Тод индэр
Монгол Улсын Дээд шүүх мэдэгдэл гаргалаа

Монгол Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдааны 2023 оны 2 дугаар сарын 9-ний өдрийн 10 дугаар тогтоолоор Ардчилсан намын даргаар Л.Гантөмөрийг бүртгэсэнтэй холбогдуулан иргэн С.Эрдэнэ 2023 оны 3 дугаар сарын 2-ны өдөр Улсын дээд шүүхийн шүүгчид болон улс төрийн намын бүртгэлтэй холбоотой үйл ажиллагааны талаар олон нийтэд үндэслэлгүй, худал мэдээлэл хийсэн, түүнчлэн Улсын дээд шүүх болон шүүгчдийн албаны нэр хүндэд илэрхий халдсан үйл ажиллагааг удаа дараа явуулсан тул энэхүү тайлбар, мэдэгдлийг гаргаж байна.
С.Эрдэнийн мэдээлэлд дурдсан:
-“ ... Улсын дээд шүүх 2022 оны 3 дугаар сарын 31-ний өдөр Ардчилсан намын дүрмийн нэмэлт өөрчлөлт хуульд нийцсэн гэж үзэж баталсан, ... уг дүрмийн өөрчлөлтийг баталсан Үндэсний бодлогын хороо (ҮБХ)-ны 292 гишүүний бүрэн эрх хүчинтэй байхад 2017 оны бүрэн эрх нь дуусгавар болсон ҮБХ-ны гишүүдээс ирц тооцож, хууль бус гишүүдийн хуралдуулсан хуралдааныг хүчинтэй мэтээр тооцож, бүдүүлэг, шударга бус шийдвэр гаргасан” гэх тухайд:
2022 оны 3 дугаар сарын 2-ны өдөр Ардчилсан намын дүрмийн нэмэлт өөрчлөлтийг баталсан ҮБХ-ны 392 гишүүний 255 нь намын даргын сонгуулийн асуудлыг хэлэлцсэн 2023 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдрийн ҮБХ-ны хуралдаанд оролцсон нь С.Эрдэнийн өөрийнх нь 2022 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдөр Улсын дээд шүүхэд ирүүлсэн 2022 оны 3 дугаар сарын 2-ны өдрийн ҮБХ-ны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн нэрс, Л.Гантөмөрийн Улсын дээд шүүхэд ирүүлсэн 2023 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдрийн ҮБХ-ны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн нэрс зэрэг бичгийн баримтуудаар тогтоогдоно.
Иймд С.Эрдэнийн “ ... Улсын дээд шүүхээс намын дотоод үйл ажиллагаанд эрээ цээргүй оролцоод, ирц тооцож байгаад хүчин төгөлдөр байна гэж дүгнэсэн, ... Улсын дээд шүүхийн 2022 оны 3 дугаар сарын 31-ний өдөр өөрсдийнх нь бүртгэсэн Ардчилсан намын Үндсэн дүрмийн нэмэлт, өөрчлөлтийг хийсэн ҮБХ-ны 292 гишүүн байгаа. Хүчин төгөлдөр хэвээрээ байгаа. Эдгээр хүмүүсийн бүрэн эрхийг яах гэж байгаа юм бэ. Хэрвээ эдгээр хүмүүс бүрэн эрхгүй байсан юм бол 2022 оны 3 дугаар сарын 31-ний өдөр яах гэж Ардчилсан намын Үндсэн дүрмийн өөрчлөлтийг хүчин төгөлдөр гэж бүртгэсэн юм бэ” гэх зэргээр хийсэн мэдээлэл бодит байдалд нийцээгүй, үндэслэлгүй болно.
-“ ... зургаа, долоон жилийн өмнө ҮБХ-ны гишүүн байсан нөхдийг хүчин төгөлдөр мэтээр, 389 гишүүнээс ирц тооцоод намын дотоод үйл ажиллагаанд эрээ цээргүй оролцоод, ирц тооцож байгаад хүчин төгөлдөр байна гэж дүгнэсэн” гэх тухайд:
Ардчилсан намын дүрэмд намын ээлжит бус Их хурлыг зарлан хуралдуулах хоёр тохиолдлыг нэрлэн заасан нь нэгдүгээрт, намын даргын шийдвэрээр, хоёрдугаарт, ҮБХ-ны нийт гишүүдийн 50+1 буюу ердийн олонхын саналаар гэсэн байдаг.
Намын даргын асуудал нь нам дотроо маргаантай байсан тул ҮБХ-ны гишүүдийн 50+1 саналаар намын ээлжит бус Их хурлыг зарлан хуралдуулах боломжтой байсан. Иймд Ардчилсан намын ээлжит бус Их хурлыг зарлан хуралдуулсантай холбоотой процессыг намын дүрэмдээ нийцсэн эсэхийг Улсын дээд шүүхээс хянахдаа хуралдаанд оролцсон ҮБХ-ны гишүүдийн тоог шалгах замаар хуралдааны ирцийг тодорхойлж байв.
Ардчилсан намын хувийн хэрэгт Ардчилсан намын VIII Их хурлын 2017 оны 5 дугаар сарын 6-ны өдрийн 07 дугаар тогтоолын хавсралтаар баталсан ҮБХ-ны 389 гишүүний талаарх мэдээлэл Улсын дээд шүүхэд хадгалагдаж байдаг бөгөөд ҮБХ-ны гишүүд 4 жилийн хугацаагаар ажиллахаар тус намын дүрэмд заасан боловч 2020 оноос эхлэн “намын даргын асуудлаар” маргаан үүсэж, хоёр талд тус тусын “ҮБХ” гэх бүтцийг бий болгосон, дотооддоо маргаанаа шийдвэрлээгүй тул Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдааны 2021 оны 38 дугаар тогтоолоор тус шүүхэд хадгалагдаж байгаа Ардчилсан намын VIII Их хурлын 2017 оны 5 дугаар сарын 6-ны өдрийн 07 дугаар тогтоолын хавсралтаар баталсан ҮБХ-ны 389 гишүүнээс ирц тооцож шийдвэрлэсэн байдаг.
Энэ нь Улсын дээд шүүх улс төрийн намын дотоод асуудалд оролцож байгаа хэрэг биш бөгөөд харин ч Ардчилсан намын дотоод маргаанаас үүдэн түүний үндсэн бүтцийн байгууллага болох ҮБХ-ны эрх зүйн чадамж нь бүрэн үгүйсгэгдэх үр дагавраас хамгаалсан, үндсэн бүтцийн байгууллагаараа дамжуулан дотооддоо маргаанаа шийдвэрлэх боломжийг олгосон агуулгатай болно.
-“Улсын дээд шүүх Улс төрийн намын бүртгэл хөтлөх журмаа зөрчиж, гэрчилгээ эх хувиараа байхгүй байхад эрх зүйн чадамжгүй хэдэн нөхдийн гарын үсэг зурсан цаасыг хүлээж аваад шууд бүрдүүлбэр хангасан мэтээр шийдвэр гаргаж байгаа нь дэндүү муухай улс төрийн хүчирхийлэл, дэндүү авлига, хээл хахуультай холбоотой” гэх тухайд:
Ардчилсан намын дотоод маргаан үүссэн 2020 оноос хойш аль аль нь өөрийгөө Ардчилсан нам гэх хоёр талаас нийт 14 удаа тус намын бүртгэлд өөрчлөлт оруулах асуудлаар Улсын дээд шүүхэд хандаж байжээ. Аль ч талаас ирүүлсэн хүсэлтэд Ардчилсан намын улсын бүртгэлийн гэрчилгээг эх хувиар нь ирүүлж байгаагүй болно. Тодруулбал, С.Эрдэнэ Улсын дээд шүүхэд хандаж хүсэлт гаргахдаа ч намын гэрчилгээний эх хувийг журамд заасны дагуу ирүүлж байгаагүй байна. Нийтэд илэрхий байгаа Ардчилсан намын “дотоод маргаантай” байдлыг харгалзан үзэж, аль ч талын эрх зүйн байдлыг дордуулахгүйн үүднээс “улсын бүртгэлийн гэрчилгээг эх хувиар нь ирүүлээгүй” аль аль талд тэгш хандаж, Улсын дээд шүүх талуудын ирүүлсэн хүсэлтийг хүлээн авч, зохих журмын дагуу хэлэлцэн шийдвэрлэж ирсэн.
Ингэснээр Улсын дээд шүүх тус намын дотоод маргаанд аливаа байдлаар оролцоогүй, маргалдагч аль ч талыг тус шүүхэд хандах, өргөдөл хүсэлтээ хэлэлцүүлэх боломжоор хангасан юм.
