Тод индэр
Монгол Улсын Гавьяат багш, зурхайч Я.Аюурзана: Энэ туулай нь зөөлөн, эм жил учир аливаа үйл хэрэгт тохиромжтой

- Удахгүй туулай жил гарлаа даа. Өнгөрч буй энэ усан бар жилээс бидэнд сургамжтай, анхаарууштай зүйл юу үлдэж байна вэ. Та өөрийн бодлоосоо хуваалцаач.
- Бар жил дуусч, туулай жил гарахад цөөн хоног үлдлээ. Хүн бүр л дурсамж үлдээсэн бар жилээ дүгнэж, өөрийн амжилт бүтээл, алдаа оноогоо цэгнэж, туулай жилийн зорилтоо дэвшүүлж байна.
Бар жил ямраар зурагдаж, ямар болж өнгөрч байгааг эргэн дүгнэж үзэхэд: Бар жилийн хавар салхи шуургатай, зундаа зарим нутагт гандуу, халуун. Зарим нутагт хур тэгшрэх боловч үер усны аюултай. Өвөлдөө хүйтний нигуур их, малын өвчин гарах боловч төл сайтай, малд буянтай, өндөр дээд албан тушаалтнуудад маш ширүүн, тэмцэлтэй. Эгэл ардууд хүнд хэцүү. Худалдаа наймаа тааруу, тэмцэл хөдөлгөөн хямралтай. Томуу зэрэг өвчний нигууртай гэх мэтээр зурагдсан нь болж өнгөрлөө.
Бар жилийн өнгө төлөв болон өөрийнхөө жилийн төөрөг ямар байхыг цаг тооны бичгээс үзэж жил, сар, өдөр, цагийн онцлогт амьдрал, үйл ажил, явдал мөрөө зохицуулж явсан нь гариг эрхсийн сөрөг нөлөөллөөс сэргийлж, эрсдэлд учралгүй тэгш сайхан явж амжилт бүтээл арвинтай, баяр цэнгэлээр дүүрэн байлаа.
- “Үзэсгэлэн” болгогч хэмээх Усан туулай жилийн өнгө төлөв ямар байх бол оо?
- “Үзэсгэлэн” болгогч /үйлдэгч/ хэмээх усан /харагчин/ туулай жил ямар болохыг зурхайн олон зурлагаар харж дүгнэхэд сайхан жил болох төлөвтэй.
Жилийн ноён нурууг тооцож гаргадаг шороон үхрийн зурлагыг нийтээр их ашигладаг юм. Хаврын уур орох өдрийг алдалгүй зөв тооцож гаргаад жил өдрийнх нь таван махбод болон гарч буй жилийн таван махбодын өнгө ямар байгаагаар тооцож гаргадаг зурхайн маш оновчтой нарийн зурлага юм.
Энэ зурлагаар үхэр болон үхэр хариулаачийн өнгийг гаргаж, түүнийхээ өнгө төлөвөөс тухайн жилийн байгаль цаг уур, хүн зоны ахуй байдал ямар байхыг маш тодорхой танин барьж илтэд онон үзүүлдэг зурлага байгаа юм.
Энэ жилийн зураглалыг буулгаж харахад хөх толгойтой, хөх эвэр чих сүүлтэй, цагаан ходоодтой, улаан шийртэй, хөх туурайтай, амаа хамхиж сүүлээ баруун тийш шарвасан,омруу өвчүү нь хөх, ногоон үхэр явж байх юм. Үхэр хариулаач нь хөх дээл гуталтай, шар бүстэй, үсээ зүүн чихнийхээ урдуур, баруун чихнийхээ араар унжуулсан, малгайгаа баруун гартаа барьсан, улаан царайтай, өвгөн хүн олсон шилбүүр бариад үхрийнхээ өмнө гүйж явна.
Дээрх зургаас товч дүгнэж үзвэл хаврын улирлын эхээр цас орж шуурна. Дунд сардаа ч шороон шуурга ихтэй, адаг сардаа хуурайшилт, хавсаргатай. Төл багатай. Зун, намрын эхэн, дунд сард аль алинд нь хур бороотой, үер усны аюулаас сэрэмжлүүлштэй. Зуны адаг сард зарим нутагт гантай, намрын адаг сард нартай, өвлийн эхэн, дунд сард цас ихтэй ч адаг сардаа цас орохгүй, шуурга салхитай. Малаа халдварт өвчнөөс хамгаалах шаардлагатай.
