтэй болсон.

Олимп, дэлхийн хэмжээний том наадмын эрхийн төлөө өрсөлдөж буй бусад улс орнуудын хувьд манайхтай хамтын ажиллагаагаа нэмэгдүүлж, хамтарсан бэлтгэл сургуулилалт зохион байгуулах, төсөл хэрэгжүүлэх зэргээр ойр ажиллах нөхцөлийг эрэлхийлэх нь эрс нэмэгдэж байгаа нь мэдрэгдэж байна гэдгийг МҮОХ-ны гишүүд маань онцолж байсан.

Монгол Улс, МҮОХ-ноос ОУОХ-нд төлөөлөлтэй байгаа нь нэг хувь хүний гишүүнчлэлийн асуудлаас илүү Монголын спортын салбар дэлхийн олон улс оронтой хамтын ажиллагаагаа улам идэвхжүүлж, баг, тамирчдынхаа бэлтгэл сургуулилтыг тэдэнтэй хамтран хийх улмаар олимпын тэнгэрт Монгол Улсын маань алтан соёмбот далбаа олон олон удаа өргөгдөж төрийн маань сүлд эгшиглэх боломж нэмэгдэхэд хувь нэмэрээ оруулах өндөр хариуцлага гэж хүлээн авч ажиллаж байна.

-Танд баярлалаа. Амжилт хүсье.

Ярилцсан Р.Хишигжаргал  

Эх сурвалж:  Монголын Үндэсний Олимпын Хороо - MNOC 

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Тод индэр

Б.Одбаяр: Туулын хурдны зам түгжрэлийг бууруулах, амьдралын чанарыг дээшлүүлэхэд өндөр үр өгөөжийг авчирна

Огноо:

,

Нийслэлийн авто замын сүлжээг өргөтгөж, түгжрэлийг бууруулах Туулын хурдны зам төслийг Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх 24 мега төслийн хүрээнд хэрэгжүүлж байна. Тус төслийн бүтээн байгуулалтын ажлын гүйцэтгэгчээр Хонгконгийн “ХаоЮань групп” ХХК шалгарч, ажлыг эхлүүлэхэд бэлэн болсон. Үүнтэй холбогдуулан нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын дарга Б.Одбаяраас зарим зүйлийг тодруулж, ярилцлаа.

-Монгол Улсад анх удаа хот доторх Туулын хурдны замын хэмжээний томоохон авто замын бүтээн байгуулалтыг эхлүүлэхэд бэлэн болжээ. Аливаа ажлын эхлэх хүртэлх зам хамгийн урт гэдэг. Туулын хурдны замыг барьснаар яг ямар үр дүн гарах юм бэ?

-Туулын хурдны замыг барих гүйцэтгэгчийг олон улсын нээлттэй тендерээр шалгаруулж, Хонгконгийн ““ХаоЮань групп” ХХК шалгарч, гэрээний хэлэлцээрт ороход бэлэн болоод байна. Ирэх долоо хоногт буюу наймдугаар сарын эхээр авто замын ажлыг эхлүүлнэ. Туулын хурдны замын тендер сонгон шалгаруулалтыг 2025 оны нэгдүгээр сард зарлаж, ТЭЗҮ-ийг шинэчлэн боловсруулах, замын трассын бодит судалгаа, олон улсын туршлага судлах, газар чөлөөлөх зэргээр бэлтгэл ажлууд хийгдэж ирлээ. Нийслэл 2025 оныг “Бүтээн байгуулалтын жил”-ээр нэрлэж, хотод хамгийн их тулгамдаад байгаа түгжрэл, агаарын бохирдол, эрчим хүч зэрэг асуудлыг шийдвэрлэхээр 24 мега төслийг гараанаас гаргаж байгаагийн нэг нь Туулын хурдны зам. Туулын хурдны зам, Шинэ тойрог замтай хамтаар баригдсанаар түгжрэлд хамгийн өндөр үр дүнгээ үзүүлж, нийтдээ 40 гаруй хувиар түгжрэлийг бууруулна. Энэ бол маш том үр дүн гэж үзэж, хүлээлт өндөр байна.

-Туулын хурдын замын техникийн үзүүлэлтээс товч дурдвал?

