Тод индэр
Ерөнхийлөгч Х. Баттулга Өмнөговь аймгийн иргэдтэй уулзлаа
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга /2020.10.07/ Өмнөговь аймгийн иргэдтэй уулзлаа. Уулзалтын эхэнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга уламжлал ёсоор Монгол орноо тойрч иргэд, хөдөлмөрчдийн санал, хүсэлтийг сонсохоор ирснээ дуулгаж, иргэдийн төлөөлөгчдийг уулзалтад идэвхтэй оролцохыг хүсэв.
Ийнхүү уулзалт иргэдийн санал хүсэлтийг сонссоноор эхэллээ. Уулзалтын үеэр иргэдийн хэлсэн санал, хүсэлтийг тоймлон хүргэж байна.
Өмнөговь аймгийн иргэн Бараадууз:
“…Өмнөговь аймагт сүүлийн 15 жилд ган болоогүй ганцхан сум байгаа нь Даланзадгад сум. Өмнөговь аймгийн аль ч суманд 3-5 жилд нэг удаа зуд болдог. 1949 оны зудаас хойших зуд болсон жилүүдийг бүгдийг нь мэдэж байгаа учраас би баталгаатай хэлж байна. 3 жилд нэг удаа зуд болдог байсан энэ газар сүүлийн 15 жил дараалан ган болоогүй вэ гэхээр Өмнөговь аймгийн хөдөлмөрчид Ханхонгор сумын нутагт 500 га газар хайлаасан ой байгуулсантай холбоотой болов уу.
Яагаад гэвэл 100 га газрыг бүрхсэн ой хур тунадас татах чадвартай гэдгийг дэлхийн олон орны эрдэмтэд судалж, нотолсон байдаг. Ерөнхийлөгч Та ойжуулах ажилд их анхаарал тавьж, санаачилга гаргадаг. Тэгэхээр энэ ажлаа улам эрчимжүүлж, аймаг болгонд, тухайлбал, говийн аймгуудын гурван сумын дунд 500 га газрыг ойжуулж, ташуурдаж өгөөч.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Д.Гантуяа:
“…Би төрд 28 жил, үүнээс авто тээврийн салбарт 18 жил ажилласан хүн. Би намын харъяаллаас болж тэтгэвэрт гарах хугацаанаасаа зургаан сарын өмнө халагдсан. Би өнөөдөр гомдол мэдүүлэх гээгүй. Тээврийн байгууллага гэдэг бол үндсэндээ хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын хамгийн өндөр стандартыг мөрдүүлж байх хариуцлагатай том байгууллага юм. Өнөөдөр маш олон хүн авто замын ослоор өөд болж байна.
Олон олон залуучууд гэр орноо тэжээх гэж тээвэр хийж яваад залуу насандаа, архины хамааралтай болоод хамааралгүйгээр амиа алдаж байна. Энэ асуудлаар би яам болон бусад газарт санал, хүсэлтээ тавьсан боловч ямар ч арга хэмжээ авахгүй байна. Намын харъяаллаар ямар ч мэргэжилгүй хүмүүсээр мэргэжлийн байгууллагыг дүүргэж байна. Хүний амь насны төлөө, тээвэрчдийн төлөө та онцгой анхаарч, тээврийн стандартыг мөрдүүлж байх энэ том байгууллагад ач холбогдол өгч ажиллаач гэж хүсье.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Х.Одонтуяа:
“…Өмнөговь бол уул уурхайн салбараас ихэнх төсвөө бүрдүүлдэг аймаг. Өнөөдөр Өмнөговь болон Дорноговь аймгийн нутагт 700 км төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажлыг гүйцэтгэж байна. Эндээс манай Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сум болон Гашуунсухайтын боомт руу 59 км төмөр зам нь орж ирэх юм билээ. Үүнийг дагаад бид зөвхөн Гашуунсухайт боомтоор экспортын бүтээгдэхүүн гаргахгүйгээр ОХУ руу нүүрсээ экспортолж, уул уурхайн бүтээгдэхүүний нийлүүлэх боломж нь бүрдэж байгаа. Энэ нь Өмнөговь аймгийн залуучуудад маш таатай мэдээ болж байгааг Ерөнхийлөгчид дуулгаж, баярлалаа гэж хэлмээр байна.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Ө.Ваанчиг:
“…Өмнөговь аймаг байгалийн баялагтай. Говь нутгийнхаа хөгжил дэвшил, улс эх орондоо хувь нэмэр оруулж байгаа Өмнөговь аймгийг төр, засгаас харж үзэх хэрэгтэй. Оюутолгой, Тавантолгойн ордууд маш их нөөцтэй. Олон жил яригдсан Оюутолгой, Тавантолгойн нөөцийг ашиглан дулааны цахилгаан станцууд барих ажлыг хэрэгжүүлж, урд хөршөөс цахилгаан авахаа больж, өөрсдөө цахилгаан экспортолдог болох арга хэмжээ авч өгөөч.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Идэрзориг:
“…Би төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажилтай биечлэн танилцаад ирсэн. Тэнд монголчууд нэгдээд хийж, бүтээн байгуулж чаддаг, хөрөнгө оруулалтынхаа үр өгөөжийг монголдоо шингээж чаддаг гэдгийг харуулсан сайхан ажил явж байна. Таны санаачилсан ажил хурдтай явж, Монгол Улсын эдийн засгийн баазыг бэхжүүлэхэд үүрэг гүйцэтгэж байгаад баяртай байна.