Өвс ургац сайн боловч хураалт багатай. Өндөр дээд албан тушаалтнуудад ээлтэй жил боловч бухимдалтай байхаар байна. Ард нийтдээ хүнд хэцүү, худалдаа наймаа тааруу, хулгай ихтэй, тэмцэл хөдөлгөөн хямралтай, өвчин зовлонтой байхаар зурагдсан байгаа юм.
Хүмүүс шороон үхрийн зургийг нягтлан харж, задлан шинжилж, тайлан уншиж, өөр өөрсдийн үйл ажиллагаандаа хэрэглэж ирсэн уламжлалтай.
- “Үзэсгэлэн” болгогч... Жилийн ёгт нэрийн утга учрыг сайн мэдэхгүй ч үгийн утгаас сайхан жил байх нь гэж таамаглаж байна. Эдгээр ёгт нэрийн тухай бидэнд дэлгэрэнгүй ярьж өгнө үү.
- 12 жилийг таван махбодоор нь үзэхэд энэ жаран жилд усан туулай жил нэг удаа тохиож байгаа нь энэ юм. Жаран жилийг тус бүрд нь өөр өөр ёгт нэрээр нэрлэсэн байдаг нь тэр жилийн өнгө төлөвийг илэрхийлсэн далд утгатай байна. Ер нь зурхайд ёгт нэр их хэрэглэж ирсэн байдаг л даа.
Ламын гэгээний анхдугаар дүр Ц.Лувсанданзанжанцан /1639-1704/ “Үрийн зурхай сайтар номлосон бүхий хураангуй” хэмээх судартаа Усан туулай жилийг “Үзэсгэлэн” үйлдэгч /болгогч/ гэж нэрлэсэн байгаа юм. Тэгээд энэхүү усан туулай жилдээ “Хүмүүн нугууд өвчин үгүй, бие сэтгэл амран, хаад төрөө номчлон тэтгэюү. Хүмүүн нугууд жаргалангийн дуу дуулъюу” гэж номлосон байна л даа. Энэ байдлаас үзэхэд тухайн жилийг ёгтоор нэрлэж, ямар жил болохыг илэрхийлдэг байжээ. Энэ ёгт нэрийн утгаар нь өөрийн чинь хэлж байгаа шиг тухайн жил ямар байхыг хүмүүс ойлгосоор ирсэн байна. Эрдэмтэн мэргэд өвөг дээдсийнхээ жилийг ёгт нэрээр нэрлэж ирснийг одоо хүртэл орхилгүй олон зуун жил хэрэглэсээр иржээ.
- Ер нь туулай жил ямар онцлогтой жил болдог вэ?
- 12 жилийг эр, эм, хатуу, зөөлөн жил гэж ялган үздэг. Өнгөрч буй бар жил бол эр хатуу жил байлаа. Зарим хүмүүс зарим нэг үйл хэргээ хатуу жилд цээрлэж, зөөлөн жилд гүйцэтгэхээр хойшлуулсан ч байдаг. Энэ туулай бол зөөлөн, эм жил учир аливаа үйл хэрэгт тохиромжтой, эерэг жил байх болно. Гэвч зарим нэг хүн танаас урваж шарваж, туулай шиг тогтворгүй байдал үзүүлж болзошгүй тул ажил явдалдаа хянуур бай, муу хүнээс сэрэмжил, түүнд бүү найд.
- Ер нь туулай жилд төрөгсөд ямар ааш араншинтай хүмүүс байдаг вэ?
- Хүний төөрөг бол зөвхөн жилээр тодорхойлогдохгүй л дээ. Манай хүмүүс төрсөн өдрийн төөрөг, гарсан өдрийн гариг мэднэ гэж цэцэлж байдаг даа. Жилээс гадна сар, өдөр, гараг, цаг, мэнгэ, орд, од гээд олон зүйлээр тэр хүний бусдаас ялгарах шинж илэрнэ.
