Чөлөөт бүс
Хүний тархитай холбоотой зарим сонирхолтой баримтууд
Энэ удаа хүний тархитай холбоотой зарим сонирхолтой баримтуудаас хүргэж байна.
Хүний тархи бол боломж чадвараараа хамгийн орчин үеийн компьютерыг ч дагуулахааргүй гайхалтай эрхтэн. Гэсэн ч, тархи бас маш олон нууцыг хадгалж байгаа бөгөөд түүний боломж бүрэн судлагдаагүй байгаа гэдэг.
Хүний тархи толгой ясны дотор байх учир түүний дээд тал нь гавлын дотор талын хэлбэртэй байна. Хүний тархины жин дунджаар 1830 г бөгөөд эр эмийн ялгаа 100г аас хэтэрдэггүй гэж үзсэн. Тархины хүндийн жинг биеийн жинд харьцуулж үзвэл хүн дэлхий дээрх хамгийн том тархитай амьтан юм.
Хүний тархины бүтцийг,
- Арын тархи
- Бага тархи
- Дунд тархи
- Их тархи
- Завсрын
- Уртавтар хэмээн ангилан авч үздэг.
Арын тархины доод хэсэг нь уртавтар тархи, дээд хэсэг нь жинхэнэ арын тархи юм. Уртавтар тархи ба түүний хажууд варолиевын холбоо гэдэг тархины дамжуурга нь амьсгалах , хоол боловсруулах, зүрхний ажиллагаа эдийн солилцоо зэрэг бие махбодын нарийн үйлийг зохиүцуулдаг. Уртавтар тархинд хамгаалах рефлекс найттах ,ханиах , хүүхэн харааны хувиралт гэх мэт үүсгэх төв бий. Уртавтар тархи нь 2,5-3 см орчим урттай , 1,5 см өргөн , 1 см зузаантай нугасны шууд үргэлжлэл бөгөөд дагз ясны налуу дээр байрласан байна. Уртавтар тархинд амьсгал, зүрх, судасны болон хоол боловсруулах эрхтний үйл ажиллагааг зохицуулах төвүүд оршино.
Бага тархи нь хөдөлгөөний тэнцвэр зохиоцуулах, булчингийн тэнхлийн хэвийн тэнхэл гэнэт буурч сул дорой болдог. Энэ нь хүнийг ямар нэг хөдөлгөөний үед түргэн ядардаг болгож байна. Иймээс хөдөлгөөн нь зөв биш, баримжаагүй болдгоос толгой ба хөл гар чичэрч ямар нэг ажилыг гүйцтгэхэд саад болох нь элбэг. Бага тархи нь биеийн тэнцвэр ухамсартай ухамсаргүй үүргийг зохицуулна.
Дунд тархи нь дөрвөн төвгөр ба тархины сууриас улаан цөм ба хар эд бүтнэ. Үүний гол үүрэг нь булчингийн тэнхлийн жигд ажиллагааг хувиарлан зохицуулахад оршино. Энэ тархинд бас бие тэнцүүрийн рефлексийн нум зам бий болно. Рефлекс нь биеийн байдал өөрчлөгдөхөд түүнийг хэвийн зөв байдалд нь оруулж өгнө. Хөдөлгөөн биеийн эрхтний байрлалы. н рефлекс нь биеийн эргэлт дэхь шулуун хөдөлгөөний үед үүснэ. Баримжаалах рефлекс нь гэрэл дууны цочрол өгөгдөж нүд толгой хөдлөх үед үүснэ.
Дунд тархийг хөндлөн зүсэж үзэхэд дөрвөн толгодтой дээвэр ба тархины хөл гэж хоёр хуваана. Хөлийг нь хар бодисоор дайруулан зүсэхэд суурь ба дээврийн доорх гэж хоёр хуваагдана. Дөрвөн толгод ба тархины хөл хоёрын хооронд дунд тархины хөндийн үлдэгдэл болох сувгийг усан суваг гэнэ. Энэ сувганд ар тархины IҮ ховдлыг 111-ховдолтой холбодог.
Дунд тархи түүхэн хөгжлөөс үзэхэд харааны дээд төвийн дор нөлөө бүхий газраас шууд үүсэн гарсан учир дунд тархинд нүдийг мэдрэлжүүлэх мэдрэлийн төвүүд байхаас гадна хараа болон сонсголын анхдагч төвүүд орших дөрвөн толгод гол хэсэг нь болно. Завсрын тархи энэ тархинд харааны төвгөр гэдэг тархи цайвар бодис, төвгөрийн доод хэсэг байрлана. Завсрын тархи нь төрөлхийн нарийн хөдөлгөөн тухайлбал зөн билэг инстикт зэрэг ажиллагааны эрхтний төв байрлана. Харааны төвгөрийн доройтлоос эрхтнүүдийн мэдрэх чадвар муудах буюу буурч алдагдах явдал бий. Цайвар бодисын доройтлоос хүний биеийн нилээд төрлийн хөдөлгөөн муудах ба хөдөлгөөнгүй ч болох явдал байдаг.төвгөрийн доод хэсэг нь вегатет нь дотоод мэдрэлийн тогтолцооны дээд эрхтэн юм. Энэ тархи нь зөн билэг, сэтгэлийн мэдрэмтгий чухал үүрэгтэй.
Их тархи нь тархины бусад хэсгүүдийн дээд талд орших бөгөөд хоорондоо тархилаг биеэр холбогдсон баруун, зүүн тал бөмбөлөг гэсэн 2 үндсэн хэсгээс тогтоно. Их тархи нь гадна талаасаа цайвар бор өнгийн нимгэн давхаргаар хучигдсан давхарга нь 1-4 мм зузаан, мэдрэлийн эсийн 6 үеэс тогтсон байдаг.
Тархины эсүүдийн 60 хувь нь өөхнөөс бүрдэг. Тиймээс энэ нь хүний бусад эрхтнийг бодвол, өөхний бөөгнөрөл хавьгүй ихтэй хэсэг юм. Тархи нь өвдөлтийг мэдрэх мэдрэлгүй юм.
Жишээ нь, мэдрэлийн мэс засалчид өвчин намдаах хэрэгсэл болон мэдээ алдуулалтгүйгээр тархинд мэс засал хийхэд хүн өвддөггүй.
