Бидэнтэй нэгдэх

Чөлөөт бүс

Хараа муутгах таван шалтгаан

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

Өнөөгийн хүнд, ялангуяа албан өрөөнд ажилладаг хүмүүст нүд бол ерөөс хамгийн идэвхтэй ажилладаг эрхтэн юм. Ийм ачаалалтай нөхцөлд элдэв ажил төрөлтэй холбоотой бичиг цаас, компьютерын дэлгэц, харин орой нь гэрийн телевизор гээд бодохлоор хараа нь муудахгүй хүн гэж цөөн. Үүнийг зогсоож болох уу? Биднээс өөрсдөөс маань л их зүйл шалтгаална гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.

Хараа муутгадаг нэг дэх шалтгаан
Нүдний булчин ажиллахгүй байх. Бидний харж байгаа биетийн дүрс нь нүдний торлог, гэрэл мэдрэх хэсгээс, түүнчлэн нүдний доторх тусгай линз болох болрын муруйн өөрчлөлтөөс шалтгаалдаг юм. Хоёр зовхины булчин нь тухайн биет хүртэлх зайнаас хамааран болрыг нэг бол илүү төвгөр, үгүй бол илүү хавтгай болгодог байна. Хэрвээ байнга ном унших юм уу компьютерын дэлгэц ширтэх нь болорыг удирддаг булчингуудыг хөдөлгөөнгүй, сул болгоно. Тийнхүү хөдөлгөөнгүй аливаа булчингийн адил, зовхины булчингууд хэлбэрээ алддаг байна.

Дүгнэлт. Хол, ойрыг сайн харах чадвараа алдахгүйн тулд, нэг бол алсын, эсвэл ойрын биетэд хараагаа төвлөрүүлэх дасгал тогтмол хийж, нүднийхээ булчинг дасгалжуулах хэрэгтэй.

Хоёр дахь шалтгаан
Торлог хөгшрөх. Нүдний торлогийн эсүүд нь гэрэл мэдрэх пигменттэй байдаг бөгөөд энэ пигментийн туслалцаатайгаар бид хардаг. Насжих тусам уг пигмент задарч, улмаар хараа мууддаг байна.

Дүгнэлт. Торлог хөгшрөх үйл явцыг удаашруулахын тулд А амин дэм агуулсан бүтээгдэхүүн болох лууван, сүү, мах, загасны мах, өндөг тогтмол идэх хэрэгтэй. А амин дэм зөвхөн өөхөнд уусдаг, тиймээс луувангийн салатад цөцгий юм уу наран цөцгийн тос нэмвэл илүү сайн. Өөхтэй мах, загасны махнаас огт татгалзах хэрэггүй. Тослог багатай сүү уувал дээр. Харааны пигментийг сэргээдэг онцгой бодис шинэ нэрсэнд л байдаг. Зун энэ жимсийг ахиухан идэж, өвөл хэрэглэхээр нөөцлөхийг бодоорой.

Гурав дахь шалтгаан
Цусны эргэлт муудах. Хүний биеийн бүх эс судсаар тэжээл авч, амьсгалдаг. Нүдний торлог бол хамгийн эмзэг эрхтэн, цусны эргэлт өөрчлөгдөх төдийхөнд л мууддаг. Нүдний эмгэг судлаач эмч нар нүдний угийг шинжлэхдээ ийм өөрчлөлт гарсан эсэхийг олж харахыг боддог юм.

Дүгнэлт. Тогтмол шинжилгээ хийлгэж бай. Торлогийн цусны эргэлтийн өөрчлөлт нь ноцтой өвчлөлд хүргэдэг. Хэрвээ та ийм өвчинд өртөмтхий бол судасны ажиллагааг сайжруулдаг эмийг эмч танд бичиж өгнө. Цусны эргэлтийг сайн байлгах боломж олгодог тусгай хоолны дэг ч байдаг. Үүнээс гадна судсаа хамгаалах хэрэгтэй бөгөөд ууранд юмуу саунд удаан суух, агаарын даралт эрс өөрчлөгдөх зэрэг нь танд онцгүй.

Дөрөв дэх шалтгаан.
Хэтэрхий хүчлэн харах. Торлогийн эсүүдэд хэтэрхий хурц гэрэл тусч, гэрэл муутай нөхцөлд их хүчлэн харснаас болоод торлогийн эс мууддаг.

Дүгнэлт. Гэрэлд мэдрэмтгий эсүүдийг хамгаалъя гэвэл хэтэрхий хурц гэрлээс нүдээ хамгаалахын тулд нарны шил зүүж, түүнчлэн жижигхэн зүйлсийг харж, гэрэл муутай үед ном, сонин унших хэрэггүй. Тээврийн хэрэгслээр явж байхдаа юм унших маш хортой, жигд биш гэрэл, дайвалзах хөдөлгөөн хараанд маш муугаар нөлөөлдөг.