Гэхдээ төрсөн жил бол нэг тодорхой үзүүлэлт болно л доо. Зурхайд амин махбод, бие махбод, эрхтэн махбод, хийморь махбод, сүлд махбод гэж бий. Амин махбодоор усан туулай жилтэй хүн ямар байх вэ? гэх мэтээр таван махбодоор үзэх жишээтэй. Нийтлэг байдлаас нь товч дурдвал туулай жилтэн биеэ даасан, авьяас билэгтэй, нэр алдартай, сайн үйлийг эрхэмлэгч, хянамгай, мэдрэмжтэй, уур багатай, ухаалаг, хариуцлагатай, худалдаа наймаа, тоглоом наадам, бүжиг урлаг, спорт гэх мэт хөдөлгөөнтэй үйлд сайн.
Усан махбодтой учир чимээгүй тайван боловч байнгын оролдлогоороо зорилгодоо хүрч амжилт олдог. Хүчтэй эсэргүүцлийг дарах, номхотгох чадвартай. Аливаа зүйлд амархан зохицох чадвартай гэх мэт олон сайн чанар бий.
- Энэ жил ямар, ямар жилтэй хүмүүс онцгойлон засал хийлгэх ёстой вэ?
- Мэдээж туулай жилтэй хүмүүс жил орж байгаа учир тусгайлан заслаа хийлгэх ёстой. Үүнийг манайхан сайн мэдэж, заслаа хийлгэдэг. Энэ жил морь, хулгана жилтэй хүмүүс бага харш, тахиа жилтэй хүмүүс их харш жил гарч буй учир анхаарч зохих заслаа хийлгэх хэрэгтэй. Мөн дөрвөн ногоон мэнгэтэй хүмүүс мэнгэ голлох учир мэнгэний засал хийлгэнэ. Нашиддүрсүм, гүймигийг засуулах гэж бий. Хонь, гахай жилтэй хүмүүсийн ивээл жил гарч буй боловч гүймиг тохиох тул тусгайлан засал хийлгэх ёстой. Урвасан жил, эрхшээсэн мэнгэ, ямар суудалд сууж буйгаа мэдэж зохих цээрийг анхаарч заслаа хийлгэх ёстой.
- Засал хийлгэлгүй үл хайхардаг хүмүүс байдаг шүү дээ. Жилийнхээ засал номыг хийлгэхгүй байснаар ямар үр дагавар гарч болох вэ?
- Хүн төрөлхтний олон мянган жил ашиглаж ирсэн нэн чухал зурхайн зурлагыг анхаарч ашиглахгүй явж эрсдэлд орж байгаа нь харамсалтай.
Өвчин зовлонд учирсан, осол эндэлд орсон, гай гарз гарсан, хэл аманд өртсөн гэх мэт нөхөж баршгүй зовлонд унаж, амь насаа ч алдсан хүмүүсийг үзэхэд жил орсон, харш жил нь тохиосон, нашидүрсүм, гүймиг, мэнгэ суудлын гэх мэт заслаа хийлгээгүй байх нь бий.
Өдөр, шөнө ээлжлэн эргэлддэг энэ орчлонд од эрхсийн сайн муу нөлөөлөл дор байгаа бидэнд гариг эрхсийн сөрөг нөлөөлөл ирж байдаг. Гагцхүү түүнээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор олон зуун, мянган жилийн тэртээгээс эрдэмт дээдсийн хүн арддаа туслах гэсэн нэгэн үзүүрт сэтгэлээр гаргасан энэ сайхан дээдийн номыг хэрэглэх нь хүн бүрийн анхааран авах ус агаар лугаа адил чухал нэгэн зүйл юм л даа.
- Заслын номоо заавал зурхайчид хандаж бичүүлэх ёстой юу. Сонин дээр гарснаар бичүүлчих нь зөв үү.
- Сонин, ном дээрээс хараад тохирох заслаа хийлгэж болно л доо. Гэхдээ яг өөртөө тохирсон оновчтой заслаа хийлгэе гэвэл зурхайчид хандсан нь дээр.Оновчтой болно. Зарим хүмүүс ижил жилтэй юм чинь адил засалтай гэж ойлгох нь бий. Жил ижил боловч ялгарах зүйл бас байж болно шүү дээ. Жилийн төөргийн чулууны үр хийгээд бусад олон зүйлээс шалтгаалан хийх засал хүн бүрт өөр байхыг анхаарах хэрэгтэй.
- Цаг үе нь ийм юм даа. Онлайнаар заслын номоо уншуулчхаж байна. Энэ нь хэр “чанартай” засал болдог юм бол доо.