-Үндсэн авто замын урт 32 км, үндсэн авто замын эгнээ 6, хоёр түвшний огтлолцол бүхий гарц уулзварыг 7 байршилд шийднэ. Хоорондын зай нь 3-7 км байна. Үндсэн авто замаас гадна холбоос замуудыг барина гэсэн үг. Нийт 9.8 км урт гүүрэн байгууламж, 4 байрлалд туннель барина. Авто замаар дамжих тооцоот хурдыг 80-100 км/цаг гэж тооцоолж байна. Туулын хурдны зам дангаараа замын хөдөлгөөний дундаж хурдыг 13.5 хувиар нэмэгдүүлнэ.

-Байршлын хувьд яг хаанаас хаа хүртэл гэж төсөөлөх вэ?

-Ерөөсөө л хотын зүүн зах буюу Улаанбаатар-Налайх чиглэлийн авто замаас Баруун аймаг руу салдаг аюулгүйн тойрог хүртэл Улаанбаатар хотын урдуур буюу Богд уулын энгэрээ дагаж 32 км тасралтгүй үргэлжилнэ. Дундуур нь 7 орц гарцтай. Олон улсын экспресс зам байдлаар гэрлэн дохиогүй үргэлжилнэ гэж тооцоолж байгаа. Хурдны зам дундуур орц гарцыг шийдэж өгснөөр Энхтайваны гүүр, Яармагийн гүүр, Наадамчдын гүүр, Сонсголонгийн гүүр зэргээр дамжин өнгөрөх Улаанбаатар хотын төвийн хэсгийн ачааллыг хуваалцаад зогсохгүй одоогийн асуудал болоод байгаа Нисэх, Яармагийн түгжрэлийг арилгана гэж тооцож байна.

-Туулын хурдны замыг хэдий хугацаанд барих вэ. Нэгэнт бариад эхлэх нь тодорхой болсон учраас санхүүжилтийн хувьд л асуудал үүсэхгүй бол барьчих боломжтой санагдаж байна?

-Туулын хурдны замыг богино хугацаанд өндөр үр дүнтэй барьж байж л түгжрэлийг бууруулна. Энэ хүрээндээ бид Улаанбаатар хотын хэмжээнд 2024 онд өмнөх 10 жилийн хугацаанд баригдсан авто замуудаас ч урт авто замыг шинэчилсэн. 2025 онд ч хурдны замтай, олон түвшний огтлолцлол замтай болохын тулд нэгдүгээр түвшний авто замуудын шинэчлэл үргэлжлээд явж байна. Санхүүжилтийн тал дээр барилгын ажил нийт 2.3 наяд төгрөгийн төсөвт өртөгтэй. Нийт өртөгт үндсэн авто зам, гүүр туннель, шугам сүлжээний ажил болон бусад ажлууд  багтана. Энэ онд 500 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг шийдсэн. Гүйцэтгэгчээ шалгаруулчихлаа. Ажил явуулахад асуудал байхгүй. 2028 оны наймдугаар сард Туулын хурдны замын зорчих хэсгийн хөдөлгөөнийг нээхээр төлөвлөсөн.

-Туулын хурдны замын барилгын ажлыг гүйцэтгэх Хонгконгийн “ХаоЮань групп” ХХК-ийн талаар хүмүүс их сонирхож байгаа байх. Хэр туршлагатай компани юм бэ?

-Туулын хурдны замын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендерт 4 компаниас шалгарсан нь “ХаоЮань групп” ХХК. Энэ компани нь 2008 онд Хонгконгт бүртгэгдсэн. Инженер, худалдаа, логистик, эрчим хүч, ашигт малтмал, хөдөө аж ахуй, авто зам гээд олон салбарт бүтээн байгуулалт хийдэг туршлагатай. Европ, Ази, Африк, Ойрхи Дорнодын улсуудад 10 гаруй салбар компанитай. Малайз, Ангол, Этиоп, Серби, Казахстан, Хятад, Хонгконгт дэд бүтцийн болон хурдны замын төслүүд хэрэгжүүлж байсан. Хүлээлгэж өгсөн төслүүдээс нь дурдвал, Ангол улс Мозамбикийн төмөр замын төсөл, Ангол улс Луандагийн олон улсын шинэ нисэх онгоцны буудлын төмөр замын салбар шугам ба шугамын дагуух таван нэгдсэн төв станцын төсөл, Сербийн 253 км хурдны зам болон E763 хурдны зам, Серби-Унгар-Сербийн төмөр замын төсөл, Казахстан Кама хурдны замын төсөл, Малайзын KKIP баталгаат орон сууцны төсөл, Ангол улсын Онджива хотын усан хангамжийн төсөл, Малайз улсад байгаль орчныг хамгаалах технологи бүхий аюултай хог хаягдлыг боловсруулах иж бүрэн үйлдвэрийн төслийг хэрэгжүүлж байсан. Олон улсын инженерийн салбарт төлөвлөлт, зураг төсөл, барилгын ажлын болон төслийн удирдлагын тэргүүлэх чадвартай. Дотоод, гадаадын олон компани, банк, даатгалын байгууллагатай урт хугацааны тогтвортой хамтын ажиллагаа тогтоосон бөгөөд жилд 2 тэрбум ам.долларын үйлдвэрлэлийн хүчин чадалтай. Туулын хурдны замыг барьж ашиглалтад хүлээлгэн өгөх бүрэн бололцоотой компани гэж үзэж, шалгуур үзүүлэлтүүдтийг хангасан учраас сонгосон.

