Тод мэдээ
Гурван дүүрэг дамнасан цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулна
Улаанбаатар хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө-2040 бодлогын баримт бичигт нийцүүлж, төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааны зарчмаар “Шинэ Улаанбаатар баруун терминал” төслийг хэрэгжүүлэх гэж байна. Энэ төсөл нь “Баруун терминал”-ын цогцолбор, 5.5 км урттай Туул гол дамнасан гүүр бүхий эко өргөн чөлөө-авто зам, Ард түмний цэцэрлэгт хүрээлэн зэрэг гурван үндсэн төслөөс бүрдэнэ.
Улаанбаатар хотыг баруун зүгт тэлж хөгжүүлэх энэхүү төсөл нийтдээ 10 мянга гаруй га талбайг эзлэх бөгөөд нийслэлийн Сонгинохайрхан, Баянгол, Хан-Уул дүүргийг дамнан хэрэгжих юм. Нийслэл хотын барилгажсан талбар 1990 га орчим талбайг эзэлдэг учраас нягтрал, түгжрэл их байдаг. Тиймээс ч “Шинэ Улаанбаатар баруун терминал” төслийг хэрэгжүүлэх нь ач холбогдол өндөртэйг холбогдох мэргэжилтнүүд тодотгож байна. Төсөл хэрэгжүүлэх талбарт хөнгөн хийцтэй барилга байгууламж, үйлдвэрүүд оршдог юм.
Нийслэлийн удирдлагууд болон холбогдох албаныхан өчигдөр дээрх төслийн хүрээнд байгуулах цэцэрлэгт хүрээлэнгийн газарт ажилласнаас гадна Драгоны уулзвараас Нүхтийн уулзвар хүртэл барих босоо тэнхлэгийн замын трасстай танилцлаа. Мөн үеэр Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар:
-Нийслэлийн дүүрэг бүрд бүтээн байгуулалтын ажлууд эрчимжиж, ард иргэдийн ая тухыг хангасан цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулж байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх тэрбум мод тарих хөдөлгөөнийг НҮБ-ын чуулган дээр зарласан. Үндэсний хэмжээний энэхүү бодлогын шийдлийн хүрээнд ногоон байгууламжийг цогц байдлаар шийднэ. Зөвхөн энэ талбарт гэхэд эхний ээлжид 30 га, дараа нь 70 га, нийтдээ 100 орчим га талбайд ногоон байгууламж бүхий Ард түмний цэцэрлэгт хүрээлэнг байгуулах юм. Сонгинохайрхан, Баянгол, Хан-Уул дүүргийн иргэд чөлөөт цагаа ая тухтай өнгөрөөх боломжийг олгоно. “Эртэч Монгол” хөдөлгөөний хэрэгжилтэд ч нөлөөлөх цэцэрлэгт хүрээлэнг бий болгохоор санаачилга гараад байгааг дурдах нь зүйтэй болов уу. Ногоон байгууламжийн мэргэжилтэн, дендрелогич нар хотынхоо өнгө үзэмжийг нэмэгдүүлэхэд гар бие оролцох санал гаргаж байгаад талархаж байгаагийн сацуу цаашид ч хувийн хэвшлийнхний санаачилга нэмэгдэнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Үндэсний хэмжээний томоохон бүтээн байгуулалтыг хот бодлогын хэмжээнд бүрэн дүүрэн дэмжиж байгааг хэлье. Улаанбаатар хотын ирээдүй гэрэл гэгээтэй байна гэдэгт итгэлтэй байна. “Улаанбаатар хотыг 2050 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөө”-г удахгүй Засгийн газар, УИХ-аар хэлэлцүүлнэ. Хотын дараагийн 30 жилийн төлөвлөгөөний алдаа, оноог хэлэлцүүлж батлуулах их ажил биднийг хүлээж байна.
Нийслэлийн баруун бүс болох Яармаг, Нисэх, Сонсголон, Гурвалжингийн гүүрнээс баруун тийш Өнөр бүс, Өнөр хорооллын арын дэнж, 22-ын товчооноос эргээд Сонгинохайрхан уулын бэлийг багтаасан 10 мянга гаруй га талбарт нийт 800 мянгаас нэг сая хүн амьдран суух хотын төлөвлөлтийг хийсэн. Энэхүү хотод хонгилын системийг байгуулахаас аргагүй. Урин дулааны улирал ирэхээр шугам сүлжээ засварлах гэж халуун ус тасаллаа, барьж байгуулсан замаа сэтэллээ хэмээн шүүмжилдэг. Тиймээс ирэх 30 жилийн төлөвлөлтийг шинжлэх ухаанч байдлаар төлөвлөж байгаа. Өнөөдрийн хувьд бид тэрхүү шинэ хотын тохижилтын хамгийн түрүүнд хийгдэх босоо чиглэлийн авто замын трассыг үзэж байна. Түгжрэл бууруулж, төвлөрөл сааруулахад онцгой нөлөөтэй энэхүү зам бол хөгжлийн зам байх юм. Яармаг орчмын түгжрэлийг бууруулахын дээр автобусны том терминал байгуулахад дөхөм болох зам. Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтад хувийн хэвшлийг дэмжиж, өргөн хүрээгээр оролцуулах бодлогыг бид барьж байна. Энэ бодлогод ч нийцсэн нэгэн сайхан бүтээн байгуулалтыг хийнэ гэдэгт итгэлтэй байгаа гэлээ.
