Бидэнтэй нэгдэх

Тод индэр

Монгол Улсын усан хил тайван байна

Огноо:

,

Сэтгүүлч:

Ахлах дэслэгч Б.АЛТАНЦЭЦЭГ
 
Зөөлөн ногоон хамбан дээр хөл нүцгэн гүймээр... Зүггүйхэн хүүхэд насандаа эргээд нэг очмоор тийм сайхан. Зүймэл хөх үүлс, миний сэтгэл хоёр эрхлэлдэн наадах мэт замын уртад ханьсана. Үе үе ганц нэгхэн бороон дусал хаялах нь гуниг нэмэх ч тэгэсхийгээд үргэх нь талын салхины шид гэлтэй. Машины цонхоор хийсэх шанхны минь үс, талын салхины аясаар бүжих хялганы найгах тэр л уран тансаг хөдөлгөөн. Энэ бүхнийг сэтгэлдээ зураглах зуурт зурайх замын үзүүрт алсад хянах цамхаг тодрох нь яг л сэтгэлийн шигтгээ мэт.

Бидний хөлөглөж яваа Хилийн 0132 дугаар ангийн фургон  автомашин хилдээ 17 дахь жилдээ давхиж яваа нь энэ гэнэ. Фургоны онгорхой цонхоор таанын үнэр хамар сэтлэм ханхийнэ. Ай миний нутгийн хивс адил өргөн дэвсэг юутай сайхан. Цэлгэр талын охин би таана, мангирын энэ л үнэрийг санажээ. Гэхдээ эх орны зүүн хязгаарт зуншлага ийн сайхан байхад баруун зүгийн нутаг минь гантай дуулдаж сэтгэл чилээх. За даа хүн гэгч өөрийн сэтгэлээ зураглавал юутай ийтэйгээ уралдан чихцэлдэн багтаж ядах ажээ. Ингээд өөрийн сэтгэлийн зураглалыг орхин томилолтын сонинд шилжье. 

ЗОРИЛГОН ДОТОРХ ЗОРИЛГО БУЮУ “СЭТГҮҮЛЧИД ТОРГОН ХИЛД”

Миний бие ээлжит томилолтоо өвөртлөн алдарт Мэнэнгийн талаар давхиж яваа нь энэ л дээ. Энэ удаагийн томилолт хос зорилгыг агуулав. Хил хамгаалах байгууллагаас жил бүр “Сэтгүүлчид торгон хилд” аяныг зохион байгуулдаг уламжлалтай. Энэ удаад өдөр тутмын “Зууны мэдээ”, “Өнөөдөр”, “Өглөөний сонин”, ТВ8 телевиз, “Визард” студийн мэргэжил нэгт нөхөдтэй дөрөө харшуулан усан хил хамгаалалт, гэрээт хилчдийн алба үйл ажиллагааг сурталчилах зорилго агуулсан билээ. Нөгөө нэг зорилго гэвээс “Сүлдэт баганын дэргэдээс” нэвтрүүлгийг бэлтгэн олон нийтэд хүргэх.

Энэ удаад бид хамтран уран бүтээл хийх замаар хилчдийн алба үйл ажиллагааг олон нийтэд ойлгуулах, таниулахыг зорьсон. Тиймээс ч “Хилчин” болон “Визард” студи хамтран “Сүлдэт баганын дэргэдээс” нэвтрүүлгийн наймдугаар сарын дугаарыг бэлтгэв. Хилчдийн үйл ажиллагааг тэднийг нүдээр зураглах, бид тэдэнд хилчдийнхээ мөн чанарыг ойлгуулах буюу хоёр утсыг нэг үзүүрт зангидахыг зорив.

Угаас олон нийттэй харилцах албаны чиг үүрэг хил, хилчдийнхээ алба үйл ажиллагааг олон нийтэд хүргэх, түгээх, зөвөөр таниулах явдал шүү дээ. Усан хилчид, гэрээт хилчдийн алба үйл ажиллагааны талаар бид харилцан мэдээлэл түгээж, дотносон сайхан танилцсан. Гадны сэтгүүлчдийн бэлтгэсэн мэдээ сурвалжлагыг та бүхэн "ХХЕГ-ын олон нийттэй харилцах алба" цахим хуудсаар дамжуулан хүлээн аваарай. 

