Бидэнтэй нэгдэх

Чөлөөт бүс

Пол Гоген : Бид өөр дээрээ мэдрэхээс нааш тэнэглэлийг ойлгодоггүй

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

Яаж ч бодоод тайлбарлах аргагүй, ухаан санаа, тэргүүнд багтамгүй хачин давхцал, тэнэглэлүүд хүний амьдралд тохиолдож байдаг. Эрхэм та уншаад стрессээ тайлаарай. Стресс үгүй бол амьдрал сайхан. Бас өөрт тохиолдсон зүйлээ бичээрэй.


Ш.Мюллер гэгч эмэгтэй тархины гэмтэлтэй, Т.Вегас гэгч эр тархины хөнгөн доргилттой, Б.Коркоран гэгч эр буйлны ноцтой гэмтэлтэй, П.Клесик гэгч эм баруун гарын хоёр хуруугүй болж эмнэлэгт иржээ.

Тодруулбал, Мюллер авхай нөхрөө ажилд нь машинаараа дөхүүлж үүдэнд нь ирээд түр баяртай гэж хэлээд үнсэхтэйгээ зэрэгцэн түрхэн зуур цээжээ нөхөртөө ил гарган харуулж, бяцхан айлгүйтээд авч л дээ. Яг энэ үед хажуугаар нь гарч явсан таксины жолооч Т.Вегас нь бүсгүйн нүцгэн цээжийг гэнэт хараад анхаарал алдан замын хажууд байсан шүдний эмнэлгийн ханыг мөргөж орхив. Эмнэлгт хүний шүд үзэж байсан эмч П.Клесик машин мөргөхөд үүссэн доргилтоос болж цочихдоо эмчлүүлэгч Коркораны буйлыг санамсаргүйгээр хүчтэй сэтгэн хатгаж гэмтээхэд Коркоран өвдсөндөө өөрийнх эрхгүй шүдээ тас зуугаад Клесик эмчийн хоёр хурууг тас хазаж орхижээ. Харин мөргөх үед шүдний эмнэлгийн хананаас багагүй хэлтэрхий бүлт үсрэд нүцгэн цээжээ нөхөр сэм харуулан айлгүйтсэн Ш.Мюллер бүсгүйн толгой дээрээс унаж тархины гэмтэл учруулсан байна.

Үүнээс ч тэнэг хачин тэнэг хэрэг бас гарна. Жишээлэхэд, Артур де Соузу Коэльо гэгч бразил эр 2010 оны нэгдүгээр сард машинаа хулгайгаас сэргийлэх мэргэн арга сэджээ. Түүний амьдардаг дүүрэгт нь машины хулгайч дэндүү олон болохоор ямар нэг арга сэдэхээс өөр гарцгүй байж л дээ. Ингээд ням гарагийн орой тэрээр гэрийнхээ үүдэнд тавьсан машинаа тойруулан төмөр торон хашаа хийгээд түүнээ өндөр хүчдэлд залгасан байна. Сайхан унтаж амраад даваа гарагийн өглөө ажилдаа явахаар гэрээс гараад харамсалтайгаар амиа алджээ. Яасан бэ гэхээр ням гарагийн орой нам унтаад өглөө сэрэхдээ машинаа тойруулан барьсан төмөр хашаагаа өндөр хүчдэлд залгасан гэдгээ таг мартан барьж аваад цахилгаанд цохиулсан хэрэг.

Ер нь санаад оромгүй элдэв тэнэг үйлдэл хийхэд хүргэдэг хамгийн гол зүйл нь архи, согтууруулах ундаа байдаг. Үүний нэг жишээ бол Америкийн бөглүү нутгийн хоёр ковбойд тохиолдсон энэ явдал юм. Хэргийн эзэн хоёр эрийн амьдардаг нутаг дахь суурин утсан холбооны компани шугамаа шинэлчэн сольж эхэлжээ. Ингэхдээ нэг хэсэг газар кабель зам доогуур тавигдах ёстой болов. Кабель тавьж байсан ажилтнууд эхлээд замын талыг нь гүнзгийлэн ухаад кабелийнхаа талыг нь тавьчихаад, нөгөө талыг машин гаргах зай үлдээв. Тэгээд ухсан хэсгийн тойруулан элдэв алаг тууз татаж, анхааруулах тэмдэгийг гамгүй өрж хаагуур эргэн тойрохыг сайтар заасан байжээ.

Гэтэл өглөө нь тэр нутгийн шериф буюу манайхаар бол хэсгийн төлөөлөгчийг кабель тавихаар ухсан нүхэнд машин уначихсан байна гэсэн мэдээ иржээ. Хэргийн газар ирсэн шериф, орон нутгийн оршин суугчид, утасны компаний ажилчид нь машиныг нүхнээс гарган хартал тэр хавьдаа уудгаараа алдартай хоёр кобвой эр дотор нь амьсгаа хураасан байхыг олжээ. Ингээд цугласан хүмүүс хэргийн газарт маш нарийн үзлэг хийв. Тэгтэл хоёр хүний амийг авч одсон гол буруутан нь талийгчад өөрсдөө болох нь тогтоогджээ.

Яасан бэ гэхээр мань хоёр жижиг хотынхаа бааранд тун ч манарталаа виски ууж байгаад нэлээд орой болсон хойно машиндаа суун гэрийн зүг, өөрөөр хэлбэл эдлэн газрынхаа зүг хөдөлжээ. Ингэж яваад нөгөө ухсан нүх, анхааруулах тэмдэг, тойрох чиг зэрэгтэй таарчээ. Тэгээд яг хажуугаар нь гарах гэж байгаад гэнэт хоёул нэгэн мэргэн арга сэдээд буцаад ухарч. Зүгээр нэг ухарсангүй машинаасаа бууж ирээд нөгөө сэрэмжүүлсэн алаг тууз, анхааруулах тэмдэг, тойрох чиг заасан тэмдэг зэргийн байрыг нь солиод машин явах ёстой газар тавьжээ. Өөрөөр хэлбэл тэдний дараа явсан машинтай хүнийг нүхэнд унаган бах таваа хангах гэсэн байна. Ингээд халамцуу хоёр ямар мундаг мэргэн арга сэдэв ээ гэж нэгнээ хөөргөсөөр машиндаа суугаад явахдаа өөрсдөө тэмдэгээ сольсон гэдгээ мартаа нүх унаж амиа алдсан хэрэг.

Ямар ч үнээр хамаагүй ашиг, орлого гэсэн хүсэл мөн л санаанд оромгүй тэнэглэл хийхэд хүргэдэг. Жишээлэхэд, 2006 онд хаягдал төмөр цуглуулж байсан гурван вьетнам эрийн хэрэг байна.

Яасан бэ гэхээр мань гурав хаягдал төмөр цуглуулж яваад нэгэн толгодыгн орой дээрээс дайны үеэс үлдсэн тэсрээгүй 250 кг жинтэй бөмбөг олжээ. Гурвуулаа ч өргөөд дийлэхгүй ийм хүнд төмөр олсондоо мань гурван вьетнам эр ихэд баярлсан нь гарцаагүй. Тэгээд хаягдал төмөр авдаг газар руу бага ч болов дөхүүлэхийн тулд толгойдын уруу өнхөрүүлэхээр шийджээ. Тэсрэх бөмбөг гэдэг янз бүрийн доргилтоос болж дэлбэрч байхаар бүтээгдсэн болохоор толгойн уруу өнхөрч эхэлмэгцээ дэлбэрч 5 метр орчим диаметртэй том бөгөөд гүн нүх үлдээн тэсрэхдээ хэргийн эзэн гурваас юм бараг үлдээгээгүй байна.

Зарим хүн нас ахисан ч ухаан суудаггүй нь харамсалтай. Жишээлэхэд, Ивица Плантнер гэгч өвөө юм. Тэрээр 2008 онд 68 нас зооглочихоод байсан аж. Галт тэрэг дөхөж ирэхээр машин замыг түр хугацаагаар хаадаг гэдгийг жолооч нар сайн мэднэ. Ингээд 2008 онд энэ өвөө ч бас Порш машинынхаа жолооны ард суугаад уртаас урт дараалалд зогсож байж л дээ. Гэвч хурдан сайхан машинтайдаа болсондоо ч тэрүү гэнэт галт тэрэг ирж амжихаас өмнө хаалтыг тойроод төмөр зам дээгүүр гарахаар шийдсэн байна. Ингээд урдах машинууд, замын хаалтыг хажуугаар шунганан гартал харамсалтай нь яг төмөр зам дээр тэгнээд гацаж орхижээ.