Шинээр барьж байгуулах 5.5 км авто замын трасст аж ахуйн нэгжүүдийн эзэмшлийн газрыг аль болох хөндөхгүй байх талбарыг сонгосны дээр хувийн хэвшлийн санаачилгаар баригдах аж. “Драгон холдинг” ХХК-ийн ерөнхий захирал С.Баярт:
-Улаанбаатар хотод орхигдсон сул газрууд багагүй бий. Тэрхүү сул газруудыг дахин төлөвлөж, бүтээн байгуулалт хийх нь хамгийн оновчтой гэж үздэг. Ялангуяа ТЭЦ-3, ТЭЦ-4 орчмын энэхүү газар нь эрчим хүчний эх үүсвэртэйгээ ойрхон хамгийн үнэ цэнтэй газруудын нэг. Тэгсэн хэр нь дэд бүтцийн дутагдалтай хоцрогдож үлдсэн. Тиймээс хотын төвийн төвлөрлийг задалж, Яармаг, Нисэх чиглэлийн авто замын ачааллыг бууруулах үүднээс босоо тэнхлэгийн зам барих санаачилгыг манай компани нийгмийн хариуцлагын хүрээнд гаргаж байна. Сонгинохайрхан дүүргийн хөгжлийн гарц нь энэхүү босоо тэнхлэгийн авто зам гэж харж байгаа. Яармагийн Нүхтийн уулзвараас Геологийн төв лаборатори хүртэлх 5.5 км авто замын трассыг зураад байна. Энэ орчныг Сонгинохайрхан, Баянгол, Хан-Уул дүүргийн иргэдийн амарч зугаалдаг, ая тухыг хангасан цэцэрлэгт хүрээлэн болгоё гэсэн санаачилгыг мөн дэвшүүлж буй юм. Бидний хүсэлтийг хүлээн авч, хотын удирдлагууд уулзалт хийж байгаад талархаж байна гэлээ.
Гурван дүүрэг дамнан 600 га гаруй талбайг эзлэн байгуулах “Ард түмний цэцэрлэгт хүрээлэн” нь 10 хэсэгтэй байх бөгөөд эхний ээлжид 35.38 га талбайг тохижуулахаар төсөлд тусгажээ. Хэсэг тус бүр ландшафт архитектурын шинэлэг шийдэлтэй байх гэнэ. “Баруун терминал”-ын цогцолборын хувьд Драгон төвийн нэг өдөрт үйлчилж буй 10-50 мянган хэрэглэгчийн тоо 50 мянгад хүрч нэмэгдэх боломжтой аж.
Тод мэдээ
Хилийн зурваст зөвшөөрөлгүй нэвтэрч, хулгайн ан хийх гэж байсан иргэдийг саатууллаа
Хилийн цэргийн 0277 дугаар ангийн ... дугаар салбарын хариуцсан хэсэгт 2024 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдөр Завхан аймгийн Баянтэс сумын Хачиг багийн 6 иргэн 1 автомашин, 5 морин уналгатайгаар хулгайн ан хийх зорилготойгоор хилийн зурваст зөвшөөрөлгүй нэвтэрчээ.
Тус ангийн хилчид дээрх хэргийг илрүүлэн хуулийн дагуу шийдвэрлэлээ гэж Хил хамгаалах ерөнхий газраас мэдээллээ.
Тод мэдээ
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2025 оны Төсвийн тухай хуульд бүхэлд нь хориг тавилаа
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Гучин гуравдугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсгийг тус тус үндэслэн Монгол Улсын 2025 оны Төсвийн тухай хууль, хамт өргөн мэдүүлсэн болон холбогдуулан боловсруулж баталсан хууль тогтоомжид бүхэлд нь хориг тавилаа.
Энэ талаар Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Г.Занданшатар, Эдийн засгийн бодлогын зөвлөх Б.Даваадалай, Ерөнхийлөгчийн Хэвлэлийн төлөөлөгч Ө.Золбаяр нар мэдээлэл өгөв.
