Тод индэр
Н.Ариунбат: ХААН банкны хувьцаа эзэмшигч солигдоогүй
Сүүлийн үед ХААН банкны хувьцаа эзэмшилтэй холбоотой ташаа мэдээлэл олон нийтийн цахим сүлжээ, хэвлэл мэдээллээр түгээгдэж байгаатай холбогдуулан Монголбанкны Банкны бүтцийн өөрчлөлт, бодлогын газрын захирал Н.Ариунбатаас тодрууллаа.
- Банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч солигдоход хуулиар Төв банк зөвшөөрөл олгодог. ХААН банкны хувьцаа эзэмшигч солигдсон уу, Монголбанк зөвшөөрөл олгосон уу?
- ХААН банкны хувьцаа эзэмшигч солигдоогүй, хувьцаа худалдах тухай эцсийн зөвшөөрлийг Монголбанкнаас олгоогүй. ХААН банкны нийт хувьцааны 45.5 хувийг Япон улсын хуулийн этгээд “Савада холдингс” компани, 14.5 хувийг “Савада холдингс” компанийн охин компани “Эйч Эс Интернейшнл (Ази) Лимитед”, үлдсэн 40 хувийг “Таван богд трейд” ХХК холбогдох этгээдийн хамт эзэмшсэн хэвээр байгаа.
ХААН банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч “Савада холдингс” компани нь Токиогийн хөрөнгийн бирж (JASDAQ)-ид бүртгэлтэй нээлттэй хувьцаат компани бөгөөд дэлхийн хэд хэдэн улсад банк, санхүүгийн чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг конгломерат компани юм.
Япон улсын Санхүүгийн хэрэгсэл ба үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулийн дагуу нээлттэй хувьцаат компанийн энгийн хувьцааны хяналтын багцыг худалдан авахад худалдан авч буй тал нь “Тендер санал” гаргаж, хувьцаа худалдан авах саналаа нийтэд зарладаг. Энэ жишгээр “Упсилон” ХХН болон түүний ерөнхий партнер “Мета капитал” компани “Савада холдингс” компанийн нийт хувьцааны 50.1 хувийг худалдан авах тухай тендер саналыг Токиогийн хөрөнгийн бирж (JASDAQ)-ид 2020 оны 02 дугаар сард анх гаргасан байдаг.
Банкны тухай хуулийн 36 дугаар зүйлийн 36.3 дахь заалтын дагуу банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигчийн хувьцааны бүтцэд өөрчлөлт ороход Монголбанканд мэдэгдэж, холбогдох зөвшөөрлийг авах ёстой. Хуулийн дагуу “Упсилон” ХХН болон түүний ерөнхий партнер “Мета капитал” компани холбогдох баримт бичгийг бүрдүүлж, ХААН банкаар дамжуулан Монголбанкнаас тухайн үед зөвшөөрөл хүссэн.
Монголбанк энэ асуудалд маш нухацтай хандаж ирсэн. Худалдан авагч талын эцсийн өмчлөгч, мөнгөн хөрөнгийн гарал үүслийг тогтоох зорилгоор “Упсилон” ХХН-өөс ирүүлсэн баримт бичгийг хууль, журамд заасны дагуу тогтмол хянаж ирсэн, цаг хугацаа ч их зарцуулсан. Энэ ажлын хүрээнд худалдан авагч талтай холбоотой нэмж тодруулах шаардлага дахин дахин гарч байсан тул “Упсилон” ХХН-тай холбоотой 10 гаруй албан бичиг хүргүүлж, нэмэлт баримт материал гаргуулан авсан байдаг. Олон нийтийн сүлжээгээр цацагдаад байгаа Монголбанкны 2021 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн А-1/761 тоот албан бичиг нь дээрх албан бичгүүдийн л нэг. Уг албан бичгээр “Савада холдингс” компанийн хувьцааг худалдан авахыг зөвшөөрсөн эцсийн шийдвэр биш зөвхөн тус компанийн хувьцааг худалдан авах хүсэлт ирүүлсэн худалдан авагч талын бүрдүүлсэн баримт бичиг шаардлага хангаж байна, хүлээж авахад татгалзах зүйлгүй, мөн үргэлжлүүлэн хяналт тавинаа л гэсэн агуулгатай.
- Монголбанкнаас ХААН банканд илгээсэн 2 албан бичиг олон нийтэд ил болсон. Эдгээр нь ямар учиртай бичиг байв, Төв банк шийдвэрээсээ эргэж буцаж, ямар нэгэн хууль зөрчсөн үү?
- Монголбанкнаас ХААН банканд хүргүүлсэн нууцын зэрэглэлтэй албан бичгүүд сошиалаар олон нийтэд хүрснийг харсан. “Савада холдингс” компанийн хувьцааг худалдан авах хүсэлт ирүүлсэн “Упсилон” ХХН болон түүний ерөнхий партнер “Мета капитал” компанийн баримт бичгийг шалгаж дууссаны дараа дахин шалгах шаардлагатай шинэ нөхцөл байдал үүссэн. Энэ тухай худалдан авагч талд ХААН банкаар дамжуулан мэдэгдсэн албан бичиг юм. Монголбанканд гадаад, дотоодын эх үүсвэрээс “Савада холдингс” компанийн хувьцааг худалдан авах хүсэлт ирүүлсэн тал ХХБ-ны эцсийн өмчлөгчтэй холбоотой гэх мэт мэдээлэл ирсэн юм. Монголбанк шинээр үүссэн нөхцөл байдлыг шалгаж, эцэслэх ёстой. Шинээр үүссэн нөхцөл байдлыг холбогдох байгууллагуудаас тодруулж шалгахад Монголбанканд ирүүлсэн мэдээлэл баримтаар нотлогдоогүй.
Хэрэв энэ мэдээлэл батлагдаж Банкны тухай хуулийн 36 дугаар зүйлийн 36.15 дахь хэсэгт “Банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч, түүний холбогдох этгээд өөр банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч байхыг хориглоно” гэж заасан заалт зөрчигдсөн байсан бол хууль, тогтоомжийн дагуу “Савада холдингс” компанийн хувьцаа эзэмшигчийн бүтцэд өөрчлөлт оруулах үйл ажиллагааг зогсоох, шат дараатай арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх эрх Монголбанканд хуулиар олгогдсон байдаг.
- Үндэсний хөрөнгө оруулалтын банк болон Чингис хаан банканд хадгалагдаж буй төрийн мөнгөөр ХААН банкны хувьцааг худалдан авах гэж байна гэдэг хардлага олон нийтийн цахим сүлжээнд байна. Үүнд тайлбар хэлнэ үү?
-Үндэсний хөрөнгө оруулалтын банк болон Чингис хаан банканд хадгалагдаж буй төрийн мөнгөөр ХААН банкны хувьцааг худалдан авах боломжгүй. Аливаа мөнгөн хөрөнгийн шилжүүлэг заавал ямар нэгэн эх үүсвэртэй байдаг. Мөнгөн хөрөнгийнхөө эх үүсвэрийг тайлбарлаж, хууль ёсны орлого гэдгийг нотолж чадаагүй нөхцөлд банкны хувь нийлүүлсэн хөрөнгөнд оруулах боломжгүй. Банкны тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.1.4 дэх заалтад банкны хувь нийлүүлсэн хөрөнгөнд оруулах мөнгөн хөрөнгийн эх үүсвэр нь тухайн этгээд, түүнтэй холбогдох этгээдийн санхүүгийн тайлангаар тодорхойлогдсон, хууль ёсны үйл ажиллагааны орлого байх ёстой гээд тодорхой заачихсан байдаг. Монголбанк хуульд заасны дагуу тухайн банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигчийн эцсийн өмчлөгчийн хууль ёсны орлого мөн эсэхийг шалгаж, мөнгөн хөрөнгийн гарал, эх үүсвэрийг тогтоодог.
- ХААН банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч солигдох тохиолдолд санхүүгийн эх үүсвэрийг Монголбанк шалгаж чадах уу? Бохир мөнгө эсэх тал дээр хэрхэн дүгнэлт гаргадаг вэ?
- Бохир мөнгө эсэх тал дээр эргэлзэх хэрэггүй. Ер нь аливаа банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч өөрчлөгдөх тохиолдолд шинээр орж ирж буй хувьцаа эзэмшигчийн мөнгөн хөрөнгийн гарал, эх үүсвэрийг Монголбанк тогтмол шалгаж, холбогдох баримтад үндэслэн хуулийн шаардлага хангаж байгаа эсэх талаар дүгнэлт гаргадаг тухай би өмнө хэлсэн.
ХААН банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч “Савада холдингс” компанийн хувьд ч мөн адил Монголбанк эцсийн өмчлөгч хүртэл шалгаж, мөнгөн хөрөнгийн эх үүсвэрийг тогтоосон. “Упсилон” ХХН-ийн нийт хөрөнгийн 99.99 хувийг Япон улсын иргэн ноён Хаттори бүрдүүлсэн байдаг. Хатторигийн гэр бүл бол 1881 онд өнөөгийн “Сейко холдингс” корпорацийн үндсийг тавьсан үүсгэн байгуулагчид юм билээ. Тус гэр бүлийн гишүүд өнөөгийн байдлаар “Санко кигёо” ХХК-иар дамжуулан “Сейко холдингс” корпорацийн хамгийн том хувьцаа эзэмшигчид, эцсийн өмчлөгчид байдаг. Хатторигийн гэр бүлийн нэгэн гишүүн өөрийн эзэмшдэг “Санко кигёо” ХХК-ийн хувьцааг бусад хувьцаа эзэмшигчиддээ худалдаж, “Упсилон” ХХН-д хөрөнгө оруулсан байдаг. Энэ хөрөнгөөр “Савада холдингс” компанийн хувьцааг худалдаж авах эх үүсвэрийг бүрдүүлсэн нь нотлогдсон.
Япон улсын “Нишимура энд Асахи” хуулийн фирмээс “Упсилон” ХХН болон “Мета капитал” компанийн эцсийн өмчлөгч нь ямарваа эрүүгийн болон мөнгө угаах, татвараас зайлсхийх, терроризмыг санхүүжүүлэх эсхүл ижил төстэй санхүүгийн гэмт хэрэгт холбогдож байгаагүй, “Савада холдингс” компанийн хувьцааг худалдан авахад зарцуулагдах мөнгөн хөрөнгө нь “Упсилон” ХХН, “Мета капитал” ХХК болон ноён Хаттори нарын Япон улсын хууль, тогтоомжийн дагуу эрхэлж буй хууль ёсны, хүлээн зөвшөөрөгдсөн бизнесийн үйл ажиллагааны эх үүсвэр мөн болохыг баталсан хуулийн дүгнэлтийг ч Монголбанканд ирүүлсэн.
- Эцэст нь банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч солигдох процесс хэрхэн өрнөдгийг товч тайлбарлана уу. ХААН банкны хувьд нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч “Савада холдингс” компани нь Японы зах зээл дээр хувьцаагаа зарахад Монголбанк хяналт тавьж чадах уу?
- Банкны тухай хуулийн 36 дугаар зүйлийн 36.3 дахь заалтын дагуу банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч болоход эсхүл нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигчийн хувьцааны хэмжээ, бүтцэд өөрчлөлт ороход Монголбанканд мэдэгдэж, холбогдох зөвшөөрлийг авдаг.
ХААН банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч “Савада холдингс” компани нь Япон улсын хуулийн этгээд хэдий ч Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн дагуу Монголбанканд мэдэгдэж, хувьцаа эзэмшигчийн бүтцэд өөрчлөлт оруулах зөвшөөрлийг хүссэн. Монголбанкнаас “Банкны хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээ, бүтцэд өөрчлөлт оруулах зөвшөөрлийн журам”-ын дагуу нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигчийн эцсийн өмчлөгч хүртэл шалгаж, мөнгөн хөрөнгийн гарал, эх үүсвэрийг тогтоосон. Үүний дагуу “Упсилон” ХХН-өөс ирүүлсэн баримт бичиг “Банкны хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээ, бүтцэд өөрчлөлт оруулах зөвшөөрлийн журам”-д заасан шаардлагыг хангасан гэж үзээд Монголбанкнаас холбогдох хариуг хүргүүлсэн.
Хэдийгээр “Упсилон” ХХН болон “Мета капитал” компанийн Токиогийн хөрөнгийн бирж дээр зарласан тендер санал цуцлагдсан ч “Савада холдингс” компанийн хувьцааг худалдах, худалдан авах үйл ажиллагаа Япон улсын хууль, тогтоомжийн дагуу явагдаж байгаа гэж ойлгосон. Хувийн өмчөө захиран зарцуулах эрх хэнд ч нээлттэй. Хэрвээ “Савада холдингс” компани хувьцаагаа худалдсан бол энэ талаараа ХААН банканд албан ёсоор мэдэгдэх ёстой. ХААН банк нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигчийн хувьцааны хэмжээ, бүтцэд орсон өөрчлөлтийг Монголбанканд мэдэгдэх үүрэгтэй. Үүний дараа Монголбанк “Савада холдингс” компанийн эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг бүртгэж, зөвшөөрөл олгосон нөхцөлд энэ үйл ажиллагаа дуусгавар болно. Заавал зөвшөөрнө гэсэн үг биш л дээ. Ямар нэг шинэ нөхцөл байдал үүсэж, хуулийн шаардлага хангахгүй тохиолдол илэрвэл Монголбанк зөвшөөрөл олгохоос татгалзаж, Банкны тухай хуулийн дагуу хувьцааг буцаан худалдах шаардлага тавих гэх мэт арга хэмжээг авах нь нээлттэй.
Нэмж хэлэхэд Банкны тухай хуульд 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөөр банкны хувьцаа эзэмшигч, эцсийн өмчлөгчдөд тавигдах шаардлагыг өндөрсгөсөн. Хэрэв банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч, эцсийн өмчлөгчид тавигдах шаардлагыг хангахгүй этгээд нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигчийн эцсийн өмчлөгч болсон нөхцөлд Банкны тухай хуульд заасан арга хэмжээг Монголбанк авч хэрэгжүүлэх бүрэн эрхтэй. Үүнд:
- Банкны тухай хуулийн 36.4-т заасан баримт нь үнэн зөв, бодит байдалд нийцсэн байх шаардлагатай бөгөөд хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй тохиолдолд энэ хуулийн 27.1.5-д заасан “Банкны хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээ, бүтцэд өөрчлөлт оруулахдаа хуурамч баримт бичиг бүрдүүлсэн” үндэслэлээр Монголбанк тухайн банкны “Банк байгуулах тусгай зөвшөөрөл”-ийг хүчингүй болгож нийтэд зарлана;
- Хуулийн 36.7 дахь хэсэгт зааснаар “Нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч болох, нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигчийн хувьцааны хэмжээ, бүтцэд өөрчлөлт оруулахыг Монголбанк зөвшөөрөөгүй, эсхүл энэ хуульд заасан шаардлага, шалгуурыг хангаагүй бол тухайн хувьцаа нь саналын эрхгүй, ногдол ашиг авах эрхгүй байна”;
- Хуулийн 36.8 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн 36.7-д заасны дагуу зөвшөөрөл аваагүй хувьцаа, хувьцаанд хамаарах үнэт цаасны хэмжээг Монголбанк банкны өөрийн хөрөнгөөс хасаж тооцох бөгөөд хувьцаа эзэмшигч нь хувьцааг сүүлд авсан дарааллаар 30 хоногт багтаан хуульд заасан хязгаарлалтад хүрэх хэмжээнд худалдах, шилжүүлэх үүрэгтэй” гэж тус тус заасан.
Нэмж хэлэхэд Банкны тухай хуульд 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөөр банкны хувьцаа эзэмшигчдийн төвлөрлийг бууруулах зорилгоор тус хуулийн 36 дугаар зүйлийн 36.1 дэх заалтад “Аливаа этгээд дангаар болон холбогдох этгээдийн хамт эзэмших банкны хувьцаа, хувьцаанд хамаарах үнэт цаасны хэмжээ тухайн банкны нийт гаргасан хувьцааны 20 хувиас хэтрэхгүй байна” гэж оруулсан. Банкууд энэхүү шаардлагыг 2023 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн дотор хангасан байх ёстой.
Зөвхөн ХААН банк гэлтгүй бусад банкууд ч хуулийн шаардлагыг хангах зорилгоор төлөвлөгөө гарган ажиллаж байгаа. Тухайлбал ярианы гол сэдэв болоод байгаа ХААН банкны нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч “Савада холдингс” компанийн охин компани “Эйч Эс Интернейшнл (Ази) Лимитед” компани ХААН банкны нийт хувьцааны 14.5 хувийг эзэмшдэг гэж би ярилцлагын эхэнд хэлсэн. Тэгвэл тус компанийн эзэмшдэг ХААН банкны хувьцааны 5 хувийг тус банкны ажилтнуудад эзэмшүүлэх хөтөлбөр хэрэгжүүлж эхлээд, Монголбанкнаас зөвшөөрөл хүсээд байна. Монголбанк энэ асуудлыг ч бас хуулийн хүрээнд судалж үзнэ. Хуулийн шаардлага хангасан, хувьцаа худалдан авах эх үүсвэр нь нотлогдсон нөхцөлд зөвшөөрөл олговол ХААН банкны Монголын талын хувь эзэмшил 40 хувиас 45 хувь болж нэмэгдэх бололцоотой.
Эх сурвалж: Монголбанк
Тод индэр
Ахмед Надим: Спортын томоохон үйл явдлыг хурдан шуурхай үзэгчид хүргэхэд хамтран ажиллах хэрэгтэй
Ази, Номхон далайн орнуудын өргөн нэвтрүүлгийн холбооны 62 дугаар Ерөнхий Ассамблейн Спортын хорооны хурал "Туушин" зочид буудалд үргэлжилж байна.
Тус хурлыг нээж Монголын Үндэсний спортын холбооны ерөнхийлөгч Ц.Магалжав, Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Спортын бүлгийн дэд захирал Нам Сан Вон, Ази Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ахмед Надим нар үг хэлсэн.
Спортын хорооны хурлын өнөөдрийн хэлэлцүүлэг "Үндэсний болон соёлын өвийг хамгаалахад спортын хэвлэл мэдээллийн гүйцэтгэх үүрэг" сэдвийн хүрээнд өрнөж байгаа юм.
Энэ хүрээнд МҮОНРТ-ийн Спортын сувгийн захирал О.Ууганбаяр, КВЅ-ийн Спортын төлөвлөлт, продюсерын багийн дэд дарга Нам Сан Вон болон Шри Ланкийн SLRS телевизийн Ерөнхий захирал Маножа Надишана Амарасинхэ нар илтгэлээ хэлэлцүүлж байна.
Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ахмед Надим "Аль ч улсын Үндэсний телевиз болон өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээнд томоохон сорилтууд тулгараад байна. Эдгээр сорилт нь дижитал платформуудтай холбогдож байна. Иймд бид бүхэн хоорондоо хамтран ажиллах шаардлагатай. Энэ удаагийн "ABU-62" дугаар Ерөнхий Ассамблейн хурал яг энэ төрлийн хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, стратеги төлөвлөлтийг сайжруулахад чиглэгдсэн чухал уулзалт болж байна.
2026 онд Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, Азийн наадам зэрэг спортын томоохон тэмцээн уралдаанууд зохион байгуулагдана. Эдгээр спортын томоохон үйл явдлыг бид хурдан шуурхай үзэгчдэд хүргэхэд хамтран ажиллах хэрэгтэй. Энэ нь олон нийтийг нэгтгэх спортоор дамжуулан нөхөрлүүлэх зэрэг олон давуу талтай байдаг.
Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооноос нэгэн платформыг шинээр нэвтрүүлсэн. Энэхүү платформоор дамжуулан цахим хэлбэрээр спортын төрөл бүрийн нэвтрүүлэг хүргэх шинэ боломж бүрдэж байгаа бөгөөд энэ удаагийн Ерөнхий Ассамблейн хурлаар тухайн платформын стратегийн шинжтэй бодлогын асуудлуудыг хэлэлцэнэ” гэдгийг онцолсон юм.
Тод индэр
Г.Гэрэл: “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд оролцоно
“ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурал есдүгээр сарын 10-15-ны хооронд болно. Энэхүү хурлын талаар "МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэлтэй "Монголын мэдээ" сувгийн сэтгүүлч ярилцсаныг хүргэж байна.
-МҮОНРТ “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлыг эх орондоо хоёр дахь удаагаа зохион байгуулах гэж байна. “ABU GENERAL ASSEMBLY”олон улсын хурлын бэлтгэл ажил хэр хангагдаж байгаа вэ?
-МҮОНРТ Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн Радио телевизийн холбооны гишүүнээр 1991 онд элсэн орж, 2006 оноос хойш үйл ажиллагаанд нь маш идэвхтэй оролцсоор ирсэн. 2009 онд манай телевиз Улаанбаатар хотод "ABU” чуулга уулзалтын үндсэн зохион байгуулагчаар ажиллаж байсан. 2025 онд хоёр дахь удаагаа Улаанбаатар хотод олон улсын нэр хүндтэй чуулга уулзалтыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
-Энэ хурлаар ямар асуудал яригдах вэ. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө үү?
-“ABU байгууллага нь Ази, Номхон далайн телевиз радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа мэргэжлийн редакцтай байгууллагуудыг гишүүнээр элсүүлдэг. Монгол Улсаас хоёр гишүүн байна. Хамгийн эхэнд TV5 телевиз гишүүнээр элсэж байсан.
Үүний дараа МҮОНРТ гишүүнээр элссэн юм. Холбоонд элсэх нь мэргэжил арга зүйн хувьд хөгжиж дэвших, суралцах боломжийг олгодог. Гадаад хамтын ажиллагааг өрнүүлэхээс гадна нэвтрүүлэг, уран бүтээлтэй холбоотой хамтын ажиллагаа чухал байдаг. Мэргэжлийн байгууллагын хувьд маш чухал хүний нөөцийн хөгжиж дэвших үйл ажиллагаа “ABU” холбоо харилцаанд явдаг.
Энэ жил болох гэж байгаа “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн тэргүүлэх байгууллагуудын захирал, ерөнхий захирал, продюсер, ажилчид ирэх гэж байна. 2025 онд зохион байгуулагдаж байгаа "ABU GENERAL ASSEMBLY" олон улсын хурал “Үндэсний өв соёлыг хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэхэд хэвлэл мэдээллийн байгууллагын оролцоо” сэдвийн хүрээнд явагдана.
-Бидэнд их ойр сэдэв байна?
-МҮОНРТ үндэсний өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэх үндсэн үүрэг бүхий хөтөлбөрийн бодлогыг эрхлэн гаргадаг. Манай орны үзэгчид болон энэ чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын хувьд их чухал. Есдүгээр сарын 11-нд спортын болон хөтөлбөрийн бодлого, техникийн салбарын уулзалт хурал болно. Есдүгээр сарын 12-ны өдөр спорт, радиогийн болон техникийн бүх форумд оролцогчдын салбар хуралдаан болно.
Есдүгээр сарын 13-ны өдөр Монгол Улсыг зорьж ирсэн хэвлэл мэдээллийн байгууллагын зочдод зориулж, Монголынхоо өв соёлыг харуулсан бэсрэг наадмыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
Мөн "ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлын үеэр дууны наадам зохион байгуулна.
Энэ арга хэмжээнд 10 гаруй орны уран бүтээлчид оролцоно. МҮОНРТ эдгээр орны уран бүтээлчдийн тоглолтыг шууд дамжуулж үзэгчдэд хүргэнэ. Энэ дууны наадамд дэлхийд алдартай “THE HU” хамтлаг оролцоно.
-40 гаруй улсын хэвлэл мэдээллийн байгууллагын удирдлагууд Монгол Улсад ирнэ. Энэ нь Монгол Улсаа сурталчлах сайхан боломж болох нь ээ?
-Дэлхийн хэвлэл мэдээллийн салбарт МҮОНРТ тод мөртэй, 1991 оноос хойш энэ үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцогч байгууллага гэдгээ дэлхий нийтэд зарлана. Мөн телевизийн гадаад харилцаа илүү өргөжин тэлж хамтын ажиллагааг сайжруулах, чуулга уулзалтын үеэр бүх орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар дамжуулж эх орноо сурталчлах, Монголын өв соёлоо дэлхий нийтэд таниулах боломж нээгдэж байгаа учраас маш их ач холбогдолтой.
Есдүгээр сарын 14-нд шагнал гардуулах ёслол болно. Эндээс бид мэргэжлийн сэтгүүлзүйн үйл ажиллагаа ямар хандлагатай байна. Бид ямар зураглаачийн бүтээлийг шилдэг гэж үзэж байна. Ямар редакцын бодлого, ямар нэвтрүүлэг шилдэг болохыг зарлана гэх зэрэг мэргэжлийн чиг хандлагад чиглэсэн сонирхолтой үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулахаар бэлтгэлээ ханган ажиллаж байна.
Тод индэр
Б.Ариунаа: Бид зумба бүжгийг зохиомол бус олон улсын стандартад нийцсэн хөтөлбөрийн дагуу заадаг
“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо”-ны тэргүүн, олон улсын зумба бүжгийн багш, эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралын зөвлөх Б.Ариунаатай ярилцлаа.
-“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” хэдэн онд өрхөө татаж, үүдээ нээсэн бэ. Холбооныхоо талаар манай уншигчдад танилцуулна уу?
-Манай холбоо 2018 оноос эхлэн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна. Улаанбаатар хотод зургаа, орон нутагт буюу Өвөрхангай, Сэлэнгэ, Замын-Үүд, Эрдэнэт, Цогтцэций, Дорноговь, Говь-Алтай зэрэг арван аймагт төдийгүй сумдад салбартай.
Бид зумба заахаас гадна олон улсын хэмжээний багш бэлтгэдэг. Эхний ээлжид Монгол дахь багшаа бэлдэж, улмаар тухайн багшийн идэвх зүтгэл, шавь нартай болж буй эсэхээс шалтгаалан олон улсын сертификат олгодог. Хэрэв тухайн багш маань гадаадад ажиллах хүсэл сонирхолтой гэвэл бид чиглүүлж өгдөг. Тэгэхээр “Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” маань олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн, баталгаатай холбоо гэсэн үг.
-Ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг газруудаас танай клубийн ялгарах онцлог, давуу тал юу вэ?
-Нэгдүгээрт, зумба бүжгийг зохиомол хөтөлбөрөөр бус харин олон улсын стандартын дагуу заадаг. Тодруулбал, АНУ дахь Зумба бүжгийн холбооноос боловсруулан гаргасан хөтөлбөр, чиглэлийн дагуу хичээлээ ордог. Холбооны гишүүн улс орны холбоо болгон сар бүр нэг ижил бүжиг заана гэсэн үг. Жишээлбэл, энэ сард эдгээр 20 бүжгийг заагаарай гэсэн чиглэл ирвэл манай бүх салбар тэрхүү хөтөлбөрийн дагуу л хичээллэдэг. Ингэснээр холбооны гишүүд маань аль ч улс оронд очсон хэлний шаардлагагүйгээр зумба бүжгээ дагаад бүжиглэчихдэг. Ийм том давуу талтай. Хоёрдугаарт, эрүүл зөв хооллолтод нэлээд анхаарч, хувь хүнд нь болон нийтэд нь зөвлөмж зөвлөгөө өгдөг. Гуравдугаарт, идэвхтэй амьдралын хэв маягийг бий болгож, хэвшүүлэхэд түлхүү анхаардаг.
Ер нь бол зумбагаар хичээллэснээр хүний амьдралын хэв маяг өөрчлөгддөг. Жишээлбэл, эрт унтаж, эрт босдог болно. Өдрийн ажлаа зөв зохион байгуулалттай хийж эхэлдэг. Ажлаа хэрхэн яаж үр дүнтэй хийх үү, гэр бүлдээ хэзээ яаж цаг зав гаргах уу, баяр ёслолыг хэрхэн яаж тэмдэглэх вэ гэдгээ төлөвлөж, зохицуулж сурдаг. Бид дасгал хөдөлгөөн, бүжиг зааж, эрүүл зөв хооллолтын хичээл орохоос гадна уур бухимдлаа хянах, өөрийгөө гомдлоос суллаж чөлөөлөх, эхнэр, нөхрийн харилцаа хандлага гэх мэт сэтгэлзүйн талын хичээлийг ч мөн зааадаг.
-Долоо хоногт хэдэн удаа цагийн ямар сонголтоор хичээллэх боломжтой вэ?
-Манай өглөөний анги 06:00, 07:30, 10:00, оройн анги 19:00, 20:00 гэсэн цагийн сонголттой. Эдгээр цагийн дагуу өдөр бүр хичээллэдэг учраас тухайн хүн долоо хоногт хэдэн удаа явахаа өөрөө шийдэж, түүндээ нийцүүлэн төлбөрөө төлөх боломжтой. Сүүлийн үед албан байгууллагууд оффис дээрээ хичээл заалгадаг болсон байна. Энэ нь бас нэг ахиц дэвшил шүү.
-Жишээлбэл, би өглөөний 07:00 цагийн ангид явъя гэж бодоход, тухайн нэг цагийн хугацаанд ямар хөтөлбөрийн дагуу хичээллэх вэ?
-Та 07:00 цагаас өмнө ирээд өөрийгөө бэлдчихсэн байх ёстой. Тэгээд эхний таван минутад таныг аппаратад оруулж, жин, өөхлөлт, бэлхүүсний тойрог гэх мэт биеийн шаардлагатай үзүүлэлтийг хянаж, өмнөх өдрүүдэд гаргасан үр дүн эсвэл алдаа дутагдлын талаар ярилцаж, зөвхөн танд тохирсон зөвлөгөө мэдээллийг өгнө. Тэгээд 45 минутад иога, дасгал, “belly dance”, бачата зэрэг олон бүжгийн хөдөлгөөнийг хийнэ. Зумба өөрөө бүх төрлийн бүжгийн техникийг оруулсан дасгал шүү дээ. Харин үлдсэн 10 минутад нийтэд нь буюу бүх хүмүүсийн дунд эрүүл, зөв хооллолтын тухай хичээлийг заадаг. Ингэхдээ бодит үр дүнд хүрсэн хүмүүс туршлагаасаа хуваалцаж, бусдадаа урам зориг өгөх жишээтэй.
-Ер нь зумбагаар хэдий хэр хугацаанд хичээллэж байж үр дүнд хүрэх вэ?
-Cарын хугацаанд 20 кг жин хассан хүн бий. Гэхдээ энэ бол нэлээд чанга дүрэм. Харин зөөлөн дүрмээр бол хүн өдөрт 300 грамм хасдаг гэж тооцож болно. Гэхдээ ер нь бол тухайн хүний өөрийн сахилга батаас л бүх зүйл шалтгаална. Зөвлөгөө зөвлөмж өгөөд байхад хөргөгчин дахь хүнс, идэж уух зүйлсээ өөрчлөхгүй л бол үр дүн хүлээх хэрэггүй. Мөн эрт унтахгүй бол бас үр дүн гарахгүй. Хүний амьдрал баялаг учраас хөдөө гадаа явах, баяр наадамд очих ч гэдэг юм уу юу ч тохиолдож болно. Гол нь ийм үед багшдаа хэлээд зөвлөгөө авах хэрэгтэй.
-Та бүхэн “Зумба фестиваль” зохион байгуулах гэж байгаа юм билээ. Энэхүү фестиваль нь сонирхогч хүмүүст нээлттэй юү?
-Бид олон улсын хэмжээний “Зумба фестиваль”-ийг есдүгээр сарын 6-нд 11:00-17:00 цагийн хооронд зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна. Фестивальд Япон улсаас олон улсын зумба бүжгийн дэглээч багш, мөн БНСУ-аас нэг багш, зургаан хамтрагч багштайгаа ирж оролцоно. Зумба гэж ямар дасгал бүжиг байдаг, түүний ач холбогдол гэх мэт цогц ойлголтыг өгч, олон нийтэд таниулах зорилгоор зохион байгуулж байгаа учир хүссэн хүн бүрд нээлттэй. Гэхдээ тодорхой хэмжээний такстай. Холбооны салбар болон гишүүдийн дунд мөн сонирхогчдыг татан оролцуулсан тэмцээн уралдааныг зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Зохиомол хөтөлбөрөөр хичээллэдэг зумбачид олон улсын том фестиваль дээр очоод хамтран ойлголцож хийж чаддаггүй. Харин олон улсын стандартын дагуу боловсруулсан хөтөлбөрөөр хичээллэсэн хүмүүс бол хаана ч, хэзээ ч хамтдаа нэгэн зэрэг бүжиглэж чаддаг.
-Ер нь бүх л төрлийн бүжиг, дасгал хөдөлгөөн өөр өөрийн давуу тал, ач холбогдолтой байдаг болов уу. Зумба бүжгийн тухайд та юу хэлэх вэ?
-Нэгдүгээрт, дасгал хөдөлгөөн хийж л байгаа учраас тодорхой хэмжээнд жингээ хасна. Хоёрдугаарт, хүний сэтгэлзүйг тайвшруулдаг. Өөрөөр хэлбэл, хөгжмийн аянд бүжиглэдэг учраас тухайн хүнийг зөөлөн сэтгэлзүйтэй болгодог. Гуравдугаарт, аз жаргалын гармон ялгаруулдаг. Дөрөвдүгээрт, өөрийнхөө хүсэл сонирхлыг олж, түүнийгээ амьдралынхаа хэв маяг болгож чаддаг. Жишээлбэл, та зумбагаар хичээллэж байгаад тэдгээр төрлөөс иог хийх эсвэл монгол бүжиг бүжиглэхэд илүү дуртай байвал түүн рүү нь бид чиглүүлж өгдөг. Гурван сарын хугацаанд зумбагаар хичээллэсэн хүн монгол бүжигт дурлан хичээллэдэг болох жишээтэй. Ер нь бол манай клуб зөвхөн жин хасахад төвлөрдөггүй. Харин өөрийгөө олж мэдэрч, эрүүл амьдралын хэв маягтай болгоход илүү анхаардаг.
-Ажил, амьдралаа зумбатай холбосон таны түүхийг хуваалцъя?
-Би 2015 онд элэгний вирустэй гэдэг онош сонссон. Энэ нь удамшсан байх магадлалтай. Яагаад гэвэл, миний эмээ, ээж болон нагац талын олон хүн элэгний өвчнөөр нас барсан. Тиймээс би хувь тавилантайгаа эвлэрч, ер нь бол бууж өгч байсан. Гэсэн ч эмч маань надад урам зориг, хүч өгч намайг урагш түлхсэн. Тиймээс би эмчилгээгээ хийлгэхийн хажуугаар эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралыг эрэлхийлж явсаар 2018 онд өөрийгөө олсон. Өөрөөр хэлбэл, тэр цагаас хойш зумбатай ажил, амьдралаа холбож Ингээд би тухайн үед 82 кг-аас 60 кг жинтэй болж чадсан. Түүнээс хойш энэ жингээ тогтмол барьж байгаа.
-Эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралд уриалдаг, томоохон төлөөллийн хувьд та манай уншигчдад товчхон зөвлөгөө өгөөч?
-Хамгийн түрүүнд амьдралын хэв маягаа л өөрчлөх хэрэгтэй. Гол нь та өглөө 05:00 цагт “зомби” шиг сэрж байна уу эсвэл үнэхээр аз жаргалтай сэрж байна уу гэдэг нь амьдралын хэв маяг. Таны өглөө хэдэн цагаас эхэлдэг вэ. Миний өглөө 22:00 цагт унтахаас эхэлдэг. Хэрэв, би 00:00 цагт унтвал өглөө “зомби” шиг сэрнэ. Харин 02:00 цагт унтвал би өөрийгөө унтаагүйд тооцдог. Дараагийн анхаарах зүйл бол мэдээж хооллолт. Эрүүл хооллолт гэхээр хүмүүс би энийг иднэ, тэрийг идэхгүй гээд таваг дээрх хоолоо ялгаж эхэлдэг. Бас хоолоо сойж, юу ч идэхгүй гэж ярьдаг. Энэ бол маш буруу. Харин ч эрүүл мэндэд илүү их эрсдэлтэй. Тиймээс хооллолтын хувийн зөвлөхтэй болох хэрэгтэй. Учир нь, “Тэр зумбагаар хичээллээд тураад гоё болчихсон байна, би бас явна” гээд л шийдээд явчихдаг. Гэтэл үнэндээ тэр хоёр хүний сэтгэлзүй, бие махбодь харилцан адилгүй, ялгаатай байдаг учраас тэр хэрээр хооллолт ч мөн өөр байна шүү дээ. Тиймээс бидэнтэй нэгдэн хувийн өмгөөлөгчтэй, хувийн хүүхэд асрагчтай болдог шиг таныг анхаарах хооллолтын зөвлөх дасгал хөдөлгөөн таны эрүүл мэндэд анхаарах дасгалжуулагчийг манайхаас сонгоорой,өөрийгөө олж, амьдралынхаа хэв маягийг өөрчлөхийг хүсэж бас уриалж байна.
С.Юмсүрэн
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин №032/24659/ дэх дугаарын цахим сониныг ЭНД-ээс уншина уу.