Яг тэр үед нь тун ч дөхөж ирээд байсан галт тэрэгнээс анхааруулах дохио өгч эхэлсэн нь мэдээж. Амь наана там цаана үед жолооч үнэтэй ч гэлээ машинаа орхин зугатаж амь гарах нь мэдээж. Өвөө ч бас машинаа хаян гарч гүйжээ. Гэхдээ замын нөгөө тал руу биш төмөр замын хөндлөвчийг даган галт тэрэгний өөдөөс гараараа даллан “зогсоорой, миний машин тэнд гацчихлаа” гэж орилсоор гүйсэн байна. Үр дүнд нь хөөрхий өвгөн ба машиныг галт тэрэг “будаа” болгосон нь ойлгомжтой. Яаж бодохоороо хэдэн мянган тонн хүнд галт тэрэгний цуваа хэдхэн метр яваад тормозлоно гэж бодсон юм бол бүү мэд.

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Чөлөөт бүс

Ариутгагч бодисыг сонгохдоо юу анхаарах вэ

Огноо:

,

Ариутгал халдваргүйтгэлийн бодис нь гадаргуу болон агаарт байгаа бактери, вирус, мөөгөнцөр зэрэг хортой бичил биетнийг устгахад ашигладаг бодис юм.
 
Ариутгагч бодисыг сонгохдоо хэд хэдэн шинж чанарыг анхаарч үзэх хэрэгтэй.
 
Микробын үр нөлөө: Ариутгагч бодис нь тодорхой бичил биетэн эсвэл бүлэг бичил биетнийг устгах чадвартай байдаг. Энэ нь ихэвчлэн ариутгалын бодисын үр нөлөөг тодорхойлдог “нян устгах шинжилгээ” гэж нэрлэгддэг туршилтаар хэмжигддэг.
 
Хордлого: Ариутгалын бодис нь хүн болон хүрээлэн буй орчинд хор хөнөөл учруулах чадвартай. Үүнийг амьтан дээр хордлогын туршилтаар чанарын шинжилгээ хийх эсвэл ариутгалын бодисын химийн шинж чанарыг судлах замаар тодорхойлж болно.
 
Хэрэглэхэд хялбар: Ариутгалын бодисыг хэрхэн савласан, хэрхэн хэрэглэх зэрэг ашиглахад хялбар байдаг. Зарим ариутгагч бодисууд нь урьдчилан хэмжсэн тунгаар байдаг бол зарим нь хэрэглэхийн өмнө усаар шингэлэх ёстой байдаг.
 
Олон нийтийн газар, гэр ахуйд яаж халдваргүйтгэл хийх вэ. 
 
1. Халдваргүйтгэл хийхийн өмнө заавал гар болон халдвар тарааж мэдэх хэсгээ бактерийн эсрэг савангаар угаагаарай дараа нь ариутгагч спиртэн цэвэрлэгчээр гараа ариутгаад резинэн бээлий өмсөх хэрэгтэй.
2. Тухайн газар агаарын солилцоо сайн хийх хэрэгтэй. Тиймээс 2-3 цагийн зайтай 10-15 минут орчим цонхоо онгойлгож агаарын солилцоо оруулаарай.
3. Гэр ахуйд ашиглаж болох ариутгагч бодис бэлтгэх үүнд: “лакс, ариутгагч спирт, хлорамин” байж болно.
4. Бэлтгэсэн ариутгагч бодисоо даавуу “ алчуур”-д шингээгээд “хаалганы бариул, угаалгын өрөө, гарын түшлэг, ширээ, сандал, унтраалга, цонх, хана” гэх мэт хүний байнга гар хүрдэг газруудаа арчиж цэвэрлэх хэрэгтэй.
5. Халдваргүйжүүлэхэд ашигласан бүх даавуу, алчуур болон халдваргүйжүүлэлтийн явцад үүссэн хог хаягдлыг зориулалтын уутанд хийж устгана.
6. Гэр ахуйн ариутгалын бодисуудыг ашиглахдаа заавал устай хольж ашиглахыг анхааруулж байна. Мөн түүнчлэн халдваргүйжүүлэлт бүрэн хийгдэж дууссаны дараа ариутгалын үед ашигласан бээлий болон амны хаалтыг тусгай уутанд хийж хаях хэрэгтэй. Дараа нь гараа бактерийн эсрэг савангаар сайтар угаагаарай.
 
Эх сурвалж: Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар
Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

2100 он гэхэд манай гарагийн цаг агаар 3.1 хэмд хүрч дулаарна

Огноо:

,

НҮБ-аас боловсруулсан тайланд дурдсанаар 2100 он гэхэд цаг агаар 3.1 хэмд хүрч дулаарна гэжээ.

Мөн Азербайжан улсад зохион байгуулагдах COP29 чуулганд улс орнууд утааны шинэчилсэн стратегийн талаар хэлэлцэхээр бэлтгэж байгаа талаар дурдсан байна.

2015 онд улс орнууд уур амьсгалын аюултай нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд цаг агаарын 1.5 С (2.7 F) хэмд байлгахаар Парисын хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан байдаг.

Ирээдүйд авах арга хэмжээ, өгсөн амлалтын дагуу агаарын хэмийг 2100 он гэхэд 2.6 хэмээс 2.8 хэм хүртэл өснө гэж тооцоолсон байдаг. Гэвч уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх тухай улс орнуудын амлалтуудын хэрэгжилтийг дүгнэдэг Emissions Gap /Агаарын бохирдолтой тэмцэх/ тайланд дурдсанаар улс орнууд 2100 он гэхэд аж үйлдвэржилтийн өмнөх үеийнхээс 3.1 С (5.6 F) хэмд хүрч дулаарна гэж дүгнэжээ.

Энэ үзүүлэлт нь сүүлийн гурван жилийн үр дүнгээс харагдаж байгаа юм. Тухайлбал, дэлхийн хүлэмжийн хийн ялгаруулалт 2022-2023 оны хооронд 1.3 хувиар нэмэгдэж, 57.1 гигатонн нүүрсхүчлийн хийтэй тэнцэх хэмжээний шинэ дээд түвшинд хүрсэн гэж тайланд дурджээ.

Уур амьсгалын өнөөгийн бодлого нь дэлхийн дулаарлыг энэ зууны эцэс гэхэд цельсийн 3.1 хэмээс давахад хүргэнэ гэж НҮБ-ын пүрэв гарагт гаргасан тайланд дурдсан. Цельсийн 3.1 хэм гэдэг нь арав гаруй жилийн өмнөх хэмтэй харьцуулахад хоёр дахин нэмэгдсэн хэм юм.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерриш "Бид дэлхийн бөмбөрцгийн маш нарийн олсны эрмэг дээр явж байна", түүнчлэн "Өндөр хөгжилтэй улс орны удирдагчид агаарын бохирдлын зөрүүг арилгахгүй бол бид цаг уурын гаралтай гамшигт үзэгдэлтэй хэрхэн тэмцэх талаар толгойгоо гашилгахад хүрэх нь байна" гэж мэдэгдэв.

"Хэрэв бид 2030 он хүртэл, ялангуяа G20-ийн гишүүн орнуудын хувьд дэвшүүлсэн зорилтод хүрэхийн тулд дорвитой арга хэмжээ авахгүй бол 2030 он хүртэлх цаг уурын өнөөгийн зорилтдоо хүрэхийн тулд авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний хувьд тийм ч их ахиц дэвшил гаргаагүй байна" гэж Шинжлэх ухааны ахлах редактор Энн Олхофф хэлсэн байна.

Тиймээс улс орнууд хүлэмжийн хийн ялгаруулалтыг бууруулах талаар илүү их анхаарал хандуулж, арга хэмжээ авах шаардлагатай тулгараад байна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ. 

Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

Тээврийн хэрэгслийн дугуйг улирлын нөхцөлд тохируулан сольж хэвших шаардлагатай

Огноо:

,

ЦЕГ-ын Тээврийн цагдаагийн албанаас гаргасан зам, тээврийн осол зөрчлийн статистик мэдээллээс үзвэл улсын хэмжээнд жилд гарч байгаа нийт ослын 57 хувь нь намар, өвлийн улиралд гарч байна.

Хүний амь нас хохирсон осол зуны улиралд их бүртгэгдсэн байхад намар, өвлийн улиралд ослын улмаас гэмтэл, бэртэл авах нь их байгаа нь эдгээр улиралд замын гадаргуунд өөрчлөлт орж, халтиргаа гулгаанаас хамааралтай зам тээврийн осол нэмэгддэг болохыг илэрхийлж байна.

Автотээврийн хэрэгсэл өмчлөгч, эзэмшигч нарын анхааралд сонордуулахад өөрийн эзэмшиж буй тээврийн хэрэгслийн дугуйг улирлын нөхцөлд тохируулан сольж хэвших шаардлагатайг дээрх тоо баримтууд харуулж байна.

Монгол Улсын Иргэний хуульд Өмчлөгч нь бусдад гэм хор учруулах замаар өмчлөх эрхээ урвуулан ашиглахыг хориглох тухай заалт байдаг.

Иймд автотээврийн хэрэгсэл өмчлөгч, эзэмшигч та бүхэн иргэний үүргээ биелүүлж гарч болзошгүй аюул ослоос сэргийлж улирлын нөхцөлд тохируулан тээврийн хэрэгслийн дугуйгаа сольж авто замын хөдөлгөөнд оролцохыг уриалж байна.

Өвлийн дугуйг сонгохдоо бид дугуйн дээр тэмдэглэсэн ашиглалтын нөхцөлийн дараах тодорхойлолтыг анхаарах шаардлагатай. 

Эх сурвалж: Автотээврийн Үндэсний Төв

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Өнөөдөр9 цаг 37 минут

Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун байна

Тод мэдээ11 цаг 29 минут

Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн сургалтад 300 албан хаагч оролцож байн...

Тод мэдээ11 цаг 33 минут

Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харг...

Тод мэдээ11 цаг 36 минут

Эдийн засагч, эрдэмтдээс бүрдсэн баг Нийгмийн даатгалын санд хяналт ...

Тод мэдээ12 цаг 1 минут

Газрын тосны хайгуулын Хэрлэнтохой XXVIII талбайд бүтээгдэхүүн хуваа...

Тод мэдээ12 цаг 4 минут

С.Амарсайхан: Цаг агаарын гэнэтийн аюултай үзэгдэлд бэлэн байх, хүлэ...

Өнөөдөр12 цаг 7 минут

МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэл мисс З.Номинзулыг хүлээн авч уулз...

Тод мэдээ12 цаг 9 минут

УИХ-ын Тамгын газрын дэд дарга Э.Лхагва Ханнс-Зайделийн сангийн Монг...

Тод мэдээ12 цаг 14 минут

Үндсэн хуулийн ойн хүрээнд зохион байгуулдаг Шатар сонирхогчдын Улсы...

Тод мэдээ12 цаг 18 минут

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн ...

Тод мэдээ12 цаг 20 минут

Хог шатсан дуудлага нэмэгдэх хандлагатай байна

Тод мэдээ2024/11/21

Хилийн зурваст зөвшөөрөлгүй нэвтэрч, хулгайн ан хийх гэж байсан иргэ...

Тод мэдээ2024/11/21

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2025 оны Төсвийн тухай хуульд бүхэлд нь хор...

Тод мэдээ2024/11/21

“Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд хэрэгжих дараагийн реформыг дэм...

Тод мэдээ2024/11/21

Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт ору...

Тод мэдээ2024/11/21

Канад улсын баруун бүс нутгийн Саскачеван, Манитоба мужид 30 см зуза...

Тод мэдээ2024/11/21

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүний сонгон шалгаруулалтын т...

Тод мэдээ2024/11/21

“Эрүүдэн шүүлт тулгах, хүнлэг бус, хэрцгий хандахаас ангид бай...

Өнөөдөр2024/11/21

Архивын баримт, биет үзмэрийн үзэсгэлэн энэ сарын 27-ны өдөр хүртэл ...

Тод мэдээ2024/11/21

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн ...

Өнөөдөр2024/11/21

Улаанбаатарт өдөртөө 4 хэм дулаан

Тод индэр2024/11/20

Д.Амарбаясгалан: Парламентын хяналтыг үйл ажиллагааныхаа соёл болгон...

Тод мэдээ2024/11/20

Парламентын хяналт, түүний тогтолцоо, хэрэгжилтийн талаар хэлэлцэж, ...

Тод мэдээ2024/11/20

Үндсэн хуулийн чиглэлээр сургагч багш бэлтгэх хөтөлбөрийн бүртгэл эх...

Тод мэдээ2024/11/20

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хороо хуралдлаа

Өнөөдөр2024/11/20

Иргэдэд хууль, эрх зүйн үнэ төлбөргүй зөвлөгөө өгөх өдөрлөг өнөөдөр ...

Тод мэдээ2024/11/20

Улаанбаатарын анхны дагуул хот Шинэ Зуунмодыг бүтээн байгуулна

Тод мэдээ2024/11/20

Гол нэрийн зарим хүнсний барааны үнэ ямар байна вэ

Өнөөдөр2024/11/20

ТББХ: “Үндсэн хуулиа дээдлэн залах тухай” УИХ-ын тогтоол...

Өнөөдөр2024/11/20

Хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалахтай холбоотой хяналтын сонсгол өнөөдө...

Санал болгох