Төмөр замын бүтээн байгуулалтыг дагаад Монгол Улсын стратегийн ач холбогдол бүхий 17 ордын үнэлэмж сэргэх юм байна. Түүнийг дагаад Өмнөговь аймагт ус зайлшгүй хэрэгтэй. Ханбогд сумын иргэдэд усыг заавал авчраарай гэж Төрийн тэргүүн танд дамжуулах үүргийг надад өгч энэ уулзалтад явуулсан. Өмнөговь аймагт ус зайлшгүй хэрэгтэй байгаа учраас “Орхон говь”, “Хэрлэн говь” зэрэг төслүүд болон бусад боломжтой хувилбараар манай аймгийг устай болгох ажлыг гардан хийгээрэй гэж захья.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Т.Чимэгмаа:
“…Би Дундсайхан сумын 4 дүгээр багийн иргэн байна. Манай багийн бүх иргэд, айл, өрхүүдийг хамруулсан “Хөршийн холбоо” байгуулаж ажиллаж байгаа. “Хөршийн холбоо” нь багийн ард иргэд, айл, өрхүүдэд бүгдэнд нь хүрч ажилладаг. Тухайн өрхөд ямар хүмүүс амьдардаг, хэн нь халамжаа авч чадахгүй байна гэх зэрэг асуудлыг нь мэдэж, иргэн бүртэй харьцдаг. Иймээс засаг захиргааны анхдагч нэгж болох баг дээрх “Хөршийн холбоо”-ны ажилтныг багийн төв дээр ажиллуулж, төсвөөс цалинжуулж болдоггүй юм уу гэсэн санал тавих гэсэн юм” гэлээ.
Уулзалтын төгсгөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга иргэдийн асуултад хариулж, уулзалтыг дүгнэж үг хэллээ. Энэ үеэрээ Дорноговь, Өмнөговь аймгийн нутагт өрнөж буй Зүүнбаян-Цогтцэций, Цогтцэций-Гашуунсухайт чиглэлийн 700 орчим км төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажил болон цаашид Төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлогын дагуу зүүн, баруун бүсийг төмөр замаар холбох ажлын талаар мэдээлэл өглөө.
Мөн “…Өнөөдрийн уулзалтаар олон малчин усны асуудлыг ярилаа. Ус бол манай орны суурь асуудал юм. Говийн бүсэд төмөр замын дэд бүтцийг тавьж, улмаар Сүхбаатар аймгийн Баруун-Уртаас Говь-Алтай аймаг хүртэл төмөр зам дагасан хоолой тавих юм. Энэ хоолойг дагаад газар тариалан хөгжиж, малын бэлчээр усжаад эхэлнэ. Үүн дээр орон нутгийн удирдлагууд санаачилгатай ажиллах ёстой” гэв.
Тод индэр
П.Батчимэг: Цахилгаан скүүтерийг 16-гаас дээш, цахилгаан дугуйг 18-аас дээш насныхан жолоодно гэж хуулийн төсөлд тусгасан
Улсын Их Хурлын даргын 76 дугаар захирамжаар Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор цахилгаан дугуй, суррон, цахилгаан скүүтерийн хэрэглээг зохицуулах талаар санал, дүгнэлт гаргах, холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг өнгөрсөн оны 09 дүгээр сард байгуулагдсан. Тус ажлын хэсгийн ахлагч, Улсын Их Хурлын гишүүн П.Батчимэгээс хуулийн төслийг боловсруулах явцын талаар тодрууллаа.
-Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж буй гол зорилго нь юу вэ?
-Хүн амын хэт төвлөрөл, хотжилт, авто замын түгжрэлээс үүдэлтэйгээр Нийслэл Улаанбаатар хотод нийтийн хэрэглээний цахилгаан скүүтер түрээсийн шинэ төрлийн үйлчилгээ бий болж, иргэдийн хэрэглээг өсгөж байна. Гэвч үүнийг дагаад цахилгаан дугуй /суррон/, цахилгаан скүүтерээс унаж бэртэх, явган зорчигч, автомашин, унадаг дугуй, мотоциклтэй мөргөлдөж зам тээврийн осол гэмтэлд өртөх, иргэдийн аюулгүй, тайван зорчих эрхэд нөлөөлөх, өөрийн болон бусдын амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд хохирол учруулах явдал ихсэж байна.
Улаанбаатар хотод өдөрт дунджаар 700-800 мянган тээврийн хэрэгсэл авто замын хөдөлгөөнд оролцдог гэсэн статистик мэдээлэл бий. Үүний хажуугаар шинэ тутам гарч ирж буй цахилгаан тээврийн хэрэгслүүд ямар ч зохицуулалтгүйгээр замын хөдөлгөөнд оролцож байна. Иймд төрөөс иргэнийхээ амьд явах, эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах үндсэн эрхийг хангах, хүүхдийн ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд хамгаалах “хууль зүйн баталгааг” бий болгох үндсэн үүргийн хүрээнд зайлшгүй хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах шаардлагатай байгаа юм.
-Уг хуулийн төслийг боловсруулахад бусад улсын туршлагыг судалсан уу?
-Манай ажлын хэсэг өнгөрсөн сард Бүгд Найрамдах Казахстан Улсад ажиллаж, туршлага судлаад ирсэн. Тус улсын байгаль цаг уурын онцлог, түгжрэл, цахилгаан тээврийн хэрэгслийн хэрэглээ зэрэг нь манай улстай төстэй юм билээ. Түүнчлэн цахилгаан скүүтер, цахилгаан дугуйг Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульдаа 2023 оны 06 дугаар сард өөрчлөлт оруулж, баталсан гэдгээрээ онцлогтой. Тус хуулиар цахилгаан скүүтер, жижиг цахилгаан тээврийн хэрэгсэл хэмээн тодорхойлсон байдаг. Манай ажлын хэсэг хуулийг боловсруулж батлуулсан салбарын яам тамгын газар, энэ чиглэлд бизнес эрхэлдэг компаниудын төлөөлөлтэй уулзсан. Ингэхдээ Астана, Алматы гэх томоохон хотуудад ажилласан. Алматы хотын тухайд авто замын нэгдүгээр эгнээг цахилгаан дугуй, скүүтер, мопедын зам болгож, тусгайлсан гэрлэн дохиотой болгож өгсөн нь сайн шийдэл байсан.
Казахстан улс цахилгаан скүүтерийг 25 км/цагаас хэтрэхгүй, зөвхөн 1 хүн унахад зориулагдсан, суудалгүй, 2 эсвэл 3 дугуйт тээврийн хэрэгслийг хэлнэ гэж тодорхой дурдсан байна билээ. Харин бидний хувьд тус улсын туршлагыг үндэслээд асуудлыг цогцоор нь шийдэх гээд зорьж байна.
-Хуулийн төсөлд орж буй өөрчлөлтийн талаар танилцуулахгүй юу?
-Товчхондоо цахилгаан скүүтерийг 16-гаас дээш, цахилгаан дугуйг 18-аас дээш насны хүн жолоодно гэж тусгасан. Мөн эдгээр тээврийн хэрэгслийн ангиллыг шинээр тодорхойлж, тээврийн хэрэгслийн техникийн дээд хурд, тээврийн хэрэгсэл зорчихыг зөвшөөрсөн замыг хуульчилна. Цаашлаад цахилгаан скүүтер, цахилгаан дугуйн жолоочийн эрх, үүрэг, жолоочид хориглох зүйлсийг тусгана. Мөн нийтийн хэрэглээний цахилгаан дугуй, цахилгаан скүүтерийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн эрх, үүрэг, тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл, шаардлагыг шинээр тодорхойлох юм.
-Цахилгаан скүүтерийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хувьд хуулийн төслийг хэрхэн хүлээн авч байна вэ?