Тав дахь шалтгаан.

Нүдний салслаг бүрхэвч хуурайших. Элдэв биетээс ойсон гэрэл дамжин өнгөрдөг тунгалаг бүрхүүлийн давтамж нь сайн харахад маш чухал. Энэ бүрхүүлийг тусгайлан чийгшүүлдэг бөгөөд тиймээс нүд хуурайшсанаас болоод бид муу хардаг.

Дүгнэлт. Сайн харахын тулд бага зэрэг уйлах тустай. Хэрвээ та уйлж чадахгүй бол, найрлагаараа нулимстай төстэй нүдний тусгай шингэнийг нүдэндээ дусаавал зүгээр.

Гол дайсан бол дэлгэц

Компьютер дээр ажиллахад нүд онцгой хүчлэн хардаг бөгөөд энд хамаг учир бичвэрт биш юм. Хүний нүд нь гэрэл зургийн аппаратттай олон талаар төстэй. Жирвэлзэх олон цэгээс бүрддэг дэлгэцэн дээрх дүрсийг нарийн «гаргахын» тулд аппарат фокусыг байнга өөрчлөх хэрэгтэй байдаг. Ийм тохируулга нь их хүч зарж, харааны гол пигмент болох родопсоныг илүү зарцуулахыг шаарддаг юм. Ойрын хараа муутай хүмүүст энэ фермент хэвийн хардаг хүмүүсээс илүү их зарцуулагддаг. Тиймээс таны нүдний хувьд тун таагүй байдал бий болдог юм.

Харааг дасгалжуулахад дараах арга ашигтай. Хэвлэсэн бичвэрийг аваад, үсгүүд сайн харагдахаа болих хүртэл нүд рүүгээ алгуурхан ойртуул. Нүдний дотоод булчингууд чангарна. Бичвэрээс хараагаа салгалгүйгээр түүнийг сунгасан гарын зайнд аажмаар холдуулахад нүдний энэ булчингууд суларна. Дасгалыг 2-3 минут давтан хийнэ.

Үүний зэрэгцээ нүдний торлогт ч тэжээл хэрэгтэй. Шөнийн нислэгийн үед хараа сайжруулах зорилгоор Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед Британийн хатан хааны агаарын цэргийн хүчний нисэгчдэд өгдөг байсан нэрсний бэлдмэл (зөвхөн чанамал хэлбэрээр) энэ тохиолдолд тусална.

Нүдний гимнастик

1. Нүдээ сайтар аниад, дараа нь нүдээ нээн том харах. 30 секундийн зайтайгаар 5-6 удаа давтана.

2. Толгойгоо эргүүлэлгүйгээр дээшээ, доошоо, бүх тал руу 1-2 минутын завсарлагатайгаар 3 удаа харах.

3. Нүднийхээ алимыг доош, баруун тийш, дээш, зүүн тийш болон эсрэгээр тойруулан эргэлдүүлэх. 1-2 минутын завсарлагатайгаар 3 удаа давтана.

Нүдээ аниад мөн ингэж хийх.

4. 3-5 минут нүдээ сайтар онийлгоод, дараа нь 3-5 секунд нээх. 6-8 удаа давтана.

5. Нэг минутын турш анивчих.

6. Ажиллаж байх хугацаандаа үе үе хараагаа шилжүүлэхийн тулд ажлын ширээнээс 1-2 метрийн зайд хурц өнгийн хуанли, гэрэл зураг юмуу хөрөг өлгөх нь бас ашигтай.

7. Гараа урагш нь сунган, 3-5 секундийн турш 20-30 см-ийн зайнаас хурууныхаа үзүүрийг харах. 10-12 удаа давтана

8. Дараахи дасгал нүдэнд бас сайнаар нөлөөлдөг: цонх руу очоод, шилэн дээр байгаа ямар нэг цэг юм уу зураасыг (бараан өнгийн баримлын шавраар жижиг дугуй хийгээд нааж болно) хараад, дараа нь жишээлбэл хажуугийн байшингийн дээрх телевизийн антенн юмуу хол байгаа модны мөчир рүү хараагаа шилжүүлэх.

Дэлгэрэнгүй унших

Сэтгэгдэл

Чөлөөт бүс

Цасан шуургатай үед автомашинтай явж байгаад зогсох шаардлага тулгарвал хэрхэх вэ

Огноо:

,

Цасан шуургатай үед төөрөх эсвэл бусад шалтгаанаар урт хугацаагаар зогсох шаардлага тулгарвал дараах зөвлөмжийг санаарай. 