-Хотоо тойроод 32 км урт үргэлжлэх хурдны замтай болчихвол мэдээж хэнд ч таатай, жинхэнэ бүтээн байгуулалт болно гэж бодож байна?

-Тэгэлгүй яах вэ. Туулын хурдны замаар түгжрэлийг бууруулаад зогсохгүй шүү дээ. Цаашид энэ хэмжээний бүтээн байгуулалтыг улс орондоо хийж чадах юм байна гэсэн урам зориг ч болно. Тиймээс нийслэлийн удирдлага, баг, хамт олон хичээж ажиллаж, төслөө амжилттай хэрэгжүүлнэ. Туулын хурдны зам түгжрэлийг бууруулахаас гадна эдийн засгийн хувьд ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, түгжрэлээс үүдэлтэй алдагдсан боломжийг нөхөх, эдийн засгийн эргэлтэд эерэг нөлөөтэй. Жишээлбэл, Улаанбаатар хотын иргэд цаг хугацаа, ажиллах боломж, түлш зэргээ түгжрэлд зарцуулдаг учраас нэг цагт 6500 төгрөг, жилд 3 их наяд төгрөгийг түгжрэлээс болж алддаг байна. Туулын хурдны зам төслөөр энэ алдагдсан боломжийн өртгийг нөхнө. Ингэснээр иргэдийн амьдралын чанар сайжирна. Гол нь стрессгүй амьдарна. “20 минутын хот” төлөвлөлтийг дэмжинэ. Азийн авто замын сүлжээний хөгжлийг дэмжиж, Улаанбаатар хотыг тойрон гарах тасралтгүй хөдөлгөөн бий болсноор хотын төвийн агаарын бохирдлыг бууруулахад ч хувь нэмрээ оруулна. Олон талын ач холбогдолтой төсөл бол Туулын хурдны зам юм.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод индэр

"Монгол дархан: өв, урлахуй" тусгай үзэсгэлэнд 60 уран бүтээлч 130 гаруй бүтээлээ дэлгэлээ

Огноо:

,

Монгол дархны уламжлалт өв, соёлыг хадгалан хамгаалах, судлан шинжлэх, олон нийтэд сурталчлан таниулах, түгээн дэлгэрүүлэх, соёлын биет бус өвийг өвлөн уламжлагч ахмад дархчуудыг хөхиүлэн дэмжих, тэдний мэдлэг ухааныг хойч үедээ өвлүүлэн уламжлуулах зорилгоор “Монгол дархан: өв, урлахуй” тусгай үзэсгэлэ2025 оны долоодугаар сарын 04-ний өдөр Чингис хаан Үндэсний музейд нээлтээ хийлээ.

Өдгөө дөрөв дэх жилдээ зохион байгуулж буй уг үзэсгэлэнг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийн ивээл дор Өндөр гэгээн Занабазарын мэндэлсний 390 жилийн ойг тохиолдуулан дэлгэж байгаа онцлогтой.  

“Монголчуудын түүхэнд дархчуудын оролцоо” сэдвийн дор болж буй тус үзэсгэлэнд Монгол, Буриадын 60 уран бүтээлч, дархан 138 бүтээлээр үзэсгэлэнгээ дэлгэсэн юм. Ийнхүү ардын, шашны, чимэглэлийн урлал болон чөлөөт уран бүтээл зэрэг дөрвөн төрлөөр бүтээлүүдийг хүлээн авч, шилдэг 20 бүтээлийг шалгарууллаа.