-Үйлчилгээ эрхлэгчдийн зүгээс аль болох л хууль шаардлагагүй. Бид стандартаа баталчихвал мөрдөөд байж чадна гэдэг байр суурийг илэрхийлсээр байдаг. Гэхдээ хуулиар зохицуулж, хариуцлагажуулж үүрэгжүүлэхээс өөр аргагүй. Хууль баталж байж л бид шаардлага тавьж, хариуцлага нэхнэ. Одоо скүүтер түрээсийн бизнес эрхлэгчидтэй төрийн байгууллагуудын харилцаа нь албан бичиг солилцох хэлбэрээр өрнөж байна. Албан бичиг өгсөн гээд хариуцлага шаардах хууль эрх зүйн үндэслэл үүсэхгүй учраас хэн ч мөрдөж дагахгүй. Хууль баталж байж л хяналт зохицуулалтыг албажуулна. Хүний амь насны асуудал шүү дээ. Тээврийн цагдаагийн албаныхан скүүтер унасан иргэн гэдэг зам дээр хутга бариад гүйж байгаа хүнээс ялгаагүй байна хэмээн тодорхойлж байна. Яг голыг нь олсон тодорхойлолт шиг санагдсан.
-Хуулийн төсөл ямар шатанд явж байна вэ?
-Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулсантай холбогдуулан олон нийтийн хэлэлцүүлгийг зохион байгуулсан. Энэхүү хэлэлцүүлэгт иргэд, олон нийт, үйлчилгээ эрхлэгчид, холбогдох төрийн байгууллагуудын 100 гаруй хүн оролцож, санал бодлоо илэрхийллээ. Хэлэлцүүлгээс гарсан саналыг хуулийн төсөлд тусгасан. Манай ажлын хэсэг тус хуулийн төслийг өнгөрсөн оны 09 дүгээр сараас хойш боловсруулж, үндсэндээ Улсын Их Хурлын намрын чуулганы завсарлагааны хугацаанд төвлөрч ажилласан. Үүний дүнд хуулийн төслийг 2025 оны 03 дугаар сарын 23-нд Улсын Их Хурлын Тамгын газрын d.parliament.mn/ сайтад байршуулж, https://d.parliament.mn/tusul/c618cdf9-42ec-4c4d-875c-8c3e79b93795 олон нийтээс санал авч, /2025.04.15/-нд Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт санал авахаар хүргүүлсэн.
Засгийн газрын ирүүлсэн саналыг хуулийн төсөлд тусгаж эцэслэхээр бэлтгэж байна. Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Улсын Их Хурлын энэ хаврын чуулганы хугацаанд өргөн барихаар бэлтгэж байна.
Тод индэр
Нэг удирдлагатай, нэг бодлоготой, нэг зарчимтай ажиллахыг Эрчим хүчний яамны удирдлагуудад Ерөнхий сайд Г.Занданшатар анхаарууллаа
-Төрийн өмчит дулааны цахилгаан станцуудад өндөржүүлсэн бэлэн байдал, гуравдугаар станцад онцгой дэглэм тогтоов-
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 2025 оны зургаадугаар сарын 19-ний өдөр Эрчим хүчний яаманд ажиллаж, удирдлагуудтай нь уулзаж, үүрэг даалгавар өглөө.
Ерөнхий сайд уулзалтын эхэнд Засгийн газрын өчигдрийн хуралдаанаар төрийн албаны чиг үүргийн давхцал, орон тоог нэмээд зогсохгүй хариуцлагыг эзэнгүйдүүлж байгаа талаар хэлэлцэж бүх яамдад бүтцийн давхардал, чиг үүргийн шинжилгээ хийж давхардсан орон тоог цомхотгох чиглэл өгсөн.
Мөн төрийн зарим үүргийг хувийн хэвшлээр гүйцэтгүүлж, төрийн оролцоог багасгах, цахимжуулалтыг тууштай нэвтрүүлж, иргэдэд үйлчилдэг төрийн алба бий болгохыг Засгийн газрын гишүүдэд үүрэг болгосон. Энэ хүрээнд эрчим хүчний салбарын өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар танилцуулга мэдээлэл сонссон. Ингээд Засгийн газрын тогтоол гарч "Дулааны цахилгаан станц-3" ТӨХК-д 2025 оны зургадугаар сарын 02-ны өдөр осол гарсантай холбогдуулан компанийн үйл ажиллагааг хэвийн горимд шилжүүлэх, болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор тус компанийн үйл ажиллагааг Засгийн газрын шууд хяналтад авч, зургаан сарын хугацаатай онцгой дэглэм тогтоох шийдвэр гарсан гэдгийг танилцууллаа.
