Чөлөөт бүс
О.Сарантуяа Олон улсын хэмжээний мастер цол хүртлээ
Хүзүүндээ зүүх медалиа “дааж чадахгүй” болсон ч тэмцээн бүрт алгасалгүй оролцож, амжилт гаргаж яваа түүнийг Оросоогийн Сарантуяа гэдэг.
Тэрбээр 1994 онд тухайн үеийн 019 дүгээр ангид нөөцийн нярав албан тушаалд томилогдон 1997 онд Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангийг байгуулагдхад үргэлжлүүлэн 26 дахь жилдээ ажиллаж байна.
Тэрээр 2001 онд дэд ахлагч цол хүртэж, мөрдэстэй эмэгтэйчүүдийн эгнээнд орж, тус ангид Хими, инженерийн нярав албан тушаалд энгийнээр ажилладаг, шүхрийн спортын мастер зэрэгтэй.
“Хүн хөгширч үхдэггүй, хөшиж үхдэг” гэж хэлэх дуртай О.Сарантуяа “Олон улсын хэмжээний мастер”-ын болзол хангачихвал миний зорилго биелнэ хэмээн ярьж, зорилгынхоо төлөө хичээнгүйлэн зүтгэж ирсний илэрхийлэл нь 2015 онд хөнгөн атлетикаар тогтсон нормыг биелүүлж, “Спортын мастер”-ын болзол хангаж байжээ.
Энэ удаа түүний хүсэл биелж, 2020 оны 06 дугаар сарын 19-ны өдөр “Олон улсын хэмжээний мастер” цолоо Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангийн захирагч хурандаа С.Батболдоос гардан авлаа.
Анх 5 дугаар ангид байхаасаа л хөнгөн атлетикийн дугуйланд хамрагдаж ирсэн О.Сарантуяа тухайн үед дөрвөн төрөлт буюу өндөр, уртын харайлт, 100, 1500 метрийн гүйлт зэргээр зохиогддог байсан үеэс л гүйж эхэлсэн юм.
“Архангай аймгийн таван сумын дунд зохион байгуулагддаг спартакиадын тэмцээнд 7 дугаар ангидаа анх удаа, түүнээс хойш 10 дугаар ангиа төгсөн төгстөлөө тасралтгүй оролцож, 9 дүгээр ангидаа Пионер сурагчдын улсын аварга шалгаруулах VII спартакиадааас улсын чанартай тэмцээний анхны медалиа хүртэж байсан. Мөн өвөлдөө тэшүүрээр их гулгадаг хүүхэд байсан бөгөөд 8 дугаар ангидаа сум дундын спартакиадад орж I байрт эзэлж байсан маань тод санагддаг” хэмээн хуучилж суусан.
Одоо тэрбээр Зэвсэгт хүчний аварга шалгаруулах тэмцээний хөнгөн атлетикийн төрөлд 41-ээс дээш насны ангилалд оролцдог бөгөөд түүний нөхөр спортын мастер, дэд хурандаа Д.Энхбат мөн хөнгөн атлетикаар хичээллэдэг юм.
Өнгөрсөн оны 9 дүгээр сард Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангид зохион байгуулагдсан ЗХЖШ-ын цогцолбор шалгалтын өмнөх өдөр нь тэрбээр Өмнөговь аймагт зохион байгуулагдсан “Ахмад мастеруудын Улсын аварга шалгаруулах тэмцээн”-д оролцож, хос мөнгөн медаль өвөртлөн шөнөжингөө давхисаар өглөө нь ангидаа шууд ирээд аранзаа үүрэн шалгуулж байсан.
Энэ бүхнээс харахад түүний спортод ямар их хорхойтой, даруухан хирнээ дотроо том зорилго тээж яваа, спортоор хичээллэхийн ач холбогдлыг ойлгож мэдэрсэн, тамирчин бүсгүй гэдгийг илтгэнэ.
Тэмцээн уралдаанд оролцохдоо өөрийгөө хэрхэн дасгалжуулдаг, бэлтгэл сургуулилтаа яаж хийдэг талаар түүнээс тодруулахад, “Тусгайлсан багш байхгүй, уралдаан тэмцээнд оролцохдоо өөр баг, тамирчидтай хамтарч бэлтгэл хийдэг. Гэхдээ ихэвчлэн нөхрийнхөө заавар, зөвлөгөөг дагаж бэлтгэлээ хангадаг. Өөрөөр хэлбэл, гэр бүлийн хүн маань миний дасгалжуулагч...” хэмээн тайлбарлаж, цаашид өөрийн гэсэн шавиа төрүүлэх нууцхан бодол тээж явдгаа ч нуугаагүй.
Тэрбээр “Хөнгөн атлетик нь бүх спортын хаан гэдэг утгаар хичээллэхэд маш гоё спорт. Ямар ч үед гүйгээд ирэхэд сэтгэл сэргээд, тайвшрах шиг мэдрэмж төрдөг. Хүнд дасгал хөдөлгөөн маш чухал. Тиймээс заавал гүйлт гэлтгүй ямар нэгэн спортоор хичээллэж байх хэрэгтэй. Өөрсдийн сонирхдог спортоор хичээллэж, авьяас чадвараа хөгжүүлэн уралдаан, тэмцээнд оролцож байгаарай. Тэр нь цаашид амжилт болдог. Залуучуудыг дагуулаад бэлтгэл сургуулилт хийхийг хүсдэг. Тэмцээний ч гэлтгүй жирийн үед бэлтгэлээ таслахгүйг хичээх ба ажлын цагаар бол зав зайг ашиглан хийнэ. Тогтмол дасгал, сургуулилт хийж байж амжилтад хүрдэг учраас аль болох чадах чинээгээрээ өөрийгөө дасгалжуулдаг” гэж байлаа.
Эцэст нь тэрбээр “Энэхүү нэр хүндтэй шагналыг авсандаа туйлын их баяртай байна. Зэвсэгт хүчний 326 дугаар анги үүсэн байгуулагдсан цагаас өнөөдрийг хүртэл хамтарч ажиллаж ирсэн удирдлага, хамт олондоо энэ завшааныг ашиглаад баярлаж талархаж явдгаа илэрхийлье. Та бүхний юу санасан есөн цагаан хүсэл биелэх болтугай” гэсэн юм.
СҮҮЛИЙН ХОЁР ЖИЛИЙН ХУГАЦААНД ТҮҮНИЙ ҮЗҮҮЛСЭН АМЖИЛТУУД:
• Монголын хэт холын марафон гүйлтийн холбооны нэрэмжит гүйлтийн УАШТ-ий 10 км-ын зайд I байр алт 2017.04.29
• Монголын хэт холын марафон гүйлтийн холбооны нэрэмжит “Багахангай марафон” УАШТ-ий 10 км-ын зайд I байр; алт 2018.05.31
• “Алтан шипи-2018” мастеруудын хөнгөн атлетикийн УАШТ-ий дөрвөн төрөлд 100 метрт алт, 400 метрт хүрэл, 1500 метрт алт;
• Төв аймгийн Батсүмбэр сумын харьяат МУ, ЗХУ-ын цанын спортын мастер Б.Дамдинжав агсны нэрэмжит өвлийн спортын наадмын гүйлтийн цанын төрөлд I байр алт 2017.02.05
• “Тал нутгийн Монгол-2019” Олон улсын марафонд 5 км-ын зайд I байр, алт 2019.09.10
• Монголын хэт холын марафон гүйлтийн холбооны нэрэмжит “Багахангай марафон” УАШ 50 км-ын гүйлтийн төрөлд 35-49 насны ангилалд I байр эзэлж, алт 2019.05.29
• 2019 оны Ахмад мастеруудын хөнгөн атлетикийн УАШТ-д 45-49 насны ангиллын 100, 1500 км-ын хоёр төрөлд тус бүр II байрт шалгарч, хоёр мөнгө 2019.09.29
• Монгол Улсын холын зайн гүйлтийн нэрт тамирчин спортын мастер, улсын 24 удаагийн аварга зөвлөх багш Б.Вандан-Очирын нэрэмжит тэмцээний 100, 800 метрийн хоёр төрөлд оролцож мөнгө, хүрэл 2019.07.01
• Улаан-Үүд хотод хоёр дахь удаа зохион байгуулагдсан Олон Улсын найрамдал “PURE BAIKAL” тэмцээний 21 км-ын зайд мөнгө 2019.08.10-11
• “Ахмадын цаначдын УАШТ-2018”-д 2,5 км-ын зайд II байр мөнгө 2018.01.17
• “Солонгос-Монголын хамтарсан марафон 2019” тэмцээний 5 км-ын зайд мөнгө 2019.08.03
• БНӨСУ-ын Чежү аралд 2019.11.10-17, Малайз улсад 11.24-12.08-ны хооронд зохион байгуулагдсан Хөнгөн атлетикийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнд тус тус оролцож хос хүрэл
• Ахмад цаначдын УАШТ-ий 3 км-ын зайд хүрэл 2019.03.11-14