-“Улсын дээд шүүхийн шүүгчид хүнд гэмт хэрэгт олноороо холбогдсон ... хэдий ч эрүүгийн хариуцлага хүлээдэггүй...” гэх талаар:
Улс төрийн намын бүртгэл хөтлөх үйл ажиллагаатай холбоотойгоор тодорхой улс төрийн намын үүсгэн байгуулагч, сонирхогч бусад этгээдүүд өөрийн хүссэн шийдвэрээ Улсын дээд шүүхээр гаргуулах зорилгоор олон нийтийг турхирах, тус шүүхийн үйл ажиллагаанд нөлөөлөх оролдлого хийж, “шүүгчдийг олноороо гэмт хэрэгт холбогдсон” мэтээр үндэслэлгүй, худал мэдээллийг олон нийтийн цахим сүлжээгээр дамжуулан удаа дараа тарааж байна. Тухайлбал, Иргэдийн оролцооны нэгдэл намыг үүсгэн байгуулагч, УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн асан Ц.Оюунгэрэл, Ардчилсан намын дарга, мөн УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн асан С.Эрдэнэ нар ийм агуулгатай мэдээлэл хийж байгаа нь төрийн өндөр албан тушаалд ажиллаж байсан “төрийн түшээд”-ийн хувьд ёс зүйгүй үйлдэл гэж үзэж байна.
Улсын дээд шүүхийн шүүгчдийн талаарх энэхүү худал мэдээлэл нь жилд нэг зуун мянган хэрэг маргаан шийдвэрлэж, иргэдийн зөрчигдсөн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалдаг шүүх засаглалд итгэх иргэдийн итгэлийг үгүй хийх, хууль ёсны шүүн таслах ажиллагаа, шүүхийн шийдвэрийн үр нөлөөг бууруулах, төрийн үйл ажиллагааны эсрэг олон нийтийг турхирсан шинжтэй явуургүй, бусармаг, хорон үйл ажиллагаа болно.
Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасан шүүхийн дээд байгууллага болох Улсын дээд шүүх, шүүгчдийн албаны нэр хүндэд ноцтой халдаж, гүтгэлэг тарааж буй этгээдүүдэд зохих хариуцлага хүлээлгэх, Улсын дээд шүүхийн шүүгчидтэй холбоотой “олноороо хүнд гэмт хэрэгт холбогдсон эсэх” талаар бодит мэдээллийг эрх бүхий байгууллагууд болох УЕПГ, АТГ, ЦЕГ-аас авч олон нийтэд мэдээлэх талаар хуульд заасан чиг үүргээ хэрэгжүүлж, холбогдох байгууллагуудад хандаж, хуулийн дагуу шийдвэрлүүлэх асуудлаар Улсын дээд шүүхээс Шүүхийн ерөнхий зөвлөлд хандах болсныг үүгээр мэдэгдэж байна.
МОНГОЛ УЛСЫН ДЭЭД ШҮҮХ
Тод индэр
Л.Оюун-Эрдэнэ: Аялал жуулчлалын гол бүс Ханх-Хатгал чиглэлд хатуу хучилттай авто зам тавина
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Хөвсгөл аймгийн иргэдтэй уулзаж “Шинэ сэргэлтийн реформ” илтгэлээ танилцуулж, Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй бодлого, түүний үр дүн, улс орны нийгэм, эдийн засгийн нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл өглөө.
Ирэх оны төсвийн төслийг боловсруулж буй энэ үед аймаг бүрд Ерөнхий сайд, танхимын сайд нарын хамт очиж асуудлыг судлаад саналыг нь тусгаж байна. Өнгөрсөн хугацаанд улс оронд бий болсон хүндрэлүүдийн шалтгаан, хөгжлийг хязгаарлагч хүчин зүйлсийг арилгахад чиглэсэн “Шинэ сэргэлтийн бодлого” эхнээсээ үр дүнгээ өгч байна. Ялангуяа “5Ш” ажиллагаа, Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийг төлүүлэхэд анхаарч, нүүрсний экспортыг ил болгож, боомтуудыг төмөр замаар холбох ажлын үр дүн гарч байгааг тэрбээр онцоллоо.