Шилдгийн шилдэг дөрвөн бүтээлч:

  • Хүрэл цутгуурт алтан шармал “Цагаан дарь эх” – “Занабазарын хийц” ТББ;
  • “Мөнгөн цар аяга” – Уран дархан Б.Баярсайхан;
  • Луун сийлбэртэй, алтан шармал “Ган хэт хутга” – Уран дархан Н.Бат-Эрдэнэ;
  • “Хүннү эмээл” – “Мөнгөн талст” урлангийн бүтээл тус тус шилдгийн шилдгээр шалгарлаа.

Уран бүтээлч Д.Энхдаваа “Би уг үзэсгэлэнд дөрвөн бүтээл дэлгэснээс “Хас Эрдэнэ” гэх бүтээлээрээ шилдэг уран бүтээлч шагналыг хүртлээ. Ган сийлбэрээр урласан уг бүтээлээ орчин цагийн хийцээр алмас эрдэнийн 15 шигтгээ шигтгэн хийсэн. Очир алмас нь тухайн айл гэр, хувь хүний эд хөрөнгийг хамгаалахаас гадна өнө мөнх, өргөн дэлгэр байхыг бэлгэддэг. Мөн хэт хутга нь монгол эр хүний гоёлын нэгэн чухал зүйл бөгөөд үе удамдаа өвлүүлэн үлдээдэг гэдгээрээ эрхэм ач холбогдолтой” хэмээв.

Уран бүтээлч Г.Эвсанаа “Уг үзэсгэлэнд хоёр дахь жилдээ уран бүтээлээ дэлгэж байна. Утсан сүлжмэл, хөөмөл хоёрыг хослуулан XIII-XV зууны үеийн хатдын эдэлж хэрэглэж байсан зүйлсээс санаа аван “Хатан эмээл” хэмээх бүтээлээ туурвисан” гэлээ.

Үзэсгэлэнг Чингис хаан Үндэсний музейд долоодугаар сарын 4-20-ны өдрүүдэд дэлгэнэ.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод индэр

П.Батчимэг: Цахилгаан скүүтерийг 16-гаас дээш, цахилгаан дугуйг 18-аас дээш насныхан жолоодно гэж хуулийн төсөлд тусгасан

Огноо:

,

Улсын Их Хурлын даргын 76 дугаар захирамжаар Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор цахилгаан дугуй, суррон, цахилгаан скүүтерийн хэрэглээг зохицуулах талаар санал, дүгнэлт гаргах, холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг өнгөрсөн оны 09 дүгээр сард байгуулагдсан. Тус ажлын хэсгийн ахлагч, Улсын Их Хурлын гишүүн П.Батчимэгээс хуулийн төслийг боловсруулах явцын талаар тодрууллаа.

-Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж буй гол зорилго нь юу вэ?

-Хүн амын хэт төвлөрөл, хотжилт, авто замын түгжрэлээс үүдэлтэйгээр Нийслэл Улаанбаатар хотод нийтийн хэрэглээний цахилгаан скүүтер түрээсийн шинэ төрлийн үйлчилгээ бий болж, иргэдийн хэрэглээг өсгөж байна. Гэвч үүнийг дагаад цахилгаан дугуй /суррон/, цахилгаан скүүтерээс унаж бэртэх, явган зорчигч, автомашин, унадаг дугуй, мотоциклтэй мөргөлдөж зам тээврийн осол гэмтэлд өртөх, иргэдийн аюулгүй, тайван зорчих эрхэд нөлөөлөх, өөрийн болон бусдын амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд хохирол учруулах явдал ихсэж байна.

Улаанбаатар хотод өдөрт дунджаар 700-800 мянган тээврийн хэрэгсэл авто замын хөдөлгөөнд оролцдог гэсэн статистик мэдээлэл бий. Үүний хажуугаар шинэ тутам гарч ирж буй цахилгаан тээврийн хэрэгслүүд ямар ч зохицуулалтгүйгээр замын хөдөлгөөнд оролцож байна. Иймд төрөөс иргэнийхээ амьд явах, эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах үндсэн эрхийг хангах, хүүхдийн ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд хамгаалах “хууль зүйн баталгааг” бий болгох үндсэн үүргийн хүрээнд зайлшгүй хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах шаардлагатай байгаа юм.

-Уг хуулийн төслийг боловсруулахад бусад улсын туршлагыг судалсан уу?