Сэрүүн байхад тархи 25 ваттын эрчим хүч хэрэглэдэг нь жижигхэн чийдэнг асаахад хүрэлцэхүйц гэсэн үг. Тархи том байх тусам хүн ухаантай байдаг гэсэн бодол газар авсан хэдий ч, Эйнштейний тархи том байгаагүй. Дашрамд дурдахад, Эйнштейнд задлан шинжилгээ хийсэн анатомичидтүүний тархийг хулгайлж, 20 жил хадгалж байжээ. Мөн,
- Тархины хөгжил бараг 50 нас хүртэл үргэлжилдэг.
- Тархины шинж байдал нь европ зөөлөн тофу бяслагийнхтай адилхан.
- Насанд хүрсэн хүний тархинд өдөр бүр барагцаалвал 70 мянган бодол санаа орж ирдэг.
- Бидний тархинд мэдээ дамжуулах хурд цагт 432 км-т хүртдэг байна.
- Унтаж байхад тархи сэрүүн байхаас илүү идэвхитэй ажилладаг ажээ.
- Хүний уураг тархинд нэг секундэд 100 мянган химийн урвал явагддаг байна.
- Хоёр ойтой хүүхдийн тархины эсүүд ньөөр ямар ч насны хүнийхээс олон байдаг гэнэ.
- Жирэмсэний хугацаанд эмэгтэй хүний тархи 4%-иар авчидаг бөгөөд хуучин хэмжээндээ ороход нь 6 хүртэл сар шаарддагддаг байна.
- Шинжээчдийн дүгнэснээр, 21 зууны хүний урт хугацааны ой санамж нь бүхий л амьдралын туршид мэдээллийн 1 квадриллион (сая тэрбум) тусдаа бит хадгалж чадна. Энэ нь 25 мянган DVD-тэй тэнцүү юм.
- Элдэв газар авсан санаа бодол байдаг ч, бид тархиныхаа ердөө 10%-ийг ашигладаггүй. Тархины бүх хэсэг дэс дараалалтай ажилладаг бөгөөд юу ч хийдэггүй тархины хэсэг гэж огт байдаггүй.
- Тархины масс нь биеийн нийт жингийн 2% байдаг. Гэвч тархи амьсгалахад орж ирж байгаа хүчилтөрөгч, энергийн дөрөвний нэгийг хэрэглэдэг гэх сонирхолтой тоо баримтуудыг дурдаж болно.
Үүний зэрэгцээ зүүн тархи, эсвэл баруун тархи давамгайлсан гэж хүмүүс гэсэн ойлголт байдаг. Тархины хоёр тал өөр өөр оюун ухаан, сэтгэл хөдлөлийн үйл ажиллагааны хариу үйлдэлд оролцдог байна. Зүүн тархи нь давамгай хөгжсөн хүмүүсийн оюуны болон логик сэтгэлгээ илүү хөгжсн байдаг бол баруун тархи нь давамгайлдаг хүмүүс далд зөн совин ихтэй, мэдрэмжтэй, бүтээлч байдаг. Тархины хоёр тал нь тэнцвэрт харьцаанд байдаг азтай хүмүүсийн хувьд логик сэтгэлгээний чадамж нь сэтгэл хөдлөлийн баялаг мэдрэмжтэй хосолдог.
Хүний тархитай холбоотой өөр гайхалтай сонирхолтой баримтуудуудад анхаарлаа хандуулна уу.
- Хүний тархи дунджаар 80-100 тэрбум мэдрэлийн эд эсээс бүрддэг.
- Тархины бүтцийн 60 хувь нь цагаан, 40% нь саарал “эдээс” тогтдог ба бидний тархины бүтцийн 75 хувийг ус эзэлдэг.
- Тархи нь хүний биеийн хамгийн мяраалаг эрхтэнд тооцогддог бөгөөд хамгийн багадаа 60 хувийн тарга буюу өөхийг агуулж байдаг.
- Тархи нь хүний биед хэрэгтэй хүчилтөрөгчийн 20 хувиар тэтгэгдэж байнгын идэвхитэй ажилладаг ба хүн өдөрт 70 мянган зүйлийг бодож тархиа ажиллуулдаг гэсэн судалгааны дүн байдаг ажээ.
- Хүний тархины өсөлт 18 наснаас эхэлж зогсонги байдалд шилждэг. Харин 2-11 насанд тархины хөгжил ба өсөлт хамгийн хурдацтай, идэвхитэй явагддаг ажээ.
- Эвшээх нь тархинд очих хүчил төрөгчийг нэмэхээс гадна хэсэгхэн зуурт тархийг амрааж, эргээд идэвхитэй ажиллах эрч хүчийг нэмдэг гэнэ.
- Сонгодог дуу хөгжим сонсож, сэрэхүйн таашаал авах нь хүүхэд болоод насанд хүрсэн хүмүүсийн тархины үйл ажиллагааг хүчтэй дэмжиж, сайжруулдаг гол хүчин зүйлсийн нэг ажээ.
- Хүний идэж буй хоол хүнсний, тархинд нөлөөлөх нөлөөллийн талаар Нью Йоркийн хэсэг оюутнуудын дунд судалгаа явуулжээ. Судалгаагаар хоол хүнсэндээ химийн гаралтай орлуулагч өнгө, үнэр, амт бүхий хүнс хэрэглэсэн оюутнуудын тархины үйл ажиллагаа нь байгалийн гаралтай хүнс хэрэглэсэн оюутнуудынхаас муу буюу тархины үйл ажиллагаа нь хэд дахин доголдолтой байдаг нь тогтоогджээ.
- Тархи гэдэг үг Английн нэрт зохиолч Виллиам Шекспирийн зохиол бүтээлүүдэд 66 удаа дурьдагдсан байдаг гэнэ.
- Хүн унтаж байх үед тархи бидний ой санамжийг сайжруулж байдаг ба унтахгүй байх нь тархины үйл ажиллагааг муутгахаас гадна мартамхай болгодог гэнэ.
- Хүн нэг шөнө 1-2 цаг зүүдэлдэг ба 4-7 төрлийн зүүд зүүдэлдэг ажээ.
- 1991 оноос хойш дэлхийн ой тогтоолтын аварга шалгаруулах тэмцээнүүдэд тасралтгүй шахуу тэргүүн байрт бичигдээд байгаа Их Британий нягтлан бодогч Бэн Придмор 5 минутад 96 түүхэн үйл явдлыг цээжилдэг ба өөр хооронд нь хольж дарааллыг нь алдагдуулсан багц хөзрийн дарааллыг ердөө 26.28 секундэд тогтоодог гоц чадвартай нэгэн ажээ.