• “Энхийг сахиулагчдын өдөр”-ийг тохиолдуулан зохион байгуулагдсан 5 км-ын гүйлтийн тэмцээнээс хүрэл 2019.05.29
• Монголын цанын холбооны нэрэмжит гүйлтийн цанын Ахмад мастеруудын УАШТ-ий 3 км-ын зайд III байр хүрэл 2017.01.24
• “Богдхан уулын трэйл 2019” Олон Улсын трэйл гүйлтийн тэмцээнд 50-55 насны 21 км-ын зайд III байрт шалгарч хүрэл 2019.07.28
• Улаанбаатар хотод зохион байгуулагдсан Монгол, Хятад, Улаан-Үүд гурван орны нөхөрсөг тэмцээнээс III байрт шалгарч хүрэл 2019.09.03
• “Итгэл найдвар, Боломж-Улаанбаатар 2019” Бүх нийтийн марафон гүйлтийн 21 км-ын зайд III байр хүрэл 2019.09.14
• Солонгос улсын Daegu хотод Их мастеруудын ДАШТ-ий 8 км-ын зайд Дэлхийн аваргын хүрэл 2017.03.27
• Олон улсын цахим гүйлтийн тэмцээнд Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангиас 10 офицер, ахлагчийн хамт багийн ахлагчаар оролцож, 56 багийн дүнгээр IV байр 2020.05.23-25
• Хэнтий аймагт зохион байгуулагдсан улсын V их наадмын 3 км-ын зайд III байр 2019.08.26-27
• Улаанбаатар марафон-2019 Олон Улсын гүйлтийн тэмцээний 21 км-ын 34-54 насны ангилалд VI байр 2019.05.18
Чөлөөт бүс
Тайванид 1999 оноос хойш тохиолдоогүй хүчтэй газар хөдлөлт болжээ
Тайванид 1999 оноос хойш тохиолдоогүй хүчтэй газар хөдлөлт болжээ. Газар хөдлөлтийн гамшгийн улмаас нийт дөрвөн хүн амь үрэгдэж, 57 хүн бэртэж, гэмтсэн байна.
Орон нутгийн өдөр тутмын сонины мэдээлснээр, "Тароко" үндэсний паркад алхаж байсан гурван хүн хөрсний гулгалтаас болж амь насаа алджээ. Сургууль, цэцэрлэгийн хүүхдүүдийг аюулгүй талбайд нүүлгэн шилжүүлсэн бөгөөд 25 сая хүн үйлчлүүлдэг хот хоорондын галт тэрэгний үйлчилгээ тасалдсан байна. Мөн Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед баригдсан сургуулийн барилгын хана, хийц бүтэц гэмтсэн аж.
1999 оны есдүгээр сарын 21-ний өдөр 7.7 магнитудын газар хөдлөлтийн аюулт үзэгдэл тохиолдож 2400 хүн амь үрэгдэж, 100 мянган хүн бэртэж гэмтсэн олон мянган барилга байгууламж сүйдэж байсан түүхэн гамшгаас хойш тохиолдож буй хоёр дахь том газар хөдлөлтийн аюулт үзэгдэл болсныг нутгийн удирдлагууд хэллээ гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ.
Чөлөөт бүс
Мөнгөн ус асгарсан тохиолдолд ямар арга хэмжээ авах вэ
Мөнгөн ус агуулсан халууны шил хагарсан тохиолдолд цэвэрлэгээ хийхдээ анхаарах зүйлс:
Мөнгөн усны уураар амьсгалахаас сэргийлж маск зүүнэ.
Мөнгөн усаар бохирдсон хувцсыг устгах шаардлагатай тул хуучин, муу хувцсаа өмсөх хэрэгтэй.
Мөнгөн ус нь металлтай амархан нэгдэж урвалд ордог тул гарын хуруу, бугуйн дах үнэт эдлэлээ тайлж тавина.
Хагарсан халууны шилийг цэвэрлэх арга
Цэвэрлэгээ хийхийн өмнө хуучин хувцас, резинен бээлий өмсөж, маск зүүнэ.
Мөнгөн ус асгарсан талбайг чөлөөлөх: Өрөөнд байгаа хүмүүсийг гарган, хаалгыг хаана. Мөнгөн усны уур өрөөгөөр тархахаас сэргийлэн агааржуулч, халаагчийг унтраана.
