Тод мэдээ
"Нойр нь хулжсан Улаанбаатар" буюу дуу чимээгээр хүчирхийлэгчид
Өглөөний нар мандахтай зэрэгцэн таны нойр "хулгайлагдсан" мэт мэдрэмж танд төрдөг үү. Засварын болон барилгын ажил гүйцэтгэж буй хүнд машины чимээ, чанга яндантай мотоциклийн чанга дуу, барилгын цахилгаан багажийн нүргээн өдөр шөнөгүй "эгшиглэнэ".
Ийм дуу чимээний хүчирхийлэлтэй бид өдөр бүр нүүр тулж байна. Энэ нь зөвхөн нойр хулжаасан төдий биш, харин тархи, сэтгэл зүй, бие махбодод ноцтой нөлөө бүхий хохирол учруулж буй нууц дайсан юм.
Хэтийдсэн чангадуу чимээ нь хүний эрүүл мэндэд аюултай чимээгүй тахал
Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага (WHO) хүний эрүүл мэндийг хамгаалахын тулд шөнийн дуу чимээний хэмжээг 40 децибелээс хэтрүүлэхгүй байхыг зөвлөдөг. Монгол Улсын үндэсний стандарт MNS 4585:2016 шөнийн дуу чимээг 45 децибелд тохируулсан ч Улаанбаатар хотод шөнийн дуу чимээ нь бодит байдал дээр 55-80 децибел хүрч байна. Өдөр ч мөн адил өндөр түвшинд — 65-90 децибел, хотын төв гудамжинд бүр 75-95 децибелд хүрдэг нь дэлхийн хүлээн зөвшөөрөгдсөн хэмжээнээс 10-30 децибелээр илүүг илтгэнэ.
Дуу чимээ нь зөвхөн чихэнд бус тархи, зүрх судас, сэтгэл зүйд хүчтэй нөлөөлдөг. Тархины амрах чадвар алдагдаж, нойрны гүн шат доголдож, анхаарал төвлөрөх чадвар буурдаг. Зүрхний ачаалал нэмэгдэж даралт ихсэх, сэтгэл гутрал, бухимдал үүснэ. Ялангуяа хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэйчүүд, өндөр настнууд энэ нөлөөг хамгийн их мэдэрдэг. Өөрөөр хэлбэл, дуу чимээний хүчирхийлэл нь бидний эрүүл мэндийн аюулгүй байдлын томоохон хүчин зүйл болжээ.
Мотоциклийн чанга яндан — өдөр бүр тулгарах стрессийн эх үүсвэр
Улаанбаатар хотын гудамжинд 100-110 децибел хүртэл чанга дуу гаргадаг хууль бус яндантай мотоциклууд олширчээ. Энэ хэмжээ нь түргэн тусламжийн машины чимээтэй дүйцэх бөгөөд:
- Сонсголын эрхтний гэмтэл үүсгэх, анхаарал сарниулах эрсдэлтэй,
- Хүмүүсийн сэтгэл зүйд бухимдал үүсгэж, олон нийтийн маргаан үүсгэх нөхцөл болдог
- Өдрийн цагт ч гэнэт цочрол өгч зам хөндлөн гарах явган зорчигч, замын хөдөлгөөнд оролцож байгаа автомашины жолооч нарт осол гаргах эрсдлийг нэмэгдүүлдэг
2024 онд явуулсан судалгаагаар Улаанбаатарын оршин суугчдын хамгийн их гомдоллодог дуу чимээ нь мотоциклийн чанга дуутай яндан байсан нь энэ асуудлын ноцтой байдлыг харуулж байна.
Дэлхийн хотууд хэрхэн тэмцэж байна вэ?
Дуу чимээний асуудал нь дэлхийн олон хотын тулгамдсан асуудал. Тиймээс олон улсын туршлагаас суралцаж болно.
Япон: Тээврийн хэрэгслийн янданг хатуу стандарттай болгож, шөнийн барилгын ажилд хатуу хязгаар тогтоодог. Хотын янз бүрийн хэсэгт дуу чимээг хянах мэдрэгч төхөөрөмж ашиглан иргэдийн гомдлыг шуурхай шийдвэрлэдэг.
Герман: Орчны дуу чимээг хатуу хууль эрхзүйн орчинд зохицуулж, зөрчил гаргасан тээврийн хэрэгсэл болон аж ахуйн нэгжид өндөр торгууль ногдуулдаг. Хот төлөвлөлтөд “дуу чимээгүй бүс” бий болгож, шөнийн цагт барилгын ажлыг хязгаарладаг.
Швед: Иргэдийг дуу чимээний асуудалд идэвхтэй оролцох боломжтой болгохын тулд гар утасны аппликейшнээр дуу чимээний хэмжээг хэмжиж, гомдол мэдээлэх системийг нэвтрүүлсэн.