- Тархийг хамгийн их ядраадаг ажил мэргэжилд нягтлан бодогч, номын санч, жолооч нар ордог гэнэ.
- Дэлхийн хамгийн удаан судлагдаж байгаа тархины эзнээр Хэнри Молайсан гэгч нэрлэгдээд байгаа ба тэрээр 1953 онд тархины мэс засалд орсноосоо хойш аливааг тогтоохоо больсон байжээ. Ой санамжийн хомсдолд орсон тэрээр 4 жилийн өмнө таалал төгссөн ба эрдэм шинжилгээ, судалгааны зориулалтаар тэрээр тархиа энэ төрлийн лабораторид хандивлахыг зөвшөөрсөн аж. Түүний тархины эл эмгэгийн талаарх судалгаа одоо ч үргэлжлүүлсээр байгаа гэнэ.
Тархиа хэрхэн хамгаалах вэ?
Хүний тархийг гадны шууд нөлөөнөөс гавлын яс хамгаалж байдаг бол, гүйж хариах, унах зэрэгт тархийг бүрхэж байдаг тусгай шингэн нь цохилт зөөлрүүлэгчийг үүрэг гүйцэтгэдэг. Гэхдээ л элдэв осол, зодоон зэргээс болж тархи, толгой гэмтэх нь гол төлөв тун хүнд үр дагавартай байдаг. Гавал тархины бүх гэмтлийг ил ба далд гэж хоёр хуваана. Ил гэмтэлтэй үед толгойнд гол төлөв ноцтой шарх үүсдэг бөгөөд гавлын ясны хугарал ч дагалдах нь бий. Далд гэмтэл нь дотроо тархи хөдлөх, гэмтэх, няцрах гэсэн гурван төрөлтэй. Осол аваар, ахуйн, спортын болон үйлдвэрлэлийн гаралтай гэмтлийн үед юм мөргөх, цохиулах, огцом хөдлөх зэргээс болж тархи хөдөлдөг.
Тархи хөдлөхөд тархинд ямар үйл явц явагддаг тухай эрдэмтэд одоо хүртэл хариулж чадаагүй л байна. Дунд мэдрэлийн тархины хэвийн үйл ажиллагаа алдагдаж, тархины тэжээл муудах, төвүүд хоорондын холбоо эвдрэх зэргэээс үүдэн таагүй мэдрэмж төрдөг бололтой. Харин тархи толгойн хүнд бэртлийн үед тархин дотор цус алдаж, алдагдсан цус нь тархины эд эсийг дарж, хавагнуулан хэвийн ажиллагааг нь ноцтой алдагдуулах аюултай.
Тархи, толгойндоо хүчтэй гэмтэл авсан хүн гол төлөв хэсэг зуур ухаан алддаг. Энэ хугацаа нь тархины гэмтэл, доргилтын хүнд хөнгөнийг тогтоох нэг үзүүлэлт болж өгдөг юм. Бүр комд орж болзошгүй. Тархи доргисон үед хүн хаана байгаа, юу болсоноо ойлгохгүй, барьц алдах нь олонтаа. Гэмтлийн байдлыг тогтоох өөр нэг үзүүлэлт нь ой санамж юм. Гэмтэх үеийг санаж байгаа эсэх, санахгүй байгаа бол гэмтэх болон түүний дараах хэдий хугацааг санахгүй байгаа эсэх нь чухал үзүүлэлт. Улмаар хэдий чинээ их зүйл санаж чадахгүй мартсан байна төдий хэмжээгээр гэмтэл ноцтой байх аюултай.
Тархи хөдөлсний дараагаар босч явахаар дотор муухайрна. Царай цонхийж, толгой нь өвдөх, чих шуугих амьсгал болон судасны цохилт түргэсэх шинж тэмдэг мэдэгдэнэ. Тархины доргилтын эхэн үед хүүхэн хараа өргөсч, эсвэл нарийсдаг. Энэ нь тархины гэмтэл нүдний мэдрэлийн үйл ажиллагаанд нөлөөлснөөс болж гарч ирдэг. Эмч ухаангүй хүний нүд рүү гэрэл тусган хүүхэн хараа мэдэрч байгаа эсэхийг шалгана. Онц аюултай биш доргисон үед хүүхэн хараа нь удаан ч гэлээ гэрлийг мэдрэн хөдөлж, эсвэл бүр огт мэдэрдэггүй. Харин хүнд ноцтой гэмтлийн үед аль нэг нүдний хүүхэн хараа нь мэдрэх шинж ажиглагдана.
Тархи хөдлөх, хөдөлсөн байж болзошгүй тохиолдолд анхны тусламж зайлшгүй үзүүлэх хэрэгтэй. Хүнийг тайван чимээгүй өрөөнд орон дээр хэвтүүлнэ. Толгойг бага зэрэг өндөрлөж өгнө. Толгойд нь хүйтэн жин тавьбал зүгээр. Хэтэрхий их шингэн юм өгөх хэрэггүй. Хэрхэвч архи өгч болохгүй. Хэрэв өвчтөн шоктой байвал түргэн тусламж дуудаж амьсгал даралтыг нь хянах хэрэгтэй бөгөөд яаралтай тохиолдолд хиймэл амьсгал, зүрхэнд шууд бус массаж хийнэ.
Тархины доргилттой хүн гэмтлийн эмчид үзүүлэх ёстой. Эмч үзэж, асууж, рефлексийг нь шалгаад гавлын рентген зураг авахуулж тархины хавсаран гэмтэл байна гэж үзвэл мэдрэлийн эмчид явуулна. Тэнд өвчтөнд тархины цахилгаан бичлэг, тархины чанд авиан шинжилгээ, компьютерийн ба соронзон долгиот томографи, тархины судасны допплерографийн шинжилгээ хийнэ. Нуруу нугалам -тай холбоотой асуудал байвал нугаламын соронзон долгиот томографи эсвэл бүр нуасны хатгалт хийдэг.