Тус тогтоолоор эрчим хүчний салбарыг өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүлэх, дулааны цахилгаан станцуудын техник, тоног төхөөрөмж, тоноглол, системийн горимын хэвийн үйл ажиллагааг хангах, төлөвлөгөөт засварын ажлууд хуваарийн дагуу хийгдэж байгаа эсэхэд хяналт тавьж, цаашид үүсэж болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, 2025-2026 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг төлөвлөсөн хугацаанд хийж гүйцэтгэх арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж ажиллахыг Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнд үүрэг болгосон байна.
“Эрчим хүчний үндэсний хороо, Үндэсний зөвлөл, яам, агентлагууд нэг удирдлагатай байх зайлшгүй шаардлагатай. Гуравдугаар станцын ослын нөхцөл байдал тогтоогдоогүй, шалгагдаж байгаа. Гэсэн ч салбарын удирдлагын тогтолцоо тодорхойгүй байдалд шилжсэнээр салбарт хариуцлага алдагдсан нь мэргэжлийн инженер, техникийн ажилчдын өдөр тутмын үйл ажиллагаанд хүндрэл учруулсан байх магадлалтай. Ашиг сонирхол, албан тушаалын зөрчилдөөн тус салбарт сүүлийн 20 жил бугшсан, үүнээс болж V цахилгаан станц зэрэг шинэ төслийн явц тасалдаж байгааг Ерөнхий сайд хэлээд нэг удирдлагатай, нэг бодлоготой, нэг зарчимтай ажиллахыг яамны удирдлагуудад анхаарууллаа.
"Дулааны цахилгаан станц-3"-т тогтоосон онцгой дэглэмийн хугацаанд Монгол Улсын Засгийн газарт эрх олгох тухай хуульд заасан арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх, компанийн үндсэн үйл ажиллагаа, удирдлага, зохион байгуулалтыг шууд хариуцан гүйцэтгэж, компанийг бүрэн төлөөлөх эрх бүхий Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгч томилон ажиллуулна гэдгээ тэрбээр мэдэгдлээ.
Ашиг сонирхлын зөрчил, авлигаас ангид байж, улс орны эрх ашиг, үндэсний аюулгүй байдал, эрчим хүчний найдвартай хангамжийг бүрдүүлэхийн төлөө онцгой анхаарч ажиллах ёстой. Тийм ч учраас тус яаманд өнөөдөр ажиллаж, Засгийн газрын шийдвэрийг танилцуулж байгаагаа Ерөнхий сайд онцлов.
Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн төслүүдийг хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна. Үүнд эрчим хүчний салбарт Тавантолгойн цахилгаан станц, ДЦС-3-ын өргөтгөл шинэчлэлийн төсөл, ДЦС-5, Бөөрөлжүүтийн хоёрдахь шатны цахилгаан станцын төсөл, Тосонцэнгэл, Сүхбаатар, Даланзадгадын дулааны цахилгаан станц болон сэргээгдэх эрчим хүчний төслүүд бий. Эдгээрийг ажил хэрэг болгоход онцгой анхаарч ажиллахаа Ерөнхий сайд Г.Занданшатар илэрхийллээ.
Тод индэр
Л.Гантөмөр: МАН шүүмжлэл сонсож мэддэггүй юм байна
Хэн нэгэн шүүмжилэхээр их адгадаг болсон. Ийм адгуу хүмүүстэй хамтарна гэдэг хэцүү. Шүүмжлэхгүйгээр Монголын төр явахгүй. Төрийн чих онгорхой байх ёстой. Ард түмнээ сонсдог байх ёстой. Тэр ард түмний дуу хоолой нь УИХ-ын гишүүд. МАН Бага хурлаараа гурван шалтгаанаар Ардчилсан намтай хамтрахгүй гэж ярьсан тухай би сонссон.
Түиймээс МАН-ынэнд тэндэх хулгай, луйврыг Хяналт, үнэлгээний Үндэсний хороо илрүүлээд байх юм байна.
Тиймээс энэ гурван үндэслэлээр АН-аас салах нь зүйтэй гэж гишүүд нь ярьсан байна лээ. Өөрөөр хэлбэл, МАН хяналтгүй засаглахыг хүсээд байгаа хэрэг” хэмээв.