Эдгээр улс орнуудын туршлагаас харахад амжилтын түлхүүр нь хатуу хяналт, хууль тогтоомжийн хэрэгжилт, хот төлөвлөлтийн инженерийн шийдэл, иргэдийн идэвхтэй оролцоо юм.
Улаанбаатарын өнөөгийн байдал ба авч буй арга хэмжээ
Улаанбаатар хотын захиргаа 2023 онд:
- Хуулийн шаардлага хангахгүй яндантай автомашин, мотоциклийг хотын төвөөр зорчихыг хязгаарласан
- Барилгын шөнийн ажилд зөвшөөрөл шаардаж эхэлсэн
- Тээврийн хэрэгслийн хяналтын систем нэвтрүүлэхээр ажиллаж байгаа ч хяналт, хэрэгжилт хангалтгүй хэвээр байна
Иргэд өдөр тутмын дуу чимээнээс болж нойргүйдэж, сэтгэл санаа болон эрүүл мэндээрээ хохирч байна. Мотоциклийн чанга яндантай холбоотой гомдол хамгийн түгээмэл байна.
Ирээдүйн шийдэл
Дуу чимээний хүчирхийллээс сэргийлэхийн тулд:
- Иргэд дуу чимээний талаарх эрхээ сайн мэдэж, гомдлоо цаг тухайд нь гаргах боломжийг нэмэгдүүлэх
- Хот төлөвлөлтөд “ногоон зурвас”, чимээгүй бүсийг тогтоох
- Шөнийн ажил, хөдөлгөөний цагийн горимыг хатуу мөрдөх
- Хууль бус янданг хязгаарлах, хуулийн хэрэгжилтийг сайжруулах
- Иргэдэд зориулсан дуу чимээний хяналтын аппликейшн, мэдээллийн системийг хөгжүүлэх
Дүгнэлт
Дуу чимээний хүчирхийлэл нь бидний амьдралын чанарыг цөмөөр нь өөрчлөхүйц аюул. Зөвхөн чихэнд биш тархи, зүрх, сэтгэл зүйд нөлөөлдөг учраас хотын удирдлага, хууль тогтоох байгууллага, иргэдийн хамтын ажиллагаа шаардлагатай. Нойргүй шөнийн зовлон, стресс нь зөвхөн хувь хүний биш нийтийн эрүүл мэндийн том асуудал гэдгийг бид мартаж болохгүй.
Таны нойр, таны эрүүл мэнд — чимээгүй хүчирхийллээс хамгаалагдах эрхтэй.
Тод мэдээ
БНСУ гадаадын бизнес эрхлэгчдийн хил нэвтрэхэд шаардагдах хугацааг багасгана
БНСУ-ын Хууль зүйн яам, Газар, дэд бүтэц, тээврийн яам хамтран 2025 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдрөөс ажил хэргийн шугамаар Инчоны олон улсын нисэх онгоцны буудал (ОУНОБ)-аар хил нэвтрэх гадаадын иргэдийн хүлээлгийн хугацааг багасгах шинэ арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр болжээ.
БНСУ-ын Засгийн газар холбогдох байгууллагууд болон бизнес эрхлэгчид санал болгосны үндсэн дээр Инчоны ОУНОБ-д ажил хэргийн шугамаар ирж буй гадаадын иргэдэд зориулсан тусгай шалган нэвтрүүлэх цэгийг ажиллуулах шийдвэрийг гаргасан юм. Засгийн газраас хэрэгжүүлэх энэхүү туршилтын төсөл нь 2025 оны 12 дугаар сар хүртэл үргэлжлэх бөгөөд үр дүнгээс нь шалтгаалан Гимпо, Гимхэ зэрэг бусад олон улсын нисэх буудлуудад хэрэгжүүлэх юм.
Цаашид дунд болон урт хугацаандаа ердийн зорчигчдын хил нэвтрэх үйл явцыг хөнгөвчлөх зорилгоор автомат шалган нэвтрүүлэх системийн хамрах хүрээг өргөжүүлэхээр төлөвлөж байна гэж ГИХГ-аас мэдээллээ.
Тод мэдээ
Грек улс орогнол хүсэгчдийг хорих ялаар шийтгэх хатуу хууль баталжээ
Бүгд Найрамдах Грек Улс (БНГУ)-ын Засгийн газар цагаачлалын бодлогодоо үлэмж өөрчлөлт оруулж, оршин суух зөвшөөрөлгүй иргэд болон өргөдөл нь буцаагдсан орогнол хүсэгчдэд хатуу арга хэмжээ авах шинэ хууль баталлаа.