- Цахим орчинд бид байгаа болохоор үүнийг ашиглаж бололгүй яах вэ. Гэхдээ лам багшийнхаа дэргэд суугаад ном уншуулж засал хийлгэх нь түүнтэй харьцуулшгүй. Ярьж харьцах, хандлага бишрэл өөр шүү дээ. Дээдийн ном тарнийн авианы давтамжийн хүч, адис жанлав гэж агуу юм байна.
- Эсвэл орон зайнаас үл хамааран, сүжиг чухал уу?
- Сүжиг хамгийн чухал. Сүжиг байж итгэл оршино. Үнэнхүү итгэл бишрэл байж чухаг дээд гуравт аврал одуулна шүү дээ. Ингэснээрээ түүнд чухаг дээд гурвын авралын ач тус ирнэ. Үүнд орон зай хамаарахгүй.
- Урилга хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
Тод индэр
Ахмед Надим: Спортын томоохон үйл явдлыг хурдан шуурхай үзэгчид хүргэхэд хамтран ажиллах хэрэгтэй
Ази, Номхон далайн орнуудын өргөн нэвтрүүлгийн холбооны 62 дугаар Ерөнхий Ассамблейн Спортын хорооны хурал "Туушин" зочид буудалд үргэлжилж байна.
Тус хурлыг нээж Монголын Үндэсний спортын холбооны ерөнхийлөгч Ц.Магалжав, Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Спортын бүлгийн дэд захирал Нам Сан Вон, Ази Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ахмед Надим нар үг хэлсэн.
Спортын хорооны хурлын өнөөдрийн хэлэлцүүлэг "Үндэсний болон соёлын өвийг хамгаалахад спортын хэвлэл мэдээллийн гүйцэтгэх үүрэг" сэдвийн хүрээнд өрнөж байгаа юм.
Энэ хүрээнд МҮОНРТ-ийн Спортын сувгийн захирал О.Ууганбаяр, КВЅ-ийн Спортын төлөвлөлт, продюсерын багийн дэд дарга Нам Сан Вон болон Шри Ланкийн SLRS телевизийн Ерөнхий захирал Маножа Надишана Амарасинхэ нар илтгэлээ хэлэлцүүлж байна.
Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ахмед Надим "Аль ч улсын Үндэсний телевиз болон өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээнд томоохон сорилтууд тулгараад байна. Эдгээр сорилт нь дижитал платформуудтай холбогдож байна. Иймд бид бүхэн хоорондоо хамтран ажиллах шаардлагатай. Энэ удаагийн "ABU-62" дугаар Ерөнхий Ассамблейн хурал яг энэ төрлийн хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, стратеги төлөвлөлтийг сайжруулахад чиглэгдсэн чухал уулзалт болж байна.
2026 онд Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, Азийн наадам зэрэг спортын томоохон тэмцээн уралдаанууд зохион байгуулагдана. Эдгээр спортын томоохон үйл явдлыг бид хурдан шуурхай үзэгчдэд хүргэхэд хамтран ажиллах хэрэгтэй. Энэ нь олон нийтийг нэгтгэх спортоор дамжуулан нөхөрлүүлэх зэрэг олон давуу талтай байдаг.
Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооноос нэгэн платформыг шинээр нэвтрүүлсэн. Энэхүү платформоор дамжуулан цахим хэлбэрээр спортын төрөл бүрийн нэвтрүүлэг хүргэх шинэ боломж бүрдэж байгаа бөгөөд энэ удаагийн Ерөнхий Ассамблейн хурлаар тухайн платформын стратегийн шинжтэй бодлогын асуудлуудыг хэлэлцэнэ” гэдгийг онцолсон юм.
Тод индэр
Г.Гэрэл: “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд оролцоно
“ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурал есдүгээр сарын 10-15-ны хооронд болно. Энэхүү хурлын талаар "МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэлтэй "Монголын мэдээ" сувгийн сэтгүүлч ярилцсаныг хүргэж байна.
-МҮОНРТ “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлыг эх орондоо хоёр дахь удаагаа зохион байгуулах гэж байна. “ABU GENERAL ASSEMBLY”олон улсын хурлын бэлтгэл ажил хэр хангагдаж байгаа вэ?
