Хөвсгөл аймгийн Хатгал тосгоноос зүүн хойд зүгт 17 км-т буюу Дээд модот булан гэдэг газарт цагаан хил хөдлөж мөс овоорсон, задарсан байдалтай байгаа аж. Энэ газар нь "Хөх сувд-2025" олон улсын наадам болж буй Хайчийн ам гэдэг газраас ердөө 15 км зайд байрладаг аж. "Хөх сувд-2025" наадам эхэлсэнтэй холбоотойгоор ойрын өдрүүдэд Ханх сум, Ренчинлхүмбэ сум, Тойлогт амралтын газар луу иргэдийн хөдөлгөөн эрс өссөн тул мөсөн замаар хөдөлгөөн үйлдэхгүй, аюулгүй байдлаа хангаж зорчихыг Хөвсгөл аймгийн Онцгой байдлын газраас анхаарууллаа.
Тод мэдээ
Монгол Улсын 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай болон бусад хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүллээ

Монгол Улсын Сангийн сайд Б.Жавхлан 2022 оны 4 дүгээр сарын 20-ны өдөр Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2022 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2023-2024 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Монгол Улсын 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Ирээдүйн өв сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон дагалдах бусад хууль тогтоомжийн төслүүдийг УИХ-ын дарга Г.Занданшатарт өргөн мэдүүллээ.
Засгийн газраас өнөөдрийн нийгэм, эдийн засгийн нөхцөл байдалтай уялдуулан энэ удаагийн төсвийн тодотголтой хамт Төрийн хэмнэлтийн тухай анхдагч хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барьсан.
Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийн төсөлд дараах асуудлыг зохицуулахаар тусгажээ.
- Хуульд тусгайлан заагаагүй бол төрийн тусгай чиг үүрэг хэрэгжүүлдэг Улсын Их Хурал болон Засгийн газрын харьяа агентлагууд болон төрийн өмчит үйлдвэрийн газрууд дэд дарга, орлогч даргатай байхыг хориглох,
- Нийслэлийн Засаг дарга 2 хүртэл, аймаг, дүүрэг, сумын Засаг дарга 1-ээс илүү орлогч даргатай байхыг хориглох,
- Хуульд тусгайлан заагаагүй бол нийслэл Улаанбаатар хотод том оврын автомашин хэрэглэх, орон нутагт албан томилолтоос бусад тохиолдолд төрийн албан хаагчид төсвийн зардлаар албан тушаалын автомашин ашиглахыг хориглох,
- Төсөвт байгууллагын удирдлагууд бие дааж, орон тоо нэмэх шийдвэр гаргахыг хориглох, үндсэн цалин, нэмэгдэл, нэмэгдэл хөлс, олговор, урамшуулал олгохыг хориглох,
- Гар утасны зардал, зочин төлөөлөгч хүлээж авах, үдэх, хоорондоо бэлэг солилцох, төсвийн мөнгөөр дайллага зохион байгуулах, үндсэн чиг үүргээс хамаарахаас бусад тохиолдолд урлаг, спортын арга хэмжээ ивээн тэтгэх, цалин хөлс олгох, сургалтын төлбөр санхүүжүүлэх, хандив тусламж олгох, гадаад томилолтоор зорчихдоо бизнес ангиллаар зорчих, төрийн тусгай албан хаагчаас бусад албан хаагч дүрэмт хувцас хэрэглэхийг хориглох зэрэг багц арга хэмжээ тусгагдсан байна.
Энэ удаагийн төсвийн тодотголоор конторын барилга 6, наадмын талбай 3, Соёлын төв 7, Спорт заал, цогцолбор 3, усан бассейн 2, конторын тоног төхөөрөмж 18, конторын их засвар 12, Айргийн өргөө 1, орон нутгийн тохижилт 6, нийтийн эзэмшлийн зам талбай 3 зэрэг нийт 33 арга хэмжээг хассан бөгөөд цаашид хөшөө, дурсгал, угтах, үдэх хаалга зэрэг орон нутгийн шинж чанартай төслүүдийг улсын төсвөөр санхүүжүүлэхийг энэ хуулиар хориглохоор тусгажээ.
Эдгээр арга хэмжээний үр дүнд үйл ажиллагааны болон удирдлагын зардал 20 гаруй хувиар хэмнэгдэж, 1500 гаруй орон тоо хасагдах юм байна.
Төрийн хэмнэлтийн бодлогын үр дүнд хэмнэгдсэн зардлыг үнийн өсөлтөөс сэргийлэх, иргэдийнхээ амьжиргааг дэмжих доорх арга хэмжээнд 2022 он дуустал зарцуулахаар тусгасан байна.