-Манай ажлын хэсэг өнгөрсөн сард Бүгд Найрамдах Казахстан Улсад ажиллаж, туршлага судлаад ирсэн. Тус улсын байгаль цаг уурын онцлог, түгжрэл, цахилгаан тээврийн хэрэгслийн хэрэглээ зэрэг нь манай улстай төстэй юм билээ. Түүнчлэн цахилгаан скүүтер, цахилгаан дугуйг Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульдаа 2023 оны 06 дугаар сард  өөрчлөлт оруулж, баталсан гэдгээрээ онцлогтой. Тус хуулиар цахилгаан скүүтер, жижиг цахилгаан тээврийн хэрэгсэл хэмээн тодорхойлсон байдаг. Манай ажлын хэсэг хуулийг боловсруулж батлуулсан салбарын яам тамгын газар, энэ чиглэлд бизнес эрхэлдэг компаниудын төлөөлөлтэй уулзсан. Ингэхдээ Астана, Алматы гэх томоохон хотуудад ажилласан. Алматы хотын тухайд авто замын нэгдүгээр эгнээг цахилгаан дугуй, скүүтер, мопедын зам болгож, тусгайлсан гэрлэн дохиотой болгож өгсөн нь сайн шийдэл байсан.

Казахстан улс цахилгаан скүүтерийг 25 км/цагаас хэтрэхгүй, зөвхөн 1 хүн унахад зориулагдсан, суудалгүй, 2 эсвэл 3 дугуйт тээврийн хэрэгслийг хэлнэ гэж тодорхой дурдсан байна билээ. Харин бидний хувьд тус улсын туршлагыг үндэслээд асуудлыг цогцоор нь шийдэх гээд зорьж байна.

-Хуулийн төсөлд орж буй өөрчлөлтийн талаар танилцуулахгүй юу?

-Товчхондоо цахилгаан скүүтерийг 16-гаас дээш, цахилгаан дугуйг 18-аас дээш насны хүн жолоодно гэж тусгасан. Мөн эдгээр тээврийн хэрэгслийн ангиллыг шинээр тодорхойлж, тээврийн хэрэгслийн техникийн дээд хурд, тээврийн хэрэгсэл зорчихыг зөвшөөрсөн замыг хуульчилна. Цаашлаад цахилгаан скүүтер, цахилгаан дугуйн жолоочийн эрх, үүрэг, жолоочид хориглох зүйлсийг тусгана. Мөн нийтийн хэрэглээний цахилгаан дугуй, цахилгаан скүүтерийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн эрх, үүрэг, тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл, шаардлагыг шинээр тодорхойлох юм.

-Цахилгаан скүүтерийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хувьд хуулийн төслийг хэрхэн хүлээн авч байна вэ?

-Үйлчилгээ эрхлэгчдийн зүгээс аль болох л хууль шаардлагагүй. Бид стандартаа баталчихвал мөрдөөд байж чадна гэдэг байр суурийг илэрхийлсээр байдаг. Гэхдээ хуулиар зохицуулж, хариуцлагажуулж үүрэгжүүлэхээс өөр аргагүй. Хууль баталж байж л бид шаардлага тавьж, хариуцлага нэхнэ. Одоо скүүтер түрээсийн бизнес эрхлэгчидтэй төрийн байгууллагуудын харилцаа нь албан бичиг солилцох хэлбэрээр өрнөж байна. Албан бичиг өгсөн гээд хариуцлага шаардах хууль эрх зүйн үндэслэл үүсэхгүй учраас хэн ч мөрдөж дагахгүй. Хууль баталж байж л хяналт зохицуулалтыг албажуулна. Хүний амь насны асуудал шүү дээ. Тээврийн цагдаагийн албаныхан скүүтер унасан иргэн гэдэг зам дээр хутга бариад гүйж байгаа хүнээс ялгаагүй байна хэмээн тодорхойлж байна. Яг голыг нь олсон тодорхойлолт шиг санагдсан.

-Хуулийн төсөл ямар шатанд явж байна вэ?

-Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулсантай холбогдуулан олон нийтийн хэлэлцүүлгийг зохион байгуулсан. Энэхүү хэлэлцүүлэгт иргэд, олон нийт, үйлчилгээ эрхлэгчид, холбогдох төрийн байгууллагуудын 100 гаруй хүн оролцож, санал бодлоо илэрхийллээ. Хэлэлцүүлгээс гарсан саналыг хуулийн төсөлд тусгасан. Манай ажлын хэсэг тус хуулийн төслийг өнгөрсөн оны 09 дүгээр сараас хойш боловсруулж, үндсэндээ Улсын Их Хурлын  намрын чуулганы завсарлагааны хугацаанд төвлөрч ажилласан. Үүний дүнд хуулийн төслийг 2025 оны 03 дугаар сарын 23-нд Улсын Их Хурлын Тамгын газрын d.parliament.mn/ сайтад байршуулж, https://d.parliament.mn/tusul/c618cdf9-42ec-4c4d-875c-8c3e79b93795 олон нийтээс санал авч, /2025.04.15/-нд  Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт санал авахаар хүргүүлсэн.