Эдийн засгийн 93 хувь нь уул уурхайгаас хамаарч байгаа өнөөгийн бүтцийг задлах нь чухал. “Эрдэнэт” үйлдвэрийг төрийн мэдэлд авснаар анх удаа энэ онд 1,8 их наяд төгрөгийг төсөвт төвлөрүүлсэн. ОюуТолгойн 2.3 тэрбум ам.долларын өрийг тэглүүлсэн. Нүүрсний худалдааг цахимжуулж, үнийг ил тод болгосноор валютын нөөц өнөөдрийн байдлаар 3.9 тэрбум ам.доллар болсон. Энэ бүхний үр дүнд 2023 оны төсвийн орлого батлагдсан дүнгээс 1.7 их наяд төгрөгөөр давсныг Ерөнхий сайд дурдлаа.
Цаашид “Шинэ сэргэлтийн 5 цагариг”-ийг хэрэгжүүлснээр 21 аймгийг бүсчлэн хөгжүүлж, “Мянганы зам”-ын дараагийн үе шат буюу аймгуудыг хооронд нь, боомтуудыг авто замаар холбож, дулаан цахилгаанаар бүрэн хангах боломж бүрдэж, эрчим хүч, дулаан цахилгаан, авто зам, төмөр замын сүлжээ нэмэгдэнэ гэлээ.
Хөвсгөл аймгийн иргэдийн уулзалтад 600 гаруй хүн оролцож, 70 гаруй нь санал, хүсэлтээ илэрхийлж, Ерөнхий сайд болон салбарын сайд нар асуултад нь хариуллаа. Хөвсгөл аймгийг аялал жуулчлал, хөдөө аж ахуйн чиглэлээр хөгжүүлэх Засгийн газрын зорилт, авлигын эсрэг Ерөнхий сайдын эхлүүлсэн тэмцлийг дэмжиж буйгаа иргэд хэлсэн бөгөөд орон нутгийн чанартай асуудлыг түлхүү хөндлөө. Өөрийгөө санхүүжүүлэх боломжтой аймгуудын нэг нь Хөвсгөл. Тиймээс боломж бүхнээ ашиглах ёстойг Ерөнхий сайд хэллээ.
137 мянган хүн амтай тус аймгийн сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийн нэмэгдлийг инфляцтай уялдуулж индексжүүлэх, малын эмч ховордсонд төрийн бодлогоор анхаарах, тариалан эрхлэгчдийг дэмжих, төрийн албаны шинэчлэлийг эрчимжүүлэх, нисэх буудлыг олон улсын зэрэглэлтэй болгох, Хөгжимт драмын театрын барилгын ажилд анхаарах, Ханх-Хатгал чиглэлд хатуу хучилттай зам тавих, “Бэлтэс Мөрөн” компанид мөнгөө алдсан иргэд хохирлоо хэрхэн барагдуулах нь тодорхой бус болсон зэрэг санал, хүсэлтийг иргэд гаргав. Монгол Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 2024 онд Хөвсгөл аймагт хэрэгжүүлэх төсөл, арга хэмжээний саналыг иргэдээс авсан юм. Үүнээс гадна тус аймгийн ИТХ-аас тулгамдсан томоохон гурван асуудлыг ирэх оны төсөвт тусгуулахаар эрэмбэлсэн байна. Үүнд,
-Хөвсгөл аймгийн Дулааны станцыг өргөтгөх
-“Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын Боомтын сэргэлтийн хүрээнд Ханх-Хатгал чиглэлд хатуу хучилттай авто зам барих санхүүжилтийг төсөвт тусгуулах саналыг Ерөнхий сайд дэмжихээ илэрхийлэв. Мөн иргэдийн саналын дагуу Хатгал сумын зураг, төсөв нь бэлэн болсон бүх төслийн санхүүжилтийг ирэх оны төсөвт суулгах, Ахмадын төвийн шинэ байр болон тус аймгийн Хөгжимт драмын театрын барилгын санхүүжилтийг төсөвт нэмж тусгахаар боллоо.
Тод индэр
Цөмийн зэвсгийг бүрэн устгах олон улсын өдрийг тэмдэглэх өндөр түвшний уулзалтад оролцов
НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 78 дугаар чуулганы Ерөнхий санал шүүмжлэлийн үеэр Нью-Йорк хотноо есдүгээр сарын 26-ны өдөр болсон Цөмийн зэвсгийг бүрэн устгах олон улсын өдрийг тэмдэглэх өндөр түвшний уулзалтад Монгол Улсаас НҮБ-ын дэргэд суугаа Элчин сайд, Байнгын төлөөлөгч В.Энхболд оролцож, үг хэлэв.