- Нийгмийн даатгалын шимтгэлээ өөрөө хариуцан төлсөн 1 сая төгрөг болон түүнээс доош орлоготой даатгуулагчийн шимтгэлийн 50 хувийг сар бүр буцаан олгох,
- Хүүхдийн 100 мянган төгрөгийг мөнгөн хэлбэрээр үргэлжлүүлэн олгох,
- Дотооддоо хүнс үйлдвэрлэх, хүнсний нөөц бүрдүүлэх, хаврын тариалалтын бэлтгэл ажлыг хангах, дөрвөн улирлын хүлэмж, агуулах, зоорь барихад зориулж 1 их наяд төгрөгийн 3 хувийн хөнгөлөлтэй зээлийн хүүгийн татаасыг улсын төсвөөс олгох,
- Импортын гол нэрийн хүнсний бүтээгдэхүүн болох цагаан будаа, элсэн чихэр, ургамлын тосны үнийн өсөлтийн дарамтыг бууруулах зорилгоор импортын гаалийн албан татвараас чөлөөлөх,
- Дотоодод үйлдвэрлэсэн ургамлын тосыг нэмүү өртгийн албан татвараас чөлөөлөх зэрэг арга хэмжээг багтаажээ.
Энэ удаагийн төсвийн тодотгол нь “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-д дэвшүүлсэн нийслэл Улаанбаатар хотын хэт төвлөрлийг сааруулж, хот хөдөөгийн хөгжлийн тэнцвэрийг хангах бодлогын эхлэл гэж хууль санаачлагчид үзжээ.
Монгол Улсын нийт газар нутгийн 0.3 хувийг эзэлдэг Улаанбаатар хотод манай улсын нийт хүн амын 50 орчим хувь нь амьдарч, жил бүр нэг дундаж аймгийн хүн амтай тэнцэх хэмжээний буюу 35 мянган иргэн шилжин ирж байгаа аж.
Иймд хэт төвлөрлийг сааруулж, хот хөдөөгийн хөгжлийн тэнцвэрийг хангах цогц үе шаттай бодлогын арга хэмжээнээс энэ удаагийн төсвийн тодотголоор эхний ээлжинд дараах арга хэмжээг авахаар тусгажээ.
- Нийслэл Улаанбаатар хотын цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлж, хүүхэд сугалаагаар цэцэрлэгт хамрагддаг явдлыг богино хугацаанд шийдвэрлэх зорилгоор улсын болон нийслэлийн төсвөөс 200 тэрбум төгрөгийг зарцуулах,
- 2 настай хүүхдийн эцэг эх, асран хамгаалагчид нь хүүхдээ гэртээ асрахад нь дэмжлэг болгож хувьсах зардлыг олгох,
- Улсын болон хувийн цэцэрлэгийн хувьсах зардлыг 2 дахин нэмэгдүүлж олгох,
- Хөдөө, орон нутагт шилжин суурьшиж, анх удаа орон сууц худалдаж авах иргэдийн ипотекийн зээлийн хүүгийн 50 хувийг төсвөөс санхүүжүүлж, иргэд хүсвэл орон сууцны урьдчилгаа төлбөрийн 60 хувийг төр батлан даах,
Түүнчлэн хөдөө, орон нутагт ажлын байрыг нэмэгдүүлэх зорилгоор, бизнес эрхлэх иргэн, аж ахуйн нэгжүүдэд 1 хувийн хөнгөлөлттэй зээл олгохоор тусгасан байна хэмээн УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.
Тод мэдээ
ХӨСҮТ: Цэцэрлэг, сургууль эхэлсэнтэй холбоотой вирусийн тархалт нэмэгдэж байна
Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс өнөөдөр /2025.02.14/ ээлжит мэдээллээ хийлээ.
ХӨСҮТ-ийн Вирус судлалын тасгийн эрхлэгч, доктор Ц.Наранзул:
-2025 оны зургадугаар долоо хоногийн вирус судлалын тандалтын мэдээг танилцуулъя. Вирусийн тархалт шинжилгээ хийлгэсэн хүмүүсийн 60.9 хувьд зургаан төрлийн эмгэг төрүүлэгч илэрсэн. Өмнөх тавдугаар долоо хоногтой харьцуулахад, энэ тоо хэмжээ 18.9 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна. Сүүлийн долоо хоногт вирусийн тархалт нэмэгдсэн нь сургууль, цэцэрлэгийн хөдөлгөөнтэй холбоотой гэж үзэж байна. Зургаан төрлийн эмгэг төрүүлэгчийг задлавал реновирус, амьсгалын замын синцитиал вирусийнн халдвар давамгайлах хандлагатай буюу тус бүр 20.3 хувийг эзэлж байна. Ялангуяа реновирус вирусийн тархалт 14.3 хувиар нэмэгдсэн үзүүлэлттэй байна.
Дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагасын сэрүүн бүсийн улс орнуудад улирлын томуугийн идэвхжил өндөр түвшинд байна.
- Европын улс орнуудад улирлын томуугийн вирусийн бүх хэв шинж, Хойд Америкийн орнуудад томуугийн А вирус, Азийн улс орнуудад А(H1N1)pdm09 вирус давамгайлан орчилд байна.