БҮСГҮЙЧҮҮД НЬ ЭЗГҮЙ ХИЛИЙН САЛБАРТ

Хилийн 0252, 0132 дугаар ангийг дамнан хилийн 0306 дугаар ангийн 0219 дүгээр салбарт оройхон хүрч очив. Бүсгүйчүүд Улаанбаатар хот руу нэгдсэн цугларалт, сургалтад хамрагдахаар явсан гэдгийг салбарын захирагч, ахмад Э.Энхтүвшин дуулгалаа. Тиймээс ч "...бүсгүйчүүдийн эзгүй өдрүүд чанга байна шүү" гээд инээв. Бүсгүйчүүд бидний эзгүйд гал тогооны ажил эрчүүдэд хамгийн хүнд үүрэг хариуцлага болдог гэдэг шүү дээ. Тус хилийн салбарынхан энэ хариуцлагатай үүргийг гэрээт хилчин Ө.Зоригт хариуцуулжээ. Ахлах тогооч Ө.Зориг хоёр туслахтай аж. Залуус биднийг сайхан гульяшаар дайлав.

Гэрээт хилчин Ө.Зориг цэргийн албанд татагдахаас өмнө ресторанд ажиллаж байсан учраас чадвар болоод мэдрэмж нөхдөөсөө илүүрхэх тул ийнхүү А тогоочоор өргөмжлөгджээ. Барилгын бүлэг, гэрээтүүд гээд өдрийн туршид хоол цай гэсээр тэд ачаалалтай харагдана билээ. Бид эрчүүдийнхээ бэлтгэсэн гарын хоолоор дайлуулаад маргаашийн ажлаа төлөвлөн хуваарилаад амарлаа. Шинэ өдөр. Өглөө эртийн наранд Буйр нуур мөнгөн долгиогоо гялбуулан сэтгэл баясгах нь сайхан. Усан зогсоолын дэргэд салбарын инженер, хөнгөн хөлөг, тусгай зориулалтын техник хэрэгслийн хангалт эрхэлсэн орлогч, ахлагч О.Оргилболд гэрээтүүдтэйгээ нуурын эрэгт зураг авалтын бэлтгэл хангаж байхтай таарав.

Нуурын давлагаанд мурийсан инженерийн байгууламжийг засаж, сэлбэж байгаа нь энэ аж. Нуурын мандал хүчтэй давлагаалж, хөвөгч усан зогсоолыг дотогш түржээ. Мөн бэхэлгээний олс нь зангуунаасаа тасарсан байна гэв. Тус хаалтанд тогтсон замгийг тэд түүж тэгшлээд хөнгөн хүлгүүдийн бэлэн байдлыг хангаж эхлэв. Гэрээтүүд усны нойтон өмсгөлөөр хангагдсаныг анзаарлаа. Өнгөрсөн жил залуус нуурын хүйтэн усанд хэн түрүүлж орохоо хуруудан шодож байсан нь санаанд буув. Харин энэ жил зориулалтын өмсгөлтэй болсноор олон давуу тал байгааг гэрээтүүд ярив. Хил хамгаалах байгууллагаас усан хил хамгаалалтын чиглэлээр авч хэрэгжүүлж байгаа бодлого чиглэл ажил хэрэг болж байгааг миний бие нүдээр харлаа.

Өнгөрсөн оны  наймдугаар сард миний бие тус хилийн салбарт томилолтоор ажилласан билээ. Өнгөрсөн зун баригдаж эхэлж байсан усан хилийн техник хадгалах байр ашиглалтад оржээ. Хилийн 0219 дүгээр салбарын инженер, хөнгөн хөлөг, тусгай зориулалтын техник хэрэгслийн хангалт эрхэлсэн орлогч, ахлагч О.Оргилболд усан хил хамгаалалтад ашиглагдаж байгаа бүхий л техник хэрэгслийг хариуцан ажилладаг. Хөнгөн хөлөг, усны мотоцикль, цасны чарга болон бусад тусгай хэрэгслүүдийг байнгын бэлэн байдлыг ханган ажиллаж байгааг тэрбээр үзүүлж сонирхуулав. Үнэтэй техник хэрэгслийг ийнхүү зориулалтын орчин нөхцөлд тодорхой горимын дагуу байрлуулснаар ашиглалт эдэлгээнд олон давуу талтайг ярив. 

ЗУРГААН АЙЛЫН ОРОН СУУЦЫГ АШИГЛАЛТАД ОРУУЛНА

Хилийн аль ч ангид хүрсэн зуны дэлгэр цагт бүтээн байгуулалт өрнүүлэн угтах нь сайхан. Бүсгүйчүүд сааль сүүгээ базааж, харин эрчүүд нь хашаа хороо, хадлан тэжээл, өвлийн бэлтгэлээ хангах гээд ажил их. Айл гэрээр жишвэл ажилсаг энэ өрх өвөлд өнтэй орох нь тодорхой зураглал тодрох аж. Энэ дүр зургийг Хилийн 0306 дугаар ангиас олж харав. 2020 он гарсаар хилийн 0260 дугаар салбарыг төвлөрсөн эрчим хүчинд холбожээ. Мөн хугацаат цэргийн алба хаагчдын алба хаах таатай орчин нөхцлийг бүрдүүлэн бэлтгэл заставт засвар хийсэн байна.