Тэрээр хэлсэн үгэндээ Монгол Улсын цөмийн зэвсэггүй статус нь зэвсэг хураах, үл дэлгэрүүлэх, цөмийн зэвсгийг бүрэн устгах олон улсын хүч чармайлтад оруулж буй чухал хувь нэмэр болж байгааг онцолж, цөмийн зэвсэггүй бүсийг байгуулах нь цөмийн зэвсгийг бүрэн устгах хамгийн үр дүнтэй арга зам болохыг цохон тэмдэглэв.
Энэ удаагийн өндөр түвшний уулзалтад НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерреш, НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 78 дугаар чуулганы дарга Деннис Фрэнсис болон НҮБ-ын гишүүн улсын төлөөлөгчид оролцов.
Цөмийн зэвсгийг бүрэн устгах олон улсын өдрийг 2014 оноос жил бүрийн есдүгээр сарын 26-ны өдөр тэмдэглэдэг бөгөөд тус өдөр нь хүн төрөлхтөнд цөмийн зэвсгийн учруулж буй аюул занал, цөмийн зэвсгийг бүрэн устгах зайлшгүй шаардлагыг олон нийтэд таниулах зорилготойгоор тэмдэглэдэг өдөр юм.
Тод индэр
Ц.Цолмон: Ойрын өдрүүдэд Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрээр цас орохгүй
Уржигдар шөнө Улаанбаатар хотын уулархаг бүсэд нойтон цас орсон. Тиймээс нийслэлийн нутаг дэвсгэр дэх цаг агаарын урьдчилсан төлөв байдлын талаар Цаг уур, орчны шинжилгээний газрын синоптик инженер Ц.Цолмонгоос тодрууллаа.
-Ойрын өдрүүдэд Улаанбаатар хотын цаг агаар ямар байх вэ?
-Есдүгээр сарын 25-нд нийслэлийн нутаг дэвсгэрээр бороо орж, есдүгээр сарын 26-нд шилжих шөнө уулархаг хэсэгт нойтон цас орсон. Өнөө шөнөдөө ялимгүй хур тунадас орж, ойрын тав хоногт агаарын температур шөнөдөө 1 хэм дулаан, өдөртөө 7-10 хэмийн дулаан байна. Ойрын өдрүүдэд Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрээр цас орохгүй. Харин өнөө шөнөөс эхлэн баруун аймгийн нутгаар буюу Баян-Өлгий, Ховд, Завхан аймагт их хэмжээний цас орж, аюултай үзэгдлийн хэмжээнд хүрэх төлөвтэй байгаа. Тиймээс иргэд, тээвэрчид шаардлагагүй тохиолдолд дээрх чиглэлд зорчихгүй байх, зорчих тохиолдолд техникийн бүрэн бүтэн байдлыг сайтар хангахыг зөвлөж байна.
-Цас хэр хэмжээгээр орсон тохиолдолд аюултай үзэгдэлд тооцдог вэ?
-Цас 5-10 мм-ийн зузаантай орсон бол аюултай үзэгдэл, 10 мм-ээс дээш зузаантай байвал гамшигт үзэгдэлд ордог.
-Өнөөдрөөс хүйтэрч эхэлж байна. Ирэх өдрүүдэд дулаарах уу?
-Есдүгээр сарын 29-нөөс нутгийн өмнөд хэсгээр, есдүгээр сарын 30-наас ихэнх нутгаар агаарын температур өдөртөө бага зэрэг дулаарах төлөвтэй байна.
-
Тод мэдээ2021/01/25
Орон нутгийн 7500 гаруй иргэнийг нутаг буцаах ажлыг зохион байгуулж байна
-
Өнөөдөр2020/04/21
Элчин сайд Т.Төгсбилгүүн Тайландын Ерөнхий сайд Прают Чан-О-Чад бараалхав
-
Тод мэдээ2020/06/30
Далайн гаралтай хүнсний бүтээгдэхүүнийг улсын хилээр нэвтрүүлэхгүй
-
Өнөөдөр2019/07/19
Төрийн албан хаагчийн богино, дунд хугацааны сургалтын агуулга, сургалтын хөтөлб...
Сэтгэгдэл