- SARS-CoV-2 вирусийн идвэхжил Европ, Өмнөд Америк, Өмнөд Азийн улс орнуудад өндөр байна.
- Сармагчны цэцэг өвчний 2025 оны хоёрдугаар сарын 1-ний байдлаар анх бүртгэгдсэн 2022 оноос хойш нийт 128 оронд 123 мянга гаруй бүртгэгдээд байна. Мөн өчигдрийн ирсэн мэдээллээр Франц улсад сармагчны цэцэг өвчний нэг, Тайланд улсад гурван тохиолдол, Бангладеш улсад зика вирусийн халдварын толхиолдлууд бүртгэгдсэн байна.
Иймээс манай иргэд гадаад улс орнуудад албан болон албан бусаар зорчих, удаан хугацаагаар амралтаа өнгөрөөх, аялах байдлаар нилээд явдаг тул та бүхэн маань өөрсдийгөө хамгаалах, тухайн очиж буй улс орнуудад ямар өвчлөл зонхилж байгааг судлах, юуг анхаарах, ямар вакцин хийлгээд явах талаар мэдээлэл зөвлөмж авах бүрэн боломжтой.
Менингококкт халдвар 5-6 жилийн зайтай хүн амын дунд дэгдэлтийг үүсгэдэг ба 2019 онд дэгдэлт бүртгэгдснээс хойш 5-6 жил болж байна. Сүүлийн 10 жилийн менингококкт халдварын хөдлөл зүйг сараар авч үзвэл 1-5 дугаар сард өндөр бүртгэгддэг зүй тогтол байна. Өнгөрсөн 2024 оноос эхлэн ирэх жилүүдэд нэмэгдэж, тогтвортой хугацаанд үргэлжлэх хандлага ажиглагдаж байгааг эмч нар онцоллоо.
Иймээс иргэд дараах зөвлөмжийг байнгын дагаж мөрдөөрэй.
- Амны хаалт зөв газарт зөв зүүж, зөв хаях
- Дотоод орчны чийгтэй цэвэрлэгээ
- Агаар сэлгэлт
- Гараа бохирдсон тухай бүр савандаж угаах
- Хүүхдийн байгууллагуудад шинж тэмдгийн тандалт
- Зовиур илэрвэл эмчид хандах, эмчээс зөвлгөө авах
- Дархлаагээ дэмжих
- Дулаан хувцаслах
- Хамар хоолой амны хөндийн архаг үрэвслийг эрт илрүүлж эмчлэх
- Шим тэжээлтэй хоол хэрэглэх
- Сайн унтаж амрах
- Хүүхдийг үнсэхгүй байх
- Онцын шаардлагагүй бол олон нийтийн газраар явахгүй байх, гэртээ зочин урихгүй байх, цайллага, уулзалт зохион байгуулахдаа онцгой анхаарах
- Зөв мэдээллийг зөв сувгаар авах
Тод мэдээ
Хөвсгөл далай дээгүүр зорчихгүй байхыг анхааруулав
Тод мэдээ
Хэвийн боов нэр төрлөөс хамаарч нэг ширхэг нь 5300-12500 төгрөг байна
Энэ жилийн хувьд хэвийн боов үнийн хувьд 5100-6800 төгрөгийн үнэтэй байна. Томоохон зах, худалдааны төв, цагаан сарын үзэсгэлэн худалдаанд үндэсний үйлдвэрлэгчид өөрсдийн нэрийн лангуугаа гаргасан учир жижиглэнгээс бусад бүх худалдаанд хэвийн боов үйлдвэрийн үнээр гарчээ. Тухайлбал, "Талх чихэр" ХК-ийн хэвийн боовны үнэ 250-600 граммтай нэр төрлөөс хамаарч нэг ширхэг нь 5300-12500 төгрөг, гавжийн дугуй 15 мянган төгрөг, "Өгөөж чихэр боов" ХК-ийн хэвийн боов хоёр төрлөөр гарсан бөгөөд Хотол нь 10 ширхэгийн савлагаатай, угалз хэвийн боов нь ширхэг нь 5600 төгрөгийн үнэтэй худалдаанд гарчээ.
Харин "Бамбууш" ХХК-ийн хэвийн боов багцаар гарсан бөгөөд зүсэлттэй есөн ширхэг боов, гурван ширхэг тахилын боов, нэг ширхэг суурь еэвэнтэй 95 мянган төгрөг, 21 ширхэг хэвийн боовтой тавгийн идээний том багц нь 220 мянган төгрөгөөр, зүсэлтгүй хэвийн боов нь төрлөөс хамаарч 5000-7000 төгрөгийн үнэтэй, "Суман гүн трейд" ХХК-ийн хэвийн боов 5000-5500 төгрөгөөр худалдаанд гарчээ.
Энэ жилийн тухайд үйлдвэрүүдийн хэвийн боов гурил, бусад хэрэглэгдэхүүний зардал өссөнтэй холбоотой ширхэг бүр дээр 300-700 төгрөг нэмжээ.