Тод мэдээ
Жендэрийн мэдрэмжтэй хүний эрхийг дээдэлсэн парламентыг төлөвшүүлэх талаар ярилцлаа
Улсын Их Хурлын Тамгын газар, Олон Улсын Парламентын холбоотой (ОУПХ) хамтран Жендэрийн мэдрэмжтэй, хүний эрхийг дээдэлсэн парламентыг төлөвшүүлэх парламентын өөрийн үнэлгээний бэлтгэл ажлыг хангах талаар семинарыг 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 05-ны өдөр Төрийн ордонд зохион байгууллаа.
Семинарыг нээж УИХ-ын гишүүн, Хүний эрхийн дэд хорооны дарга Ц.Мөнхцэцэг үг хэллээ. Тэрбээр, Жендэрийн мэдрэмжтэй хүний эрхийг дээдэлсэн парламентыг төлөвшүүлэх нь парламентын хөгжлийн чухал үзүүлэлт байдаг. Монгол Улсын хувьд 1924 онд эмэгтэйчүүдийн эрх ашгийг хүлээн зөвшөөрч эмэгтэйчүүдийн сонгох эрхийг баталгаажуулсан хэмээн онцоллоо. Дэлхийн эдийн засгийн форумаас гаргасан үнэлгээнүүдээс харахад Монгол Улс дахь жендэрийн үзүүлэлт харьцангуй хоцрогдолтой байдаг. Тухайлбал, дэлхийн жендэрийн зөрөөтэй байдлын 2022 оны индекст Монгол Улс 146 орноос 70-р байранд орсон байдаг. Монгол Улсад 2011 онд Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль батлагдсанаас хойш 12 жил өнгөрсөн. Гэтэл Монгол Улсын парламент дахь эмэгтэй төлөөлөл 17 хувьтай байна. УИХ-ын энэ хаврын чуулганаар хэлэлцэх Улс төрийн намын тухай хууль, Сонгуулийн тухай хуулиудад эмэгтэйчүүдийн оролцоог дэмжсэн төрийн шууд болон шууд бус санхүүжилтийн хэлбэрүүдийг суулгах, квотыг нэмэгдүүлэх зэрэг асуудлыг тусгахаар ажиллаж байна гэлээ. Өнөөдрийн семинарт УИХ-ын гишүүд, УИХ-ын Тамгын газрын удирдлагууд, Монгол Улсад хүний эрхийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа байгууллагууд хамтран ажиллаж, Монгол Улсад хүний эрхийг дээдэлсэн, жендэрийн тэгш байдлыг хангахад томоохон алхам болно гэдэгт Хүний эрхийн дэд хорооны даргын хувьд итгэж байна гэлээ.
“ОУПХ-ны Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах мэдрэмжтэй парламентыг төлөвшүүлэх чиглэлээр хийсэн ажил”-ын талаар ОУПХ-ны Жендэрийн хөтөлбөрийн менежер Мариана Дуартэ танилцуулсан. Тэрбээр танилцуулгадаа Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах нь Олон Улсын Парламентын Холбооны үндсэн зорилт гэдгийг онцолсон. Тус зорилтыг хэрэгжүүлэхэд ОУПХ-ны Жендэрийн түншлэлийн хөтөлбөрөөс баталсан бүтэц, бодлогын баримт бичгийг дагаж мөрддөг. Эдгээр баримт бичгийн нэг нь 2012 онд ОУПХ-ны гишүүн орнууд санал нэгтэй баталсан Жендэрийн мэдрэмжтэй парламентуудын үйл ажиллагааны төлөвлөгөө гэлээ. Төлөвлөгөө батлагдсанаас хойш хэд хэдэн парламент ажиллах арга барилаа эргэн харж, жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах чиглэлээр шинэчлэл хийсэн. Төлөвлөгөө батлагдсаны 10 жилийн ойг тохиолдуулан 2022 оны 10 дугаар сард Руанда Улсад болсон ОУПХ-ны 145 дугаар Ассамблейгаас Кигалийн тунхаглалыг баталсан. Монгол Улсын Их Хурал парламентын жендэрийн мэдрэмжтэй байдлын өөрийн үнэлгээг хийхийг зорьж байгаа нь цаг үеэ олсон үйл явдал хэмээн үзэж байна гэдгээ илэрхийллээ. Хатагтай Мариана Дуартэ үргэлжлүүлэн “Өөрийн үнэлгээ хийх арга зүй, түүнийг Монголын нөхцөлд тохируулах нь” сэдвийн хүрээнд танилцуулга хийсэн. Тэрбээр, спикер, парламентын зөвлөл, парламентын гишүүдийн бүлэг үнэлгээг хангалттай хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх нь чухал хэмээсэн. Санал болгож буй өөрчлөлтөд үндэслэлтэй, дэмжлэг авахуйц байхын тулд оролцоог хангасан байх шаардлагатай гэлээ.