-МҮОНРТ Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн Радио телевизийн холбооны гишүүнээр 1991 онд элсэн орж, 2006 оноос хойш үйл ажиллагаанд нь маш идэвхтэй оролцсоор ирсэн. 2009 онд манай телевиз Улаанбаатар хотод "ABU” чуулга уулзалтын үндсэн зохион байгуулагчаар ажиллаж байсан. 2025 онд хоёр дахь удаагаа Улаанбаатар хотод олон улсын нэр хүндтэй чуулга уулзалтыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
-Энэ хурлаар ямар асуудал яригдах вэ. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө үү?
-“ABU байгууллага нь Ази, Номхон далайн телевиз радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа мэргэжлийн редакцтай байгууллагуудыг гишүүнээр элсүүлдэг. Монгол Улсаас хоёр гишүүн байна. Хамгийн эхэнд TV5 телевиз гишүүнээр элсэж байсан.
Үүний дараа МҮОНРТ гишүүнээр элссэн юм. Холбоонд элсэх нь мэргэжил арга зүйн хувьд хөгжиж дэвших, суралцах боломжийг олгодог. Гадаад хамтын ажиллагааг өрнүүлэхээс гадна нэвтрүүлэг, уран бүтээлтэй холбоотой хамтын ажиллагаа чухал байдаг. Мэргэжлийн байгууллагын хувьд маш чухал хүний нөөцийн хөгжиж дэвших үйл ажиллагаа “ABU” холбоо харилцаанд явдаг.
Энэ жил болох гэж байгаа “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн тэргүүлэх байгууллагуудын захирал, ерөнхий захирал, продюсер, ажилчид ирэх гэж байна. 2025 онд зохион байгуулагдаж байгаа "ABU GENERAL ASSEMBLY" олон улсын хурал “Үндэсний өв соёлыг хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэхэд хэвлэл мэдээллийн байгууллагын оролцоо” сэдвийн хүрээнд явагдана.
-Бидэнд их ойр сэдэв байна?
-МҮОНРТ үндэсний өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэх үндсэн үүрэг бүхий хөтөлбөрийн бодлогыг эрхлэн гаргадаг. Манай орны үзэгчид болон энэ чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын хувьд их чухал. Есдүгээр сарын 11-нд спортын болон хөтөлбөрийн бодлого, техникийн салбарын уулзалт хурал болно. Есдүгээр сарын 12-ны өдөр спорт, радиогийн болон техникийн бүх форумд оролцогчдын салбар хуралдаан болно.
Есдүгээр сарын 13-ны өдөр Монгол Улсыг зорьж ирсэн хэвлэл мэдээллийн байгууллагын зочдод зориулж, Монголынхоо өв соёлыг харуулсан бэсрэг наадмыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
Мөн "ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлын үеэр дууны наадам зохион байгуулна.
Энэ арга хэмжээнд 10 гаруй орны уран бүтээлчид оролцоно. МҮОНРТ эдгээр орны уран бүтээлчдийн тоглолтыг шууд дамжуулж үзэгчдэд хүргэнэ. Энэ дууны наадамд дэлхийд алдартай “THE HU” хамтлаг оролцоно.
-40 гаруй улсын хэвлэл мэдээллийн байгууллагын удирдлагууд Монгол Улсад ирнэ. Энэ нь Монгол Улсаа сурталчлах сайхан боломж болох нь ээ?
-Дэлхийн хэвлэл мэдээллийн салбарт МҮОНРТ тод мөртэй, 1991 оноос хойш энэ үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцогч байгууллага гэдгээ дэлхий нийтэд зарлана. Мөн телевизийн гадаад харилцаа илүү өргөжин тэлж хамтын ажиллагааг сайжруулах, чуулга уулзалтын үеэр бүх орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар дамжуулж эх орноо сурталчлах, Монголын өв соёлоо дэлхий нийтэд таниулах боломж нээгдэж байгаа учраас маш их ач холбогдолтой.
Есдүгээр сарын 14-нд шагнал гардуулах ёслол болно. Эндээс бид мэргэжлийн сэтгүүлзүйн үйл ажиллагаа ямар хандлагатай байна. Бид ямар зураглаачийн бүтээлийг шилдэг гэж үзэж байна. Ямар редакцын бодлого, ямар нэвтрүүлэг шилдэг болохыг зарлана гэх зэрэг мэргэжлийн чиг хандлагад чиглэсэн сонирхолтой үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулахаар бэлтгэлээ ханган ажиллаж байна.