Энэхүү шийдвэр нь тус улсын хилийн ачааллыг бууруулах зорилготой юм. Уг хуульд зааснаар орогнол хүссэн өргөдөл нь татгалзсан тохиолдолд 14 хоногийн дотор тухайн улсыг орхин явах шаардлагатай ба биелүүлээгүй тохиолдолд 2-5 жилийн хорих ял оноох, эсвэл эх оронд нь албадан буцаах арга хэмжээг авах юм. Шаардлагатай тохиолдолд электрон хяналтын бугуйвч зүүлгэх аж.
Түүнчлэн хууль бусаар хил нэвтэрсэн этгээдийг 18 сар саатуулах арга хэмжээ авдаг байсныг 24 сар болгон сунгаж, тухайн этгээдэд 10000 еврогийн торгууль ногдуулах юм.
Дахин нэг өөрчлөлт орсон нь тус улсад хууль бусаар 7 болон түүнээс дээш жил амьдарсан иргэдийн хууль ёсны оршин суух эрх авах эрхийг түдгэлзүүлсэн байна гэж ГИХГ-аас мэдээллээ.
Тод мэдээ
“Сэлбэ 20 минутын хот” төслийн барилгын талбайд нийт 532 хүн ажиллаж байна
Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргийн 158 га талбайг хамрах 8565 өрхийн орон сууц бүхий анхны жишиг “Сэлбэ 20 минутын хот” төслийн нийт долоон багц бүтээн байгуулалтын ажил үе шаттай үргэлжилж байна.
Өнөөдрийн байдлаар төслийн талбайд 532 хүн ажиллаж байгаа юм.
Уг төслийн эхний ээлжийн 3800 айлын орон сууцны барилгын ажлыг 2027 оны III улиралд дуусгана. Тодруулбал,
- Нэгдүгээр багцын бэлтгэл ажил 80 гаруй хувь, газар шорооны ажил 90 гаруй хувь, суурь цутгах ажил 30 хувьтай үргэлжилж байна.
- Хоёрдугаар багцын бэлтгэл ажил 98 хувь, газар шорооны ажил 90 хувь, суурь цутгах ажил 70 хувь, зоорины давхрын угсралт 20 хувийн гүйцэтгэлтэй байгаа юм.
- Харин бусад таван багцын гүйцэтгэгчидтэй гэрээ хэлэлцээр байгуулахын зэрэгцээ бэлтгэл ажлыг хангаж буй. Мөн зарим блокийн газар шорооны ажил эхэлсэн.
Уг төслийн хүрээнд төрийн болон нийгмийн бүхий л төрлийн үйлчилгээг нэг дороос хүртээмжтэй авах боломжийг бүрдүүлэх цогц, нэгдсэн төлөвлөлтийг хэрэгжүүлнэ. Тодруулбал, Сэлбэ хотод 8565 өрхийн бүрэн цутгамал, газар хөдлөлтийн найман баллд тэсвэртэй, гурван давхар вакум цонх, металл фасад бүхий 113 орон сууц барина. Ингэхдээ барилга бүрд зэврэлт, элэгдэлд тэсвэртэй цайрдсан хоолой, усны хатуулгийг зөөлрүүлэх фильтерийг суурилуулна. Түүгээр ч зогсохгүй 8 км авто зам, 39 км явган хүний зам, 23 км дугуйн зам, 3.6 га талбайд тоглоомын талбай, гурван сургууль, таван цэцэрлэг, эмнэлэг, спорт байгууламж барихаар төлөвлөсөн. Мөн авто зогсоол, худалдаа, үзвэр үйлчилгээ, оффисын зориулалттай барилга барихаас гадна нийт талбайн 40 хувьд ногоон байгууламжийг цогцоор нь шийдэх юм. Тэрчлэн Сэлбэ голын хөвөөнд байрлаж буй Туул голын урсцыг сайжруулах зорилгоор хөв цөөрөм байгуулна.
Төслийг хэрэгжүүлснээр хотын төв рүү чиглэх урсгалыг саармагжуулахаас гадна нийт 15.600 яндан, 12.000 нүхэн жорлонг ариутгалын бодисоор устган, агаарын бохирдлыг 6 хувь бууруулж, хөрсний доройтлыг багасгах давуу талтай.
-
Тод мэдээ2021/05/28
Н.Түвшинбаярыг үүрэгт ажлаас нь түдгэлзүүллээ
-
Тод мэдээ2021/01/26
“Алтан бүрээ” цэргийн хөгжмийн их наадам зохион байгуулагдана
-
Өнөөдөр2025/09/04
УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь
-
Тод мэдээ2023/03/17
Нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголоор гурван багц асуудлыг авч хэлэлцэнэ