Тархины доргилттой өвчтөн хэвтрийн дэглэм сахина. Аль болох бага хөдөлж тайван байх хэрэгтэй. Энэ үед ном унших, хөгжим сонсох, зурагт үзэх зэргээр тархи ядраах хэрэггүй. Тархины доргилтын үед ихэвчлэн эхний долоо хоногт ховор тохиолдолд гэмтсэнээс хойш хоёр долоо хоноход биеийн байдал сайжирна. Тархины хөнгөн доргилтын дараа ч унадаг өвчтэй болох зэргээр элдэв хүндрэл үүсэх эрсдэлтэй байдаг болохоор элдэв бариач, засалч дээр очихын өмнө мэргэжлийн эмчид үзүүлэн зохих зөвлөгөө, шинжилгээг хийлгэсэн байх хэрэгтэй.
Тархи, гавлын ясны хүнд гэмтлийн үед үүсдэг үндсэн шинж тэмдэгүүдийг мэддэг байхад илүүдэхгүй биз. Үүнд:
- Дотор муухайрах
- Толгой өвдөх, бие сульдах, толгой эргэх
- Нүд сөлийх, хурц гэрлээс эмээх
- Шөрмөс татах
- Хоёр нүдний хүүхэн хараа ялгаатай болсон.
- Хэлээ гаргахад нь хэл аль нэг тийшээ далийх.
- Нүүр царай гажиж хувирах.
- Тэнцвэрээ олохоо болох.
- Гар хөл мэнэрэх.
- Гэмтэл авахаас өмнөх ба дараахь зүйлийгт санахгүй байх.
Дээрх шинжүүд илэрч тархи, гавлын хүнд бэртэл авсан байж болзошгүй нөхцөлд яаралтай түргэн тусламж дуудан дараах арга хэмжээг авна. Үүнд:
- Гэмтсэн хүнийг хажуу тийш нь харуулан хэвтүүлнэ.
- Тархины хаван нэмэгдэхээс сэргийлэн хүйтэн жин тавьна.
- Чөлөөтэй амьсгалахад нь саад болж байгаа хувцас, хэрэглэлийг нь тайлна.
- Зүрх нь зогсвол хиймэл амьсгал, зүрхний шууд бус иллэгэ хийнэ.
Тархи, гавлын хүнд гэмтлийн зөвхөн эмнэлгийн нөхцөлд эмчилдэг бөгөөд цаг алдалгүй, зохистой эмчилгээ хийсэн тохиолдолд тааруухан эмчилсэн тархины доргилтоос илүүтэй эдгэрдэг гэдэг. Гэвч хүнд тархины гүнд гэмтлийн үр дагавар нь хоёр гурван сар, эсвэл бүр 2-3 жилийн дараа ч илрэх нь цөөнгүй болохоор дараахь шинж тэмдэг ажиглагдвал мэдрэлийн эмчид хандах хэрэгтэй. Үүнд:
- Өглөөнөөс эхлэн толгой өвдөх, дотор муухайрах, нүдний алиман дээр дарахад өвдө, хурц гэрлийг тэсвэрлэж чадахгүй болох.
- Тэнгэр муухайрах, агаарын даралт өөрчлөгдөхөд бие сульдах, толгой эргэх, нүдэнд оч бутрах, зүрх хүчтэй цохилох.
- Артерийн даралт буурч, эсвэл нэмэгдэх.
- Ажлын чадвар буурч, амархан цуцдаг болох.
- Шалтгаангүйгээр хямрах, сэтгэц гаралтай дотоод эрхтний хямрал гэх мэт байдаг байна.
Дээр дурдсан тохиолдлуудаас гадна хувь хүний өдөр тутмын амьдралын хэвшил, зуршилаас шалтгаалан тархины үйл ажиллагаа доротойтох тохиолдлууд байдаг гэнэ. Үүнд,
- Өглөөний цай уухгүй байх: Өглөөний цайгаа уухгүй байх нь цусан дахь глюкозын/сахар/ хэмжээг бууруулдаг. Энэ нь тархины тэжээлийн дутагдалд хүргэх ба цаашлаад тархины үйл ажиллагааны доройтолд хүргэж болох юм.
- Хэтрүүлэн идэх: Энэ нь тархины судсуудыг хатууруулдаг ба ингэснээр оюун ухаан муудна.
- Тамхи татах: Тамхи татах нь тархийг жижигрүүлэн агшаадаг ба Алцхеймерийн буюу "мартамхай" өвчинд ч хүргэж болно.
- Чихэртэй зүйл их хэрэглэх: Чихэрлэг зүйл хэтрүүлэн хэрэглэх нь уураг тэжээлийн шингээлтийг доголдуулдаг ба тархины тэжээлийн дутагдал болон тархины хөгжлийг сааруулдаг.
- Агаарын бохирдол: Тархи бол бидний амьсгалж буй хүчилтөрөгчийн хамгийн их хувийг хэрэглэдэг эрхтэн юм. Бохирдсон агаараар амьсгалах нь тархины хүчилтөрөгчийн хангамжийг бууруулж, тархины үйл ажиллагаа алдагдахад хүргэнэ.
- Нойрны дутагдал: Нойрсолт нь тархийг амраадаг. Удаан хугацааны нойргүйдэл нь тархины мэдрэлийн эсүүдийн үхлийг түргэсгэдэг.
- Толгойгоо бүтээж унтах: Унтахдаа толгой дээгүүрээ юм нөмрөх гэх мэт толгойгоо бүтээж унтах нь нүүрсхүчлийн хийний төвлөрөлийг нэмэгдүүлж, хүчилтөрөгчийн төвлөрөлийг бууруулснаар тархины хүчилтөрөгчийн хангамжийн дутагдалд хүргэх ба тархийг гэмтээх нөлөө үзүүлдэг.
- Өвчтэй байхдаа ажиллах эсвэл сурах: Өвдсөн байхдаа ажил, сургуульдаа явах нь тархины үйл ажиллагааг бууруулж гэмтээх нөлөө үзүүлнэ.
- Бага бодох: Та ямар нэг зүйлийг бодох нь тархийг хөгжүүлэх хамгийн сайн дасгал болдог ба ямарваа нэг зүйлийн талаар бодохгүй байх, бодохоо багасгах нь тархийг агшааж, хатингаршилд хүргэдэг.
- Ховор ярих: Оюунлаг, ухаалаг харилцан яриа нь тархины үйл ажиллагааг дэмждэг.
Чөлөөт бүс
“Акашагийн мэдээлэл” буюу зөн билгийн орчин...