Мөнгөн ус асгарсан талбайн бүтцийг тодорхойлох: Модон, хулдаасан, пильтан гадаргуу нь цэвэрлэхэд хялбар байдаг. Харин хивс, даавуу, хөшигний гадаргууг цэвэрлэж болохгүй учир хуулж, өрөөнөөс гаргана.
Резинен бээлий өмсөнө. Шилний хагархай, үзүүртэй зүйлсийг болгоомжтой цуглуулж цаасан алчуурт боон түгжигддэг гялгар уутанд хийж мөнгөн усаар бохирдсон зүйлс гэж хаяглана.
Мөнгөн усны дуслуудын байрлалыг тогтоож, цуглуулах: Мөнгөн усны бүх дуслуудын байрлалыг тогтоосны дараа гялгар гадаргуутай хөзрөөр цуглуулна. Мөнгөн усны дусал тархахаас сэргийлж маш зөөлөн хөдөлгөөнөөр болгоомжтэй хамна. Жижиг дуслуудыг гар чийдэнгийн тусламжтайгаар байрлалыг нь тогтооно. Харанхуй өрөөний шал руу бага зэргийн өнцөг гарган гэрлийг тусган харахад шалны гадаргуу дээр мөнгөн усны дусал гялалзаж харагдана. Мөнгөн усны дуслууд нь хатуу гадаргуу дээгүүр их хол зайд тархдаг тул өрөөг бүхэлд нь сайтар шалгах хэрэгтэй.
Нүдний дусаагуур ба наадаг цаас хэрэглэх: Мөнгөн усны дуслуудыг соруулахын тулд зүүгүй тариур эсвэл нүдний дусаагуур хэрэглэнэ. Соруулсан мөнгөн усыг агаар үл нэвтрүүлэх тагтай, хагардаггүй хуванцар саванд аажмаар хийж сайтар таглан түгжигддэг гялгар уутанд хийнэ. Уутны гадна талд мөнгөн ус агуулсан зүйлс гэж хаяглана.
Том хэмжээний дуслуудыг зайлуулсны дараа, наадаг цаасаар мөнгөн усны жижиг дуслуудыг цуглуулна. Наадаг цааснуудыг түгжээтэй гялгар уутанд хийнэ. Нунтаг хүхэр эсвэл цайр нь мөнгөн усыг хар өнгөтэй болгох ба энэ нь жижиг дуслуудыг харахад хялбар болгоно. Эдгээр нунтгаар амьсгалахгүй байх хэрэгтэй.
Эцсийн устгал: Цэвэрлэгээнд хэрэглэгдсэн бээлий болон бүх материалуудыг шингэн нэвтэрдэггүй уут, хуванцар саванд хийж, лацдан тодорхой хаяглана. Ус нэвтэрдэггүй уутанд хийсэн мөнгөн усаар бохирдсон зүйлсийг орон нутгийн эмнэлгийн хорт бодис цэвэрлэх үйл ажиллагаа хариуцсан менежерт хүлээлгэн өгч эцсийн устгал хийнэ.
Агааржуулалт хийх: Цэвэрлэгээг хийж дуусгасны дараа өрөөний цонхнуудыг онгойлгон 24 цагийн турш сайтар агааржуулна. Мөнгөн усанд хордсон шинж тэмдэг илэрвэл эмнэлгийн тусламж яаралтай үзүүлэх хэрэгтэй гэж Экологийн цагдаагийн албанаас мэдээллээ.
Чөлөөт бүс
Хуурамч мөнгөн тэмдэгтээс сэргийлье
Хан-Уул дүүргийн цагдаагийн газрын нэгдүгээр хэлтэст 2024 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр “......банканд гадаад улс руу шилжүүлэг хийх зорилгоор 20 ширхэг 500 еврогийн дэвсгэртээр гүйлгээ хийх гэсэн боловч хуурамч евро байна” гэх дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдсэн.
Тус мэдээллийг шалгахад Монгол Улсын иргэн Ц, гадаад улсын иргэн Ш нар нь зарим арилжааны банк болон валют солих үйлчилгээ эрхэлдэг газруудад хуурамч байж болзошгүй “евро” гэх мөнгөн тэмдэгтийг их хэмжээгээр солиулсан байж болзошгүй ба дээрх этгээдүүдийг Дархан-Уул аймгийн нутаг дэвсгэрээс олж баривчлан, мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж байна.
Иймд арилжааны банк, иргэд болон хувиараа жижиг дунд бизнес эрхлэгч нарыг энэ төрлийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлж, мөнгөн тэмдэгтийн нууцлалыг шалгаж байхыг цагдаагийн байгууллагаас сэрэмжлүүлж байна.
Сэтгэгдэл