Тод мэдээ
Дархан-Уул аймагт Хууль тогтоомж сурталчлах төв байгууллаа
Монгол Улсын Их Хурал болон түүний Тамгын газрын 2019-2024 оны стратеги төлөвлөгөөнд аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дэргэд Улсын Их Хурлын үйл ажиллагааг сурталчлах төв байгуулж, мэдээллийн нэгдсэн сүлжээнд холбон, албан бус боловсролын болон зайны сургалтын арга, хэлбэрээр иргэдэд хууль, эрх зүйн мэдлэг олгох, хууль тогтоомжийг сурталчлах ажлыг үр нөлөөтэй зохион байгуулах, ЕБС-ийн сурагчид, их, дээд сургуулийн оюутан залууст зориулсан Парламентын боловсролын хөтөлбөрийг боловсруулан хэрэгжүүлэх зэрэг бодлогын зорилтуудыг дэвшүүлсэн байдаг.
Улсын Их Хурлын Тамгын газар энэхүү бодлого, зорилтоо хэрэгжүүлэх ажлыг 2022 оноос эхлүүлж, 2023 оны 5 дугаар сард анхны Хууль тогтоомж сурталчлах төвүүдийг Баянхонгор, Өвөрхангай аймагт нээсэн бол шинэ төвийг Дархан-Уул аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дэргэд 2023 оны 8 дугаар сарын 02-ны өдөр байгууллаа. Тус төвийг байгуулахад Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар, Швейцарын хөгжлийн агентлаг хамтран хэрэгжүүлж буй “Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын институцын чадавхыг бэхжүүлэх нь” дэд төслийн баг хамтран ажилласан юм.
Дархан-Уул аймгийн Хууль тогтоомж сурталчлах төвийн нээлт Хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурах үйл ажиллагаагаар эхэлсэн. Төвийн үйл ажиллагааны хэвийн, тасралтгүй байдлыг хангахад талуудын хүлээх эрх, үүргийг тодорхойлж, хууль тогтоомжийн хүрээнд хамтран ажиллахаар Улсын Их Хурлын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, хууль зүйн ухааны доктор Л.Өлзийсайхан, Дархан-Уул аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга С.Насанбат нар Хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа.
Хамтран ажиллах санамж бичиг байгуулснаар ийнхүү Хууль тогтоомж сурталчлах төв Дархан-Уул аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дэргэд нээгдэх эрх зүйн орчин бүрдсэн юм. Нээлтийн арга хэмжээнд Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга У.Бямбасүрэн, Швейцарын Холбооны Улсын Гадаад хэргийн дэд сайд бөгөөд Швейцарын хөгжлийн агентлагийн Ерөнхий захирал, Элчин сайд Патрисиа Данци, Швейцарын хөгжлийн агентлагийн дарга Стефани Бурри, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын дэд дарга Ц.Батбаатар, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Захиргаа, хүний нөөцийн хэлтсийн дарга Б.Пүрэвдагва, Дархан-Уул аймгийн Засаг даргын орлогч Б..Жавхлан болон албаны бусад хүмүүс, иргэдийн төлөөлөл оролцлоо.
Улсын Их Хурлын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, хууль зүйн ухааны доктор Л.Өлзийсайхан тус төвийг нээж хэлсэн үгэндээ, энэхүү төвийг байгуулахдаа бид парламент нь шийдвэр, үйл ажиллагааныхаа талаарх мэдээлэл болон иргэдийн хууль эрх зүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх ажлыг орон нутгийн төлөөллийн байгууллагатай хамтран зохион байгуулдаг олон улсын практикийг судалж, сайн туршлагыг харгалзан үзсэн гэдгийг тэмдэглэж, тус төв нь иргэд, олон нийтийг Улсын Их Хурлын шийдвэр, үйл ажиллагааны талаарх мэдээллээр тогтмол хангах, ард иргэд парламентын гишүүд, орон нутгийн хурлын төлөөлөгчидтэйгөө эгэх холбоотой байхад “гүүр” болно гэдэгт итгэлтэй байна. “Хууль тогтоомж сурталчлах төв”-ийг байгуулахад дэмжлэг үзүүлж, хамтран ажиллаж буй Швейцарын хөгжлийн агентлагийн хамт олон, тэр дундаа өнөөдрийн арга хэмжээнд алс холоос хүрэлцэн ирсэн Швейцарын Холбооны Улсын Гадаад хэргийн дэд сайд бөгөөд Швейцарын хөгжлийн агентлагийн Ерөнхий захирал, Элчин сайд Патрисиа Данци, Монгол Улс дахь Швейцарын хөгжлийн агентлагийн дарга, хатагтай Стефани Бурри, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар, Дархан-Уул аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, төвийг хариуцан ажиллах албан хаагчид болон энэ ажлыг гардан зохион байгуулж байгаа Швейцарын хөгжлийн агентлагийн дэмжлэгтэйгээр хэрэгжүүлж буй “Монгол Улсад парламентын ардчиллыг бэхжүүлэх нь” дэд төсөл, Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын институцын чадавхыг бэхжүүлэх нь” дэд төслийн хамт олонд Улсын Их Хурлын Тамгын газрын нэрийн өмнөөс болон хувиасаа чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье гэлээ.
Дархан-Уул аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга С.Насанбат хэлэхдээ, Монгол Улсын Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт Швейцарын Хөгжлийн агентлагийн санхүүжилтээр 2015 оноос хэрэгжиж эхэлсэн Төвлөрлийг сааруулах бодлогын дэмжлэг төсөлтэй cүүлийн жилүүдэд үр дүнтэй хамтран ажиллаж төслийн хүрээнд хийж хэрэгжүүлсэн ажил Дархан хотод болон Монгол Улсад засаглалын шинэчлэлд үр дүнгээ өгч байгаа гэдэгт итгэлтэй байгаа. Энэ удаад Улсын Их Хурлын Тамгын газар, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газартай хамтран Швейцарын Хөгжлийн агентлагийн дэмжлэгтэйгээр Хууль тогтоомж сурталчлах төвийг богино хугацаанд байгууллаа. Тус төвийг байнгын удирдлагаар хангаж, үйл ажиллагааг дэмжин ажиллах болно гэдгийг илэрхийллээ.
Швейцарын хөгжлийн агентлагийн Хамтын ажиллагааны газрын захирал Стефани Бурри хэлсэн үгэндээ, хууль тогтоомж сурталчлах төвөөр дамжуулан иргэд, хүүхэд залууст хууль тогтоомжийн талаар мэдлэг, мэдээлэл өгч, хариуцлагатай иргэдийг төлөвшүүлэхэд түлхэц үзүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Өнөөдрийн арга хэмжээнд бидний ирээдүй болсон хүүхэд залуусын төлөөлөл оролцож байгаад баяртай байна гэв.
Хүндэт зочноор оролцсон Швейцарын Холбооны Улсын Гадаад хэргийн дэд сайд бөгөөд Швейцарын хөгжлийн агентлагийн Ерөнхий захирал, Элчин сайд Патрисиа Данци халуун дотноор хүлээн авч буйд талархал илэрхийлээд тус төвөөр дамжуулан аймгийн ИТХ, эмэгтэйчүүд, эрэгтэйчүүд, залуучууд гээд хүн бүр баталгаатай, бодит мэдээллийг илүү хялбар байдлаар олж авах боломж бүрдлээ. Мэдлэг, мэдээллийн хүртээмжтэй байдал нь улс орны цаашдын хөгжилд мөн чухал үүрэгтэй билээ. Тиймээс энэ нь хүн бүрийн эрх, мөн том үүрэг хариуцлага юм гэдгийг онцлон тэмдэглэв. Тэрбээр, Швейцарын хөгжлийн агентлагийн зүгээс тус төвийг Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар болон Дархан-Уул аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралтай хамтран байгуулж байгаад туйлын баяртай байгаагаа илэрхийлсэн юм.
Нээлтийн үйл ажиллагааны үеэр Улсын Их Хурлын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, хууль зүйн ухааны доктор Л.Өлзийсайхан Дархан-Уул аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дэргэдэх Хууль тогтоомж сурталчлах төвд Эзэн Богд Чингис хааны эш хөргийг гардуулан өгсөн юм.
Улсын Их Хурал стратеги төлөвлөгөөндөө тусгасны дагуу бусад аймаг, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дэргэд төв байгуулах асуудлыг үе шаттайгаар байгуулахаар ажиллаж байна хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.
Тод мэдээ
Тусгай замын автобус төслийн судалгааны ажил 60 орчим хувьтай байна
Нийслэлийг хөгжүүлэх 24 мега төслийн хүрээнд тусгай замын автобусны төслийг хэрэгжүүлнэ. Энэ хүрээнд төслийн зөвлөлдөх уулзалтыг зохион байгууллаа.
Уулзалтаар төслийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, санхүүжилт болон зохицуулалтын дэд бүтцийн асуудлыг нарийвчлан хэлэлцэж, оролцогч талуудын уялдаа холбоог сайжруулах талаар хэлэлцлээ.
Тусгай замын автобусны /BRT/ төслийн захирал Т.Чинбатаас төслийн талаар тодрууллаа. Тэрбээр “Улаанбаатар хотын авто замын ачааллыг бууруулах энэхүү төслийг Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр хэрэгжүүлнэ. Судалгааны ажил одоогийн байдлаар 60 орчим хувьтай явж байгаа бөгөөд зураг төсөл үргэлжилж байна. Өнөөдрийн төслийн уулзалтад Засгийн газрын харьяа яам, агентлагууд, мөн нийслэлийн холбогдох газрууд оролцож, төслийн хэрэгжилтийн талаарх мэдээлэл солилцлоо” хэмээв.
"Far East Mobility" компанийн гүйцэтгэх захирал Карл Фьеллстром “Тусгай замын автобусны зураг төслийг манай баг боловсруулж байна. Бидний хувьд тусгай замын автобусны чиглэлээр олон жил үйл ажиллагаа явуулж байгаа бөгөөд БНХАУ, АНУ, Индонез, Филиппин зэрэг олон улсад ажилласан туршлагатай. Улаанбаатар хотод 2011, 2019, 2023 онд ирж, төсөл хэрэгжүүлэх судалгаа хийсэн. Өдөрт 1.5 сая гаруй хүн нийтийн тээврээр үйлчлүүлж байгаа нь BRT-д өндөр хэрэгцээ байгааг харуулж байна. Өргөн зам, зорчигчдын хэрэгцээ зэргийг харгалзан авч үзвэл Улаанбаатар хотод тусгай замын автобус нь нийтийн тээврийн хамгийн оновчтой шийдлийн нэг хэмээн бид үзэж байна” гэв.
Тусгай замын автобус төслийг Ард Аюушийн өргөн чөлөөнөөс Их хүрээний гудамж хүртэлх 12.7 км урт коридорын дагуу барина. Өдөрт 25-35 мянган зорчигч тээвэрлэх хүчин чадалтай. Буудлын тоо 17, зорчих дундаж хугацаа 15-20 минут, дундаж хурд 20-25 км/цаг байна. Төсөл хэрэгжсэнээр замын хөдөлгөөний дундаж хурд 12.6 хувиар нэмэгдэх юм. Мэргэжилтнүүдийн тооцоолсноор барилга угсралтын ажлыг 2026 оны дөрөвдүгээр сард эхэлж, 2028 оны эхээр ашиглалтад оруулах боломжтой гэж үзэж байна.
Тод мэдээ
"Сүхбаатарын талбай" цагдаа, дотоодын цэргийн алба хаагчид морьт, нохойт эргүүлийг хийж байна
Аялал жуулчлалыг нэмэгдүүлэх, олон орны хоолны соёлыг таниулах, хотын соёлыг түгээх зорилгоор “UB food” фестивалийг энэ сарын 8-14-ний өдрийг дуустал төв талбайд зохион байгуулагдаж байгаа.
Энэ үеэр гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагааг иргэд, олон нийтэд сурталчлах зорилгоор цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын алба хаагчид морьт, нохойт эргүүлийн чиглэлээр "Сүхбаатарын талбай" орчимд ажиллаж байна.
Тод мэдээ
Барагшуны нөөц, ашиглалтын талаарх мэдээллийг сонсов
Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 08-ны өдрийн хуралдааны төгсгөлд Барагшуны нөөц, ашиглалтын талаарх салбарын яамны мэдээллийг сонсов. Энэ талаар Улсын Их Хурлын гишүүн, Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайдын С.Одонтуяа танилцуулсан.
Монгол орон нь Азийн эх газрын барагшун тархалтын төв муж гэдгийг сайд онцлоод барагшун нь Барагшун нь далайн түвшнээс дээш 2000 метр болон түүнээс дээш өндөрт хүйтэн, сэрүүн болон хуурай нөхцөлд хадны агуй, гуу жалганд хайлмагтсан, давирхайлаг байдалтай хар хүрэн өнгөтэй, тослог, өөрийн өвөрмөц амт үнэртэй, олон төрлийн эмийн ургамлын үндэс, эрдэс, макро микро элементийг агуулан тогтсон байдаг гэв.
Мөн Монгол Алтайн уулс болох Баян-Өлгий, Ховд, Говь-Алтай аймгуудад тархсан ба Говь-Алтай аймаг 58, Ховд 89, Увс 140, Баян-Өлгий 28 тонн барагшуны нөөцтэй гэж тогтоосон байна. Гэтэл нутгийн иргэн, аж ахуй нэгжүүд их хэмжээгээр бэлтгэн, эргэн нөхөн сэргэх боломжийг алдагдахуйц хэмжээнд ашиглаж, хууль бусаар бие биеэсээ өрсөж түүж бэлтгэх, дотоодын үйлдвэрлэлд өгөхгүйгээр шууд гадаадад гаргах сонирхол их байдаг. Тухайлбал, 2016 онд 17 аж ахуй нэгж ОХУ, Энэтхэг, БНХАУ улс руу 2335 тонн түүхий болон хагас боловсруулсан барагшун экспортолсон дүн байдаг. Тиймээс байгалийн нөөцийг зохистой ашиглах, хамгаалах зорилгоор шинжлэх ухааны байгууллагуудын судалгаа, зөвлөмжийг үндэслэн БОАЖ-ын Сайдын 2017 оны А/86 дугаар тушаалаар барагшуныг түүхийгээр болон хагас боловсруулсан түүхий эд байдлаар, судалгааны дээжийг 5 кг-аас дээш хэмжээгээр гадаад улсад гаргах зорилгоор түүж бэлтгэх, боловсруулах, экспортлохыг таван жилээр хориглох, 2022 оны А/108 дугаар тушаалаар барагшуныг түүж бэлтгэх, ашиглах, худалдах, худалдан авахыг таван жилийн хугацаатайгаар хориглосныг С.Одонтуяа сайд онцолж байлаа.
Мөн барагшуныг түүхий эд байдлаар гадаадад гаргахыг хориглосноор манай улсад төр, хувийн хэвшлийн 30 гаруй аж ахуйн нэгж, байгууллага судалгаа хийж, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүний стандартыг боловсруулж гаргах, инновац шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломжийг судалж, нэвтрүүлэх чиглэлд ажиллаж байна. Монгол Улсын ШУА-ийн биологийн хүрээлэн, Уламжлалт анагаах ухааны хүрээлэн, Мал эмнэлгийн хүрээлэнгүүд аж ахуй нэгжүүд, эмийн үйлдвэрүүд хамтран судалгааг тасралтгүй хийсээр хэд хэдэн үндэсний стандартыг батлуулсан байна.
Мал эмнэлгийн хүрээлэнгийн эрдэмтэд сүүлийн 25 жил барагшуны чанар, ашиглалтын талаар судалгаа хийж, доктор Т.Энх-Оюун 2014 онд Дэлхийн оюуны өмчийн байгууллага, БНСУ-ын оюуны өмчийн газрын дэмжлэгтэйгээр “Барагшун агуулсан тэжээлийн нэмэлт бэлдмэл бэлтгэх арга” бүтээлээрээ дэлхийн оюуны өмчийн байгууллагын “Алтан медаль”, “Шилдэг зохион бүтээгч” шагнал хүртсэн. Цаашид энэхүү бүтээлээр дэлхийд гарах бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломжтой гэв.
Цаашид барагшуны жилд ашиглах боломжит нөөц, нөхөн сэргээх хугацаа давтамж, найрлага, ач холбогдлыг нарийвчлан тогтоох судалгааг хийх, байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийн орлогоос барагшуны нөөц, тархацын судалгаанд хөрөнгө төсөвлөхийг аймгуудад даалгах, экологи эдийн засгийн үнэлгээг тогтоох, хууль бусаар түүж бэлтгэсэн түүхий эд байдлаар гадаадад гаргах биш, зохих зөвшөөрлийн дагуу бэлтгэсэн барагшунаар олон улсын стандарт шаардлага хангасан үндэсний брэнд, нэмүү өртөг шингэсэн эцсийн бүтээгдэхүүнийг дотооддоо үйлдвэрлэж, экспортлох нь эдийн засгийн өндөр үр өгөөжтэй, байгалийн нөөцийн ашиглалтын бүсийг тогтоож, жилд ашиглах зохистой хэмжээгээр ашиглах боломжийг бүрдүүлэх, түүхий болон хагас боловсруулсан эд байдлаар экспортлохыг хориглох, хууль бусаар түүж бэлтгэх явдлыг таслан зогсоох арга хэмжээ авах шаардлагатай байгааг салбарын сайд мэдээлэлдээ онцолсон.
Мэдээлэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ, Ж.Батжаргал, Ж.Чинбүрэн нар асуулт асууж, үг хэлж, байр сууриа илэрхийлэв.