Эх сурвалж: ОБЕГ-ын Урьдчилан сэргийлэх газар

Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

Цаа бугын нүд зун шаргал, өвөл гүн цэнхэр болдог

Огноо:

,

Монгол орны ховор амьтан цаа бугын тухай сонирхолтой баримтаас хуваалцъя. Биеийн урт 220 см, сэрвээний өндөр 140 см, жин 300 кг хүрнэ. Бие нь гонзгойвтор, хөл харьцангуй богино, хүзүү урт, чих жижгэвтэр, үзүүр мохоодуу. Зун хүрэн буурал, бүдэг эрээлж бүхий жигд бор, өвөл бараавтар эрээлж бүхий цайвар саарал зүстэй.
 
Цаа нь тайгын царам, өндөр уулын таг газар бэлчээрлэж хаг, хөвд идэж сүргээрээ амьдардаг. Агтлаагүй эр цааг этэр, агталсныг зарь, эмийг мянжиг, янзагыг хугаш гэнэ. Ороо нийлэг 10 сард болж, этэр 15 хүртэл манжиг хурааж хээлтүүлнэ.
 
Хээл авсан мянжиг хээлээ 7 сар гаруй буюу 220-225 хоног тээж 5, 6 сард төллөж намар орой болтол хөхүүлнэ. Этрийн эвэр орооны дараа 12, 1 сард, хээлтэй манжгийнх төллөсний дараа 6 сард, сувай манжгийнх 2 сард унаад, 8 сарын сүүлчээр ургаж дуусна.
 
Өвөл хаг, хөвд, мод, бутны мөчир, нахиа, найлзуураар идээшилнэ. Зун элдэв ногоо, хаг хөвд, бутны навч, найлзуур, мөөг иднэ. Зун өглөө орой, өвөл голдуу өдөр бэлчээрлэнэ. Сүрэг янз бүрийн насны манжиг, этэр, төлөөс бүрдэнэ.
 
Хөвсгөл нуур орчмын өндөр уулсын зоо, тагийн бүслүүрийн д.т. 2300-3000 м өндөрт алаг цоог тархацтай. Монголд Улаан тайгын нурууны Жамс, баруун зүүн Жодог, Бяранга, Тэнгис, Шарга голын эх, Хөвсгөл нуурын Хэвэн, Залуу үүрийн сарьдаг, Хэвэн, Залуу үүр голын эх 1600-аад ам. км нутагт тархана.
 
Зун ойн бүсээс дээш сарьдаг, тагийн хаг, хөвд, сөөг бүхий царамд, өвөл, хавар уулын ойн дээд бүслүүрт бэлчинэ. Буган цаа 10 сарын эхнээс Саяны өндөр уулсын ар бэлээс өвөр лүү нүүдэллэн ирж, дараа оны шар усны үер болохоос урьтаж буцан нүүдэллэдэг.
 
Төрөл зүйлийнхээ цорын ганц төлөөлөгч цаа бугыг хойд Азид гаршуулсан гэрийн анхны тэжээмэл мал гэж эрдэмтэд үздэг.
 
Уг амьтан нь алхах үедээ туурайгаа хавирч явдаг учир хөлнөөс нь хонх жингэнэж байгаа мэт өвөрмөц содон дуу авиа гардаг. Тиймээс цаа буганууд ямар ч зузаан цас, хүчтэй шуурга, алс хол газар байсан нэгнийхээ чимээг сонсон урагшилсаар сүргээсээ тасарч, төөрдөггүй байна.
 
Цааны нүд өнгөө хувиргадаг. Тавдугаар сарын 20-ноос есдүгээр сарын 10-ны хугацаанд нүд нь алтан шаргал өнгөтэй болдог. Есдүгээр сарын 10-наас хойш хойд тундрт 3 сар өдөр болдоггүй шөнөөрөө байдаг. Шөнө, цасны дороос ухаж ургамлаа танин мэдэх үед нүд нь хөх өнгөтэй болдог. Хөх өнгөтэй болохоор цаа өдөр, шөнөгүй хардаг.
 
 
Цаа буга дунджаар 50-70 килограмм ачаа даах бөгөөд холын аян замд гарахад өдөрт 60-70 километр зам туулах чадвартай.
 
Цаа бугын арьс их гөлгөр ямар ч тохиолдолд халцардаггүй, юманд үрэгдсэн халтирсан үед зулгардаггүй, дулаахан байдаг байна.
 
Монголд 1953 оноос цаа буга агнахыг хуулиар хориглон, амьтны тухай хуулиар нэн ховор амьтнаар оруулж Монгол Улсын "Улаан ном"-д “нэн ховор” зэрэглэлээр бүртгэсэн. Тархац нутгийн ихэнх хэсэг нь Хорьдол-Сарьдгийн дархан цаазат газар, Улаан тайга болон Хөвсгөл нуурын байгалийн цогцолборт газарт хамрагдаад байна.
 