Уншигч та бүхний амралтад зориулж "“Акашагийн мэдээлэл” буюу зөн билгийн орчин..." хэмээх танин мэдэхүйн мэдээллийг хүргэж байна. Энэ мэдээлэлд итгэх эсэх нь зөвхөн уншигч таны мэдэх хэрэг юм шүү...
Ихэнх паранормаль үзэгдлүүд маш нууцлаг, оньсого мэт байдаг тул орчин үеийн эрдэмтэд ийм үзэгдлүүдэд шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тайлбар өгч чаддаггүй. Зөнтэй зүүд, далдыг харах чадвар, үхлийн тухай амьдрал буюу хойд төрөл гээд л өнөөг хүртэл шинжлэх ухааны тайлбаргүй ч хүн төрөлхтөн итгэл үнэмшилтэйгээр ханддаг үзэгдлүүд олон. Бидний олонх ямар нэг нөхцөл байдалтай тулгарахаараа урьд өмнө энэ явдал болж байсан гэдгийг мэдрэх, мөн гэнэт л толгойд нь элдэв сонин бодол зурсхийн орж ирээд хожмоо энэ нь биелэх тохиолдолтой учирч байсан. Үүнийг далдын ид шид, бурхантай холбон тайлбарладаг. Магадгүй үндэстэн бүр өөр өөрийнхөөрөө нэрлэдэг бурхан гэгч ямар нэгэн зүйл оршин тогтнож байгаа хэмээдэг. Ямар нэгэн зүйл, өөр өөрийнхөө нэрлэж байгаа хэмээсний учир нь дэлхий дээр болж буй бүхий л үйл явдлыг хадгалан үлдэж, тархинд мэдээлэл дамжуулдаг био оронзай байдаг аж. Энэ талаар эртний сэцэн мэргэн, сэтгэгчид сайн мэддэг байжээ.
Зөн билэгтнүүдийн оньсого мэт үзэгдлүүдийг судалдаг эрдэмтэд тухайн хүмүүс яг тэр мөчдөө хүлээж авахыг хүсч байгаа дүрслэлийг хэрхэн ухамсараа хүлээн авдаг талаараа тайлбарлаж чаддаггүй гэдгийг онцлон өгүүлдэг. Жишээ татахад Мэрилин Монро амиа хорлосон, АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн дүн, зөвлөлтийнхөн анх удаа сансарт хиймэл дагуул нисгэсэн, Берлиний хана нурсан зэрэг олон үйл явдлыг урьдаас зөгнөн хэлсэн Америкийн нэрт зөнч эмэгтэй Жин Диксон “Миний зөгнөлийн гол эх сурвалж нь харах явдал. Үргэлж бүх зүйл нарийн тодорхой харагддаг юм. Түүнийг тайлбарлах шаардлагагүй, үзэгдэл миний өмнө нээгдэж, миний зүгээс ямар нэг хичээл зүтгэл шаардагддаггүй” хэмээн ярьсан байдаг. Үүний зэрэгцээ бүхий л зөн билэгчид мэдэхийг хүсч буй тэр зүйлдээ анхаарлаа хичээнгүйлэн төвлөрүүлдэг. Магадгүй энэ нь оюун санаагаараа дамжуулан хүсэлт илгээж байгаагийн хэлбэр байж болох бөгөөд гэхдээ хэнд хандан энэхүү хүсэлтийг тавьж байгаа гэдэг нь мөн л оньсого хэвээр үлдэж байгаа юм.
Харин Америкийн зөн билэгч Эдгар Кейсиг судалж байсан эрдэмтэд арай өөр дүгнэлт хийжээ. Тэрбээр ирээдүйг зөгнөн хэлсэн мэдээллүүдээ “Акашагийн мэдээлэл”-ээс олж “уншдаг” аж. “Акаша” хэмээх ойлголт нь дээд тэнгэрийн мөн чанарыг илтгэх бөгөөд энэ ойлголтыг нэн эртний үед Энэтхэгийн сэтгэгчид ахуйд нэвтрүүлжээ. Энэхүү мөн чанар нь огторгуйд болж буй бүхий л үйл явдлыг шингээн, тэмдэглэж авснаар “Акашагийн мэдээлэл” үүсдэг аж. Акаша гэдэг нь огторгуйд тэмдэглэгдсэн бүхий л үйлдэл, үгсийн ул мөр үлддэг агуу том ном гэсэн үг юм. Харин энэхүү “бичлэгүүд”-ийг гагцхүү гэгээрсэн хүмүүс уншиж чаддаг юм байна. ХХ зуунд “Акашагийн мэдээлэл”-ийг судалж байсан Елена Рерих энэхүү үзэгдлийн тухай ийнхүү өгүүлжээ. “Далдыг харах явдал нь ихэвчлэн одоо болон ойрын ирээдүйд хамааралтай байдаг. Харин өнгөрсөн цаг үед хамаарах нь ховор, тэр дундаа алсын ирээдүйн талаар мэдээлэл ирэх нь бүр ховор. Мөн бидний өнгөрсөн амьдралтай холбоотой үзэгдлүүд орж ирэх нь бүр ховор” гэжээ.
Харин орчин үеийн зөн билэгчид “Акашагийн мэдээлэл” мэтийн үзэгдэлд өөр тайлбар олжээ. Тэдний үзэж байгаагаар өнгөрсөн болон ирээдүйн тухай бүхий л мэдээлэл дэлхийг хамарсан эрчим хүч мэдээллийн оронд хадгалагддаг аж. Энэхүү орон зайд бактер үхсэнээс эхлээд галт уулын дэлбэрэлт хүртэл бүхий л үйл явдал чухал эсэхээс үл хамааран хадгалагдан үлддэг аж. Энэхүү онолыг уламжлалт шинжлэх ухааны эрдэмтэд ч гарган ирсэн гэдгийг энд дурдах хэрэгтэй. Гараг ертөнц дээр асар богино хугацаанд ч гэсэн оршин байсан бүхий л материаллаг объектууд өөрийн гэсэн эрчим хүчний орон болон зохих цацрагтай байдаг.