Аймаг орон нутгийн дэмжлэгтэйгээр ангийн төвд цэцэрлэг, бага сургууль байгуулагдахаар болсонтой холбоотойгоор бэлтгэл ажлыг эхлүүлжээ. Хилийн 0306 дугаар анги хилчдийн нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор хилийн салбаруудын барилга байгууламжийг үе шаттайгаар шинэчилж байгаа аж. Үүний нэг нь хилийн 0219 дүгээр салбарт зургаан айлын орон сууцыг барьж байгаа явдал юм. Ажлын явц 30 хувьтай явагдаж байгаа бөгөөд зургаан айлын орон сууцыг хилчдийн баярын өдөр ашиглалтад оруулахаар зорин ажиллаж байлаа. Хилийн 0306 дугаар ангийн Барилга орон сууцны албаны дарга, ахлах дэслэгч Ш.Баасанпүрэвсүрэнгээр ахлуулан 15 хүний бүрэлдэхүүнтэй ажилсаг шоргоолжнуудын ажил урагштай явна билээ. Ажилчдын орон сууц 1978 онд ашиглалтад орсон бөгөөд элэгдэж хуучран актлагдах шаардлагатай болжээ. 

ГУРВАН ХҮҮГИЙН АМИЙГ АВАРСАН ААВЫН ТАЛАРХАЛ 

Уншигч та бүхэн мэднэ. Өнгөрсөн долдугаар сарын 11-ний өдөр шүү дээ. Баяр наадмын өдөр хүн бүр гэр бүлээрээ сайхан цаг хугацааг өнгөрүүлэхийг хүснэ. Энэ ч ёсоор Ж.Пунцагийн гэр бүл Буйр нуурт амрахаар зорьжээ. Гэтэл хүүхдүүд нь завьтайгаа тоглож байгаад нуурын гүн рүү яах ийхийн зуургүй хөвсөн байна. Тэр өдөр нуур давалгаа ихтэй ч байж. Хилчид цаг хугацаа алдахгүй хурдан шуурхай эрлийн ажиллагааг зохион байгуулан гурван хүүг аварчээ. Энэ үйл явдлын дараа иргэн Ж.Пунцаг элэг бүтэн амьдралыг бэлэглэсэн хилчдэд талархсан сэтгэлээ юугаар илэрхийлэх билээ гэж дотроо удтал боджээ. Тиймээс хилийн салбарын хилчдэд талархсан сэтгэлээ өөрийн биеэр илэрхийлэхээр ирсэн байхтай бид таарав.

Иргэн Ж.Пунцаг, “Баатарлаг зоригт хилчид болох Хилийн 0306 дугаар ангийн 0219 дүгээр салбарын захирагч, ахмад Э.Энхтүвшин,  хөнгөн хөлгийн жолооч, механик, ахлах ахлагч Ү.Чулуунсүх, гэрээт хилчин, байлдагч Э.Санги-Очир нарт талархал илэрхийлэхээр ирлээ. Би өөрөө цэргийн хүн учраас үрсийн минь амийг аварсан эрхэм хүмүүст юу дурсгах вэ гэж их бодсон. Сэлэм хадгалуулья гэж хамгийн түрүүнд сэтгэлд буусан л даа. Тиймээс ч Турк улсаас захиалуулан сэлэм авчруулсан. Миний аав, ах хүний амь аварч явсан гээд хожим дурсаж явбал сайхан юм даа” гэлээ. “Хөрстийг тамгалах үрсийг минь амь үл хайрлан аварсан ачтан танд дурсгав” гэж сэлэм дээр сийлсэн байлаа. Тэрбээр мөн ангийн хамт олонд халуун талархлыг өөрийн гарын бэлгийн хамт гардуулсан юм.

Буйр нуур БНХАУ-тай 30.7 км усаар хиллэдэг. Хилийн 0306 дугаар ангийн 0219, 0312 дугаар салбарууд Буйр нуурын усан хил хамгаалалтыг зохион байгуулахад голлох үүргийг хүлээсээр байна. Жилээс жилд тус чиглэлийг зорих аялагч амрагчдын тоо нэмэгдсээр байгаа нь хилчдийн ачааллыг нэмэгдүүлсээр байгаа юм. Аялагч амрагчдыг даган тодорхой хүндрэлүүд үүсэж буйн нэгэн жишээ нь дээрх болсон явдал юм. Тус салбарын хилчид улсын хил хамгаалалтыг зохион байгуулахаас гадна орон нутгийн иргэд, аялагчдын аюулгүй байдлыг давхар сахиулан зуны саруудад ачаалалтай үүрэг гүйцэтгэдэг. Энэ нь хэдийгээр хилчдийн шууд хүлээх үүрэг биш ч гэлээ ийм хариуцлагыг хилчид  үүрсээр байгаа юм. Тиймээс ч хилчдээс ур чадвар, тэсвэр хатуужил шаардаж байгааг мэдэрлээ.

УСАН ХИЛЧДИЙН ӨДӨР 

Яг үнэндээ тэднийгээ ийм сайхан тэмдэглэлт өдөртэй гэж мэдэхгүй явжээ. Анх 2009 онд хурандаа Д.Чойбаатар хилийн 0306 дугаар ангийн захирагчаар ажиллаж байхдаа тус өдрийг бий болгосон гэнэ. Жил бүрийн наймдугаар сарын 15-ны өдөр тэд баяраа даруухнаар тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. Энэ жил баярынхаа өдөр өргөн хөтөлбөр гаргасан боловч нэвтрүүлгийн зураг авалт давхцаж таарав. Нөгөөтэйгүүр бүсгүйчүүд Улаанбаатар хот руу сургалт цугларалтад хамрагдахаар явсан эзгүй тул эрчүүдэд давхар ачаалал оногджээ. Дор хаяж баярын ширээ засах гэтэл нарийн зууш хийж, ширээгээ чимэглэж чадахгүй байгаагаа бидэнд ярив. Тэдний яриаг сонсоод манай бүлгийн сэтгүүлч бүсгүй ууттай чихрээ барин сандрав.

Усан хилчдийн өдрөөр залуус өдөржин завгүй зураг авалттай өнжив. Тиймээс ч төлөвлөгдсөн баярын арга хэмжээ хойшлогдож зарим нь цуцлагдаж орхив. Энэ явдалд бид хэрэндээ санаа зовнисоор. Тэгтэл салбарын захирагч ер нь аливаа тэмдэглэлт баяраар ихэнхдээ баярлаж амждаггүй гэдгээ ярилаа. Баярын өдрөө өргөн дэлгэр тэмдэглэж амжаагүй ч Хилийн 0219 дүгээр салбарын хилчид он гарсаар 11 хүний алтан амийг аварсан бахдам сайхан мэдээтэй баяраа эгэл даруухан тэмдэглэсэн. Өдөржин зураг авалттай пижигнэсэн бид орой үдэшлэгийн арга хэмжээ хамтран зохиов.

Залуус ч үдэшлэгийн арга хэмжээнд ач холбогдол өгч хослол өмсөн, үнэртэй усаа цацан гангарсан байлаа. Үүнийг харсан манай багийн сэтгүүлч бүсгүйчүүд сандран уруулаа будан, плажаа өмсөн гангарцгаан хөл болцгоов. Харилцан бие биенийгээ хүндэтгэж байгаа нь тэр шүү дээ. Монгол Улсын анхны баатар Шагдарын Гонгорын нэрэмжит салбарын жагсаалын талбайд хөгжөөнт тоглоом тоглож, бүжинхэн нэгэн үдшийг хамтдаа сайхан өнгөрүүлэв.

Ийнхүү хөх мөнгөн тэнгэр, газрын саан эмжээр Буйр нуурын усан хилийг хамгаалж байгаа хилчдийнхээ алба үйл ажиллагааны талаар нэвтрүүлэг, сурвалжлага бэлтгэсэн бид тавьсан зорилгодоо амжилттай хүрээд буцлаа. Монгол Улсын усан хил тайван байна. Мэргэшсэн хилчдээр мануулж байгаа учраас нутгийн ард түмэн ч хилчдэд бат итгэл хүлээлгэжээ. 

Эх сурвалж: Хил хамгаалах ерөнхий газар

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Тод индэр

П.Батчимэг: Цахилгаан скүүтерийг 16-гаас дээш, цахилгаан дугуйг 18-аас дээш насныхан жолоодно гэж хуулийн төсөлд тусгасан

Огноо:

,

Улсын Их Хурлын даргын 76 дугаар захирамжаар Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор цахилгаан дугуй, суррон, цахилгаан скүүтерийн хэрэглээг зохицуулах талаар санал, дүгнэлт гаргах, холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг өнгөрсөн оны 09 дүгээр сард байгуулагдсан. Тус ажлын хэсгийн ахлагч, Улсын Их Хурлын гишүүн П.Батчимэгээс хуулийн төслийг боловсруулах явцын талаар тодрууллаа.

-Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж буй гол зорилго нь юу вэ?

-Хүн амын хэт төвлөрөл, хотжилт, авто замын түгжрэлээс үүдэлтэйгээр Нийслэл Улаанбаатар хотод нийтийн хэрэглээний цахилгаан скүүтер түрээсийн шинэ төрлийн үйлчилгээ бий болж, иргэдийн хэрэглээг өсгөж байна. Гэвч үүнийг дагаад цахилгаан дугуй /суррон/, цахилгаан скүүтерээс унаж бэртэх, явган зорчигч, автомашин, унадаг дугуй, мотоциклтэй мөргөлдөж зам тээврийн осол гэмтэлд өртөх, иргэдийн аюулгүй, тайван зорчих эрхэд нөлөөлөх, өөрийн болон бусдын амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд хохирол учруулах явдал ихсэж байна.

Улаанбаатар хотод өдөрт дунджаар 700-800 мянган тээврийн хэрэгсэл авто замын хөдөлгөөнд оролцдог гэсэн статистик мэдээлэл бий. Үүний хажуугаар шинэ тутам гарч ирж буй цахилгаан тээврийн хэрэгслүүд ямар ч зохицуулалтгүйгээр замын хөдөлгөөнд оролцож байна. Иймд төрөөс иргэнийхээ амьд явах, эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах үндсэн эрхийг хангах, хүүхдийн ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд хамгаалах “хууль зүйн баталгааг” бий болгох үндсэн үүргийн хүрээнд зайлшгүй хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах шаардлагатай байгаа юм.

-Уг хуулийн төслийг боловсруулахад бусад улсын туршлагыг судалсан уу?

-Манай ажлын хэсэг өнгөрсөн сард Бүгд Найрамдах Казахстан Улсад ажиллаж, туршлага судлаад ирсэн. Тус улсын байгаль цаг уурын онцлог, түгжрэл, цахилгаан тээврийн хэрэгслийн хэрэглээ зэрэг нь манай улстай төстэй юм билээ. Түүнчлэн цахилгаан скүүтер, цахилгаан дугуйг Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульдаа 2023 оны 06 дугаар сард  өөрчлөлт оруулж, баталсан гэдгээрээ онцлогтой. Тус хуулиар цахилгаан скүүтер, жижиг цахилгаан тээврийн хэрэгсэл хэмээн тодорхойлсон байдаг. Манай ажлын хэсэг хуулийг боловсруулж батлуулсан салбарын яам тамгын газар, энэ чиглэлд бизнес эрхэлдэг компаниудын төлөөлөлтэй уулзсан. Ингэхдээ Астана, Алматы гэх томоохон хотуудад ажилласан. Алматы хотын тухайд авто замын нэгдүгээр эгнээг цахилгаан дугуй, скүүтер, мопедын зам болгож, тусгайлсан гэрлэн дохиотой болгож өгсөн нь сайн шийдэл байсан.

Казахстан улс цахилгаан скүүтерийг 25 км/цагаас хэтрэхгүй, зөвхөн 1 хүн унахад зориулагдсан, суудалгүй, 2 эсвэл 3 дугуйт тээврийн хэрэгслийг хэлнэ гэж тодорхой дурдсан байна билээ. Харин бидний хувьд тус улсын туршлагыг үндэслээд асуудлыг цогцоор нь шийдэх гээд зорьж байна.

-Хуулийн төсөлд орж буй өөрчлөлтийн талаар танилцуулахгүй юу?

-Товчхондоо цахилгаан скүүтерийг 16-гаас дээш, цахилгаан дугуйг 18-аас дээш насны хүн жолоодно гэж тусгасан. Мөн эдгээр тээврийн хэрэгслийн ангиллыг шинээр тодорхойлж, тээврийн хэрэгслийн техникийн дээд хурд, тээврийн хэрэгсэл зорчихыг зөвшөөрсөн замыг хуульчилна. Цаашлаад цахилгаан скүүтер, цахилгаан дугуйн жолоочийн эрх, үүрэг, жолоочид хориглох зүйлсийг тусгана. Мөн нийтийн хэрэглээний цахилгаан дугуй, цахилгаан скүүтерийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн эрх, үүрэг, тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл, шаардлагыг шинээр тодорхойлох юм.

-Цахилгаан скүүтерийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хувьд хуулийн төслийг хэрхэн хүлээн авч байна вэ?

-Үйлчилгээ эрхлэгчдийн зүгээс аль болох л хууль шаардлагагүй. Бид стандартаа баталчихвал мөрдөөд байж чадна гэдэг байр суурийг илэрхийлсээр байдаг. Гэхдээ хуулиар зохицуулж, хариуцлагажуулж үүрэгжүүлэхээс өөр аргагүй. Хууль баталж байж л бид шаардлага тавьж, хариуцлага нэхнэ. Одоо скүүтер түрээсийн бизнес эрхлэгчидтэй төрийн байгууллагуудын харилцаа нь албан бичиг солилцох хэлбэрээр өрнөж байна. Албан бичиг өгсөн гээд хариуцлага шаардах хууль эрх зүйн үндэслэл үүсэхгүй учраас хэн ч мөрдөж дагахгүй. Хууль баталж байж л хяналт зохицуулалтыг албажуулна. Хүний амь насны асуудал шүү дээ. Тээврийн цагдаагийн албаныхан скүүтер унасан иргэн гэдэг зам дээр хутга бариад гүйж байгаа хүнээс ялгаагүй байна хэмээн тодорхойлж байна. Яг голыг нь олсон тодорхойлолт шиг санагдсан.

-Хуулийн төсөл ямар шатанд явж байна вэ?

-Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулсантай холбогдуулан олон нийтийн хэлэлцүүлгийг зохион байгуулсан. Энэхүү хэлэлцүүлэгт иргэд, олон нийт, үйлчилгээ эрхлэгчид, холбогдох төрийн байгууллагуудын 100 гаруй хүн оролцож, санал бодлоо илэрхийллээ. Хэлэлцүүлгээс гарсан саналыг хуулийн төсөлд тусгасан. Манай ажлын хэсэг тус хуулийн төслийг өнгөрсөн оны 09 дүгээр сараас хойш боловсруулж, үндсэндээ Улсын Их Хурлын  намрын чуулганы завсарлагааны хугацаанд төвлөрч ажилласан. Үүний дүнд хуулийн төслийг 2025 оны 03 дугаар сарын 23-нд Улсын Их Хурлын Тамгын газрын d.parliament.mn/ сайтад байршуулж, https://d.parliament.mn/tusul/c618cdf9-42ec-4c4d-875c-8c3e79b93795 олон нийтээс санал авч, /2025.04.15/-нд  Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт санал авахаар хүргүүлсэн.

Засгийн газрын ирүүлсэн саналыг хуулийн  төсөлд тусгаж эцэслэхээр бэлтгэж байна. Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Улсын Их Хурлын энэ хаврын чуулганы хугацаанд өргөн барихаар бэлтгэж байна.

Дэлгэрэнгүй унших

Тод индэр

Нэг удирдлагатай, нэг бодлоготой, нэг зарчимтай ажиллахыг Эрчим хүчний яамны удирдлагуудад Ерөнхий сайд Г.Занданшатар анхаарууллаа

Огноо:

,

-Төрийн өмчит дулааны цахилгаан станцуудад өндөржүүлсэн бэлэн байдал, гуравдугаар станцад онцгой дэглэм тогтоов-

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 2025 оны зургаадугаар сарын 19-ний өдөр Эрчим хүчний яаманд ажиллаж, удирдлагуудтай нь уулзаж, үүрэг даалгавар өглөө.

Ерөнхий сайд уулзалтын эхэнд Засгийн газрын өчигдрийн хуралдаанаар төрийн албаны чиг үүргийн давхцал, орон тоог нэмээд зогсохгүй хариуцлагыг эзэнгүйдүүлж байгаа талаар хэлэлцэж бүх яамдад бүтцийн давхардал, чиг үүргийн шинжилгээ хийж давхардсан орон тоог цомхотгох чиглэл өгсөн. 

Мөн төрийн зарим үүргийг хувийн хэвшлээр гүйцэтгүүлж, төрийн оролцоог багасгах, цахимжуулалтыг тууштай нэвтрүүлж, иргэдэд үйлчилдэг төрийн алба бий болгохыг Засгийн газрын гишүүдэд үүрэг болгосон. Энэ хүрээнд эрчим хүчний салбарын өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар танилцуулга мэдээлэл сонссон. Ингээд Засгийн газрын тогтоол гарч  "Дулааны цахилгаан станц-3" ТӨХК-д 2025 оны зургадугаар сарын 02-ны өдөр осол гарсантай холбогдуулан компанийн үйл ажиллагааг хэвийн горимд шилжүүлэх, болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор тус компанийн үйл ажиллагааг Засгийн газрын шууд хяналтад авч, зургаан сарын хугацаатай онцгой дэглэм тогтоох шийдвэр гарсан гэдгийг танилцууллаа.

Тус тогтоолоор эрчим хүчний салбарыг өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүлэх, дулааны цахилгаан станцуудын техник, тоног төхөөрөмж, тоноглол, системийн горимын хэвийн үйл ажиллагааг хангах, төлөвлөгөөт засварын ажлууд хуваарийн дагуу хийгдэж байгаа эсэхэд хяналт тавьж, цаашид үүсэж болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, 2025-2026 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг төлөвлөсөн хугацаанд хийж гүйцэтгэх арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж ажиллахыг Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнд үүрэг болгосон байна. 

“Эрчим хүчний үндэсний хороо, Үндэсний зөвлөл, яам, агентлагууд нэг удирдлагатай байх зайлшгүй шаардлагатай. Гуравдугаар станцын ослын нөхцөл байдал тогтоогдоогүй, шалгагдаж байгаа. Гэсэн ч салбарын удирдлагын тогтолцоо тодорхойгүй байдалд шилжсэнээр салбарт хариуцлага алдагдсан нь мэргэжлийн инженер, техникийн ажилчдын өдөр тутмын үйл ажиллагаанд хүндрэл учруулсан байх магадлалтай. Ашиг сонирхол, албан тушаалын зөрчилдөөн тус салбарт сүүлийн 20 жил бугшсан, үүнээс болж V цахилгаан станц зэрэг шинэ төслийн явц тасалдаж байгааг Ерөнхий сайд хэлээд нэг удирдлагатай, нэг бодлоготой, нэг зарчимтай ажиллахыг яамны удирдлагуудад анхаарууллаа. 

"Дулааны цахилгаан станц-3"-т тогтоосон онцгой дэглэмийн хугацаанд Монгол Улсын Засгийн газарт эрх олгох тухай хуульд заасан арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх, компанийн үндсэн үйл ажиллагаа, удирдлага, зохион байгуулалтыг шууд хариуцан гүйцэтгэж, компанийг бүрэн төлөөлөх  эрх бүхий Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгч томилон ажиллуулна гэдгээ тэрбээр мэдэгдлээ.

Ашиг сонирхлын зөрчил, авлигаас ангид байж, улс орны эрх ашиг, үндэсний аюулгүй байдал, эрчим хүчний найдвартай хангамжийг бүрдүүлэхийн төлөө онцгой анхаарч ажиллах ёстой. Тийм ч учраас тус яаманд өнөөдөр ажиллаж, Засгийн газрын шийдвэрийг танилцуулж байгаагаа Ерөнхий сайд онцлов. 

Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн төслүүдийг хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна. Үүнд эрчим хүчний салбарт Тавантолгойн цахилгаан станц, ДЦС-3-ын өргөтгөл шинэчлэлийн төсөл, ДЦС-5, Бөөрөлжүүтийн хоёрдахь шатны цахилгаан станцын төсөл, Тосонцэнгэл,  Сүхбаатар, Даланзадгадын дулааны цахилгаан станц болон сэргээгдэх эрчим хүчний төслүүд бий. Эдгээрийг ажил хэрэг болгоход онцгой анхаарч ажиллахаа Ерөнхий сайд Г.Занданшатар илэрхийллээ. 

Дэлгэрэнгүй унших

Тод индэр

Л.Гантөмөр: МАН шүүмжлэл сонсож мэддэггүй юм байна

Огноо:

,

Ардчилсан нам Засгийн газрын гэрээг удаа дараа зөрчсөн гэх асуудлаар АН-ын дарга Л.Гантөмөрөөс сэтгүүлчид 2026 оны зургаадугаар сарын 17-ны өдөр тайлбар авлаа. Тэрбээр "МАН шүүмжлэл сонсож мэддэггүй юм байна. Ч.Лодойсамбуу гишүүн шүүмжилснийг гэрээ зөрчиж байна гэж дүгнэж байгаа юм. Найман жил Монгол Улсыг унтуулсан.