Тод индэр
Б.Ариунаа: Бид зумба бүжгийг зохиомол бус олон улсын стандартад нийцсэн хөтөлбөрийн дагуу заадаг
“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо”-ны тэргүүн, олон улсын зумба бүжгийн багш, эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралын зөвлөх Б.Ариунаатай ярилцлаа.
-“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” хэдэн онд өрхөө татаж, үүдээ нээсэн бэ. Холбооныхоо талаар манай уншигчдад танилцуулна уу?
-Манай холбоо 2018 оноос эхлэн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна. Улаанбаатар хотод зургаа, орон нутагт буюу Өвөрхангай, Сэлэнгэ, Замын-Үүд, Эрдэнэт, Цогтцэций, Дорноговь, Говь-Алтай зэрэг арван аймагт төдийгүй сумдад салбартай.
Бид зумба заахаас гадна олон улсын хэмжээний багш бэлтгэдэг. Эхний ээлжид Монгол дахь багшаа бэлдэж, улмаар тухайн багшийн идэвх зүтгэл, шавь нартай болж буй эсэхээс шалтгаалан олон улсын сертификат олгодог. Хэрэв тухайн багш маань гадаадад ажиллах хүсэл сонирхолтой гэвэл бид чиглүүлж өгдөг. Тэгэхээр “Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” маань олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн, баталгаатай холбоо гэсэн үг.
-Ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг газруудаас танай клубийн ялгарах онцлог, давуу тал юу вэ?
-Нэгдүгээрт, зумба бүжгийг зохиомол хөтөлбөрөөр бус харин олон улсын стандартын дагуу заадаг. Тодруулбал, АНУ дахь Зумба бүжгийн холбооноос боловсруулан гаргасан хөтөлбөр, чиглэлийн дагуу хичээлээ ордог. Холбооны гишүүн улс орны холбоо болгон сар бүр нэг ижил бүжиг заана гэсэн үг. Жишээлбэл, энэ сард эдгээр 20 бүжгийг заагаарай гэсэн чиглэл ирвэл манай бүх салбар тэрхүү хөтөлбөрийн дагуу л хичээллэдэг. Ингэснээр холбооны гишүүд маань аль ч улс оронд очсон хэлний шаардлагагүйгээр зумба бүжгээ дагаад бүжиглэчихдэг. Ийм том давуу талтай. Хоёрдугаарт, эрүүл зөв хооллолтод нэлээд анхаарч, хувь хүнд нь болон нийтэд нь зөвлөмж зөвлөгөө өгдөг. Гуравдугаарт, идэвхтэй амьдралын хэв маягийг бий болгож, хэвшүүлэхэд түлхүү анхаардаг.

Ер нь бол зумбагаар хичээллэснээр хүний амьдралын хэв маяг өөрчлөгддөг. Жишээлбэл, эрт унтаж, эрт босдог болно. Өдрийн ажлаа зөв зохион байгуулалттай хийж эхэлдэг. Ажлаа хэрхэн яаж үр дүнтэй хийх үү, гэр бүлдээ хэзээ яаж цаг зав гаргах уу, баяр ёслолыг хэрхэн яаж тэмдэглэх вэ гэдгээ төлөвлөж, зохицуулж сурдаг. Бид дасгал хөдөлгөөн, бүжиг зааж, эрүүл зөв хооллолтын хичээл орохоос гадна уур бухимдлаа хянах, өөрийгөө гомдлоос суллаж чөлөөлөх, эхнэр, нөхрийн харилцаа хандлага гэх мэт сэтгэлзүйн талын хичээлийг ч мөн зааадаг.
-Долоо хоногт хэдэн удаа цагийн ямар сонголтоор хичээллэх боломжтой вэ?
-Манай өглөөний анги 06:00, 07:30, 10:00, оройн анги 19:00, 20:00 гэсэн цагийн сонголттой. Эдгээр цагийн дагуу өдөр бүр хичээллэдэг учраас тухайн хүн долоо хоногт хэдэн удаа явахаа өөрөө шийдэж, түүндээ нийцүүлэн төлбөрөө төлөх боломжтой. Сүүлийн үед албан байгууллагууд оффис дээрээ хичээл заалгадаг болсон байна. Энэ нь бас нэг ахиц дэвшил шүү.
-Жишээлбэл, би өглөөний 07:00 цагийн ангид явъя гэж бодоход, тухайн нэг цагийн хугацаанд ямар хөтөлбөрийн дагуу хичээллэх вэ?