Энэ нь эд зүйлсийн соронзон орон, газар нутгийн гео соронзон орон, амьд амьтны био орон ба хамгийн гол нь хүний био орон юм. Тэдгээрээс гарч байгаа цацраг нь объектийн шинж чанар төдийгүй энэ объекттой холбоотой болсон бүхий л үйл явдлын тухай мэдээллээр дүүрсэн байдаг. Энэ тохиолдолд ертөнц дээрх бүхий л зүйл хоосноос үүсдэггүй, хаашаа ч алга болдоггүй, бүгд нэг хэлбэрт оршиж байгаад нөгөөд шилждэг гэсэн энерги хадгалагдах хуулийг санах хэрэгтэй. Тэгэхээр дэлхий дээр явагдаж буй бүхий л үйл явдлын мэдээлэл нь биднийг хүрээлэн байх даяаршлын мэдээллийн оронд орж, тэнд үүрд хадгалагдан үлддэг байх нь.
Даяаршлын мэдээллийн орноос бүхий л боломжит цацрагийн төсөөлшгүй бөөгнөрөл гардаг байна. Тэр бүгд нь материаллаг объект болон цаг хугацааны явцад өөрчлөгдөж буй түүний өөрчлөлтүүдийн тухай тодорхой мэдээллийг агуулдаг аж. Үүнийг орон зайд, оролцогч бүр нь өөр өөрсдийн үүргийг гүйцэтгэж байгаа найрал дуу эгшиглэж байгаатай зүйрлэж болно. Гэхдээ энэхүү “найрал дуу” нь маш том аюулыг өөртөө агуулж байдаг гэдгийг онцлох хэрэгтэй. Учир нь түүний хэсгүүд нь дуу чимээний чичиргээгээрээ бидний тархины долгионы дотоод чичиргээнд ойрхон байдаг аж.
Профессор Д.И.Дубровскийгийн үзэж байгаагаар даяаршлын мэдээллийн орноос авсан эдгээр импульсуудын боловсруулалт нь бидний мэдрэхүйн дотоод эрхтнүүдээс авсан бүхий л мэдээллийг задлан шинжлэхэд шаардагддаг энергийн алдагдлаас таваас зургаа дахин их энерги шаарддаг аж. Хэрвээ хүн даяаршлын энэхүү орон руу байнга нэвтрэх гарц нээгдсэн бол хүний тархи цахилгаан соронзон бөөгнөрөл дунд учраа мэдэхгүй болох байсан. Гэхдээ цэцэн ухаант байгаль эх бидэнд зориулан серотонин хэмээх найдвартай хамгаалалт бий болгож өгсөн юм. Хүний тархи энэхүү гормоныг тодорхой мэдээллүүдийн дохиог солилцоход зориулагдсан нейронуудын янз бүрийн хэсгүүдийн дотоод холбоонд зориулан ашигладаг байна.
Зөнтэй зүүд бол мэдээллийн дэлхийн банктай холбогдох хамгийн өргөн дэлгэрсэн хувилбар юм. Учир нь серотонин гормон нүдээр харсан дүрслэх үзэгдлийн мэдээллийг харааны төвд дамжуулдаг нейронуудыг боловсруулдаг. Шөнийн цагаар тэдгээр нь ачаалалгүй шахам байдгийн зэрэгцээ мэдрэхүйн дотоод эрхтнүүдээс гарсан дохиог боловсруулахад шаардагддаг дотоод энергийн зарцуулалт буурдаг байна. Энэ үед хүнд серотонин “чимээ” намсаж, мэдээллийг зөвхөн хүлээн авах биш тархины төв боловсруулах боломж олгодог илүүдэл энерги үүсдэг. Ингэснээр зөнтэй зүүд зүүдэлдэг аж.
Тэгэхээр хүмүүс зүүд биеллээ, зүүдээрээ дамжин ирээдүйгээ харлаа гэж ярилцдаг нь ортой төдийгүй, тархины нарийн үйл ажиллагаатай холбоотой болж таарлаа. Гэхдээ ирээдүйг харах үзэгдэл нь эрдэмтдийн хувьд оньсого болоод байгаа цорын ганц үзэгдэл биш ээ.
Хүний тайлбарлаж чадахгүй олон үзэгдлүүд хариултаа нэхэн оршин тогтносоор байгаа, хүн мэдэхгүй зүйлийнхээ дайсан байдаг гэдгийг батлан нууцлаг үзэгдлүүдийг үгүйсгэх биш ердөө л олон жилийн судалгааны үр дүнд тайлагдашгүй нууцууд тайлалтай нууц болно гэдгийг хүлээх хэрэгтэй.
Чөлөөт бүс
Хэзээ ч ганцаардахгүй байж болох уу
Ганцаардах нь эмгэг үү, эсвэл утга учир уу? Тодорхойлж, тооцоолж боломгүй олон янзын агшин хүний амьдралд тохиолддогийн нэг нь ганцаардал. Yүнийг хэрхэн даван туулахаас л бидний цаашдын амьдралын гэрэл асах уу, бүдгэрэх үү гэдэг нь шалтгаалдаг. Зарим хүн ганцаардлаас айж, зүрх сэтгэлээ сонсох бүхий л арга замыг хаачихдагаас болж гэмт хэргийн сэтгэхүйг өөртөө бий болгодог бол зарим нь ганцаардлыг ухаалгаар сонсож, “түүний” юу хүсээд байгааг нь хүлээн зөвшөөрч, тайтгаруулж сурсан байдаг. Тэгвэл өөр нэг хэсэг буюу цөөнх нь ганцаардлыг овжин ашиглаж урлагийн бүтээл болгон түүхнээ үлдээсэн нь өдгөө бидний нүд, сэтгэлийг баясгаж байна.
Ганцаардал бол хүн төрөлхтний мөнхийн зовлон бөгөөд тэдний хөгжил дэвшлийн бүхий л шат зөвхөн ганцаардлын эсрэг зогсож байсан мэт санагдана. Өөрөөр хэлбэл хүн төрөлхтөн ганцаардлыг даван туулахын төлөө амьдарч, нийгэмшиж, зугаа цэнгэлийн газруудыг үй олноор нь бүтээн босгож, урлагийн бүтээл туурвиж, нүд сэтгэлээ хуурах боломж бүхнийг бүтээн босгосныг бид харж байна. Тийм ч учраас өнөөдөр зугаа цэнгэлийн газрууд болон цаг нөхцөөх арга хэрэгслүүд нь мөнгийг уул овоо мэт хураах хамгийн хялбар арга болжээ. Яагаад гэвэл хүмүүс цаг үргэлж ганцаардаж байдгаас л тэр. Яг энэ л шалтгаанаар хүн төрөлхтөн гэмт хэрэгтнүүдийг гэсгээх хамгийн оновчтой арга бодож олсон нь тэдний эрх чөлөөг хасаж, олон нийтээс тусгаарладаг шорон гяндан. Шоронд аймшигтай ганцаардал тэнүүчлэн явдаг бөгөөд гэмт хэрэгтнийг хүмүүсийн дунд яагаад байж болохгүй болсныг нь зүй ёсоор ухааруулдаг.