Хэн нэгэн шүүмжилэхээр их адгадаг болсон. Ийм адгуу хүмүүстэй хамтарна гэдэг хэцүү. Шүүмжлэхгүйгээр Монголын төр явахгүй. Төрийн чих онгорхой байх ёстой. Ард түмнээ сонсдог байх ёстой. Тэр ард түмний дуу хоолой нь УИХ-ын гишүүд. МАН Бага хурлаараа гурван шалтгаанаар Ардчилсан намтай хамтрахгүй гэж ярьсан тухай би сонссон.

 
Нэгдүгээрт: АН ажил төрөлтэй болоод бэхжээд байна. Тиймээс АН-ыг бэхжүүлэхгүй байх нь МАН-д хэрэгтэй гэж ярьсан.
 
Хоёрдугаарт: АН-ын гишүүд элдвээр шүүмжлээд байна. Хамтарч байгаа тохиолдолд шүүмжлэл байж болохгүй гэж яриад байгаа юм.
 
Гуравдугаарт: Хуульзүйн яам болоод хяналтын функц АН-д байна. Дарханы Засаг дарга Б.Азжаргалаас авхуулаад бүгд баахан тендерийн хулгай хийчихсэн.

Түиймээс МАН-ынэнд тэндэх хулгай, луйврыг Хяналт, үнэлгээний Үндэсний хороо илрүүлээд байх юм байна.

Тиймээс энэ гурван үндэслэлээр АН-аас салах нь зүйтэй гэж гишүүд нь ярьсан байна лээ. Өөрөөр хэлбэл, МАН хяналтгүй засаглахыг хүсээд байгаа хэрэг” хэмээв.
Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Тод мэдээ2025/07/04

Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тух...

Тод мэдээ2025/07/04

Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедэ...

Өнөөдөр2025/07/04

Баяр наадмаар 171 байцаагч хяналт шалгалт хийнэ

Тод мэдээ2025/07/04

Тэтгэврийн зээлд тавьсан хязгаарлалтыг цуцлах асуудлаар санал нэгдлэ...

Тод мэдээ2025/07/04

Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад ш...

Тод мэдээ2025/07/04

Улаанбаатар хотод нийгмийн хамгааллын тусгай үйлчилгээг хөгжүүлэх чи...

Тод мэдээ2025/07/04

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

Тод мэдээ2025/07/04

УИХ: “Зээлийн хүүг бууруулах хүрээнд авах зарим арга хэмжээний...

Тод мэдээ2025/07/04

УИХ: Үндэсний их баяр наадмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай ху...

Өнөөдөр2025/07/04

Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар бороо орж, сэрүүхэн байна

Өнөөдөр2025/07/04

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/07/03

Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр

Чөлөөт бүс2025/07/03

“Улаанбаатарын үдэш 2025” шоу тоглолт долоодугаар сарын 11-нД бо...

Тод мэдээ2025/07/03

Ч.Төгсдэлгэр: Авто зогсоолын хүртээмжийг нэмэгдүүлэхдээ эхний ээлжид...

Тод мэдээ2025/07/03

Зарим хуулийн төслүүдийг яаралтай хэлэлцүүлэх хүсэлтийг УИХ-д хүргүү...

Тод мэдээ2025/07/03

Засгийн газрын агентлаг, төрийн өмчит үйлдвэрийн газар, компанийн чи...

Тод мэдээ2025/07/03

Баруун бүсийн эрчим хүчний есөн компанийг нэгтгэж дөрөв болголоо

Тод мэдээ2025/07/03

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг хоёр хоног хаа...

Тод мэдээ2025/07/03

УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...

Тод мэдээ2025/07/03

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороод

Өнөөдөр2025/07/03

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

Өнөөдөр2025/07/03

УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь

Тод мэдээ2025/07/02

Нийтийн эдэлбэрийн газрын тоо хэмжээг нэмэгдүүлэх, бүртгэлжүүлэх ажл...

Тод мэдээ2025/07/02

Усны ослоор амь насаа алдсан иргэдийн 41 хувь нь зөвхөн долоодугаар ...

Тод мэдээ2025/07/02

Төрийн зарим чиг үүргийг хувийн хэвшил, МҮХАҮТ-д шилжүүлснээр төрийн...

Тод мэдээ2025/07/02

Үндэсний их баяр наадмын худалдаа, үйлчилгээний зөвшөөрлийн хүсэлтий...

Тод мэдээ2025/07/02

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шин...

Тод мэдээ2025/07/02

Шинэ тойрог авто зам төслийн нэгдүгээр тойрог замын ТЭЗҮ-ийг Зам, тэ...

Тод мэдээ2025/07/02

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын болон дэд хороод

Тод мэдээ2025/07/02

УИХ: Өнөөдөр хуралдах ажлын хэсэг

Санал болгох