Засгийн газрын ирүүлсэн саналыг хуулийн  төсөлд тусгаж эцэслэхээр бэлтгэж байна. Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Улсын Их Хурлын энэ хаврын чуулганы хугацаанд өргөн барихаар бэлтгэж байна.

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Тод мэдээ14 цаг 26 минут

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Рогуны усан цахилгаан станцын бү...

Тод мэдээ14 цаг 29 минут

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Парламентын дарга нарын дэлхийн 6-р баг...

Тод мэдээ14 цаг 31 минут

Ерөнхий сайд “Чойр-Мандалговь-Арвайхээр” төслийн Арвайхээрийн хо...

Тод мэдээ14 цаг 34 минут

Сэлбэ голын үерийн хамгаалалтын түшиц хана барих ажлыг наймдугаар са...

Тод мэдээ14 цаг 36 минут

Улаанбаатар трам төслийг хэрэгжүүлснээр замын хөдөлгөөний дундаж хур...

Тод мэдээ14 цаг 54 минут

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч “Алт-3” аяныг хэрэгжүүлэх УИХ-ын тогтоо...

Тод мэдээ15 цаг 1 минут

Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хууль бус эргэлттэй тэмцэх ...

Өнөөдөр15 цаг 8 минут

УБЦТС: Энэ долоо хоногт хийгдэх засварын хуваарь

Өнөөдөр15 цаг 9 минут

Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан

Тод мэдээ2025/07/25

Түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын ашиглалтын улмаас эвдэрсэн Биоком...

Тод мэдээ2025/07/25

Тэмээтэй хөшөөний уулзвараас Зайсангийн гүүр хүртэлх авто замыг хааж...

Тод мэдээ2025/07/25

Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угс...

Тод мэдээ2025/07/25

Гаалийн үйлчилгээг хялбаршуулах чиглэлээр дэд ажлын хэсгийн уулзалт ...

Тод мэдээ2025/07/25

"Өндөр гэгээн - Даншиг наадам"-ын хөтөлбөр

Тод мэдээ2025/07/25

Туулын хурдны замын газар чөлөөлөлт үргэлжилж байна

Тод мэдээ2025/07/25

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Өнөөдөр2025/07/25

Улаанбаатарт өдөртөө 23 хэм дулаан

Тод мэдээ2025/07/24

ЗГ: Орон сууцны санхүүжилтийн тусгайлсан банк байгуулна

Тод мэдээ2025/07/24

ЗГ: Хар тамхи, мансууруулах бодистой холбоотой гэмт этгээдэд хүлээлг...

Тод индэр2025/07/24

Б.Одбаяр: Туулын хурдны зам түгжрэлийг бууруулах, амьдралын чанарыг ...

Тод мэдээ2025/07/24

Дунд гол орчмын хог хаягдлыг долоодугаар сарын 24, 25-нд цэвэрлэнэ

Өнөөдөр2025/07/24

Улаанбаатарт өдөртөө 30 хэм дулаан

Өнөөдөр2025/07/24

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсад хийх төр...

Тод мэдээ2025/07/24

АТГ: Л.Оюун-Эрдэнийн хүү О.Тэмүүлэнгийн зарцуулсан хөрөнгийн эх үүсв...

Өнөөдөр2025/07/24

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/07/23

Хүүхдийг эцэг, эх, асран хамгаалагчийн зөвшөөрөлгүй хурдан морь унуу...

Тод мэдээ2025/07/23

Дүүжин замын тээврийн барилга угсралтын ажил 33 хувьтай үргэлжилж ба...

Тод мэдээ2025/07/23

Х.Нямбаатар: Дүүргүүдийн ажил нийслэлээс гаргаж буй бодлого, шийдвэр...

Тод мэдээ2025/07/23

Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл наймдугаар сарын 4-нд эхэлнэ

Тод мэдээ2025/07/23

Телеграммаар холбогдон 13 сая төгрөгөө залилуулжээ

Санал болгох