-Та 07:00 цагаас өмнө ирээд өөрийгөө бэлдчихсэн байх ёстой. Тэгээд эхний таван минутад таныг аппаратад оруулж, жин, өөхлөлт, бэлхүүсний тойрог гэх мэт биеийн шаардлагатай үзүүлэлтийг хянаж, өмнөх өдрүүдэд гаргасан үр дүн эсвэл алдаа дутагдлын талаар ярилцаж, зөвхөн танд тохирсон зөвлөгөө мэдээллийг өгнө. Тэгээд 45 минутад иога, дасгал, “belly dance”, бачата зэрэг олон бүжгийн хөдөлгөөнийг хийнэ. Зумба өөрөө бүх төрлийн бүжгийн техникийг оруулсан дасгал шүү дээ. Харин үлдсэн 10 минутад нийтэд нь буюу бүх хүмүүсийн дунд эрүүл, зөв хооллолтын тухай хичээлийг заадаг. Ингэхдээ бодит үр дүнд хүрсэн хүмүүс туршлагаасаа хуваалцаж, бусдадаа урам зориг өгөх жишээтэй.

-Ер нь зумбагаар хэдий хэр хугацаанд хичээллэж байж үр дүнд хүрэх вэ?
-Cарын хугацаанд 20 кг жин хассан хүн бий. Гэхдээ энэ бол нэлээд чанга дүрэм. Харин зөөлөн дүрмээр бол хүн өдөрт 300 грамм хасдаг гэж тооцож болно. Гэхдээ ер нь бол тухайн хүний өөрийн сахилга батаас л бүх зүйл шалтгаална. Зөвлөгөө зөвлөмж өгөөд байхад хөргөгчин дахь хүнс, идэж уух зүйлсээ өөрчлөхгүй л бол үр дүн хүлээх хэрэггүй. Мөн эрт унтахгүй бол бас үр дүн гарахгүй. Хүний амьдрал баялаг учраас хөдөө гадаа явах, баяр наадамд очих ч гэдэг юм уу юу ч тохиолдож болно. Гол нь ийм үед багшдаа хэлээд зөвлөгөө авах хэрэгтэй.
-Та бүхэн “Зумба фестиваль” зохион байгуулах гэж байгаа юм билээ. Энэхүү фестиваль нь сонирхогч хүмүүст нээлттэй юү?
-Бид олон улсын хэмжээний “Зумба фестиваль”-ийг есдүгээр сарын 6-нд 11:00-17:00 цагийн хооронд зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна. Фестивальд Япон улсаас олон улсын зумба бүжгийн дэглээч багш, мөн БНСУ-аас нэг багш, зургаан хамтрагч багштайгаа ирж оролцоно. Зумба гэж ямар дасгал бүжиг байдаг, түүний ач холбогдол гэх мэт цогц ойлголтыг өгч, олон нийтэд таниулах зорилгоор зохион байгуулж байгаа учир хүссэн хүн бүрд нээлттэй. Гэхдээ тодорхой хэмжээний такстай. Холбооны салбар болон гишүүдийн дунд мөн сонирхогчдыг татан оролцуулсан тэмцээн уралдааныг зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Зохиомол хөтөлбөрөөр хичээллэдэг зумбачид олон улсын том фестиваль дээр очоод хамтран ойлголцож хийж чаддаггүй. Харин олон улсын стандартын дагуу боловсруулсан хөтөлбөрөөр хичээллэсэн хүмүүс бол хаана ч, хэзээ ч хамтдаа нэгэн зэрэг бүжиглэж чаддаг.

-Ер нь бүх л төрлийн бүжиг, дасгал хөдөлгөөн өөр өөрийн давуу тал, ач холбогдолтой байдаг болов уу. Зумба бүжгийн тухайд та юу хэлэх вэ?