 
Эх сурвалж: Экологийн цагдаагийн алба
Дэлгэрэнгүй унших

Чөлөөт бүс

Гацуур модныхоо гэрлийг нэг цагаас илүү асаахгүй байхыг уриалж байна

Огноо:

,

ОБЕГ-ын Урьдчилан сэргийлэх газраас гацуур модныхоо гэрлийг нэг цагаас илүү асаахгүй байхыг уриалж байна. 

Улмаар гэрлэн чимэглэл нь гэмтэлтэй болон халалт үүссэн эсэхийг тогтмол шалгах, тэжээлийн утасны орооцолдоог гаргах, бага насны хүүхдийг ганцааранг нь орхихгүй байх, гадагш гарах, унтаж амрах үедээ гэрлэн чимэглэлийг залгуураар салгах зэргээр болзошгүй гал түймрийн эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэхийг онцгойлон анхааруулж байна. 

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Өнөөдөр3 цаг 4 минут

Улаанбаатарт өдөртөө 3 хэм дулаан

Тод мэдээ4 цаг 46 минут

ХХААХҮЯ: Тусламжийн нэг сая тун вакциныг хүлээн авлаа

Тод мэдээ4 цаг 48 минут

Монгол эрэгтэйчүүдийн дундаж наслалт 67 байна

Тод мэдээ4 цаг 50 минут

Зудын эрсэдлийг бууруулах тодорхой санал боловсруулж УИХ-д танилцуул...

Өнөөдөр4 цаг 51 минут

Гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.долларыг давж, түүхэн дээд хэм...

Тод мэдээ4 цаг 53 минут

ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Сэлэнгэ, Булган аймгийн малчдын бүлэг...

Тод мэдээ4 цаг 55 минут

АНУ-ын Охайо мужид онц байдал зарлалаа

Тод мэдээ4 цаг 57 минут

Метроны зөвлөх үйлчилгээний тендерт 11 улсын компани санал ирүүлэв

Өнөөдөр4 цаг 59 минут

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эрч хүч ихсэнэ

Өнөөдөр2024/03/18

Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун байна

Чөлөөт бүс2024/03/18

Цасан шуургатай үед автомашинтай явж байгаад зогсох шаардлага тулгар...

Тод индэр2024/03/18

Эрэгтэйчүүдийн өмнө тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэх аливаа санал, ...

Тод мэдээ2024/03/18

"Эрдэнэ ресурс девелопмент корпорэйшн" ХК-ийн үнэт цаасны ...

Тод мэдээ2024/03/18

Баяр тэмдэглэх нэрээр согтууруулах ундааны зүйл хэтрүүлэн хэрэглэхгү...

Өнөөдөр2024/03/18

Малын сэг зэмийг бүрэн устгах, шар усны үерээс урьдчилан сэргийлэх а...

Тод мэдээ2024/03/18

ГИХГ: Хоёрдугаар сард 28 улсын 1897 иргэнд цахим виз олголоо

Тод мэдээ2024/03/18

Соёлын сайд Ч.Номин циркийн салбарын төлөөллийг хүлээн авч уулзлаа

Тод мэдээ2024/03/18

Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Засгийн газраас манай улсад 8 500 тонн х...

Өнөөдөр2024/03/18

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй

Тод индэр2024/03/15

Л.Оюун-Эрдэнэ: Бага тойруу дахь эрх мэдлийн төвлөрлийг задлахгүйгээр...

Өнөөдөр2024/03/15

Нийт нас баралтын 2.4-3 хувь нь амиа хорлосон шалтгаантай байна

Тод мэдээ2024/03/15

Авто замын даац хэтрүүлсэн, задрах боломжгүй ачаа тээвэрлэлтийг 30 х...

Тод мэдээ2024/03/15

"Архашаат" боомтоор 8-аас доош суудалтай автомашинаар нэвт...

Тод мэдээ2024/03/15

Европын Холбооноос зудын хүндрэлийг даван туулахад зориулж 500 мянга...

Тод мэдээ2024/03/15

Том малын зүй бус хорогдол улсын хэмжээнд 3.5 сая болжээ

Тод мэдээ2024/03/15

Зам, даваанд халтиргаа, гулгаа үүсэж болзошгүйг анхааруулж байна

Өнөөдөр2024/03/15

УИХ-ын 2024 оны Хаврын ээлжит чуулган өнөөдөр нээлтээ хийнэ

Өнөөдөр2024/03/15

Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна!

Өнөөдөр2024/03/15

Хол газар яваар одогсод баруун урагш мөрөө гаргавал зохистой

Тод мэдээ2024/03/14

“Малчин түмэндээ тусалья” хандивын бөхийн барилдаанаар н...

Санал болгох