Харин үргэлжлүүлэн “Хүний эрхийн өөрийн үнэлгээ хийх үйл ажиллагаа, үндсэн ойлголтууд”-ын талаар ОУПХ-ны Хүний эрхийн хөтөлбөрийн ажилтан Бутайна Ламхарзи танилцуулсан. Тэрбээр Хүний эрхийг хангаж, хамгаалах үндэсний тогтолцоог бүрдүүлэхэд парламент голлох үүрэгтэй гэж хэлсэн. ОУПХ-ны Хүний эрхийн өөрийн үнэлгээний аргачлал нь Олон Улсын хүний эрхийн хэм хэмжээ, механизмын талаар парламентын түвшинд хэр зэрэг ойлголт мэдлэгтэй байгаа, парламентын үйл ажиллагаа, журам, бүтцэд юуг хэрхэн тусгасан байгааг үнэлэхэд парламент болон түүний гишүүдэд туслах зорилготой хэмээлээ. Энэхүү үнэлгээг хийснээр Монгол Улсын Их Хурлын сайн туршлага, дутагдлыг олж тогтоох, хүний эрхийн талаар ойлголтоо нэмэгдүүлэх, үйл ажиллагаандаа тусгах шаардлагатай хүний эрхийн асуудлуудыг тодорхойлох боломжийг олгоно гэдгийг илтгэлдээ танилцуулсан.
Хэлэлцүүлэгт оролцогчид жендэрийн мэдрэмжтэй, хүний эрхийг дээдэлсэн парламентыг төлөвшүүлэх, парламентын өөрийн үнэлгээнд тусгах ёстой үйл ажиллагааны чиглэл болон бусад асуудлаар хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн. Илтгэгчид жендэрийн тэгш байдлын бий болгох нь аль нэг хүйсэд давуу байдлыг олгож байгаа хэрэг биш харин жендэрийн мэдрэмжтэй төлөвлөлт, жендэрийн мэдрэмжтэй төлөөлөл парламентад бий болгоход оршиж байгаа хэмээлээ.
Жендэрийн мэдрэмжтэй, хүний эрхийг дээдэлсэн парламентыг төлөвшүүлэх парламентын өөрийн үнэлгээний бэлтгэл ажлыг хангах семинарыг хааж Улсын Их Хурлын Тамгын газрын дэд дарга С.Батбаатар хэлсэн үгэндээ, Монгол Улсын Их Хурал болон Олон Улсын парламентын холбоо харилцан ойлголцлын санамж бичгийг 2022 оны наймдугаар сарын 10-ны өдөр байгуулсан. Өнгөрсөн хугацаанд ОУПХ, УИХ-ын Тамгын газрын хоорондын хамтын ажиллагаа чухал үр дүнтэй арга хэмжээнүүд зохион байгуулсан. Тухайлбал, “Парламент болон хүний эрхийн үндэсний байгууллагууд хоорондын харилцааны тухай Белградын зарчмууд” сэдэвт цахим хэлэлцүүлэг хийсэн. Энэ уулзалтын үр дүнд Монгол Улсын Их Хурал, Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын харилцаа, хамтын ажиллагаанд тодорхой ахиц дэвшил гарсан гэж бид үнэлж байгаа. Харин өнөөдөр зохион байгуулж байгаа цахим семинарын үр дүнд Жендэрийн мэдрэмжтэй, хүний эрхийг дээдэлсэн парламентыг төлөвшүүлэхэд 2023 онд Улсын Их Хурал хоёр томоохон арга хэмжээ хэрэгжүүлнэ. Нэгдүгээрт хүний эрхийн өөрийн үнэлгээ хийнэ, хоёрдугаарт жендэрийн мэдрэмжтэй байдлын үнэлгээг хийнэ. Энэхүү ажлыг ОУПХ, үндэсний мэргэшсэн экспертүүдтэй хамтран хэрэгжүүлнэ. Энэ үнэлгээ бол Монгол Улсын Их Хурал болон түүний Тамгын газрын стратеги төлөвлөгөөний зорилтыг хэрэгжүүлэхэд чухал хөшүүрэг болно гэж итгэж байна гэлээ.