Судалгаанаас үзвэл тамхи татдаг эмэгтэйчүүд бүгд л ямар нэгэн хэмжээгээр ганцаардлаас үүдсэн сэтгэл зүйн хямралыг биеэрээ амсаж, туулсан байдаг. Түүнийг даван туулах хамгийн ойр дөт арга нь тамхи. Бусадтай хуваалцаж боломгүй сэтгэлийн зовлонд өртсөн эмэгтэйчүүд хэзээ ч түүнээс татгалзаж чадахгүй болтлоо тамхинд орсон байдгийн нууц нь ердөө л энэ.
Харин эрчүүдийн хувьд ганцаардах гэгч эмгэгийг мэдрэх ч сөхөөгүй болтлоо хөлчүүрэх ганц боломж бол архи. Сархдын аагт согтсон ямар ч хүнд түүний амьдрал, ганцаардал нь хөгийн өчүүхэн санагддагаас тэд мансуурлын тэрхэн агшнаар амьдралаа солиход бэлэн болсон байдаг. Тэгвэл хэзээ ч ганцаардахгүй байж болох уу? гэсэн асуулт эндээс урган гарна. Хариулт нь “огтхон ч үгүй”.
Ганцаардана гэдэг эрүүл сэтгэхүйтэй хүн бүрт зайлшгүй тохиолдох ёстой сорил юм. Энд сорил гэж хэлэхийг анзаарав уу? Өөрөөр хэлбэл ганцаардал нь хатуу ширүүн, яхир чанга араншинтай амьдралыг даван туулах нэг талын сэтгэл зүйн бэлтгэл болж өгдөг учраас түүнээс зугтан дайжихыг хичээнэ гэдэг таныг хожим амьдралын өмнө цагаан тугаа өргөөд нэг насныхаа утга учрыг хогийн сав руу чулуудах эхлэл болж ч мэднэ.
Тиймээс ганцаардалд нэгэнт хүлэгдсэн бол та юуны өмнө түүнийг яг л ээж шиг нь анхааралтай сонсох хэрэгтэй. Учир нь ганцаардлыг үүсгэгч нь юуны өмнө хувь хүн өөрөө байдаг. Харин түүнийг хэрхэн жолоодох вэ гэдэг нь ганцаардагчийн сэтгэл оюун. Бүр тодруулбал хүн ганцаардлыг удирдан жолоодож болно гэсэн үг. Яаж гэж үү...?
Зарим хүн “сайн дураараа” ганцаарддаг. Энэ нь тэдэнд утга учир авчирдгаас л тэр шүү дээ. Ийнхүү сайн дураараа ганцаарддаг хүмүүс ихэвчлэн амьдралыг бүтээгчид байдаг. Тэд ганцаардалтайгаа илэн далангүй ярилцаж чаддаг бөгөөд үр дүнд нь үзгээ шүүрэн авч, бийр янтайгаа бариад урлагийн бүтээл туурвидаг.
Жинхэнэ ганцаардал жинхэнэ урлагийг бүтээж чаддагийг тэд амьдралаасаа суралцсан байдгийн нэг жишээ энэ. Харин өөр нэг хэсэг нь ганцаардлаа сонсохоос үргэлж айдаг учраас аль болох оюун ухаанаа самууруулах, цаг хугацааг мартагнах хамгийн хялбар аргыг эрж олохоор гадуур хувцсаа шүүрэн аваад зугаа цэнгэлийн газруудаар хэрэн хэсдэг байхад үлдсэн хэсэг нь ганцаардлаа муйхраар таслан зогсоохоор олс, дээс барин өндөр байшин руу мацах юм уу, буруутныг эрж олохоор бухимдана. Хүн бүрт урлагийн авьяас байдаггүй тул та үзэг цаас бариад ганцаардлаа сонс гэх нь тийм ч оновчтой хувилбар биш.
Бид инээмээр байсан ч инээхгүйг хичээж, уйлмаар байсан ч нулимсаа тэвчин шүд зуусаар хэдэн жил, сарыг элээх нь бий. Хэрвээ танд сэтгэлээ онгойтол хэн нэгэнтэй ярилцмаар, гэнэт чангаар хашгирмаар, холын хол тэнүүчлэн одмоор, үгүй бол бүр хангинатал дуулмаар, уйлмаар сэтгэгдэл төрөөд байх болсон бол та ганцаардлын тун хүнд шатанд өөрийн мэдэлгүй орчихсон байна гэсэн үг.
Тэгвэл энэ бүхэн гарах ёстой зүйлсээ цаг тухайд нь гаргахгүй байсантай л холбоотой. Зарим хүн кино үзэж байхдаа дэргэдэх нь нулимс унагаж суухыг харвал арчаагүй доройг нь шоолон инээж, ингэснээрээ дэлгэцэн дээрх гунигтай агшныг мартагнан өнгөрөөхийн сацуу сул доройчуудын эгнээнд өөрийгөө оруулалгүй авч үлдэх гэж хичээж байхтай бид цөөнгүй таардаг. Тэднийг харин ч шоолон инээх хэрэгтэй.
Хүний нулимс, инээд хоёр маш их эрч хүч агуулж байдаг зүйл. Тэрхүү эрч хүчийг өөрөө өөрөөсөө харамлаж сууна гэдэг бие сэтгэлээ ганцаардлын харанхуйд сайн дураараа төөрүүлж байгаагаас өөрцгүй. Тиймээс уйлмаар санагдсан бол уйлж, инээмээр байгаа бол өөрийгөө хүчээр хорьж доромжлолгүй инээх л хэрэгтэй. Хөгжилтэй орнууд өөрийгөө хүндэтгэдэг хүн бүр сэтгэл зүйч эмч дээр нэг бус удаа очдог. Тэд сэтгэхүйн өвчтэйдээ юм уу, оюуны хомсдолтойдоо тийм алхам хийж байгаа хэрэг огтхон ч биш.
