Өнөөдөр
Д.Сайнсайхан: Битүүн тасарлаа гэж цээрлэх зүйлгүй
-Энэ луу жилийн цагаан сарын битүүний өдөр тасарч байгаа нь иргэдийг гайхашруулаад байна. Энэ ямар учиртай вэ?
-Билгийн тооллоор өдөр тасрах, давхцах тохиолдол байдаг. Энэ нь гайхах зүйл биш.
Өдөр давхцах, тасардаг асуудал шар зурхай болон монгол зурхай буюу Төгсбуянтын зурхайд маргаан дагуулдаг. Жишээ нь, Монголын цагаан сар Хятадын цагаан сараас зарим жил зөрдөг шүү дээ. Энэ нь өдөр тасрах, давхцахтай холбоотой.
Үүнийг хэн нэгэн дураараа зөрүүлээд, нэмж хасдаг зүйл биш. Монгол зурхай нь сарны хөдөлгөөний байрлалаар үндэслэж зурагддаг. Билгийн тоолол гэдэг нь сарны тоолол гэсэн үг. Аргын тоолол нь нарны тоолол. Тэгэхээр сар, дэлхий хоёрын хоорондын харьцаа, нар дэлхий хоёрын хоорондын харьцааг аль алийг нь тооцож үздэг нь Төгсбуянтын зурхай юм.
Аргын тооллоор нэг сар 30, 31 хоногтой байдаг бол билгийн тооллоор битүүн гээд 30 хоногоор тасалдаг. Бид билгийн тооллыг 30 хоногтой гэж боддог ч зурхайн нарийн тооцооллоор бол үнэндээ нэг сар 29.53 хоногтой байдаг. Бүр нарийн тооцооллоор 29,53059 гэж гарч ирдэг. Дэлхий тэнхлэгээ эргэх, сар дэлхийг нэг сар тойрох хугацаа нь энэ юм. Жишээ нь шинийн 5, 6 гэж байснаа шинийн 7 байхгүй, шууд шинийн 8 болдог биз. Эсвэл өдөр давхацдаг. Энэ нь сар, дэлхий хоёрын харилцан хамааралтай холбоотой.
Дэлхий бөөрөнхий биш. Өөрөөр хэлбэл тэгш хэлбэртэй биш. Дэлхий, сарны хоорондын тойрог хөдөлгөөн ч тэгш хэмтэй биш. Тойрог хөдөлгөөнөөр нэг өдөр туулах байсан замыг хоёр өдөр туулдаг. Энэ тохиолдолд өдөр давхарддаг. Дэлхий нь сарны тойрог хөдөлгөөнөөр нэг өдөр туулах замыг тал өдөр туулснаар тэр өдөр тасраад алга болдог. Үүнийг тооцоолсноор өдөр тасардаг асуудал гарч ирдэг юм. Гэхдээ энэ жил аргын тооллын хоёрдугаар сарын есөн буюу билгийн тооллын 29-ний өдөр битүүлгийн зан үйлээ хийхэд болно. Үүнд ямар нэгэн цээрлэх зүйл байхгүй. Энэ нь сар, дэлхий хоёрын тойрог хөдөлгөөн, харилцан хамааралтай л холбоотой асуудал.
Өнөөдөр
УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь
ЖИЧ: Цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалан хуваарьт өөрчлөлт орвол, гэрээт бүртгэлтэй утасны дугаарт мэдээлэл хүргэх болно. Засварын ажлыг тухайн тоноглолоос хүчдэлээс бүрэн чөлөөлсний дараа хийдэг нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж, хүлээцтэй хандахыг хэрэгчлэгч та бүхнээс хүсье.
Өнөөдөр
Улаанбаатарт өдөртөө 9 хэм дулаан
Малчид, тээвэрчид, тариаланчид, хадланчдын анхааралд: 9-р сарын 15-нд Баруун аймгуудын нутгийн зүүн, төв болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 16-нд зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар бороо, нойтон цас орж, ихэнх нутгаар хүйтрэх тул зам даваа гүвээнд халтиргаа гулгаа үүсэхийг онцгойлон анхааруулж байна.
2025 оны есдүгээр сарын 15-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Ихэнх нутгаар үүлэрхэг. Баруун аймгуудын нутгийн зүүн, төв болон говийн аймгуудын нутгийн зарим газар, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар бороо, уулаараа нойтон цас орно. Салхи баруун аймгуудын нутгаар баруун хойноос, бусад нутгаар баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 6-11 метр, нутгийн зарим газраар секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ. Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Заг-Байдраг, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр 5-10 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 16-21 хэм, бусад нутгаар 11-16 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Ялимгүй хур тунадас орно. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 6-11 метр. 7-9 хэм дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Ялимгүй хур тунадас орно. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 7-12 метр. 7-9 хэм дулаан байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Ялимгүй хур тунадас орно. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 5-10 метр. 6-8 хэм дулаан байна.
2025 оны есдүгээр сарын 16-наас 20-ныг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Есдүгээр сарын 16-нд зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар, 19-нд баруун аймгуудын нутгийн зарим газраар бороо, уулархаг нутгаар нойтон цас орно. Бусад хугацаанд нийт нутгаар бороо орохгүй. Салхи 16-нд нутгийн зүүн хэсгээр секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ. Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 4-9 хэм хүйтэн, өдөртөө 4-9 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 6-11 хэм, өдөртөө 17-22 хэмийн дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 1 хэмийн хүйтнээс 4 хэмийн дулаан, өдөртөө 10-15 хэм дулаан байна. Есдүгээр сарын 18-наас ихэнх нутгаар бага зэрэг дулаарна.
Өнөөдөр
Тэгш дугаартай тээврийн хэрэгсэл өнөөдөр хөдөлгөөнд оролцоно
Нийслэлийн хэмжээнд мөрдөгдөж байгаа тээврийн хэрэгслийг тэгш болон сондгой дугаарын хязгаарлалттайгаар хөдөлгөөнд оролцуулах журмаар өнөөдөр /2025.09.12/ улсын бүртгэлийн дугаар нь тэгш тоогоор төгссөн тээврийн хэрэгсэл хөдөлгөөнд оролцоно.
САНУУЛАХАД:
Сондгой тоогоор төгссөн бол 9-р сарын 13, 15-нд, тэгш тоогоор төгссөн бол 9-р сарын 12, 14, 16-нд хөдөлгөөнд оролцоно.
Улсын дугаарын тэгш, сондгойгоор ангилан хөдөлгөөнд оролцуулах зохицуулалт 08:00-20:00 цагийн хооронд хэрэгжих бөгөөд бүсчлэл харгалзахгүй, нийслэлийн төвийн зургаан дүүргийн хэмжээнд үйлчилнэ.
Мөн авто машины дугаарын тэгш, сондгойгоор зорчих зохицуулалтыг камерын хяналтаар илрүүлж, есдүгээр сарын 4-нөөс эхлэн хариуцлага тооцож эхэлсэн.
ДУГААРЫН ХЯЗГААРЛАЛТАД ХАМААРАХГҮЙ ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЭЛ
