Бидэнтэй нэгдэх

Чөлөөт бүс

Хайртай шүү монгол МАЙКЛ минь

Огноо:

,

Сэтгүүлч:


2022 оны 10-р сарын 14

... Түүний эзгүй яг 333 өдөр өнгөрчхөж. Өнөөдөр түүний Мөрөөдлийн тоглолт болоход хэдхэн цаг дутуу байна. Монгол орны амьдрал хүнд тэр цагт урлаг соёлоор үеийн залуусыг байлдан дагуулж, урьд өмнө нь байгаагүй барууны хэв маягийг тайзнаас үзүүлэх царайлаг залуу үнэндээ гэрлийн хурдаар од болсон юм. Гэхдээ тэр энэ үеийг ярьж онгирдоггүй.

Хэрвээ, хэрвээ ....өнөөдөр байсан бол даруу нь дийлээд бас л онгирохгүй л дээ, бас. Гэхдээ хаа ч явсан олныг дагуулж явдгаараа аль эртээ УБ паласед  оччихсон, тайзны ард ёстой л бужигнуулж суугаа даа. Дотроо бол бас жоохон түгшсэн байх ч ил гаргахгүй болов уу. Шанаагаа тулж сэм сэм бодлогошрох ч амархан нууна. Зориод ирсэн бүхнийг найрсагаар тэврээд, чанга чанга инээгээд л. Гэсэн атлаа онгироо зангүй. Хуруу гар нь эвдрээгүй, зөөлхөн бас дандаа дулаахан. Хэзээ ч  хар ажил хийж үзээгүйг нь дороо л илтгэнэ гээч. Ямар сайндаа л нэг удаа Барс захаар шуудай будаа авч, үүрснээ ярьж инээдэм болж билээ. Ер нь баяртай үедээ нэг их чанга инээдэг юм. Бас ямар нэгэн юманд дандаа л яарна. Одоо бодоход ирээд энэ буцах энэ хугацаанд амжуулах гэж л адгаж явж гэлтэй.
Нийгэм солигдож, хөл толгойгоо олохгүй шахам “тэвдэж” явсан үе. Харин тэр урлагт үнэнч хэвээр. Латиф агсан түүнийг 17-тойд буцсан гэдэг. Хөөрхий ээж нь нутаг усаа бараадан, өсөж торнисон хотоосоо нулимс дүүрэн нүүдэл хийсэн тэд. Ботгын нэг ярианд гардаг юм.  “...Намар болохоор ээжийгээ их өрөвддөг байлаа. Намрын хүйт орохоор хөөрхий ээжийн минь инээх нь багасаад. Цаанаа л нүдэнд нь гуниг хургаад ирдэг юм. Өрх толгойлсон эх хүнд юу эс бодогдох вэ. Өнчин үлдсэн хэдэн хүүхдээ өвлийн уртад дааруулахгүй, өлсгөхгүй давчих сан гэсэндээ тэр биз дээ” гээд ихээ намуун дуугаар гунигтай ярьж байсан нь сэтгэлд үлджээ. Энэ удаад ээжийнх /ээжийгээ дандаа л МИНИЙ ЭЭЖ ээ гэдэг сэн/ нь хувьд урд урдаас илүү зэвэргэн намар болж, өр эмтлэн суугааг нь бодохоор өрөвдөнө.
... Буурал хатуу хорвоо яагаад ийм юм бэ
Бурхан ч даахгүй зовлонг үүрч
Ээжүүд минь  юунд шанална вэ
Буян нүглийн аль нь ч таны дэргэд юу ч биш ээ
Буцах цагийн намрын шувууд намартаа эргэж ирнэ ээ.
Насан туршийн гэрэлт наран ээж минь
Намайг гэсэн сэтгэл чинь хүүд чинь үнэтэй
Уйлж дуулах хорвоогийн жамыг бүгд дагадаг ч
Ухаарч ойлгоод хүү нь тантайгаа л байх сан даа ээж ээ... /Л.Байздагийн үг, ая. “Гэрэлт наран ээж”/
 