2025 оны улсын төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй, алдагдалгүй батлах шаардлагатай, төсөвт тодотгол хийх тухай тогтоол баталсан нь хууль дээдлэх үндсэн зарчим зөрчигдөх нөхцөл бүрдүүлсэн гэсэн хоёр үндэслэлээр бүхэлд нь хориг тавилаа.
Ерөнхийлөгч, улсын төсөв нь эдийн засгийн болзошгүй хүндрэл, бэрхшээлийг хохирол багатай даван туулах нөөц боломж, хуримтлал нэмэгдүүлэх, үнэ, ханшийн өсөлтийг хязгаарлах, эдийн засгийн тогтвортой байдал, ард иргэд, аж ахуйн нэгж, татвар төлөгчдийн хэвийн үйл ажиллагааг хангах баталгаа болохыг тэмдэглэлээ.
Мөн гадаад зах зээлийн төлөв байдал, түүхий эдийн үнийн хэлбэлзлийг харгалзан, гадаад валютын улсын нөөц, төсвийн хуримтлалыг нэмэгдүүлэх, өрийг бууруулах зэрэг суурь зарчмыг анхаарч, мөчлөг сөрсөн төсвийн бодлого хэрэгжүүлж, алдагдалгүй төсөв батлах нь зүйтэй гэж үзлээ.
УИХ төсвийг хэлэлцэн батлахдаа Төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.4.1-д заасан “төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж, зарцуулах”, хуулийн 6.5.1-д заасан “төсөв хэлэлцэх, батлах үйл ажиллагааг нийтэд нээлттэй байлгаж, төсвийн төлөвлөгөө, гүйцэтгэл, тайлагналын талаар тогтоосон хугацаанд нийтэд ойлгомжтой, хүртээмжтэй байдлаар мэдээлэх”, мөн Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1.2-д заасан “төсвийн бодлого, стратегийн зорилт нь макро эдийн засгийн болон татварын тогтвортой орчныг бүрдүүлэх, инфляцийг хязгаарлахад чиглэсэн байх”, 5.1.6-д заасан “төсвийн хөрөнгийн хуваарилалт, байршуулалт, хэрэглээ нь эдийн засгийн үр ашигтай, нийгмийн ач холбогдолтой байх” гэсэн заалтуудыг бүрэн хангаагүй бөгөөд энэ нь хууль дээдлэх Үндсэн хуулийн зарчимд нийцэхгүй байгааг онцоллоо.
Мөн “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр”-т тусгагдсан “Төсвийн урсгал зардлын тэлэлтийг хязгаарлаж, төсвийн алдагдал, Засгийн газрын өрийн тусгай шаардлагыг хангана” гэсэн зорилтоо бодитой хэрэгжүүлж ажиллахыг санууллаа.
Төсвийн сахилга батыг чангатгах, үр ашигтай, хэмнэлттэй байх зарчимд нийцүүлэн төсвийн зардлыг бууруулах, чиг үүргийн давхардлыг арилгах, улс төрийн нам, эвслүүд сонгуулийн амлалтаа биелүүлэх зэрэг санал, шүүмжлэл гарч байгаа нь зүй ёсны шаардлага гэж Ерөнхийлөгч үзлээ.
УИХ 2025 оны Төсвийн тухай хууль баталсантай холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай 41 дүгээр тогтоол гаргасан.
Энэ нь ирэх оны төсөв Төсвийн болон Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд заасан зарчмуудыг бүрэн хангаагүй, төрийн мөнгөний бодлоготой нийцээгүй, төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж чадаагүй гэдгээ УИХ хүлээн зөвшөөрсөн хэрэг гэж Ерөнхийлөгч үзлээ.
2025 оны Төсвийн тухай хууль хүчин төгөлдөр болж, дагаж мөрдөж эхлээгүй, Төсвийн тухай хуулийн 34 дүгээр зүйлийн 34.1-д заасан тохиолдол үүсээгүй байхад тодотгол хийхээр тогтоол баталсан нь Үндсэн хуулийн Нэгдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн “. . . хууль дээдлэх нь төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим мөн” гэсэн заалтыг зөрчих нөхцөл бий болгосон.
Иймд Монгол Улсын 2025 оны Төсвийн тухай хууль, хамт өргөн мэдүүлсэн болон холбогдуулан боловсруулж баталсан хууль тогтоомжид бүхэлд нь тавьсан хоригийг холбогдох хуулийн дагуу хэлэлцэн шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.
Тод мэдээ
“Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд хэрэгжих дараагийн реформыг дэмжлээ
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2024 оны арваннэгдүгээр сарын 20-нд болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэлээ.