Хүний сэтгэхүй гэдэг цаг үргэлж дүүрч, дундарч байдаг нэг төрлийн сав учраас түүнийгээ хэн нэгэнтэй хуваалцан дундалж, дүүргэж байх учиртайг тэд ойлгосон байдаг тул ийнхүү сэтгэл зүйч эмчид ханддаг байна. Гэхдээ бидний нөхцөлд ийнхүү байнга сэтгэл зүйч эмч дээр очоод байх боломжгүй учраас ойр дотныхондоо юм уу, найзууддаа зүрх сэтгэлээ нээж байх нь чухал.
Хүмүүс яагаад бие биедээ хайртай гэдгээ илэрхийлж, түүнийг нь хүлээж авсан тохиолдолд хязгааргүй догдлон баярладаг вэ гэдгийн тайлал нь энэ. Тиймээс та өөртөө хандаад ирсэн хэн нэгний үгийг тас цохин хөөхөөсөө өмнө анхааралтай сонсохыг хичээгээрэй. Ингэснээр та түүнийг ганцаардлаас булаан авч чадах төдийгүй өөртөө ч сэтгэл хангалуун үлдэх болно.
Нэг гэр бүлийнхэн хоорондоо ойлголцохоо больсон байх нь цөөнгүй. Энэ тохиолдолд тэд бие биенээ жигшин үздэг. Сайн анзаарвал тэдний дотор маш их уйтгар, ганцаардал буглан явсаар бөөн хар энерги болон хуралдсан байхыг та мэдэрч болно. Тийм айлд ороход нэг л хүйтэн, гэрэлгүй мэт санагддаг.
Харин тун удахгүй зад тавих гэж байгаа тэр хар энергийн эх үүсвэр нь тухайн гэр бүлийн гишүүдийн хэн нэгний өөртөө итгэлгүй, хүндэтгэлгүй ханддаг болон ганцаардлаа механикаар тайлж сурсантай л холбоотой байдаг. Хар үүл мэт хуралдсан тэр энергийг тайлахын тулд үүсгэгчийг нь олох хэрэгтэй.
Нэгэнт түүнийг олсон бол хамгийн гол нь тэр хүнийг анхааралтай сонсож, үнэн сэтгэлээсээ анд нөхөд бололцохыг хичээвэл хар энерги маш түргэн задран сарних болно. Ер нь ганцаардлаас үүдсэн хар санаа маш хэврэг зүйл байдаг. Ганцхан түүнийг задлан сарниах хамгийн оновчтой аргыг л олох нь чухал.
Эцэст нь хэлэхэд удирдан жолоодож сурсан цагт ганцаардал гэдэг тийм ч аймшигтай зүйл биш бөгөөд харин ч таны амьдралыг утга учиртай болгож чадах Бурхны хишиг юм. Хэрвээ та яг одоо ганцаардаж байгаа бол таны зүрх сэтгэл танаас өөрийгөө хүндэтгэхийг шаардаж байна гэсэн үг. Бүр тодруулбал таны байгаа байдал зүрх сэтгэлээсээ ямар нэг хэмжээгээр дор орсон байгааг танд сануулж байгаа нь тэр. Тиймээс зүрх сэтгэлээ өндөрт өргөж, түүнд таарч тохирох эмийг эрүүл ухаанаар эрж олох хэрэгтэй.
Чөлөөт бүс
Уйлж буй хүүхдийг бүү сэгсэр...
Хүүхэд уйлах үед заримдаа эцэг, эх нь тэвчээрээ алдаж сэгсрэх юм уу алгаддаг. Хүүхдээ хүчтэй сэгсэрвэл гэмтэл учруулж болзошгүй. Хүүхдийг хүчтэй сэгсэрснээс хүүхэд нас барж, эсвэл тархины гэмтэл авч болзошгүйг хүмүүс тэр бүр ойлгодоггүй. Нэг ой хүртэлх насны хүүхэд сэгсрэлтэд илүү эмзэг байдаг. Мөн түүнээс дээш насанд ч гэмтэл авч болно.
Хүүхдээ сэгсэрвэл хүүхэд ухаан алдах буюу таталт өгөх, улмаар сөрөг үр дагаварт хүрэх аюултай.
Yүнд:
-нас барах
-тархи гэмтэх, толгой болон нүдний дотуур цус алдах
-хөдөлгөөн хязгаарлагдах, булчингийн агшилт үүсэх
-сохрох
-эпилекси /унаж татах өвчин/-тэй болох
Хүүхэд насанд тохиолдсон ихэнх гэмтэл эдгэрдэг боловч толгой, тархиндаа гэмтэл авсан хүүхэд насан туршдаа тахир дутуу болох аюултай. Та хүүхдийнхээ асрагч, цэцэрлэгийн ажилтан, эсвэл таны хүүхдийг харж буй найз, хамаатны хүмүүстэй ярилцаж хүүхдийг хүчтэй сэгсэрвэл аюултай гэдгийг ойлгож байгаа эсэхийг асууж, бататгах хэрэгтэй.
Хүүхдээ хүчтэй сэгсэрвэл...
Хүүхдийг сэгсрэхэд амархан гэмтэл авдаг нь хүүхдийн толгойн хэмжээ биетэй нь харьцуулахад том, хүзүү нь сул байдагтай холбоотой юм. Хүүхдийг сэгсрэхэд хүзүүний булчин нь толгойгоо урагш, хойш хөдлөхөөс хамгаалж чадахгүй учир толгойн доторх жижиг цусны судас урагдаж тархин дотор цус алдах буюу тархины гэмтэл авч болно. Хүүхдийн тархи маш эмзэг байдаг. Энэ нь том хүүхэд буюу насанд хүрсэн хүнийхтэй харьцуулахад зөөлөн бөгөөд гавлын ясны дотор илүү хөдөлгөөнтэй байдаг. Тийм учраас хүүхдийг сэгсрэхэд тархи нь амархан гэмтэж цусан харвалт үүсч болдог.
Хүүхдийг унагаавал...
-
Тод мэдээ2020/06/30
Өндөржүүлсэн бэлэн байдлын хугацааг ирэх сарын 15-н хүртэл сунгалаа
-
Тод индэр2020/07/16
Өрх гэр бүлийн хөгжлийн жил 2020
-
Өнөөдөр2020/04/10
АН-ын ҮБХ-ны гишүүдийн 51 хувийг С.Эрдэнийн хамаатан садан, найз нөхөд бүрдүүлдэ...
-
Өнөөдөр2019/09/16
Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх газар тариалангийн бүс нутагт ажиллаж байна