-Нэгдүгээрт, дасгал хөдөлгөөн хийж л байгаа учраас тодорхой хэмжээнд жингээ хасна. Хоёрдугаарт, хүний сэтгэлзүйг тайвшруулдаг. Өөрөөр хэлбэл, хөгжмийн аянд бүжиглэдэг учраас тухайн хүнийг зөөлөн сэтгэлзүйтэй болгодог. Гуравдугаарт, аз жаргалын гармон ялгаруулдаг. Дөрөвдүгээрт, өөрийнхөө хүсэл сонирхлыг олж, түүнийгээ амьдралынхаа хэв маяг болгож чаддаг. Жишээлбэл, та зумбагаар хичээллэж байгаад тэдгээр төрлөөс иог хийх эсвэл монгол бүжиг бүжиглэхэд илүү дуртай байвал түүн рүү нь бид чиглүүлж өгдөг. Гурван сарын хугацаанд зумбагаар хичээллэсэн хүн монгол бүжигт дурлан хичээллэдэг болох жишээтэй. Ер нь бол манай клуб зөвхөн жин хасахад төвлөрдөггүй. Харин өөрийгөө олж мэдэрч, эрүүл амьдралын хэв маягтай болгоход илүү анхаардаг.
-Ажил, амьдралаа зумбатай холбосон таны түүхийг хуваалцъя?
-Би 2015 онд элэгний вирустэй гэдэг онош сонссон. Энэ нь удамшсан байх магадлалтай. Яагаад гэвэл, миний эмээ, ээж болон нагац талын олон хүн элэгний өвчнөөр нас барсан. Тиймээс би хувь тавилантайгаа эвлэрч, ер нь бол бууж өгч байсан. Гэсэн ч эмч маань надад урам зориг, хүч өгч намайг урагш түлхсэн. Тиймээс би эмчилгээгээ хийлгэхийн хажуугаар эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралыг эрэлхийлж явсаар 2018 онд өөрийгөө олсон. Өөрөөр хэлбэл, тэр цагаас хойш зумбатай ажил, амьдралаа холбож Ингээд би тухайн үед 82 кг-аас 60 кг жинтэй болж чадсан. Түүнээс хойш энэ жингээ тогтмол барьж байгаа.

-Эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралд уриалдаг, томоохон төлөөллийн хувьд та манай уншигчдад товчхон зөвлөгөө өгөөч?
-Хамгийн түрүүнд амьдралын хэв маягаа л өөрчлөх хэрэгтэй. Гол нь та өглөө 05:00 цагт “зомби” шиг сэрж байна уу эсвэл үнэхээр аз жаргалтай сэрж байна уу гэдэг нь амьдралын хэв маяг. Таны өглөө хэдэн цагаас эхэлдэг вэ. Миний өглөө 22:00 цагт унтахаас эхэлдэг. Хэрэв, би 00:00 цагт унтвал өглөө “зомби” шиг сэрнэ. Харин 02:00 цагт унтвал би өөрийгөө унтаагүйд тооцдог. Дараагийн анхаарах зүйл бол мэдээж хооллолт. Эрүүл хооллолт гэхээр хүмүүс би энийг иднэ, тэрийг идэхгүй гээд таваг дээрх хоолоо ялгаж эхэлдэг. Бас хоолоо сойж, юу ч идэхгүй гэж ярьдаг. Энэ бол маш буруу. Харин ч эрүүл мэндэд илүү их эрсдэлтэй. Тиймээс хооллолтын хувийн зөвлөхтэй болох хэрэгтэй. Учир нь, “Тэр зумбагаар хичээллээд тураад гоё болчихсон байна, би бас явна” гээд л шийдээд явчихдаг. Гэтэл үнэндээ тэр хоёр хүний сэтгэлзүй, бие махбодь харилцан адилгүй, ялгаатай байдаг учраас тэр хэрээр хооллолт ч мөн өөр байна шүү дээ. Тиймээс бидэнтэй нэгдэн хувийн өмгөөлөгчтэй, хувийн хүүхэд асрагчтай болдог шиг таныг анхаарах хооллолтын зөвлөх дасгал хөдөлгөөн таны эрүүл мэндэд анхаарах дасгалжуулагчийг манайхаас сонгоорой,өөрийгөө олж, амьдралынхаа хэв маягийг өөрчлөхийг хүсэж бас уриалж байна.
С.Юмсүрэн
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин №032/24659/ дэх дугаарын цахим сониныг ЭНД-ээс уншина уу.
-
Тод мэдээ2023/11/09
ЗГ: Их өгөгдлийн (big data) сан үүсгэж, хэрэглээнд нэвтрүүлнэ
-
Тод мэдээ2021/07/07
УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд
-
Тод мэдээ2024/03/18
Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Засгийн газраас манай улсад 8 500 тонн хүчит тэжээли...
-
Тод мэдээ2021/08/26
Тусгай шалгалтын хуваарь гарлаа