Жендэрийн мэдрэмжтэй, хүний эрхийг дээдэлсэн парламентыг төлөвшүүлэх парламентын өөрийн үнэлгээний бэлтгэл ажлыг хангах цахим болон танхим хосолсон семинарт Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Саранчимэг, Б.Жаргалмаа, Г.Тэмүүлэн, Ж.Бат-Эрдэнэ, Ц.Сандаг-Очир, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын удирдлагууд, Олон Улсын Парламентын холбоо, Хүний эрхийн Үндэсний Комисс, Жендэрийн Үндэсний хорооны 100 гаруй албан хаагч оролцлоо хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв
Тод мэдээ
Баянгол дүүргийн 2 байршилд дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэх ААН-үүд шалгарчээ
Нийслэлээс ашиглалтын шаардлага хангахгүй дүгнэлт нь гарсан, оршин суугчдын амьдрах нөхцөл хүнд байгаа байршлуудад дахин төлөвлөлтийн төслийг хэрэгжүүлж буй.
Энэ хүрээнд “Улаанбаатар орон сууцжуулалт” ХХК-иас ашиглалтын шаардлага хангахгүй орон сууцуудыг буулгаж, байршил дээр нь дахин төлөвлөлтийн 15-20 төслийг хэрэгжүүлэхээр сонгон шалгаруулалтыг үе шаттай зарласан.
Ийнхүү хоёр төслийн гүйцэтгэгч шалгарч, батламж гардууллаа. Тодруулбал,
- Баянгол дүүргийн 3 дугаар хороо, ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай 35, 36 дугаар орон сууцны барилгыг буулган, барилга угсралтын ажлын гүйцэтгэгчээр “Тэргүүн чансаа” ХХК;
- Баянгол дүүргийн 2 дугаар хороо, ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай 32 дугаар орон сууцны барилгыг буулган, барилга угсралтын ажлын гүйцэтгэгчээр “Грэйт Роуд” ХХК тус тус шалгарсан юм.
Батламж гардуулах үеэр “Улаанбаатар орон сууцжуулалт” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал З.Төмөртөмөө гүйцэтгэгчээр шалгарсан аж ахуйн нэгжүүдийн төлөөлөлд амжилт хүсэн “Хамгийн гол нь хариуцлага алдахгүйгээр иргэдтэйгээ харилцан тохиролцож, бүтээн байгуулалтын ажилдаа яаравчлан орох хэрэгтэй. Дахин төлөвлөлтийн ажил цаг ямагт маргаан дагуулж байдаг. Гэвч та бүхнийг өнгөрсөн алдааг давтахгүй, хариуцлагаа өндөржүүлж, айл өрхийн амьдрах орчныг сайжруулахын төлөө хичээж ажиллана гэдэгт итгэж байна” гэв.
Тод мэдээ
Улиас модыг хэлбэржүүлэх, молцог түүх, унгарилыг шүршиж угаах ажлыг тогтмол хийж байна
Нийслэлийн хэмжээнд 38.8 мянга гаруй улиас мод байдаг. Үүнээс 50.4 хувь буюу 19.5 мянган гаруй улиас нь нийслэлийн зургаан дүүргийн нийтийн эзэмшлийн талбайд ургаж байна. Нийт улиас модны 46.9 хувь буюу 18232 ширхэг нь эм улиас гэж нэрлэгддэг. Энэхүү эм улиас модны унгарилын гаралтыг багасгах, бууруулах чиглэлээр үе шаттай ажлууд хийж байна.
