Тод индэр
Хятадын толгой эргэм хөгжил ба Шанхай хот
ЗАМ ГҮҮРИЙН ХОТ ШАНХАЙ
Монгол Улсад ардчилсан хувьсгал өрнөсөн 1990-ээд онд Хятадад Шанхай хотыг шинээр бүтээн байгуулах их ажлын суурь тавигджээ. Загасчин тариачны суурин байсан Пүдун дүүрэгт тэнгэр баганадсан сүрлэг барилгууд босож, өдгөө Азийн Нью-Йорк гэгдэх болсон өндөр, шинэ Шанхай хот ийнхүү 30 жилийн дотор нүд гялбуулан өндийсөн аж. Хуучин Шанхайн төв болж байсан Пуши дүүрэгт ганц ор эзэмшчихвэл Пүдунд гэртэй байснаас илүү хэмээн хөөрцөглөж байсан Шанхайчуудын хувьд өнөөдөр шинэ Пудүнд нэг ортой болох нь Пүшид харштай байхаас ч илүү болж байр нь солигдсон байх юм. Хөгжил гэдэг ийм ажээ.
Пуши гэдэг нь Хуанпү мөрний баруун бие, Пүдун нь зүүн бие. Ерөөс шинэ хуучин Шанхай хотыг зааглагч нь их хотын дундуур урсах Хуанпу мөрөн. Хөх мөрний далайтай нийлж байгаа дээд урсац болох энэ өргөн гол Шанхай хотын төвөөр урсах. Голын дээгүүр арав гаран нүсэр гүүр, доогуур нь мөн тооны нүхэн замууд байх агаад энэхүү их мөрнийг гатлага онгоцоор туулж байсан Шанхайнхан өнөөдөр Хуанпу мөрнөө өдөрт хэдэнтээ дээгүүр доогуур нь давхиж өнгөрөхдөө мөрөн голыг гаталж байгаа мэдэмсрээ ч бүүр гээчихэж. Их усны доогуур тавьсан замаар ФМ хөгжим сонсон машиндаа тухалж зорчихдоо Хятадын бүтээн байгуулалтын хурдыг тархиныхаа бор хальсны гадаргууд наах гэж хичээн зүдэх амьтан надаас өөр алга. Шанхай хотод хөл тавингуутаа л анзаарсан анхны зүйл бол тус хотын зам гүүр. Шанхайг гүүрэн замын хот гэж нэрлэж болмоор. Энэ олон гүүрэн байгууламж, усны дээгүүр доогуур тавьсан зам, хотыг сүлжих өргөн дардан харгуйнууд бол тус газар дахь хөгжлийн анхны төрөгдөл байлаа.
ХУУЧИН ШИНЭ СОЁЛЫН НИЙЛБЭР ШАНХАЙ
Шанхай хот гадаадын колони байх үед Унгарын архитекторч Хюдок Ласла гэгч эрхэм 1918-1947 оны хооронд өрнийн хийцтэй 50 гаруй том барилгын зураг төслийг гардаж 200 гаруй уран барилга бариулжээ. Одоо Ласлагийн байшингууд бүгд музей шахуу соёлын үнэт өв болон гадаад дотоодын жуулчдын нүдийг хужирлахын зэрэгцээ Шанхай хотын түүхийг эрт эдүгээд хүүрнэх онцгой дурсгал болсонтой хаа сайгүй тааралдах. Тухайн үед мэдээж хөрөнгө чинээтэй язгууртнууд гэр хаусуудаа Ласла тэргүүт өрнийн архитекторчдоор захиалан бариулж байжээ. Тэдгээр баяд ноёд, дарга даамлуудын амьдарч байсан гэр орон нь өнөөдөр Лаоянфан хэмээх хуучны хотхон болон хадгалагдаж үлджээ.
БЭЭЖИНД ЮАНИЙ ҮЕИЙН ХУТУНГУУД ХУУЧИН СОЁЛЫН ҮЗМЭР БАЙДАГ БОЛ ШАНХАЙД ЛАОЯНФАНГУУД ЯГ ТЭР ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭНЭ. ЖУУЛЧИД ЁСТОЙ ХӨЛ ТАВИХ ЗАЙГҮЙ БУЖИГНАЖ БАЙХ АЖ.
Өдгөө лаоянфангууд орчин үеийн урлагийн хотхон болжээ. Гадна талыг нь мэргэжлийн урчуудаар сэргээн засварлуулж яг хуучны өнгө төрхөөр нь сайжруулан додомдсон тэрхүү өрнийн сүрлэг байшингуудын дотор засал нь хамгийн орчин үеийн контенперари шийдэлтэй агаад гэрэл зургийн болон уран зургийн урлангууд, уран бүтээлчдийн ажлын байрууд, тохилог этгээд ресторан, хоолны газар, баар, кафе, Хятадын уламжлалт хувцас эдлэлийн дэлгүүрүүд гэхчилэн өнөө цагийн брэндлэг бүхэн тэнд суурьшиж жуулчдын халаасыг нимгэлж суух авай. Харин энгийн иргэдийн амьдарч байсан Тэнзифан гэх мөн тухайн үеийн сэргээн засварласан хороолол маягийн байшинд үзвэрийн газрууд, жуулчдын амрах тухлах аятай таатай үйлчилгээний бүх зүйлийг төвлөрүүлжээ. Шанхайд ирсэн гадаадынхан 30-хан жилд өндийж боссон тэнгэр баганадсан сүрт барилгын “арал” болох Пүдун дүүргийн Люжиазүйг үзэж Шанхайн хөгжилтэй танилцсаны дараа Лаоянфан Тэнзифан гэх мэтийн хуучны соёлын газруудыг үзэхээр хөгсөн тэмүүлнэ. Хуучин соёл төдийгүй шинэ хөгжлийн сүлэлдээн болсон энэ газарт тэд чухам жаргалаа эдлэн, үзэх бүхнээ үзэж халаасаа харамгүй гөвцгөөх ажээ. Шанхайн энэ хэсэг яг л хятадын хуучны кино, шинэ үеийн драма хоёрын дүрс ээлжлэн солигдож байдаг асар том дэлгэц гэлтэй.
ХЯТАДЫН ХӨГЖЛИЙН ЗАГВАР ШАНХАЙ
Хятадын хөрөнгийн зах зээлийн гол төвлөрөл нь мөн л Шанхай. Шанхай, Шэньжэний хөрөнгийн биржийн 4100 гаруй том компаний нийт хувьцааны өртөг нь 46 их наяд болж дэлхийд хоёрдугаарт жагсаад байгаа. Хятадад сүүлийн үед хувьцааны зах зээл маш эрчимтэй тэлж байгаа нь зөвхөн өнгөрөгч онд л гэхэд 180 сая хүн энэ талбарт тоглогчоор бүртгэгдсэнээс илэрхий харагдах биз ээ. Үүнээс зөвхөн Шанхайн биржид л гэхэд 3600 компани бүртгэлтэй байна. Хонконгийг оролцуулахгүйгээр Хятадын эх газрын хөрөнгийн зах зээлийн хувьцааны индекс сүүлийн үед байнга өсөж ирсэн юм. Мөн Шанхай хот бол хамгийн том боомт хот. Хятадаас дэлхийд гарч буй бараа бүтээгдэхүүний ихэнхийг эндээс зөөвөрлөдөг. Үүнийгээ дагаад брэндингийн хөгжүүлэлтээрээ л цойлж байгаа. Хуучин цагт Хятад улс хамгийн хямдхан эд барааг хамгийн ихээр нь нийлүүлдэг бөөний худалдааны зартай том сүлжээ байсан бол өдгөө харин дэлхийн загварын ертөнцөд цахиур хагалж эхлээд байна. Тэдний эдийн засаг сүүлийн жилүүдэд огцом үсрэнгүй хөгжиж байгаагаас хямд юмыг олон ширхгээр үйлдвэрлэх улангаслаа орхиж одоо энд дэлхийг хамгийн үнэтэй чанартай брэндээр хангах зах зээлийн их өрсөлдөөн нэгэнт эхэлжээ.
Дэлхийн хамгийн үнэтэй том брэндийн дэлгүүрүүд ярайж байдаг байсан Шанхайн худалдааны томоохон төвүүдийн павильоныг одоо дэлхийд алдаршиж буй хятад брэндүүд эзэлчихсэн байх юм. Бээжингээс галт тэргээр 20-оод цаг нүдүүлж сэгсчүүлж хүрдэг байсан Шанхайд 4 цаг гаран дотолгоод очдог болжээ. Хурдны төмөр зам хийгээд түүгээр зорчих өндөр хурдны галт тэргүүд нь онгоцноос дутахгүй тав тухтай аж. Дашрамд дурдахад Хятадын өндөр хурдны төмөр замын нийт урт одоо 40-өөд мянган км-т хүрчихээд байгаа. Дөнгөж 2008 онд Бээжин Тяньжинийг холбосон өндөр хурдны анхны зам ашиглалтад орж байлаа шүү дээ. Гэтэл одоо өндөр хурдны төмөр замынхаа уртаар дэлхийд нэгдүгээрт бичигдчихэж. Аан тийм, Шанхайд ирээд мэдсэн хамгийн гайхшрууштай нэг зүйл нь тэндэхийн метро. Чийглэг нанги хөрстэй энэ газарт метро барих нь ямарч боломжгүй гэгдэж, олон орны энэ салбарын мэргэжилтнүүд үүнийг нь зуунтаа, мянгантаа баталж байсан ч хятадууд цөхрөлгүй зүтгэж, инженер техникийн ажилчид нь уйгагүй судалгаа хийсээр метро барих нээлтийн чанартай шинэ технологи олж бүтээн байгуулалтаа хийснээр дэлхийн хамгийн урт метротой хот болжээ. Энэ мэтчилэн үзсэн харсан, сонссон дуулснаа бичвэл дуусахааргүй их сонинтойгоор Шанхайд аяллаа. Хятадын хөгжлийн дүлийрэм олон мэдээллүүдээсээ хальт хульхан хуваалцахад ийм байна.
Сэтгүүлч Б.Занданхүү
Эх сурвалж: mn.cctv.com
Тод индэр
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Ялалтын баярын ёслолд оролцлоо
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Зэвсэгт хүчний Ерөнхий командлагч Ухнаагийн Хүрэлсүх ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В.Путины урилгаар Аугаа их Эх орны дайны ялалтын түүхт 80 жилийн ойн баярын цэргийн хүндэтгэлийн ёслолд оролцлоо.
Ялалтын баярын жагсаалд ОХУ-ын 11 мянга гаруй цэргийн алба хаагч, Монгол Улс, БНХАУ, Азербайжан, Беларусь, Тажикстан, Казахстан, Туркменистан, Кыргызстан, Египет, Узбекистан, Вьетнам, Лаос, Мьянмар зэрэг 13 орны 1,500 гаруй цэргийн алба хаагч оролцлоо.
28 офицер, 50 ахлагч, цэргийн гэрээт хоёр алба хаагчаас бүрдсэн Монгол Улсын Зэвсэгт хүчний бие бүрэлдэхүүний жагсаалыг 032 дугаар ангийн захирагч, дэд хурандаа Э.Билэгсайхан ахаллаа.
Алба хаагчид өнгөрсөн сард ОХУ-ын Батлан хамгаалах яамны харьяа “Звенигородский” цэргийн амралт, сувиллын газар Казахстан, Тажикстан, Туркменистан улсын цэргийн багтай хамтран бэлтгэлээ хийжээ.
Монгол Улс, монголын ард түмэн дайны эхний өдрөөс “Бүхнийг фронтод, бүхнийг ялалтын төлөө” уриан дор хөдөлмөрлөж, Зөвлөлт Холбоот Улс, Улаан армид “Хувьсгалт Монгол” танкийн цуваа, “Монгол ард” нисэх хүчний эскадриль, 500 мянган агт морьдоос гадна зургаан удаа дулаан хувцас, хоол хүнс, бүхий 740 вагон тусламжийн бараа нийлүүлж, ялалтад өөрийн хувь нэмрээ оруулсан юм.
Тод индэр
Н.Мөнхбаяр: Сэлбэ дэд төвийн газар чөлөөлөлтөөс татгалзсан 30 орчим иргэн байна
Сэлбэ дэд төвийн гэр хорооллыг орон сууцжуулах төслийг Чингэлтэй дүүргийн 14, 18 дугаар хороо, Сүхбаатар дүүргийн 14 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрийн 158 га талбайд хэрэгжүүлж буй.
Энэ хүрээнд 2206 нэгж талбарыг чөлөөлөхөөс 1736 иргэнтэй нөхөн олговрын гэрээ байгуулж, нөхөх олговрыг олгоод байна.
Энэ талаар нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албаны Газар чөлөөлөх хэлтсийн дарга Мөнхбаяр “Сэлбэ дэд төвийн 158 га газрын нөлөөлөлд 2206 иргэний газар өртсөн. Өнгөрсөн оны гуравдугаар сарын 18-нд иргэдээс нийгэм, эдийн засгийн судалгаа болон санал асуулга авч, 70-аас дээш хувийн дэмжлэг авсан тул төслийн газар чөлөөлөлтийн ажлыг эхлүүлсэн. Өнөөдрийн байдлаар 1736 иргэнтэй нөхөн олговрын гэрээ байгуулж, иргэдийн мөнгийг дансанд нь шилжүүлсэн. Үүнээс 1562 айл байсан газрыг чөлөөлж цэвэрлээд байна” гэлээ.
Мөн газар чөлөөлөөгүй 280 орчим нэгж талбар үлдсэн бөгөөд үүний 30 орчим нь уг төслийг огт дэмжээгүй байна. Иймээс эдгээр иргэдтэй өдөр бүр уулзаж, сонсох ажиллагаа хийж байгааг хэллээ.
Тод индэр
Я.Чулуунхүү: Эзэнгүй нохой, муурыг барьж, иргэдийн аюулгүй орчинд амьдрах орчныг бүрдүүлж байна
Нийслэлийн иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор эзэнгүй нохой, муур, мал амьтныг барьж, асрамжлах газарт байрлуулах ажлыг дөрөвдүгээр сарын 24-28-ны өдрүүдэд зохион байгуулж байна. Энэ талаар УБЗАА-ны Захиргаа, санхүүгийн удирдлагын газрын дарга Н.Отгонбаяраас тодрууллаа.
Тэрбээр “2025 онд НЗДТГ болон Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанд эзэнгүй нохой, мууртай холбоотой гомдол олноороо ирсэн. Тиймээс нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар эзэнгүй нохой, муурыг эзэнжүүлэх, түр асрах байранд хүргэх, анхан шатны вакцин хийх, туулга өгөх, үржлийг хязгаарлах үйлчилгээ үзүүлж байна. Нохой, муур барих ажилд нийслэлийн зургаан дүүргийн онцгой, цагдаагийн албан хаагчид болон УБЗАА, нийслэлээс холбогдох албаныхан 1000 гаруй хүн ажиллаж байна. Энэ удаагийн байршил СХД-ийн 20 дугаар хорооноос эхэлж, Туулын бургаснаас хойш самнах ажиллагаа явуулж байна” гэлээ.
Сонгинохайрхан дүүргийн 20 дугаар хорооны Засаг дарга Я.Чулуунхүү “Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар нохой, муур барих, эзэнжүүлэх арга хэмжээ 20 дугаар хороонд хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байна. Манай хороо гэр хороолол, байшин хороолол, үйлдвэрлэлийн бүс ихтэй. Үйлдвэрлэлийн бүсэд эзэнгүй нохой, муур олон байдаг. Бага насны хүүхдүүдийг хичээл сургуульдаа явахад айлгадаг. Тиймээс нохой, муур барих ажил иргэдийн аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх чухал ач холбогдолтой” гэв.