“Эрдэнэс Монгол” нэгдлээс хэрэгжүүлсэн манлайлал, засаглал, нэгдлийн үйл ажиллагаа, үр дүнг сайжруулах тогтолцооны шинэчлэл, Үндэсний баялгийн санг бүрдүүлэх реформын хүрээнд авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар Засгийн газрын гишүүдэд танилцууллаа.
“Эрдэнэс Монгол” нэгдэл засаглал, үйл ажиллагааны менежментээ сайжруулж тогтолцооны шинэчлэлийг хэрэгжүүлж ажилласны үр дүнд 2023 онд 599.6 мянган тонн зэсийн баяжмал, 35.1 сая тонн нүүрс олборлож, борлуулалтын орлого 14.9 их наяд, цэвэр ашиг 4.5 их наяд төгрөгт хүрч, улс болон орон нутгийн төсөвт 4.5 их наяд төгрөгийн татвар төвлөрүүлжээ. Энэхүү амжилтын үр дүнд гадаад валютын албан нөөцийн 77 хувь буюу 3.6 тэрбум ам.долларыг Монгол банканд төвлөрүүлж, нэгдлийн толгой компани 200.0 тэрбум, нэгдлийн хэмжээнд 394.0 тэрбум төгрөгийн хуримтлагдсан өр төлбөрийг төлж барагдуулжээ.
Нэгдлийн үйл ажиллагаа сайжирч, санхүүгийн үзүүлэлт дээшилсэн нь “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцаа эзэмшигчдэд ногдол ашиг хуваарилах боломжийг бүрдүүлж тус компанийн 2022, 2023 оны цэвэр ашгаас ногдол ашиг хуваарилсан.
Түүнчлэн Монгол Улсын Үндсэн хуулийн суурь зарчмыг хангах, газрын хэвлийн баялгийн үр өгөөжийг Үндэсний баялгийн санд төвлөрүүлэх замаар иргэдэд тэгш, шударга хүртээх, түүний үр өгөөжийн дийлэнх нь ард түмэнд ногдож байх үзэл санааг хэрэгжүүлэх Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуулийг Улсын Их Хурлаар хэлэлцүүлэн батлуулсан нь Монгол хүн баялагтаа эзэн байх хууль эрх зүйн үндсийг бүрдүүлсэн төдийгүй “Эрдэнэс Монгол” нэгдлийн эрхзүйн байдал, тогтвортой үйл ажиллагааг явуулах эрхзүйн үндсийг бий болгосон юм. Хуулийн хэрэгжилтийн хангуулж 2024 онд “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл 500 тэрбум төгрөгийг Хуримтлалын санд төвлөрүүлснээр 10,000 айл өрх орон сууцны хөтөлбөрт хамрагдах боломжийг бүрдүүлсэн. “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл Үндэсний баялгийн сангийн орлогыг нэмэгдүүлэх дараагийн цогц шинэчлэлийн реформыг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна.
Танилцуулгатай холбогдуулан, Үндэсний баялгийн сангийн орлогыг нэмэгдүүлэх зорилгоор төрийн өмчит уул уурхайн компанийн засаглал, үйл ажиллагаа, үр ашгийг сайжруулах замаар хуримтлалын санд ногдох орлогыг нэмэгдүүлэх, эрдэс баялгийн үр өгөөжийг ард түмэнд тэгш, шударга хүртээхэд чиглэсэн цогц шинэчлэлийн реформыг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлж ажиллах,
"Ган үйлдвэрлэлийн цогцолбор", "Барилгын материал үйлдвэрлэлийн цогцолбор", "Нүүрс-химийн цогцолбор", "Жонш боловсруулах цогцолбор", "Кокс-химийн цогцолбор" үйлдвэрлэл, технологийн паркуудыг байгуулах газрыг улсын тусгай хэрэгцээнд авах асуудлыг эрчимжүүлэх,
Үйлдвэрлэл технологийн паркт эрхлэх үйлдвэрлэлийн салбар, үйл ажиллагааны чиглэл, бүтээгдэхүүний төрөл, паркийн байршлын жагсаалтад “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн хэрэгжүүлэх үйлдвэрлэл технологийн зургаан паркийг оруулах зэрэг асуудлыг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлэхийг үүрэг болголоо.
Мөн экспортыг эрчимжүүлэх, гадаад валютын орлогыг нэмэгдүүлэх зорилгоор “Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд Төрийн болон төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдүүдийн эзэмшлийн ачааны вагоны хуваарилалтыг нэмэгдүүлэх арга хэмжээ авч ажиллахыг холбогдох албан тушаалтнуудад даалгалаа.