Тухайлбал, 2025 оны хаврын хэлбэржүүлэлтийн ажлын хүрээнд 86 байршилд 9298 ширхэг навчит мод буюу нийт хэлбэржүүлэх эм улиас модны 51 хувийг хэлбэржүүлсэн. Харин энэ зургаадугаар сарын байдлаар нийтийн эзэмшлийн 157 га талбайд ургаж байгаа улиас модыг хэлбэржүүлэх, молцог түүх, унгарил гарсан үед шүршиж угаах зэрэг ажлыг тогтмол хийж байна.
Зургаадугаар сарын эхний 7 хоногоос эхлэн эм улиасны унгарилыг усаар шүршсэн. Ингэснээр эм улиаснаас гарах үр хөврөлийн хэмжээ 40 хувь хүртэл буурах боломжтойг холбогдох албаныхан хэллээ. Мөн ААНБ-ууд өөрсдийн эзэмшлийн талбайд байгаа улиас модны унгарилыг усаар шүршиж цэвэрлэхийг уриаллаа.
Тод мэдээ
Э.Ниндэв: Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг олон улсын стандартад нийцүүлэх, лацны стандартыг батлах шаардлагатай
Нийслэлийн зүгээс тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг олон улсын стандартад нийцүүлэх, лацны стандартыг батлах төслийг боловсруулж, Зам, тээврийн яамтай санал солилцож байна.
Уг стандартыг баталснаар манай улсын автомашины дугаартай иргэд олон улсад зорчихдоо ямар нэгэн саадгүй зорчих нөхцөл бүрдэхээс гадна ашиглаж буй улсын дугаараа дур мэдэн сольж, өөрчлөх зөрчил багасах ач холбогдолтой.
Энэ талаар нийслэлийн Автотээврийн хэрэгслийн бүртгэл, хяналтын төв ОНӨААТҮГ-ын дарга Э.Ниндэв “Өнөөдрийн байдлаар манай улсад мөрдөгддөг тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарын MNS 4410:2017, MNS 4410:2002 стандарт нь олон улсын стандартад нийцдэггүй. Иймээс Монгол Улс Замын хөдөлгөөний тухай конвенц /олон улсын гэрээний эрх зүйн тухай венийн конвенц/-д нэгдсэнийхээ дагуу иргэдийн зорчих эрхийг эдлүүлэх хүрээнд тээврийн хэрэгслийн олон улсын дугаарын стандартыг нэвтрүүлэх шаардлага гарсан. Мөн лацны стандартыг батлах ёстой. Ингэснээр иргэд тээврийн хэрэгслийн дугаарыг хоорондоо дамжуулах, тэгш, сондгойгоор хязгаарласан үед болон товчоогоор гарахдаа сольдог зөрчил арилна” гэв.
Гэсэн хэдий ч автомашины улсын дугаарыг олон улсын стандартад нийцүүлэх, лацны стандартыг батлах нь төслийн шатандаа явж байгааг анхаарах хэрэгтэй. Хэрэв стандарт батлагдаж, хэрэгжих үед бүх тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг төсвийн мөнгөөр солихгүй. Өөрөөр хэлбэл иргэд тээврийн хэрэгсэлдээ шинээр дугаар авч байгаа тохиолдолд шинэ стандартаар дугаарыг олгоно. Харин хуучин дугаартай иргэд өөрсдийн хүсэлтээр дугаараа шинэ стандартад шилжүүлэх боломжтой болж байгааг тэрбээр онцолсон юм.
Ташрамд, Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах зорилгоор НИТХ-аас өнгөрсөн оны хоёрдугаар сарын 8-нд нийслэл хотод олгох тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлийн дугаарын дээд хязгаарыг 730 мянга байх тогтоолыг баталсан. Үүнтэй холбоотойгоор өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сарын 15-наас эхлэн уг баталсан дээд хязгаарт багтаан зургаан шалгуур үзүүлэлтээр нийслэл хотод тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлийн дугаарыг олгох, бусад тохиолдолд олгохгүй байх тогтоолыг үе шаттай хэрэгжүүлж байна.