Одоогоос хэдэн жилийн өмнө энэ дууны анхны сонсогч болохдоо хожмын өдөр сэтгэл сэмрэн сонсоод, Мөрөөдлийн тоглолтын нь өмнө үзэг цаас нийлүүлнэ гэж санасангүй дээ. Тийм ээ, тэр буцах хүртлээ урлагаас урваагүй. Үнэнч явсаар дууссан.  ...Майкл Жексон, Хүүхдийн ордны “Цэцэг” хамтлаг, Багшийн сургуулийн хөгжмийн ангийнхан, “Байзада ба түүний нөхөд” хамтлаг тэр чигээрээ түүний бүхэл бүтэн амьдрал байлаа. Энэ нь дурласан, бас хайрласан бүсгүйчүүдийн дургүй хүргэх бол энүүхэнд. Арга ч үгүй дээ. Байнга л шинэ юм хайгаад л ... хайгаад л. Заримдаа хайж яваад уйлна, тэгснээ баярлана, зарим нь ойлгохгүй бол бухимдана. Сэтгэлээр уначихаж гэж бодтол дүүлэн ниснэ. Магадгүй ингэж хайж явсаар ядарсан ч юм бил үү. Хамгийн сүүлд эхнэртээ “Би маш их ядарч байна. Зүгээр л унтмаар байна” гэсэн гэдэг.
Уйтгартайгаар дохио өгөх хөлөг онгоцны дуу
Урьд орхигдсон хайрын дурсамжийг сэдрээхэд
Үүргэвчээ үүрээд холын аянд гарахдаа
Үйрч унасан тамхиндаа харамсаад яах вэ
Харамсаад яах вэ хорвоо... /Л.Байзадагийн ая “Тавтай морил”/
 
Тийм ээ, тэр үүргэвчээ үүрээд урт холын аянд гарсан. Гэхдээ хийсэн бүтээлүүд нь хүмүүний энэ амьдралд эгшиглэсээр л байна.
 
ХАЙРТАЙ ШҮҮ МОНГОЛ МАЙКЛ МИНЬ
 
П.Ундраа 
 
Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Чөлөөт бүс

Ариутгагч бодисыг сонгохдоо юу анхаарах вэ

Огноо:

,

Ариутгал халдваргүйтгэлийн бодис нь гадаргуу болон агаарт байгаа бактери, вирус, мөөгөнцөр зэрэг хортой бичил биетнийг устгахад ашигладаг бодис юм.
 
Ариутгагч бодисыг сонгохдоо хэд хэдэн шинж чанарыг анхаарч үзэх хэрэгтэй.
 
Микробын үр нөлөө: Ариутгагч бодис нь тодорхой бичил биетэн эсвэл бүлэг бичил биетнийг устгах чадвартай байдаг. Энэ нь ихэвчлэн ариутгалын бодисын үр нөлөөг тодорхойлдог “нян устгах шинжилгээ” гэж нэрлэгддэг туршилтаар хэмжигддэг.
 
Хордлого: Ариутгалын бодис нь хүн болон хүрээлэн буй орчинд хор хөнөөл учруулах чадвартай. Үүнийг амьтан дээр хордлогын туршилтаар чанарын шинжилгээ хийх эсвэл ариутгалын бодисын химийн шинж чанарыг судлах замаар тодорхойлж болно.
 
Хэрэглэхэд хялбар: Ариутгалын бодисыг хэрхэн савласан, хэрхэн хэрэглэх зэрэг ашиглахад хялбар байдаг. Зарим ариутгагч бодисууд нь урьдчилан хэмжсэн тунгаар байдаг бол зарим нь хэрэглэхийн өмнө усаар шингэлэх ёстой байдаг.
 
Олон нийтийн газар, гэр ахуйд яаж халдваргүйтгэл хийх вэ. 
 
1. Халдваргүйтгэл хийхийн өмнө заавал гар болон халдвар тарааж мэдэх хэсгээ бактерийн эсрэг савангаар угаагаарай дараа нь ариутгагч спиртэн цэвэрлэгчээр гараа ариутгаад резинэн бээлий өмсөх хэрэгтэй.
2. Тухайн газар агаарын солилцоо сайн хийх хэрэгтэй. Тиймээс 2-3 цагийн зайтай 10-15 минут орчим цонхоо онгойлгож агаарын солилцоо оруулаарай.
3. Гэр ахуйд ашиглаж болох ариутгагч бодис бэлтгэх үүнд: “лакс, ариутгагч спирт, хлорамин” байж болно.
4. Бэлтгэсэн ариутгагч бодисоо даавуу “ алчуур”-д шингээгээд “хаалганы бариул, угаалгын өрөө, гарын түшлэг, ширээ, сандал, унтраалга, цонх, хана” гэх мэт хүний байнга гар хүрдэг газруудаа арчиж цэвэрлэх хэрэгтэй.
5. Халдваргүйжүүлэхэд ашигласан бүх даавуу, алчуур болон халдваргүйжүүлэлтийн явцад үүссэн хог хаягдлыг зориулалтын уутанд хийж устгана.
6. Гэр ахуйн ариутгалын бодисуудыг ашиглахдаа заавал устай хольж ашиглахыг анхааруулж байна. Мөн түүнчлэн халдваргүйжүүлэлт бүрэн хийгдэж дууссаны дараа ариутгалын үед ашигласан бээлий болон амны хаалтыг тусгай уутанд хийж хаях хэрэгтэй. Дараа нь гараа бактерийн эсрэг савангаар сайтар угаагаарай.
 
Эх сурвалж: Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар
Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

2100 он гэхэд манай гарагийн цаг агаар 3.1 хэмд хүрч дулаарна

Огноо:

,

НҮБ-аас боловсруулсан тайланд дурдсанаар 2100 он гэхэд цаг агаар 3.1 хэмд хүрч дулаарна гэжээ.

Мөн Азербайжан улсад зохион байгуулагдах COP29 чуулганд улс орнууд утааны шинэчилсэн стратегийн талаар хэлэлцэхээр бэлтгэж байгаа талаар дурдсан байна.

2015 онд улс орнууд уур амьсгалын аюултай нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд цаг агаарын 1.5 С (2.7 F) хэмд байлгахаар Парисын хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан байдаг.

Ирээдүйд авах арга хэмжээ, өгсөн амлалтын дагуу агаарын хэмийг 2100 он гэхэд 2.6 хэмээс 2.8 хэм хүртэл өснө гэж тооцоолсон байдаг. Гэвч уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх тухай улс орнуудын амлалтуудын хэрэгжилтийг дүгнэдэг Emissions Gap /Агаарын бохирдолтой тэмцэх/ тайланд дурдсанаар улс орнууд 2100 он гэхэд аж үйлдвэржилтийн өмнөх үеийнхээс 3.1 С (5.6 F) хэмд хүрч дулаарна гэж дүгнэжээ.

Энэ үзүүлэлт нь сүүлийн гурван жилийн үр дүнгээс харагдаж байгаа юм. Тухайлбал, дэлхийн хүлэмжийн хийн ялгаруулалт 2022-2023 оны хооронд 1.3 хувиар нэмэгдэж, 57.1 гигатонн нүүрсхүчлийн хийтэй тэнцэх хэмжээний шинэ дээд түвшинд хүрсэн гэж тайланд дурджээ.

Уур амьсгалын өнөөгийн бодлого нь дэлхийн дулаарлыг энэ зууны эцэс гэхэд цельсийн 3.1 хэмээс давахад хүргэнэ гэж НҮБ-ын пүрэв гарагт гаргасан тайланд дурдсан. Цельсийн 3.1 хэм гэдэг нь арав гаруй жилийн өмнөх хэмтэй харьцуулахад хоёр дахин нэмэгдсэн хэм юм.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерриш "Бид дэлхийн бөмбөрцгийн маш нарийн олсны эрмэг дээр явж байна", түүнчлэн "Өндөр хөгжилтэй улс орны удирдагчид агаарын бохирдлын зөрүүг арилгахгүй бол бид цаг уурын гаралтай гамшигт үзэгдэлтэй хэрхэн тэмцэх талаар толгойгоо гашилгахад хүрэх нь байна" гэж мэдэгдэв.

"Хэрэв бид 2030 он хүртэл, ялангуяа G20-ийн гишүүн орнуудын хувьд дэвшүүлсэн зорилтод хүрэхийн тулд дорвитой арга хэмжээ авахгүй бол 2030 он хүртэлх цаг уурын өнөөгийн зорилтдоо хүрэхийн тулд авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний хувьд тийм ч их ахиц дэвшил гаргаагүй байна" гэж Шинжлэх ухааны ахлах редактор Энн Олхофф хэлсэн байна.

Тиймээс улс орнууд хүлэмжийн хийн ялгаруулалтыг бууруулах талаар илүү их анхаарал хандуулж, арга хэмжээ авах шаардлагатай тулгараад байна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ. 

Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

Тээврийн хэрэгслийн дугуйг улирлын нөхцөлд тохируулан сольж хэвших шаардлагатай

Огноо:

,

ЦЕГ-ын Тээврийн цагдаагийн албанаас гаргасан зам, тээврийн осол зөрчлийн статистик мэдээллээс үзвэл улсын хэмжээнд жилд гарч байгаа нийт ослын 57 хувь нь намар, өвлийн улиралд гарч байна.

Хүний амь нас хохирсон осол зуны улиралд их бүртгэгдсэн байхад намар, өвлийн улиралд ослын улмаас гэмтэл, бэртэл авах нь их байгаа нь эдгээр улиралд замын гадаргуунд өөрчлөлт орж, халтиргаа гулгаанаас хамааралтай зам тээврийн осол нэмэгддэг болохыг илэрхийлж байна.

Автотээврийн хэрэгсэл өмчлөгч, эзэмшигч нарын анхааралд сонордуулахад өөрийн эзэмшиж буй тээврийн хэрэгслийн дугуйг улирлын нөхцөлд тохируулан сольж хэвших шаардлагатайг дээрх тоо баримтууд харуулж байна.

Монгол Улсын Иргэний хуульд Өмчлөгч нь бусдад гэм хор учруулах замаар өмчлөх эрхээ урвуулан ашиглахыг хориглох тухай заалт байдаг.

Иймд автотээврийн хэрэгсэл өмчлөгч, эзэмшигч та бүхэн иргэний үүргээ биелүүлж гарч болзошгүй аюул ослоос сэргийлж улирлын нөхцөлд тохируулан тээврийн хэрэгслийн дугуйгаа сольж авто замын хөдөлгөөнд оролцохыг уриалж байна.

Өвлийн дугуйг сонгохдоо бид дугуйн дээр тэмдэглэсэн ашиглалтын нөхцөлийн дараах тодорхойлолтыг анхаарах шаардлагатай. 

Эх сурвалж: Автотээврийн Үндэсний Төв

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Өнөөдөр2024/11/22

Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун байна

Тод мэдээ2024/11/22

Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн сургалтад 300 албан хаагч оролцож байн...

Тод мэдээ2024/11/22

Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харг...

Тод мэдээ2024/11/22

Эдийн засагч, эрдэмтдээс бүрдсэн баг Нийгмийн даатгалын санд хяналт ...

Тод мэдээ2024/11/22

Газрын тосны хайгуулын Хэрлэнтохой XXVIII талбайд бүтээгдэхүүн хуваа...

Тод мэдээ2024/11/22

С.Амарсайхан: Цаг агаарын гэнэтийн аюултай үзэгдэлд бэлэн байх, хүлэ...

Өнөөдөр2024/11/22

МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэл мисс З.Номинзулыг хүлээн авч уулз...

Тод мэдээ2024/11/22

УИХ-ын Тамгын газрын дэд дарга Э.Лхагва Ханнс-Зайделийн сангийн Монг...

Тод мэдээ2024/11/22

Үндсэн хуулийн ойн хүрээнд зохион байгуулдаг Шатар сонирхогчдын Улсы...

Тод мэдээ2024/11/22

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн ...

Тод мэдээ2024/11/22

Хог шатсан дуудлага нэмэгдэх хандлагатай байна

Тод мэдээ2024/11/21

Хилийн зурваст зөвшөөрөлгүй нэвтэрч, хулгайн ан хийх гэж байсан иргэ...

Тод мэдээ2024/11/21

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2025 оны Төсвийн тухай хуульд бүхэлд нь хор...

Тод мэдээ2024/11/21

“Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд хэрэгжих дараагийн реформыг дэм...

Тод мэдээ2024/11/21

Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт ору...

Тод мэдээ2024/11/21

Канад улсын баруун бүс нутгийн Саскачеван, Манитоба мужид 30 см зуза...

Тод мэдээ2024/11/21

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүний сонгон шалгаруулалтын т...

Тод мэдээ2024/11/21

“Эрүүдэн шүүлт тулгах, хүнлэг бус, хэрцгий хандахаас ангид бай...

Өнөөдөр2024/11/21

Архивын баримт, биет үзмэрийн үзэсгэлэн энэ сарын 27-ны өдөр хүртэл ...

Тод мэдээ2024/11/21

Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн ...

Өнөөдөр2024/11/21

Улаанбаатарт өдөртөө 4 хэм дулаан

Тод индэр2024/11/20

Д.Амарбаясгалан: Парламентын хяналтыг үйл ажиллагааныхаа соёл болгон...

Тод мэдээ2024/11/20

Парламентын хяналт, түүний тогтолцоо, хэрэгжилтийн талаар хэлэлцэж, ...

Тод мэдээ2024/11/20

Үндсэн хуулийн чиглэлээр сургагч багш бэлтгэх хөтөлбөрийн бүртгэл эх...

Тод мэдээ2024/11/20

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хороо хуралдлаа

Өнөөдөр2024/11/20

Иргэдэд хууль, эрх зүйн үнэ төлбөргүй зөвлөгөө өгөх өдөрлөг өнөөдөр ...

Тод мэдээ2024/11/20

Улаанбаатарын анхны дагуул хот Шинэ Зуунмодыг бүтээн байгуулна

Тод мэдээ2024/11/20

Гол нэрийн зарим хүнсний барааны үнэ ямар байна вэ

Өнөөдөр2024/11/20

ТББХ: “Үндсэн хуулиа дээдлэн залах тухай” УИХ-ын тогтоол...

Өнөөдөр2024/11/20

Хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалахтай холбоотой хяналтын сонсгол өнөөдө...

Санал болгох